Maartenskerk (Kollum)

Gezicht Kollum is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Kollum in de Nederlandse provincie Friesland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 2 oktober 1979. Het gebied werd op 18 februari 1980 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 6,5 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Kollum (Friese uitspraak: [’kɔləm]) is een vlek, een dorp met kleinstedelijk karakter, in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland. Kollum is gelegen in het noorden van de Friese Wouden. Het dorp ligt ten noordoosten van Drachten, ten zuidoosten van Dokkum en ten zuidwesten van het Lauwersmeer, vlak ten noorden van Buitenpost, halverwege Leeuwarden en Groningen. De dorpskern ligt ten noorden van het kruispunt waar de N358 en N910 samenkomen. Door het dorpsgebied stromen onder meer de Zijlsterrijd, het Dokkumergrootdiep en de Stroobossertrekvaart. In 2023 telde het dorp 5.805 inwoners. Onder het postcodegebied van Kollum vallen de buurtschappen It Paradyske, Kollumeroudzijl, Laagland, Ter Lune (deels) en Zevenhuizen. In Kollum spreekt nog een gedeelte van de bewoners het Kollumers, de plaatselijke variant van het Stadsfries. Het scheldnaam voor inwoners van Kollum is de Kollumer Kat. Deze scheldnaam is later een geuzennaam geworden en komt onder andere terug in de naam van de feestweek: de Kollumer Katdagen.

De waag van Kollum is een voormalig waaggebouw in de Friese plaats Kollum. Het huidige pand dateert uit 1779.

Kollumer Museum Mr. Andreae is een streekmuseum in Kollum in de Nederlandse provincie Friesland.

De Oosterkerk is een kerkgebouw in Kollum in de Nederlandse provincie Friesland.

VV Kollum is een amateurvoetbalvereniging uit Kollum, gemeente Noardeast-Fryslân, provincie Friesland, Nederland. De vereniging werd opgericht in 1942. Het eerste elftal speelt in de Derde klasse zaterdag (2024/25).

Het Kollumer Kanaal is een kanaal ten oosten van Kollum in de gemeente Noardeast-Fryslân in de Nederlandse provincie Friesland. Het kanaal heeft een lengte van ongeveer 2 kilometer en verbindt de Stroobossertrekvaart in het zuiden met de Zijlsterrijd en de Dwarsried in het noorden. Over de Zijlsterrijd kan het Lauwersmeer worden bereikt. De eerste plannen voor het kanaal dateren uit het einde van de 19e eeuw. Het tracé van het kanaal werd decennialang bewust vrijgehouden van bebouwing. Eind jaren 1980 werden voldoende gelden gevonden voor het graven van het kanaal, toen het Ministerie van Defensie bereid bleek om de grond aan te kopen voor het bouwrijp maken van de nieuwe oefenterreinen bij de Lauwersmeer. De graafwerkzaamheden en de bouw van de bruggen eroverheen begon in 1990. In 1995 werd het kanaal opengesteld. Het kanaal is met name bedoeld voor de pleziervaart. Parallel aan het Kollumer Kanaal loopt ten westen door het dorp de Kollumer Trekvaart, een kort kanaaltje tussen de Stroobossertrekvaart in het zuiden en de Zijlsterrijd in het noorden, dat in de 16e eeuw werd gegraven.

De Clantstate, ook Herckemaheerd, Herckemastins of Ausburgh genoemd, was een state aan noordzijde van Augsbuurt (Lutjewoude) in de huidige gemeente Noardeast-Fryslân in de Nederlandse provincie Friesland. De naam Augsburgh verwijst naar de naam van het dorp. In 1536 wordt het genoemd als Heerckema heert en to Herckema, waarbij Herckema tevens het eerst bekende geslacht van eigenaren vormt. De naam Clant verwijst naar de familie Clant die de state tussen 1536 en 1570 bezat.