Bethelkerk (Assen)

De Synagoge van Assen is een voormalige synagoge aan de Groningerstraat in Assen. Sinds 1947 is het onder de naam Bethelkerk in gebruik als kerkgebouw. Het gebouw staat sinds 1994 geregistreerd als rijksmonument. De Joden, die in de 18e eeuw en begin 19e eeuw in Assen woonden, hadden niet genoeg geld om een eigen synagoge te bouwen. Ze hielden hun diensten in een schuur, tot de gemeenschap hiervoor in 1813 een huis kocht. In 1826 was de gemeente dusdanig gegroeid dat men op zoek ging naar een nieuw gebouw. Pas in 1832 kreeg de joodse gemeenschap van de gemeente Assen een stukje grond aan de Groningerstraat toegewezen. Op 10 augustus van dat jaar werd het gebouw ingewijd. Bij de viering van het vijftigjarig bestaan van de synagoge in 1882, bleek wel dat deze eigenlijk al te klein was. Er was alleen ruimte voor de eigen gemeenteleden bij de viering, anderen konden niet worden uitgenodigd. In 1899 ging men aan de slag om geld voor een nieuw gebouw bij elkaar te krijgen. In maart 1901 werd de opdracht voor de bouw gegeven aan architect Jan Smallenbroek, die eerder de plaatselijke Noorderkerk had verbouwd en uitgebreid. Al in juli 1901 werd de nieuwe synagoge ingewijd, door opperrabbijn Abraham van Loen, tijdens een drie dagen durend feest. Ter gelegenheid van 100 jaar synagoge in 1932 kwamen er in voor- en achtergevel nieuwe glas-in-loodramen met voorstellingen van de Bijbelse feesten Pesach, Wekenfeest, Bazuinen- en Loofhuttenfeest en de wetgeving op Sinaï. Ontwerper was Abraham van Oosten, een Joodse architect uit Assen. Deze ramen zijn in 1975 naar Israël gebracht. Twee er van zijn in de eetzaal van kibboets Beit Keshet geplaatst en in 2016 overgebracht naar de synagogeruimte van het Yad Vashem-herdenkingscentrum in Jeruzalem. In de Tweede Wereldoorlog werd een groot deel van de Joden in Assen door de bezetters gedeporteerd. In 1943 werd de gemeente ontbonden verklaard. De banken werden uit de synagoge verwijderd en naar Kamp Westerbork gebracht, waar er een toneel van werd getimmerd. Na de oorlog keerden maar 23 mensen van de joodse gemeenschap terug in Assen. In 1947 werd besloten het gebouw te verhuren aan de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk.

Het pand aan de Gedempte Singel 2 in de Nederlandse stad Assen is een monumentale, laat-19e-eeuwse winkel annex woonhuis.

Huize Tetrode (1822) is een herenhuis in de Nederlandse stad Assen. Huize Tetrode staat aan de Brink in Assen. Het huis is gebouwd in neoclassicistische stijl en heeft beschilderde wandbespanningen. Opdrachtgever was notaris mr. Anthonij Homan. Het huis dankt zijn naam aan de familie Tetrode, die het van 1825 tot 1930 in eigendom had. Het werd onder meer bewoond door mr. George Maynard Tetrode (1822-1912), president van de rechtbank in Assen. In 1930 kwam het huis in handen van de gemeente Assen en werd het in gebruik genomen als gemeentehuis. De gemeente verhuisde in 1995 naar de Noordersingel. Het gebouw werd aangekocht door de provincie Drenthe, waarna het tot 2012 door het Drents Museum werd gehuurd en gebruikt als kantoor en door de gemeente als trouwlocatie werd gebruikt. Vanaf 2012 is het pand in gebruik bij diverse organisaties en is het geen trouwlocatie meer. In 2017 kwam Huize Tetrode in het nieuws, nadat commissaris van de Koning Jacques Tichelaar voor de herindeling van het interieurontwerp zijn schoonzus voordroeg. Tichelaar legde uiteindelijk zijn functie neer.

Het woonhuis aan de Brink 30, ook wel de herberg van Tabingh, in de Nederlandse stad Assen is een rijksmonument.

Het Ontvangershuis is een van de oudste woonhuizen in de Nederlandse stad Assen. Het huis aan de Brink in Assen was van oorsprong een van de gebouwen van het klooster Maria in Campis. Mogelijk was het in gebruik als priesterwoning. Het huis heeft een 15e-eeuws keldergewelf. Vanaf de 17e eeuw was het in gebruik bij de ontvangers-generaal van Drenthe. Bij de stadsbrand van 1676 werd het gebouw grotendeels verwoest. Johan Sichterman gaf opdracht voor herbouw, waarna vermoedelijk in 1698 een nieuw gebouw werd opgeleverd. Vanaf de 18e eeuw woonden de ontvangers veelal elders in de provincie. Zij gebruikten het Ontvangershuis als kantoor en logeerhuis voor hooggeplaatste gasten als stadhouders. Petrus Hofstede liet het gebouw in 1809 opknappen voor het bezoek van koning Lodewijk Napoleon. Niet veel later kwam het huis in particuliere handen. Gerrit Kniphorst woonde er vanaf 1822 met zijn gezin. In 1853 werd het huis door de gemeente Assen gekocht van de erven Kniphorst. Tot 1888 was er een meisjesschool gevestigd. Na een serie van particuliere eigenaren, waarbij het huis zelfs werd gesplitst, werd het in 1955 aangekocht door de provincie Drenthe. Tussen 1957 en 1959 werd het gerestaureerd, waarna het in gebruik werd genomen door het Drents Museum. In het huis zijn tegenwoordig diverse stijlkamers ingericht.

De Brink is een centrale groene ruimte in de oude binnenstad van Assen.

Het Drents Archief is het Regionaal Historisch Centrum voor de provincie Drenthe, en de voortzetting van het oude Rijksarchief in Drenthe (2000). Het instituut is gevestigd aan de Brink in Assen en bewaart de historische archieven van de provincie. In 2005 ging het Gemeentearchief Assen hier ook in op.

Hotel Somer (ook wel: warenhuis Thomas of herberg De Gouden Roemer) is een voormalige horeca-gelegenheid en warenhuis gelegen aan de Marktstraat in Assen. Het is niet precies bekend hoe oud het gebouw is. Er werd al minstens vanaf 1607 een herberg gedreven en het is mogelijk dat daar toen een gebouw van het in die tijd geseculariseerde klooster voor gebruikt is. Het is sinds die tijd steeds een herberg en later hotel geweest, tot dat het in 1938 sloot en er een warenhuis in werd gevestigd.

De kloosterkerk, ook wel abdijkerk genoemd, hoorde oorspronkelijk bij het cisterciënzer nonnenklooster Mariënkamp in Assen. In 1276 vermeldt een oorkonde de aanwezigheid van het klooster, maar waarschijnlijk was het al in 1260 in Assen gevestigd. In 1596 kreeg Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg, stadhouder van Friesland, opdracht van de Staten Generaal om in Drenthe “de reformatie ende Christelijke bestellinge van kerkcken ende schoelen" in te voeren, waarna er geen rooms-katholieke diensten meer mochten worden gehouden. Na de van hogerhand opgelegde Reformatie kon echter geen gebruik worden gemaakt van de kloosterkerk voor de hervormde kerkdiensten, want in 1601 stortte de toren in, waardoor de kerk zwaar beschadigde en voor gebruik ongeschikt was. Overigens werden de inwoners van Assen – niet meer dan een handjevol – ook geacht in Rolde ter kerke te gaan. Assen behoorde kerkelijk tot het gebied van Rolde. In 1615 werd Assen een aparte hervormde gemeente, die bij gebrek aan kerkgebouw de kerkdiensten moest houden in een van de andere ruimten van het klooster. Eerst in 1662 werd de kloosterkerk weer opgebouwd. Alleen de middeleeuwse zuidmuur bleef staan, de overige muren zijn opnieuw opgemetseld. De kerk werd met een lengte van 25 meter aanzienlijk kleiner dan de oorspronkelijke kloosterkerk, die zeker 40 meter lang was. Ruim twee eeuwen heeft de hervormde gemeente van Assen in de kloosterkerk haar diensten gehouden. In 1810 werd in de kerk een galerij gebouwd en in 1817 werd het gebouw aan de oostzijde uitgebreid met een koorsluiting die het gebouw ca. 12 meter langer maakte. Maar door de groei van het inwonertal van Assen werd de kerk definitief te klein. In 1848 werd de nieuwe Grote Kerk aan het kerkplein in gebruik genomen en werd de kloosterkerk voor f 10.000 (ruim € 4.500) aan de gemeente Assen verkocht. Vanaf 1851 heeft de gemeente Assen de kloosterkerk precies honderd jaar als gemeentehuis gebruikt. Tot 1904 was ook het politiebureau er in ondergebracht. Nadat in 1982 de kerk is gerestaureerd werd het een deel van het Drents Museum. De toren van de kloosterkerk stond centraal in de ruimtelijke ontwikkeling van Assen in 1780, zoals die door Wolter Hendrik Hofstede werd geïnitieerd. Zowel de Hoofdlaan door het Asserbos als de laatste 1,5 km van de Drentse Hoofdvaart zijn zo getraceerd, dat de assen daarvan precies op de toren van de kloosterkerk zijn gericht. Op de satellietfoto (klik op de coördinaten, rechts naast de titel van dit artikel) is dat nog steeds goed te zien. Bij de restauratie van de kloosterkerk is de toren opnieuw midden op de kerk geplaatst en voorzien van een luidklok. Hierin is als verwijzing naar de verschillende bestemmingen van het gebouw het volgende randschrift aangebracht: Ik ben zonder abdis, nu het boek gesloten is, en het bestuur is heengegaan, de muzen toegedaan.

Het Gouvernementsgebouw (1885) in de Nederlandse stad Assen is het voormalig provinciehuis van Drenthe. Het pand is sinds 1976 in gebruik bij het Drents Museum en sinds 1994 een rijksmonument.

Het gedenkraam Limburgse evacués is een oorlogsmonument in de Nederlandse stad Assen.

Warenhuis Vanderveen is een shop-in-shop-warenhuis gevestigd in het centrum van de Nederlandse stad Assen. Het bedrijf werd in 1897 gesticht. In het warenhuis zijn afdelingen op het gebied van mode, schoonheidsverzorging, wonen, vrije tijd, vers, horeca en diensten.