Kasteel Schonauwen

Schonauwen is een ontginningspolder en voormalig waterschap in de Nederlandse gemeente Houten in het zuiden van de provincie Utrecht. Door de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal werd het gebied in tweeën gesneden. Het noordelijke deel is inmiddels onder de bebouwing van de nieuwbouwwijken van Houten verdwenen. Vroeger was het een heerlijkheid met de bijbehorende ridderhofstad kasteel Schonauwen, eeuwenlang het belangrijkste gebouw in de polders. De nieuwbouwwijk rond dit kasteel draagt als herinnering aan de geschiedenis de naam Schonauwen.

Leebrug was een buurtschap behorende tot de gemeente Houten, in de provincie Utrecht. De buurtschap ligt ten zuiden van Houten richting Schalkwijk en is sinds het jaar 2000 omringd door de nieuwbouw van de Vinex-wijk Leebrug. Daarmee is de buurtschap in feite verdwenen. De buurtschap was ontstaan op de plek waar sinds de 17e eeuw het zandpad van Houten naar Schalkwijk de Leesloot passeerde, alsmede de plek waar de Leesloot uitkwam in de Houtensewetering. De brug over de Houtensewetering heette de Leebrug. In het jaar 1714 wordt in een testament een huis met boomgaard genoemd die zijn gelegen in het gerecht Houten aan de Leebrugh. In 1756 wordt de Leebrug over de Houtensewetering genoemd in het archief van het gerecht Houten en 't Goy. Het gaat dan om de brug zelf. Later verschijnen er enkele huizen bij de brug, waarna sprake is van buurtschap Leebrug. Vanaf het jaar 1850 verschijnt de naam Leebrug op de topografische kaart. De volkstelling van 31 december 1920 telt 15 bewoonde woningen en 1 schuur. 92 personen rekenen zich tot buurtschap Leebrug, waarbij ook een klein deel van de Houtensewetering meetelde. Vlak bij de buurtschap stond de middeleeuwse versterkte boerderij Schoneveld met gracht en poortgebouw. In de jaren dertig van de twintigste eeuw was het zandpad een verharde doorgaande weg. Het was voor het opkomend gemotoriseerde verkeer de hoofdroute geworden van de verbinding tussen Utrecht (stad) en 's-Hertogenbosch. Leebrug kende ook een bushalte.

Station Houten Castellum is een treinstation in de Nederlandse gemeente Houten. De naam komt van de ligging in Castellum, een woonwijk met winkelcentrum van de Vinex-locatie Houten-Zuid. Het definitieve station Houten Castellum heeft, evenals station Houten, een eilandperron tussen de middelste twee sporen, ontsloten door een tunnel onder het spoor. Deze tunnel vormt een belangrijke fietsverbinding tussen de westelijke en oostelijke helft van Houten-Zuid en is tevens toegangsweg voor de parkeergarage onder winkelcentrum Castellum vanuit het oosten. Qua situering en functionele opzet heeft het gebied hiermee (op de toegangsweg naar de ondergrondse parkeergarage na) overeenkomsten met het gebied bij het hoofdstation van Houten, zij het in een meer bescheiden vorm.

Warmte-krachtcentrale Vijfwal Houten is een wijk-energiecentrale voor stadsverwarming in de gemeente Houten die vanaf 2001 in werking is. De centrale werd aanvankelijk geëxploiteerd door de Regionale Energie Maatschappij Utrecht (REMU), die in 2003 overgenomen is door Eneco. Dit bedrijf is eigenaar van deze aardgascentrale en van het bijbehorende warmtenet en de ketels die als warmtebuffer dienen. Eneco levert de warmte voornamelijk aan enkele duizenden woningen in Houten-Zuid: 2480 in 2009 en 3800 in 2013; daarnaast werd aan 18 andere gebouwen geleverd in 2013. In 2013 werd 150 terajoule (TJ) warmte geproduceerd. Daarvan werd 120 TJ geleverd aan woningen en 10 TJ aan andere afnemers. In 2021 stelde Eneco zelf dat er jaarlijks 109 TJ aan warmte gebruikt werd. Het piekvermogen is 30 megawatt aan warmte en 6 megawatt aan elektriciteit. De centrale heeft onder meer drie gasmotoren van het type Jenbacher 616 en verder gasketels en warmtebuffers.

De Weteringhout is een weg in de Nederlandse plaats Houten. De Weteringhout loopt vanaf het Parkhout en het Schaftpad tot aan het Beukenhout waar deze weg in overgaat en die weer vervolgens overgaat in de Houtensewetering. Er bevinden zich talrijke monumentale boerderijen aan de Weteringhout. Zijstraten die op de Weteringhout uitkomen zijn de Ambachtsweg en het Sneeuwwater. Het landelijke gezicht van vroeger heeft plaatsgemaakt voor woningen die hier zijn verrezen, zoals de wijken het Water en het Hout. Daar bevindt zich ook de Groenzone recreatiegebied De Vijfwal.

Het treinongeval bij Houten had plaats op 7 juni 1917. Bij het spoorwegongeval ontspoorden tussen Houten en Schalkwijk elf rijtuigen, daarbij raakten elf mensen gewond. De toenmalige koningin Wilhelmina was een van de passagiers, ze bleef ongedeerd. De ravage was enorm, getuige foto- en filmbeelden die van de plek van het ongeluk gemaakt zijn, en het was een geluk dat er niet meer slachtoffers vielen.

Staatsspoor is een weg in de Nederlandse plaats Houten in de wijk Loerik. Het Staatsspoor loopt vanaf het Smalspoor tot aan het Staalspoor, Loeriksepad en de Beusichemsetuin waar hij in overgaat. Vroeger heette deze weg de Beusichemseweg, die liep vanaf Houten tot aan Beusichem waaronder het Staatspoor, Smalspoor alsook de Beusichemsetuin viel (dit is veranderd rond 2000). Er bevindt zich een rijksmonumentale boerderij aan het Staatsspoor 1 en 150 meter verderop aan het Smalspoor 5 bevindt zich ook nog een boerderij met een monumentale status.

De Schalkwijkse spoorbrug tussen Houten en Schalkwijk, overspant het Amsterdam-Rijnkanaal en maakt deel uit van de spoorlijn Utrecht - Boxtel. De brug bestaat uit een verstijfde boogbrug van 188,1 meter en twee zijoverspanningen van 35,35 meter. De brug was jarenlang donkergrijs met wit, maar is sinds 2011 geheel wit geschilderd. Vlak daarnaast ligt de Schalkwijksebrug, met een tweestrooks verkeersweg en fietspad. De later gebouwde Muiderspoorbrug is constructief gezien gebaseerd op de Schalkwijkse spoorbrug en heeft dezelfde afmetingen.

Houten () is een gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. Houten ligt ten zuidoosten van de stad Utrecht tussen de rijkswegen A12, A27 en de rivier de Lek. De gemeente telt 50.993 inwoners (30 september 2025, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van zo'n 59 km².

Vuijlcop (Vuilkoop) is een ridderhofstad in de Nederlandse provincie Utrecht in de vroegere gemeente Schalkwijk, nu Houten.

Het Stationserf is een straat in de Nederlandse plaats Houten. De straat loopt vanaf de Loerikseweg tot aan de Vlierweg. Op het Stationserf komen het Veldwachterserf en het Beurtschipperserf uit. Aan het Stationserf bevindt zich het oude station van Houten dat in 2007 is gerenoveerd en nu een horecabestemming heeft. Het is een gemeentelijk monument. Parallel aan het Stationserf ligt de spoorlijn van Utrecht naar Boxtel. Ook bevindt zich aan het Stationserf 82 een zorgcentrum Het Houtens Erf genaamd. In november 2011 werd aan het Stationserf het appartementencomplex voor mensen met een verstandelijke beperking Het Stationserf officieel in gebruik genomen. Voorganger was de naam Stationslaan en de Stationsweg. Langere tijd werden beide namen door elkaar gebruikt.

De Loerikseweg is een weg in de Nederlandse plaats Houten. De Loerikseweg loopt vanaf het Stationserf tot aan het Plein (in het Oude Dorp). Er bevinden zich monumentale huizen en de Rooms-katholieke kerk (Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming) aan de Loerikseweg. De Loerikseweg, die thans doodloopt op het spoor van Utrecht naar 's-Hertogenbosch, was voorheen onderdeel van de grote straatweg. Dit stuk liep van het dorp Houten naar de buurschap Loerik. Zijstraten die op de Loerikseweg uitkomen zijn de Heemraadserf, Richterserf, Dorpstraat die deze straat kruist en de Schoolstraat. De Loerikseweg is een van de oudste wegen van Houten. Op luchtfoto's is te zien dat de Loerikseweg een verkavelingsgrens is voor de middeleeuwse verkavelingen. Het is niet uitgesloten dat de Loerikseweg een secundaire Romeinse weg was, die de hoger gelegen delen van de Houtense stroomrug volgde.