Kasteel Helmond

Helmond (; dialect (Helmonds): Hèllemond) is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant in Nederland. Helmond telt 95.884 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 54,57 km² (waarvan 0,10 km² water). De gemeente Helmond maakt deel uit van de Metropoolregio Eindhoven en het stedelijk netwerk BrabantStad. Kenmerkend voor Helmond is een verleden van metaal- en textielindustrie. De straatnamen die op -wal eindigen duiden op de voormalige omwalling van de vestingstad, waar het veertiende-eeuwse kasteel onderdeel van was. De gemeente Helmond kent vier kernen: De stad Helmond, onderverdeeld in een aantal wijken en de voormalige dorpen Stiphout, Mierlo-Hout en Brouwhuis. De laatste drie hebben het dorpse karakter weten te behouden. Zie ook de lijst van wijken in Helmond.

De Hervormde kerk is een voormalig protestants kerkgebouw te Helmond, dat is gelegen aan de Kerkstraat 19 aldaar. Het gebouw is een waterstaatskerk, ontworpen door Arnoldus van Veggel en ingewijd in 1847. Het gebouw is geklasseerd als Rijksmonument. Het is een bakstenen gebouw in neogotische stijl, dat oogt als een kruiskerkje, met een opvallend hoge en spitse centrale toren. De Hervormde kerk werd in 1963 onttrokken aan de eredienst. De hervormden kerkten voortaan in de pas gereedgekomen Bethlehemkerk. Daarna werd het gebouw verhuurd aan diverse organisaties, waaronder de Priesterbroederschap Sint Pius X. Sinds 2007 is in het gebouw een advocatenkantoor gehuisvest.

Boscotondo is een woon- en werkcomplex in het centrum van Helmond, dat tussen 1999 en 2001 werd gebouwd op het voormalige fabrieksterrein van Begemann. Het bestaat uit ongeveer 150 appartementen, een museum, een bioscoop, een parkeergarage en een bestuursgebouw, waarin de Helmondse raadszaal is gevestigd. De nieuwe bouwwerken, die de kanaalzone een modern aanzicht moeten geven, zijn ontworpen door de Italiaanse architect Adolfo Natalini. Centraal in zijn ontwerp staat een rond bos; vandaar de naam Boscotondo, dat Italiaans is voor rond bos. Dit bos vormt het middelpunt van een groot, open plein. De bebouwing is rondom dit plein gesitueerd. Voor de gebouwen staat "De Waterman", een beeld van Saskia Pfaeltzer, dat in 2005 werd onthuld.

De Heilig Hartkerk was een monumentale rooms-katholieke kerk in de Veestraat in het centrum van Helmond. De kerk werd ontworpen door de beroemde architect Pierre Cuypers en gebouwd tussen 1897 en 1899. Het was een forse neogotische kruisbasiliek met hoge vieringtoren. De toren leek sterk op de toren van de Sint-Bonifatiuskerk in Leeuwarden en was de hoogste kerktoren van de stad. In 1953 kon het kerkbestuur de twee binnenstadskerken (Heilig Hart en de veertig jaar oudere Sint Lambertus van architect Theo Molkenboer), die op slechts tweehonderd meter van elkaar stonden, niet allebei meer onderhouden. Omdat de Heilig Hartkerk in slechte staat verkeerde, werd ze in 1957 gesloopt. Drie jaar eerder was al op stel en sprong de vieringtoren afgebroken. Als reden werd opgegeven dat de toren op dramatische wijze was aangetast door de boktor en op instorten stond. Veel van het interieur zoals de biechtstoelen, de doopvont en enkele glas-in-loodramen, maar ook het orgel gingen naar de nieuwe kerk. De kerkbank gingen naar de St. Petruskerk in Woensel. Het overige meubilair ging naar een missiekerk in Afrika. Op de plek van de kerk kwam later een overdekt winkelcentrum, de huidige Elzaspassage. Vaak wordt gezegd dat op de plaats van de Heilig Hartkerk een filiaal van Vroom en Dreesmann is gekomen en dat niet de slechte gesteldheid van het kerkgebouw maar de interesse van V&D in de grond eronder aanleiding waren tot de sloop, maar de V&D stond in werkelijkheid een stukje verderop in de Veestraat. Tot op de dag van vandaag wordt in Helmond het verdwijnen van de monumentale schepping van Cuypers betreurd.

Museum Helmond is een museum voor stadshistorie en heeft daarnaast verzamelingen op het gebied van de moderne en hedendaagse kunst en op het thema 'Mens en Werk'. Het museum is gevestigd op twee locaties: in het Kasteel Helmond en in de naastgelegen Kunsthal Helmond (onderdeel van het complex Boscotondo) in het centrum van de Noord-Brabantse stad Helmond.

Het Huis met de Luts is een van de oudst bewaarde huizen van Helmond. Het huis ligt midden in het centrum van Helmond aan de Markt. Het huidige pand dateert uit 1594, toen het nieuw werd opgebouwd na een grote stadsbrand. Oorspronkelijk stond er een herberg genaamd "De Swaen", gebouwd in de vijftiende eeuw. De zwaan boven op het dak is nog een herinnering aan deze herberg, waarvan de oorspronkelijke kelders bewaard zijn gebleven. Boven aan de deur staat een tekst die herinnert aan de grote stadsbrand: Dit huys sloeg in brant, in den swaen ist wel bicant. Een opvallend detail is het ronde raampje in de gevel met daarin een pentagram. De huidige naam van het pand is gebaseerd op de karakteristieke luifel, luts is een ander woord voor een dergelijke overkapping. De luts is een kenmerk voor een handelspand, het beschermde namelijk koopwaar die werd uitgestald voor de gevel. In de loop der eeuwen is het pand o.a. gebruikt als winkel van sinkel, kantoorboekhandel, goudsmederij, bierbrouwerij en apotheek.

De Elzas Passage is een overdekt winkelcentrum met woningen en parkeergarages in het centrum van Helmond.

De Sint-Lambertuskerk in Helmond is een kerk in neogotische stijl, gebouwd in de periode 1856-1861 ter vervanging van de middeleeuwse kerk op dezelfde plaats. De kerk, een driebeukige kruisbasiliek, werd ontworpen door architect Theo Molkenboer. De middeleeuwse toren van de voorganger bleef behouden maar kreeg een nieuwe buitenlaag met neogotische details en een nieuw achtzijdig bovendeel. De kerk herbergt het bekende Robustelly orgel. Vanaf 1976 is Jan van de Laar organist van de Sint-Lambertuskerk. De directe omgeving van de Lambertuskerk is grondig opgeknapt en er is een intiem hofje, de Lambertushof.

De Kasteel Traverse, ook wel geschreven als Kasteel-Traverse, is een belangrijke doorgaande weg door Helmond in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

Theater Het Speelhuis, voorheen 't Speelhuis, is een theater in de Noord-Brabantse stad Helmond dat sinds 1977 bestaat. In 2011 werd de oorspronkelijke locatie door een grote brand verwoest. Het theater is sinds 2013 gevestigd in de voormalige Onze-Lieve-Vrouwekerk aan het nieuwe Speelhuisplein, bij de Kromme Steenweg. In Het Speelhuis zijn jaarlijks meer dan honderd professionele voorstellingen bij te wonen. Daarnaast biedt het ruimte aan veel andere culturele activiteiten.

De kubuswoningen in Helmond zijn een proefproject met 3 woningen, en een groter project met 18 kubusvormige paalwoningen. Ze zijn ontworpen door Piet Blom die hierna hetzelfde ontwerp heeft toegepast voor de kubuswoningen in Rotterdam. De 18 woningen vormden aanvankelijk een architectonisch geheel met Theater 't Speelhuis, maar dat werd in 2011 bij een brand verwoest.

De Watermolen van Helmond was een onderslagmolen op de Aa te Helmond. Ze lag op de Watermolenwal aan de noordzijde van het centrum, niet ver van het Kasteel Helmond.