Provinciehuis (Gelderland)

De Sabelspoort (ook wel Eusebiuspoort genoemd) is een stadspoort van Arnhem. De poort werd voor het eerst genoemd in 1357. Arnhem heeft ooit vier stadspoorten gehad. De Sabelspoort maakte deel uit van een burcht die omringd was door een hoge muur met schietgaten. Later werd de poort ook gebruikt om gevangenen en krankzinnigen in op te sluiten, waardoor hij ook wel de 'Geckenpoort' werd genoemd. In 1642 werd de poort gerestaureerd en kreeg hij aan de stadszijde een renaissancegevel. In latere jaren werd de poort ingesloten door huizen, maar gedurende de Tweede Wereldoorlog en vooral tijdens de Slag om Arnhem waren deze huizen zo ernstig beschadigd dat ze na de bevrijding werden gesloopt en de poort vrij kwam te staan. Ook de poort zelf raakte zwaar beschadigd. In 1952 werd de poort herbouwd. Sindsdien maakt hij deel uit van het ernaast gelegen Provinciehuis van Gelderland.

Het verzetsmonument in Arnhem is een monument ter ere van het verzet in Arnhem, ontworpen door de ontwerper Jouke Hoogland en de dichter Jos Pauw. Van 2005 tot 2015 prijkte het verzetsmonument aan de achtergevel van Musis Sacrum aan het Velperplein. In 2017 is het monument opnieuw vormgegeven en herplaatst aan de Rijnkade bij de John Frostbrug in het Jacob Groenewoudplantsoen.

Het gedenkraam in de Sint-Eusebiuskerk is een oorlogsmonument in de Nederlandse stad Arnhem. Het wordt wel Bevrijdingsraam genoemd.

De Eusebiuskerk of Grote kerk in Arnhem is de grootste en voornaamste protestantse kerk van Arnhem. De kerk behoorde tot aan de beeldenstorm, die in Arnhem plaatsvond in 1578-1579, tot de Rooms-Katholieke Kerk. Vanaf 1865 kende Arnhem ook de Kleine Eusebiuskerk aan het Nieuwe Plein, die in 1990 gesloopt werd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad het toneel van de Slag om Arnhem, een historische luchtlanding en veldslag die van 17 tot 25 september 1944 plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden. De Eusebiuskerk stond middenin de vuurlinie en werd vrijwel volledig verwoest. Alleen de kapotgeschoten toren stak nog boven de ruïnes van de stad uit. Na de oorlog werd de kerk via een ingrijpende restauratie (1947-1964) opnieuw gebouwd. Sindsdien wordt de kerk beschouwd als nationaal icoon van de wederopbouw. De kerk doet sinds 2019 dienst als multifunctionele locatie, met enkele malen per jaar een kerkdienst.

De Rechtbank Arnhem was tot 2013 een van de rechtbanken in Nederland. De rechtbank in Arnhem behandelde alle zaken in het voormalige arrondissement Arnhem.

Het Duivelshuis ofwel Maarten van Rossumhuis, aan de Koningstraat in het centrum van de Gelderse hoofdstad Arnhem, is een stadskasteel uit de 16e eeuw. Het wordt 'Duivelshuis' genoemd vanwege de saterfiguren aan de gevel. In het stadskasteel bevindt zich de werkkamer van de Arnhemse burgemeester. Na de Tweede Wereldoorlog zijn de kelders een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

De Overval op het huis van bewaring aan het Walburgplein in Arnhem door een LKP-knokploeg, waarbij 54 politieke gevangenen (overwegend verzetsmensen) op klaarlichte dag werden bevrijd, vond plaats op de ochtend van zondag 11 juni 1944. Het verzet maakte dankbaar gebruik van de informatie van bibliothecaris Joop van Veldhoven. Hij had toegang tot alle cellen en gevangenen in zowel de Koepel als het Huis van Bewaring te Arnhem. Hij zorgde voor plattegronden, plaats van de sleutels, lijsten van aflossing van de wacht, aantallen bewakers enz. Aan deze succesvolle actie, waren een drietal mislukte pogingen voorafgegaan. Deze vierde succesvolle operatie stond (net als de voorafgaande pogingen) onder leiding van landelijk KP-leider Liepke Scheepstra (schuilnaam Bob) en werd uitgevoerd door onder anderen verzetsman Johannes ter Horst die zich voordeed als dominee en verzetsvrouw Petertje van den Hengel als vrouw van de dominee. De overval is nog altijd de grootste geslaagde bevrijdingsactie van gevangenen uit een gevangenis in de Nederlandse geschiedenis.

Het Presickhaeffs Huys is een middeleeuws huis in het centrum van Arnhem aan de Kerkstraat, dat volgens onderzoek in het jaar 1354 gebouwd is. In 1555 vond er een T-vormige uitbreiding plaats aan de achterzijde met een fraai hofje ; vanaf 1606 betrok het Nassausch Weduwenhuis het pand. Daarna was het in 1795 een theehuis en van 1915-1944 een café met vergaderruimten. Mede door de vele verwoestingen die in het centrum van Arnhem zijn aangericht tijdens de Slag om Arnhem in de Tweede Wereldoorlog, is dit een van de weinige middeleeuwse huizen die Arnhem nog bezit. Het huis, nabij de Sint-Eusebiuskerk, had een eigen hofje. Voorheen liep het huis door tot aan de achterliggende Koningstraat. Het pand is een rijksmonument. Het huis werd in de eerste eeuwen bewoond door de burgemeesters van de stad, o.a. van het geslacht Van Prisickhave. Van 1956 tot en met 1959 wordt het pand gerenoveerd, maar raakt desondanks in de jaren erna in verval. De Algemene Bank Nederland, die het gebouw in 1982 in bezit had, verkocht het pand voor 1 gulden aan de gemeente Arnhem. Hiermee kwam het juridisch eigendom in handen van de gemeente, maar het economisch eigendom bij de Stichting Sint Peters Gasthuis. In 1995 werd het pand verkocht aan particulieren en heeft er nadien onder andere een modezaak in gezeten. Een ingenieursbureau kocht het pand in 2017 voor € 995.000. Het Presickhaeffs Huys is dus een T-vormig pand met aan drie zijden een trapgevel. Direct naast het huis staat een classicistisch poortje uit circa 1650 met daarachter de laatste stadspomp van Arnhem.

De John Frostbrug, oorspronkelijk Rijnbrug en in de volksmond Oude Brug, is een verkeersbrug uit 1935 in Arnhem-Centrum over de Nederrijn. Hij speelde in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke hoofdrol vanwege de luchtlanding en veldslag van de geallieerde troepen in september 1944, als onderdeel van Operatie Market Garden. De brug werd later vernoemd naar de Engelse luitenant-kolonel John Dutton Frost en is een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

Mens tegen macht (1953) is een oorlogsmonument in de Nederlandse stad Arnhem van de beeldhouwer Gijs Jacobs van den Hof. Het monument werd in de jaren 70 ontmanteld, delen van de oorspronkelijke sokkel werden herplaatst en worden als zelfstandig monument beschouwd: De pleuranten op begraafplaats Moscowa en het Airborne-embleem aan het Airborneplein. De pleuranten genieten bescherming als gemeentelijk monument.

Het Rijngemaal is een gemaal in Arnhem. Rioolwater uit onder meer het centrum van Arnhem wordt hier opgevangen in een natte kelder. Hier zorgen drie rioolwaterpompen dat het water naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Duiven wordt vervoerd. Omdat ook het regenwater via dit gemaal wordt afgevoerd, kan bij extreme regenval het waterpeil in de kelder te hoog worden. Er treden dan (drie) overstortpompen in werking die het overtollig water afvoeren naar de Rijn.

De Bakkerstraat is een winkelstraat in het centrum van Arnhem en tevens een van de oudste straten in het centrum. De Bakkerstraat staat vooral bekend om zijn vele kledingwinkels. De straat loopt van de Vijzelstraat tot de Broerenstraat en het Kerkplein. Tot 1944 was de straat een stuk langer, en liep het bijna door tot aan de Rijn. Echter is in de oorlog het gehele zuidelijke deel gebombardeerd en is besloten het gedeelte tussen de Turfstraat en de Broerenstraat niet opnieuw te bebouwen. De Bakkerstraat bevat nog een aantal middeleeuwse elementen, zoals stadstuinen en achterhuizen. Tevens is een bronzen plaquette aan de gevel van Bakkerstraat 63 geplaatst, ter hoogte van waar voor de oorlog het pand van Van Gend & Loos was gevestigd. Deze plaquette is ter nagedachtenis aan 5 verzetsstrijders die aldaar op 19 september 1944 zijn gefusilleerd.