Tietjerksteradeel

Bergum (officieel, Fries: Burgum, [’bœrgm]) is een dorp in de Nederlandse provincie Friesland. Het is de hoofdplaats van de gemeente Tietjerksteradeel en telt 9.960 inwoners (1 januari 2023). Dit grootste dorp van de gemeente is kleiner dan voor 1930, toen Noordbergum nog onder Bergum viel. Tot 1989 was de officiële naam van het dorp het Nederlandstalige Bergum, maar sindsdien is dat het Friestalige Burgum. Onder het dorp valt ook de buurtschap Noordermeer. Bergum staat bekend als woud- en waterdorp. Bergum ligt op de overgang van de Friese Wouden naar het veengebied van Midden-Friesland. De omgeving van Bergum wordt gekenmerkt door een coulisselandschap met houtwallen. Aan de oostelijke kant liggen de natuurgebieden de Soestpolder en Noordermeer. In de omgeving van de Ritskeloane liggen lommerrijke fiets- en ruiterpaden. Aan de westelijke kant ligt natuurgebied De Dobben. In de omgeving van Bergum zijn nog een twaalftal pingo’s overgebleven. Over het aquaduct ligt een paluduct. Een paluduct is faunapassage voor natte natuursoorten langs een kanaal over een aquaduct. Het paluduct ligt in een moeraszone langs het kanaal. Vanuit Bergum kan naar het Bergumermeer en De Leijen worden gevaren of de andere kant uit richting Eernewoude en Leeuwarden. Het dorp ligt aan het Prinses Margrietkanaal, naar het westen gaat dat door de Kromme Ee naar de Wijde Ee (Djippe Gat) en naar het oosten via de Groninger Vaart naar het Bergumermeer. Ten westen van Bergum ligt sinds het najaar 2016 het Hendrik Bulthuis Akwadukt onder het Prinses Margrietkanaal door. Over het kanaal ligt de brug Burgumerdaam. Bergum ligt aan de N356. Naar het noorden loopt de weg naar Veenwouden en Dokkum, en heeft via de kruising met de N355 verbinding met Hardegarijp, Noordbergum en Leeuwarden. Naar het zuiden heeft de weg verbinding met Suameer en Garijp en via de Wâldwei met Leeuwarden en Drachten. Ten westen heeft het dorp via de Warren verbinding met Suawoude en Tietjerk.

BCV (Bergumer Christelijke Voetbalvereniging) was een amateurvoetbalvereniging uit Bergum, Friesland, Nederland.

VV Bergum (Voetbalvereniging Bergum) was een voetbalvereniging uit Bergum, Friesland, Nederland.

FC Burgum is een voetbalvereniging uit Bergum, gemeente Tietjerksteradeel, provincie Friesland, Nederland.

Het Hendrik Bulthuis Akwadukt is een aquaduct aan de zuidwestzijde van Bergum in de Nederlandse provincie Friesland. Het aquaduct voert de Kromme Ee over provinciale weg 356. Het aquaduct is vernoemd naar de in Bergum geboren kapper en scheepsbouwer Hendrik Bulthuis (1892-1948). Het aquaduct is op 7 oktober 2016 opengesteld.

De Kruiskerk is een kerkgebouw in Bergum in de Nederlandse provincie Friesland. Het gebouw is een rijksmonument.

De Hoop is een maalvaardige korenmolen in het Friese dorp Suameer, dat even ten zuiden van Bergum in de Nederlandse gemeente Tietjerksteradeel ligt.

Observeum (voorheen Streekmuseum Volkssterrenwacht Burgum) is een unieke combinatie van een streekmuseum en volkssterrenwacht. Observeum is gevestigd in het dorp Bergum in de Nederlandse provincie Friesland. Bezoekers krijgen toegang tot het streekmuseum én het observatorium.

Suameer (officieel, Fries: Sumar, [sö’mar]) is een dorp in de gemeente Tietjerksteradeel, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuidoosten van Leeuwarden, tegen de zuidkant van Bergum aan de N356. In 2023 telde het dorp 1.385 inwoners. De nabijgelegen buurtschap Sumarreheide valt onder het dorpsgebied van Suameer. De noordelijke bebouwing aan de Susterwei van De Tike ligt feitelijk in het dorpsgebied van Suameer maar de bewoners voelen zich meer betrokken bij het dichterbij gelegen dorp de Tike. Dit deel wordt ook wel Sumarder Tike genoemd.

De Dorpskerk is een kerkgebouw in Suameer in de Nederlandse provincie Friesland.

Quatrebras is een buurtschap in de gemeente Tietjerksteradeel (Tytsjerksteradiel) in de Nederlandse provincie Friesland. De plaats ligt tussen Hardegarijp (Hurdegaryp) en Noordbergum (Noardburgum) aan de N355 en Veenwouden (Feanwâlden) en Bergum (Burgum) aan de N356. Quatrebras (vier armen) is het Franse woord voor kruispunt. In Tietjerksteradeel is het de kruising van de wegen N355 en de, voorheen, N356. Sinds de aanleg van de Centrale As heeft de N356 zijn status als provinciale weg verloren. Aan de weg is verder niets veranderd. Tussen Veenwouden en Quatrebras is een viaduct aangelegd waar de Centrale As (nu de N356) de voormalige N356 kruist. Voorheen reed men richting Drachten in de richting van Burgum, nu rijdt men richting Hardegarijp. Van 1881 tot 1949 had Quatrebras een halte aan de tramlijn Veenwouden-Drachten. De buurtschap was van 1979 tot 2015 vooral bekend om zijn discotheek Club Quatrebras. Dat gebouw werd in december 2021 afgebroken.

Sumarreheide (Nederlands: Suameerderheide) is een buurtschap in de gemeente Tietjerksteradeel in de Nederlandse provincie Friesland. De buurtschap valt onder het dorpsgebied van Suameer, waar het ook naar vernoemd is. De plaats ligt direct ten zuidwesten van de weg Drachten-Dokkum. Het is een landelijk plaatsje met boerderijen en andere vrijstaande huizen die voor een deel enkel via onverharde wegen bereikbaar zijn. Tot begin 20e eeuw woonde de meeste bewoners van Sumarreheide in spitketen, feitelijk plaggenhutten. In 1916 werden de 10 stenen huizen gebouwd. Dit nieuwe buurtje werd lokaal 'Hûzestreek' genoemd maar kreeg later de benaming 'Lytse Buorren'. Later volgde ook andere verbeterde woningen en boerderijen, zoals onder meer de boerderij De Heidepleats. Anno 2016 kent Sumarreheide zo'n 40 woningen.