Prinsenstraat (Dordrecht)

De Bomkade is een kade en straat in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

De Suikerstraat is een straat in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Aan de ene kant grenst het aan de Bomkade dan wel Voorstraat, aan de andere kant aan de Boogjes. De straat loopt deels parallel aan de Prinsenstraat.

De Nieuwe Vuilpoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort stond aan de Bomkade, direct voor de (Oude) Vuilpoort of Gevangenpoort. Oorspronkelijk vormde de Oude Vuilpoort de toegang tot de westzijde van de stad, in het verlengde van de Voorstraat, maar toen in de jaren 1570 de buiten de Vuilpoort gelegen buurt rond de Sint-Andrieskerk (de latere Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd hieromheen een nieuw stuk stadsmuur met doorgang gebouwd. Deze nieuwe poort was aanvankelijk waarschijnlijk eenvoudig van uitvoering, maar werd in 1598 vervangen door een meer representatief gebouw met een portierswoning op de verdieping. In de twee decennia erna werden ook de meeste andere stadspoorten verbouwd of vervangen. In het begin werd de poort "Cleyne Vuylpoort" genoemd, zoals in 1598 en 1627, of "de buyten poorte vanden vuylpoorte" (1605). De naam Nieuwe Vuilpoort wordt vermeld op de kaart bij Balens beschrijving van Dordrecht uit 1677. Daarnaast werd het gebruikelijk om de nieuwe poort kortweg Vuilpoort te noemen, terwijl de Oude Vuilpoort de naam Gevangenpoort kreeg, zoals op de stadsplattegrond van Blaeu uit 1649. Toen in 1864 het besluit werd genomen de poort af te breken, heette hij ook kortweg Vuilpoort. Aan de stadszijde was de rijke baksteenfaçade van de verdieping toen al enige tijd eerder vervangen door een sobere 19e-eeuwse gevel. Voor de Vuilpoort bevond zich vanaf de 16e eeuw een bolwerk dat in 1578 het Groene Bolwerk werd genoemd: "buyten de vuylpoorte deser stede binnen tgroen bolwerck."

De Sluispoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort stond aan het eind van de Prinsenstraat, bij de Sluisbrug over de stadsgracht of Spuihaven. De poort werd ook Zuidersluispoort of Grote sluispoort genoemd ter onderscheiding van de Noordersluispoort of Kleine sluispoort aan het andere einde van de Spuihaven bij de Noordendijk. Toen rond 1574 het gebied rond de Sint-Adriaanskerk (de huidige Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd de stadsgracht verlengd en een brug aangelegd. Kort voor 1618 werd op deze plek de Sluispoort gebouwd, die in 1632 voor het eerst in de bronnen voorkomt als "Sluijspoorte". Zowel poort als brug waren genoemd naar de spuisluis die zich hier bevond. De poort is in 1833 afgebroken.

De Vuilpoort of Gevangenpoort was een laatmiddeleeuwse stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht aan het westelijke einde van de Voorstraat, naast de Leuvebrug, bij het begin van de Suikerstraat. De poort stond schuin tegenover de Grote Kerk, aan de overzijde van Voorstraatshaven. Oorspronkelijk was het een waterpoort, die uitkeek over de rivier ter hoogte van de huidige Bomhaven. Toen in de jaren 1570 de buurt rond Sint-Adriaan (de huidige Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd direct voor de Vuilpoort een nieuwe stadspoort gebouwd, die bekend kwam te staan als Kleine of Nieuwe Vuilpoort, ter onderscheiding van Grote of Oude Vuilpoort. De Oude Vuilpoort werd in de 19e eeuw afgebroken.

De Annapoort of Zakkendragerspoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort stond aan de Hooikade langs de Oude Maas en vormde de afsluiting van de Mazelaarsstraat. De Annapoort werd gebouwd in 1652, tegelijk met haar tweelingzus, de nog bestaande Catrijnepoort, aan het andere eind van de Hooikade. Ze werden gebouwd na het graven van het Maartensgat en de aanleg van het omliggende terrein. Het waren sierpoorten en hadden geen defensieve functie. De Annapoort is in 1869 afgebroken. De oudste vermelding van de naam Annapoort stamt uit 1690 in de zinsnede "tusschen de Anna en Caterijna poordt aan de buyten-kaye". In 1774 is sprake van de "St. Anna Poort", maar het is onwaarschijnlijk dat in het protestantse Dordrecht de poort de naam droeg van de heilige Anna, die volgens de traditie de moeder van Maria was. Mogelijk is de poort vernoemd naar Anna van den Corput, de vrouw van burgemeester Jacob de Witt, maar dit is slechts een vermoeden. De poort werd in de 17e eeuw ook "Mazelaars poort" (1677) of "Sackendragers poordt" (1689) genoemd. Deze beide namen verwezen naar de zakkendragers of mazelaars (een toespeling op de Maas) die vlakbij hun gebouw hadden (Mazelaarsstraat 2).

Het gedenkraam voor Catharina van Santen of Krafftraam is een gedenkteken in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, ter nagedachtenis aan Catharina van Santen, weduwe van Gerardus Krafft.

De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, is de grootste kerk van deze stad. Het is een kruisbasiliek in Brabants-gotische stijl met een onvoltooide toren en de op een na oudste kerk van de stad (de oudste heet paradoxaal genoeg de Nieuwkerk). In 1572 kwam de kerk in handen van de protestanten. De kerk staat in de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990.

De Catrijnepoort is een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort staat aan de Hooikade langs de Oude Maas en vormt de afsluiting van de Korte Engelenburgerkade. Het is een van de twee overgebleven stadspoorten van Dordrecht; de andere is de Groothoofdspoort. In het monumentenregister staat de poort vermeld als Catharijnepoort. De Catrijnepoort werd gebouwd in 1652, tegelijk met haar tweelingzus, de Annapoort, aan het andere eind van de Hooikade, als afsluiting van de Mazelaarsstraat. De Annapoort is in 1869 afgebroken. Ze werden gebouwd als versiering na het graven van het Maartensgat (vanaf 1647) en de aanleg van het omliggende terrein. Ze hadden geen defensieve functie en ze zijn ook nooit deel van een stadsmuur geweest. De oudste vermelding stamt uit 1655 als "St. Catarine poort". Het is echter onwaarschijnlijk dat in het protestantse Dordrecht de poort de naam van de heilige Catharina droeg. Mogelijk is de poort vernoemd naar Christina Pijl, de vrouw van burgemeester Cornelis van Beveren, waarbij de naam via Kerstyne is verbasterd tot Catryne, zoals in de vermelding uit 1665 ("cateryne poort").

Engelenburg is een rijksmonument in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De voormalige ronde wachttoren uit 1429, die bekendstaat als rondeel Engelenburg, werd in 1647-1648 verbouwd tot woonhuis. Sinds 1975 is het pand in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser en fungeert het als kantoor met woning. De Engelenburgerbrug is naar het rondeel genoemd.

De Engelenburgerbrug is een brug in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De brug ligt bij het Blauwpoortsplein, waar vroeger de Blauwpoort stond, en verbindt het Nieuwe Werk, een eilandje uit de 15e eeuw, met de binnenstad van Dordrecht, samen met de Roobrug en de Lange IJzeren Brug. De oudste vermelding van de brug stamt uit 1529 als "brug vanden nijeuhaven". Voordat de huidige brug werd gebouwd, stond er een dubbele ophaalbrug. De Engelenburgerbrug geeft toegang tot het Maartensgat.

De Blauwpoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht op het huidige Blauwpoortsplein. De poort stond op het Nieuwe Werk, de begin 15e-eeuwse landaanwinning aan de Nieuwe Haven, dicht bij de Engelenburgerbrug, die het Nieuwe Werk verbindt met de Lange Geldersekade en de rest van het gebied rond de Grote Kerk. In 1662 wordt deze brug de "brugge byde blauwe poorte" genoemd. De eerste vermelding van de Blauwpoort stamt uit 1555 ("blaeuwe poort"). De naam was ontleend aan de natuursteen die bij de bouw ervan was gebruikt. De toen waarschijnlijk vrij nieuwe poort is afgebeeld op de stadsplattegronden van Jacob van Deventer uit het midden van de 16e eeuw en ook op latere kaarten. De exacte ligging en oriëntatie van de poort zijn echter niet helemaal duidelijk. Naast de poort lag – evenals bij het Melkpoortje – een "blau bolwerck", genoemd naar hetzij de Blauwpoort, hetzij de natuursteen ("blau steen") waarmee het bolwerk gedeeltelijk was uitgevoerd. Dit blauwe bolwerk wordt in 1577 vermeld in de passage: "op d'kaeye buyten de poort [=Blauwpoort] van het nyewe werck naest blau bolwerck binnen dese stede." Op basis van kopieën van oude tekeningen is in de poort op de achtergrond van De liereman van de Dordtse schilder Nicolaes Maes de oorspronkelijke, 16e-eeuwse Blauwpoort herkend. Deze werd in 1672 vervangen door een groot poortgebouw van rode baksteen in late, sobere Hollands-classicistische stijl. Deze tweede "blaauwpoort" (zoals hij in 1706 nog steeds werd genoemd) werd in 1910 afgebroken.