Gildebuurt

De Kruisstraat is een doorgaande winkelstraat in Eindhoven. De straat lag vanouds in het dorp Woensel, dat in 1920 werd geannexeerd door Eindhoven. De straat verbindt de wijk Fellenoord via de Woenselse Markt (tot 1920: Markt) met de Kloosterdreef. Langs deze straat vond men vooral rijen arbeidershuisjes die parallel aan de straat waren gebouwd. Ten oosten van de straat ligt de Gildebuurt en ten westen ligt de buurt Hemelrijken. Tal van bewoners waren werkzaam in de sigarenindustrie. Na 1920 vestigde zich steeds meer kleine middenstand in de straat. Na de Tweede Wereldoorlog, vooral vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw, werden de panden geleidelijk gesloopt en vervangen door modernere winkel- en horecapanden. Uiteindelijk ontstond een levendige straat waarin, naast enkele winkelpanden, vooral veel horeca is te vinden, vaak met een exotische keuken, zoals de Surinaamse, de Turkse en de Poolse. Ook zijn er Turkse, Aziatische en andere winkels en supermarkten te vinden. Het pand van café-biljart De Valk, aan Kruisstraat 89, gebouwd in 1917, is geklasseerd als gemeentelijk monument.

Oud-Woensel is een wijk in het stadsdeel Woensel-Zuid in de stad Eindhoven, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Op 1 januari 2023 telde de wijk 12.365 inwoners, verdeeld over 6.328 woningen, met een gemiddelde WOZ-waarde van € 286.000, op een oppervlakte van 1,31 km². De wijk ligt ten noorden van Eindhoven Centrum en is de zuidelijkste wijk van Woensel. De wijk ligt binnen de ring en grenst aan de noordkant aan de andere twee wijken van Woensel-Zuid, Erp en Begijnenbroek aan de zuidkant aan het centrum, en de Oostkant aan het TU-terrein en westelijk aan Oud-Strijp. De wijk bestaat uit de volgende buurten: Limbeek Hemelrijken Gildebuurt Woenselse Watermolen De kern van het woongebied bestaat uit kleine vooroorlogse, gerenoveerde arbeiderswoningen. De wijk wordt in het midden doorkliefd door de winkelstraat de Kruisstraat, die aan de noordkant eindigt in de Woenselse Markt. De Woenselse Watermolen, oostelijk gelegen van de andere drie buurten ligt apart van die buurten en bestaat voornamelijk uit huizen gebouwd aan het einde van de 20e eeuw. Tevens bevindt het hoofdgebouw van Fontys Hogescholen zich hier. Ondanks de hoge woondichtheid in de wijk bevindt zich er nagenoeg geen hoogbouw. Oud Woensel is een multiculturele wijk.

De Woenselse Markt is een driehoekig plein dat een centrale functie vervult in de Eindhovense wijk Oud-Woensel. In 1906 werd dit plein aangelegd en stond bekend als Markt of Nieuwe Markt: er werd inderdaad een weekmarkt gehouden. Toen in 1920 een vijftal gemeenten, waaronder Woensel, bij Eindhoven werden gevoegd, moest men straatnamen veranderen aangezien vele straatnamen dubbel of meervoudig voorkwamen in de fusiegemeente. Aangezien er in Eindhoven reeds een Markt bestond, kwam de naam van de in Woensel gelegen Markt te vervallen, en werd het onder meer: Van Brakelstraat. De (Fellenoordse) Kerkweg werd omgedoopt in Kruisstraat. Omstreeks 1934 kwam de naam Woenselse Markt in zwang en deze werd snel daarna officieel. Ook tegenwoordig wordt er op dit plein nog een zaterdagmarkt gehouden.

De Woenselse Watermolen is een buurt in de wijk Oud-Woensel van de plaats Woensel in de Nederlandse gemeente Eindhoven. Op 1 januari 2023 telde de buurt 1.610 inwoners, verdeeld over 862 woningen, met een gemiddelde WOZ-waarde van € 348.000, op een oppervlakte van 0,24 km². De buurt is vernoemd naar de verdwenen Woenselse Watermolen.

Hemelrijken is een buurt in het stadsdeel Woensel-Zuid in de stad Eindhoven, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De buurt ligt ten noorden van Eindhoven Centrum binnen de ring. De buurt behoort tot de wijk Oud-Woensel. Op 1 januari 2023 telde de buurt 4.230 inwoners, verdeeld over 2.035 woningen, met een gemiddelde WOZ-waarde van € 279.000, op een oppervlakte van 0,37 km². De buurt Hemelrijken ligt tussen de Boschdijk, de Ring, de Woenselse Markt en de Kruisstraat. Hemelrijken is een impulsbuurt van Eindhoven en was voorheen het domein van de straatprostitutie die onder burgemeester Sakkers naar de Achtseweg-Zuid is verhuisd. De wijk kent twee Willem Dreesstraten, een vanaf de Kruisstraat en een vanaf Nieuw Fellenoord. Beide straten lopen dood doordat de Dr. Willem Dreesstraat ter hoogte van huisnummer 9 en huisnummer 11 onderbroken wordt door een tuin die toebehoort aan een woning gelegen aan de Houtstraat.

De Sint-Petruskerk is een kerk in Eindhoven. De huidige Sint-Petruskerk aan de Kloosterdreef in het stadsdeel Woensel is gebouwd na de sloop van de oude Sint-Petruskerk in 1815. Ze werd ingewijd in 1880. Het is een neogotische kruisbasiliek welke H.J. van Tulder als architect had. Tijdens de bouw stortte de toren in, in 1875. Pas in 1912 werd een nieuwe toren gebouwd. De architect was L.P.J. Kooken. De kerk is een rijksmonument en behoort met 76 m tot de hoogste kerken in Nederland. Ongeveer 50 meter noordelijker staat de Heilig-Hartkapel. Minder dan één kilometer ten oosten van de Sint-Petruskerk staat de Oude Toren van Woensel. Dit is de overgebleven toren van de lokale middeleeuwse kerk in Kempense gotiek, die eveneens gewijd was aan Sint-Petrus. In het jaar 1800 heeft een orkaan de spits en het schip van deze kerk vernield, waarna kerkgangers in een oude schuurkerk diensten hielden, en uiteindelijk de huidige Sint-Petruskerk bouwden om hun lokale kerkdiensten in te houden.

De Heilig-Hartkapel (ook: Kapel van het Heilig Hart, voorheen vaak ook Kronehoefkapel genoemd), was oorspronkelijk een kapel van de Zusters van Liefde van Schijndel. Ze bevindt zich aan Kloosterdreef 23 in de wijk Kronehoef die deel uitmaakt van het Eindhovense stadsdeel Woensel. Ongeveer 50 meter zuidelijker staat de Sint-Petruskerk.

De Fellenoord is een buurt in Eindhoven, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De buurt behoort tot het stadsdeel Centrum. Op 1 januari 2023 telde de buurt 190 inwoners, verdeeld over 160 woningen, met een gemiddelde WOZ-waarde van € 183.000, op een oppervlakte van 0,22 km². De buurt is een zakendistrict. Het station van Eindhoven staat ook in deze wijk. Voor de annexatie van 1920 maakte Fellenoord deel uit van de gemeente Woensel. De Fellenoord is tevens de naam van een straat die door deze buurt loopt.

Kronehoef is een buurt in Woensel-Zuid in de stad Eindhoven in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De buurt ligt aan de noordkant van het Centrum. Op 1 januari 2023 telde de buurt 4.705 inwoners, verdeeld over 2.764 woningen, met een gemiddelde WOZ-waarde van € 278.000, op een oppervlakte van 0,67 km². De buurt bevindt zich in de wijk Erp die uit zes buurten bestaat: Groenewoud (Woensel-West) Kronehoef Mensfort Rapenland Vredeoord Barrier Kronehoef is vernoemd naar een boerderijcomplex dat al in 1378 genoemd wordt als "Gruythuys". De heer van Woensel verkocht hier zogezegd gruit waarmee de bevolking bier kon brouwen. In de 16e eeuw was het boerderijcomplex, vermeld als "Ten Gruythuse", eigendom van een tak van Huis Egmond en kwam het via een huwelijk met Anna van Egmond in 1551 in handen van Willem van Oranje. Het boerderijcomplex kreeg hierdoor de bijnaam "Grote Prinsenhoeve". De hedendaagse naam van de boerderij en de wijk zou haar oorsprong hebben in 1806. In dat jaar zou Lodewijk Napoleon, koning van Holland, eigendom hebben gekregen over het boerderijcomplex, waardoor "de kroon" bezit had over "de hoeve". Hierop volgend heeft het complex nog minstens twee eigenaars gehad, waarna het complex in 1857 werd opgesplitst in twee delen met onafhankelijke eigenaars; een noordelijk boerderijgebouw en een zuidelijk boerderijgebouw. Beide gebouwen werden in 1884/1885 getroffen door een grote brand, waardoor grote delen van de gebouwen vernietigd werden. Op dezelfde plaatsen werden met hergebruik van oude bouwmaterialen de boerderijgebouwen volledig herbouwd. Het zuidelijke gebouw werd in 1956 gesloopt en de grond grotendeels onderdeel van de percelen van Kronehoefstraat 40-60. Het noordelijke gebouw bleef langere tijd bestaan en kwam in 2009 in handen van een projectontwikkelaar. Dit gebouw werd uiteindelijk gesloopt in 2021 voor de ontwikkeling van zes rijtjeshuizen. Het gebouw had een traditioneel kruisverband met vlechtingen in de kopse gevels. Het behoud werd onder andere afgewezen omdat de boerderij zogezegd meermaals herbouwd was, weinig historische elementen overhad, buiten het zicht lag en niet beleefbaar was. Na de sloop voerde men in het najaar van 2021 zowel op als ten oosten het boerderijperceel de bouwwerkzaamheden uit van de zes rijtjeshuizen en een appartementencomplex, waarbij een bouwvakker om het leven kwam. De boerderij kan beschouwd worden als de laatste tastbare herinnering aan de landelijke omgeving van de wijk. Na de sloop van de boerderij zijn er nog enkele gebouwen uit de late 19e eeuw over. Aan de Kloosterdreef zijn dit de Sint-Petruskerk (nr. 29), de/het voormalige pastorie/zustersklooster (nr. 32), het oude Woenselse gemeentehuis/raadhuis (nr. 90), een wit pand met o.a. een trapgevel (nr. 92-96) en een langgerekt wit huis met twee woonadressen (nr. 46-48). Daarnaast zijn er aan de Frankrijkstraat nog een oude arbeiderswoning (nr. 22), een villa (nr. 24) en een langgerekt wit huis met twee woonadressen (nr. 25-27). De laatste hiervan beschikt mogelijk over een oudere kern, waardoor het het oudste bestaande gebouw van de wijk kan zijn. Indien dit niet het geval is, is de woning van Frankrijkstraat 22 waarschijnlijk het oudste (1866/1868). De buurt Kronehoef is zeer gemêleerd van opbouw zowel qua functies (wonen/niet-wonen) als qua woningtypes (en dus ook bewoning). De buurt telt verhoudingsgewijs de meeste bejaarden van Eindhoven. Dit hangt samen met de grote bejaardenflats aan de Kronehoefstraat en Imkerstraat.

De Antonius van Paduakerk, beter bekend als de Fellenoordkerk, was een rooms-katholieke kerk aan de Boschdijk in de wijk Fellenoord in Eindhoven. Fellenoord was aan het begin van de 20e eeuw een drukbevolkte wijk, waardoor de behoefte ontstond aan een nieuwe parochiekerk. Tussen 1907 en 1909 werd aan de Boschdijk een grote neoromanogotische kruiskerk gebouwd, naar een ontwerp van de architecten Albert Margry en J.M. Snickers. De kerk werd gewijd aan Antonius van Padua en was daarmee een van de drie kerken in Eindhoven die aan deze heilige werd gewijd. De Fellenoordkerk was de eerste van een serie aan Antonius van Padua gewijde kerken die door de Kerkbouw-stichting van J.P. Grewen (een familielid van Albert Margry) werd gefinancierd. De bouw van de kerk kostte 125.000 gulden. Bij het complex hoorden ook de pastorie en een lagere school. Op 19 april 1909 werd de kerk ingewijd. Bij het bombardement op Eindhoven van 19 september 1944 raakte de kerk zwaar beschadigd. Het gebouw kon echter worden hersteld door architect Jos Schijvens uit Tilburg en Ir. J. van Buytenen en werd in 1949 weer ingewijd. Na de Tweede Wereldoorlog werd een groot deel van Fellenoord gesloopt om plaats te maken voor nieuwe autowegen. De kerk verloor hierdoor haar parochianen en werd in 1971 gesloten. In 1973 werd de Fellenoordkerk afgebroken.

De Al-Fourqaanmoskee is een moskee in de Nederlandse stad Eindhoven, aan de Otterstraat 2. Deze moskee, die genoemd is naar Soera De Onderscheiding (Arabisch: الفرقان al-Furqān) uit de Koran, dient onder meer de Marokkaanse islamitische gemeenschap en maakt deel uit van de Marokkaanse stichting Waqf in dezelfde stad, die in 1993 is opgericht. De moskee trekt relatief grote bezoekersaantallen, die tot tweeduizend kunnen oplopen. Zoals diverse moskeeën elders in Nederland, bijvoorbeeld de Tawheed-moskee in Amsterdam en de As-Soennahmoskee in Den Haag, oriënteren de moskee en zijn imams zich op het salafisme en wahabisme.

De Oude Toren is een laatmiddeleeuwse, bakstenen kerktoren aan de Oude Torenstraat in de Eindhovense wijk Woensel. De toren is het enige overgebleven deel van een aan St. Petrus gewijde kerk die waarschijnlijk in de 11e of 12e eeuw in de destijds zelfstandige nederzetting Woensel werd gesticht. De toren stamt uit de 14e of 15e eeuw, toen het gehele kerkgebouw werd vervangen door een bakstenen gebouw in de stijl van de Kempense gotiek. De toren stond lange tijd midden in de Woenselse akkervelden, maar werd vanaf de tweede helft van de vorige eeuw omringd door nieuw gebouwde woonhuizen en flats. De Oude Toren is een rijksmonument. De huidige woonwijk waarin de toren zich bevindt, Oude Toren, is naar het bouwwerk vernoemd.