Dokkumer Wouden

Broeksterwoude (officieel, Fries: Broeksterwâld ([brukstr’vɔ:t]), ook wel De Broek ([də’bruk])) is een dorp in de gemeente Dantumadeel, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuiden van Dokkum, tussen Damwoude en De Valom. Van 1880 tot 1947 had Broeksterwoude een halte aan de tramlijn Dokkum-Veenwouden. Het dorp telde in 2023 1.220 inwoners. Broeksterwoude werd in 1964 een zelfstandig dorp, daarvoor was het een buurtschap onder het voormalige dorp Akkerwoude onder de naam Broek onder Akkerwoude en/of Akkerwoudsterbroek. Sinds 2009 is de Friese naam de officiële. De Nederlandse naam wordt niet meer door de gemeente Dantumadeel gebruikt. Dit betekent ook dat waar voorheen op de plaats- en straatnaamborden zowel de Friese als de Nederlandse namen werden vermeld, sindsdien alleen nog de officiële Friese namen vermeld worden.

De Valom (officieel, Fries: De Falom, [dəfɔ’lom]) is een dorp in de gemeente Dantumadeel, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuiden van Dokkum, tussen Broeksterwoude en Kuikhorne. In 2023 kende het dorp 240 inwoners. Sinds 2009 is de Friese naam de officiële. Waar voorheen op de plaats- en straatnaamborden zowel de Friese als de Nederlandse namen werden vermeld, wordt alleen nog de officiële Friese naam vermeld.

Het oude gemeentehuis in Murmerwoude is een monumentaal pand aan de Haadwei (Hoofdweg) in Damwoude in de Nederlandse provincie Friesland. Damwoude ontstond in 1971 toen de dorpen Dantumawoude, Akkerwoude en Murmerwoude werden samengevoegd.

De herberg De Kruisweg is een monumentaal pand aan de Haadwei in Damwoude in de Nederlandse provincie Friesland. Damwoude (sinds 2009 officieel Damwâld) ontstond in 1971 toen de dorpen Dantumawoude, Akkerwoude en Murmerwoude werden samengevoegd.

De Sint-Bonifatiuskerk is een romaanse kerk in Damwoude in de Nederlandse provincie Friesland. Het dorp Damwoude telt twee oorspronkelijk romaanse kerken, de Sint-Bonifatiuskerk in het vroegere Murmerwoude en de Sint-Benedictuskerk in het vroegere Dantumawoude. Beide dorpen werden in 1971, samen met Akkerwoude, samengevoegd tot het huidige Damwoude. De Bonifatiuskerk werd omstreeks 1200 gebouwd en is een van de oudste Friese kerken, die van rode baksteen is gebouwd. De bakstenen muren zijn weer tevoorschijn gekomen na de restauratie in de zestiger jaren van de 20e eeuw, toen de pleisterlaag van de kerk werd verwijderd. De oorspronkelijke romaanse spaarnissen, afgewisseld met kleine rondboogvensters zijn goed onder de dakrand van de zijmuren te zien. Oorspronkelijk had de kerk een ronde koorafsluiting, die waarschijnlijk in de 16e eeuw is verwijderd. De toren is vrijwel gelijk met de kerk gebouwd en dateert uit de 13e eeuw. Wel is het oorspronkelijke helmdak van de toren later vervangen door een zadeldak. Ook in de torenmuur zijn romaanse ornamenten te herkennen. Volgens het volksverhaal zouden er in de kerktoren van deze kerk stenen broden van Bonifatius zijn ingemetseld. Deze broden figureren in diverse sagen rond de persoon van Bonifatius, de heilige aan wie deze kerk is gewijd. Het orgel uit 1895 is van Bakker & Timmenga. De kerk is erkend als een rijksmonument.

Het goddeloze tolhuis (Fries: It goddeloas tolhûs) is een voormalig tolhuis aan de Goddeloze Singel langs de Valomstervaart in de Nederlandse provincie Friesland, vallende onder het dorp Veenwouden. Het tolhuis is rond 1934/35 afgebroken, maar het huidige op die plek staande gebouw, een boswachterswoning, draagt dezelfde naam. De naam Goddeloze tolhuis werd al in het begin van de 18e eeuw gebruikt. Er doen tientallen spookverhalen de ronde over zowel het tolhuis als de bijbehorende de Goddeloze Singel en het bruggetje de Skilige Piip.