Piemert

De Broekhofkapel of Mariakapel is een kapel bij Slenaken in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem in de provincie Limburg. De kapel staat aan het einde van de Dorpsstraat waar de weg zich splitst in de weg Piemert richting Hoogcruts en Noorbeek en in de weg Beutenaken richting Beutenaken en Gulpen. De kapel staat in het Gulpdal ten westen van het hellingbos Groote Bosch. Op ongeveer 900 meter naar het zuidoosten staat de Sint-Remigiuskerk van Slenaken. Ten zuidoosten van de kapel ligt aan de overzijde van de weg de hoeve Broekhof. Naast de kapel stond een paardenkastanje, een monumentale kapelboom. De bidkapel is gewijd aan Maria.

Schilberg (Limburgs: Sjilberg) is een hooggelegen grens-gehucht ten westen van het dorp Slenaken in de gemeente Gulpen-Wittem en ten oosten van Noorbeek in de gemeente Eijsden-Margraten in de Nederlandse provincie Limburg. Twee hoeves van Schilberg horen bij de Belgische dorp Sint-Martens-Voeren. De buurtschap loopt door in het gehucht De Plank in de gemeente Voeren in Belgisch Limburg. De buurtschap bestaat uit zo’n 35 boerderijen en huizen. De kern ligt bij de kruising van de Provincialeweg met de Schilbergerweg. Verder staan er verschillende boerderijen aan de Maastrichterweg, de oude Romeinse weg (Via Mansuerisca) van Tongeren-Maastricht naar Limburg-Trier. In Schilberg staan twee grotere wegkapellen, namelijk de Sint-Jozefkapel en de Sint-Annakapel. Op 12 september 1944 viel in Schilberg het eerste burgerslachtoffer tijdens de bevrijding in Nederland; het monument voor Alfons Detry staat aan de Provincialeweg tegenover grenspaal nr. 22.

Het Klooster Hoogcruts is een voormalig klooster, gelegen in de buurtschap Hoogcruts in de Nederlandse gemeente Eijsden-Margraten. Tot de gemeentelijke herindeling van 1982 lag het klooster op de gemeentegrens met een deel in de gemeente Noorbeek en een deel in de gemeente Slenaken; thans ligt het klooster geheel binnen de gemeente Eijsden-Margraten. Het bij een brand in 1979 zwaar beschadigde klooster en de bijbehorende boerderij zijn rijksmonumenten.

Hoogcruts, in het Limburgs Ge Kruuts geheten, is een buurtschap nabij het dorp Noorbeek (waarbij dit gehuchtje hoort) in de Nederlandse gemeente Eijsden-Margraten. Tot 31 december 2010 maakte het deel uit van de gemeente Margraten. In het oosten ligt een deel van de buurtschap op het grondgebied van de gemeente Gulpen-Wittem. De naam van de buurtschap betekent het hoge kruis. Bij de buurtschap bevindt zich de ruïne van het Klooster Hoogcruts uit de vijftiende eeuw. Het kruis dat op de kruising van Hoogcruts staat geeft ook de naam ge kruuts. Hoogcruts ligt op het Plateau van Margraten aan het uiteinde van het Noordal. Vanaf Hoogcruts begint dit dal in westelijke richting zich steeds dieper in te snijden in het plateau. Ze ligt deels aan de N598; de weg van De Hut naar De Plank. Deze provinciale weg wordt gekruist door de weg van Noorbeek naar Slenaken.

Beutenaken (Limburgs: Böätenake) is een buurtschap van Slenaken in de gemeente Gulpen-Wittem en ligt in het Heuvelland, in de Nederlandse provincie Limburg. Oudere namen van deze buurtschap zijn: Bottinachs, Butenacho en Butenachen. De nederzetting is gelegen in het Gulpdal en ligt in een lintbebouwing aan de weg Beutenaken tussen Waterop en Slenaken. Het riviertje de Gulp, dat een zijbeek is van de Geul, stroomt hier achter de huizen langs. Anno 2023 woonden er 40 mensen in de buurtschap. Bij het dorp horen ook de Broekhofkapel, een bidkapel van Maria uit 1880 aan de weg naar Hoogcruts en een wegkapel gewijd aan het Heilig Hart uit 1929, de Heilig-Hartkapel. Verder de carréboerderij de Helenahof en enkele vakwerkhuizen. Aan de overzijde van de Gulp ligt in het zuidoosten het hellingbos Groote Bosch.

De Broekmolen of Broekermolen, maar plaatselijk ook bekend als de Molen van Slenaken, is een voormalige watermolen in Slenaken in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. De watermolen stond op de Gulp en had op het laatst een turbine voor de aanstuwing. Water uit de Gulp werd via de molentak opgevangen in een vergaarvijver vlak voor de molen en werd gebruikt om de molen in beweging te brengen. De Gulp maakte ongeveer op 300 meter stroomopwaarts van de molen een haakse bocht naar rechts. Op deze plek bouwde men een dam die als overlaat fungeerde, aanvankelijk was daar ook een sluis, en begon de molentak. De molen bevond zich in het westelijke deel van het zuidelijke gebouw. De molen lag samen met de molenhoeve in het Gulpdal aan de voet van de helling van het Groote Bosch ten noordwesten van het dorp aan de weg van Slenaken naar Gulpen. Verder stroomafwaarts lag de Groenendalsmolen bij Pesaken/Billinghuizen. Stroomopwaarts lag de Molen van Teuven. Het gebouw is een rijksmonument. Volgens de voorgevel is het bouwjaar 1773.

De Sint-Jozefkapel is een kapel in Schilberg bij Slenaken in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. De kapel staat aan de kruising van de wegen Schilbergerweg (van Slenaken naar Ulvend) en de Maastrichterweg (van Hoogcruts naar Nurop in België). Op ongeveer 575 meter naar het oosten staat de Sint-Annakapel. Tegenover de kapel staan een wegkruis en een oude zwingelput. De kapel is gewijd aan Jozef van Nazareth.

De Heilig-Hartkapel is een wegkapel in Beutenaken in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. De kapel staat midden in de plaats aan de hoofdweg op de plek waar er een veldweg en voetpad erop uitkomen. Op ongeveer 50 meter achter de kapel stroomt het riviertje de Gulp. De kapel is gewijd aan het Heilig Hart van Jezus. Eens in de drie jaar doet de bronkprocessie de kapel aan als rustaltaar.

De Sint-Annakapel is een kapel bij Slenaken in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem in de provincie Limburg. De kapel staat aan de splitsing van de Schilbergerweg en de Kerkdel ten zuidwesten van het dorp. De kapel staat hier bovenop de westelijke dalrand van het Gulpdal op de oostelijke rand van het Plateau van Margraten. Naar het westen ligt verder op het plateau Schilberg. Op ongeveer 400 meter naar het oosten staat de Sint-Remigiuskerk van Slenaken en op ongeveer 575 meter naar het westen staat de Sint-Jozefkapel. De kapel is gewijd aan Sint-Anna.

Het Groote Bosch, ook geschreven als Groote Bos, is een bosgebied in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. Het bos ligt ten noorden van Slenaken, ten zuidoosten van Beutenaken en ten westen van Heijenrath. Het ligt op de oostelijke dalwand van de Gulp en het Gulpdal, op de westrand van het Plateau van Crapoel, en is een hellingbos. Het omvat een gebied van meer dan 60 hectare.Aan de noordzijde van het bos liggen nog enkele losse hellingbossen. Aan de zuidoostzijde ligt aan de overzijde van de weg het Roebelsbos. Aan de voet van het Groote Bosch stond vroeger de Broekmolen op de Gulp. Aan de noordwestrand van het bos ligt de voormalige Groeve Habets.

De Groeve Habets is een Limburgse mergelgroeve in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Gulpen-Wittem. De voormalige dagbouwgroeve ligt ten oosten van Beutenaken in de oostelijke dalwand van het Gulpdal. Ze ligt hier in de westelijke helling van het Plateau van Crapoel aan de noordwestkant van het Groote Bosch.

Waterop (Limburgs: Waterop) is een buurtschap ten noorden van Slenaken in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De buurtschap ligt in het Gulpdal en bestaat uit lintbebouwing aan de weg van Beutenaken naar Billinghuizen. In 2003 telde Waterop samen met Billinghuizen 60 inwoners. In de buurtschap staan verschillende vierkantshoeven. Het meest bezienswaardige gebouw is kasteel Karsveld aan de Gulp. Dit landhuis uit 1900 bevat muurwerk van mergelsteen van verschillende voorgangers. Het staat op fundamenten uit de 12e eeuw. Ongeveer honderd meter ten noordoosten van het kasteel staat een Mariakapelletje niet ver van de Gulp. Aan de overzijde van de Gulp ligt in het zuidoosten het hellingbos Groote Bosch.