Voormalig Gereformeerd Weeshuis (Woerden)

Woerden () is een stad en gemeente in het westen van de Nederlandse provincie Utrecht, in het oosten van het Groene Hart. De gemeente bestaat uit de kernen Woerden, Harmelen, Kamerik en Zegveld. De gemeente Woerden heeft 53.730 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en de stad Woerden heeft 38.800 inwoners (1 januari 2023).

Het voormalig stadhuis (Stedehuys) van de destijds Zuid-Hollandse stad Woerden met Stadsmuseum Woerden is een rijksmonument gelegen aan het Kerkplein 6, dat anno 2010 als stadsmuseum in gebruik is. De Vroedschapszaal werd tot 1889 gebruikt door het stadsbestuur om te vergaderen, en voor rechtspraak.

Laurium of Laurum was een Romeins fort in de provincie Neder-Germanië. Laurium was een grensfort (Latijn: castellum) langs de limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk aan de rivier de Rijn, tegenwoordig de Oude Rijn. Laurium wordt geïdentificeerd met het deels opgegraven castellum in Woerden. Restanten van onder meer het omgrachte fort, de burgernederzetting (vicus), Romeinse schepen en houten kadewerken zijn daar teruggevonden. Vandaag de dag is bovengronds Laurium niet meer zichtbaar. In het stadscentrum van Woerden is de locatie herkenbaar als een zeer lage heuvel. De omlijning van het castellum is in het plaveisel aangegeven. Op die heuvel staat onder andere de Petruskerk. In de oudste bouwfasen van deze kerk is materiaal gebruikt dat van oorsprong Romeins was. In Woerden zijn in het Stadsmuseum en in de parkeergarage Castellum (drive-inmuseum) vondsten te bezichtigen.

De Petruskerk is een Nederlands Hervormde Kerk in Woerden. De kerk is gebouwd als driebeukige pseudobasiliek in laatgotische stijl. De kerk is in bezit van een orgel van Johann Bätz uit 1768.

Een familiefoto is een Joods monument uit 2002 in de Nederlandse stad Woerden van de hand van Ingrid Mol. Het beeldt Eliazar Izaks (Woerden, 1 oktober 1897 – Sobibor, 9 juli 1943) uit, die met zijn hond lijkt te wachten op de andere leden van zijn gezin voor het maken van een foto. Uitgangspunt was een familiefoto van het Joodse gezin Izaks, gemaakt voordat zij gedeporteerd werden naar vernietigingskampen van nazi-Duitsland. Eliazar Izaks was slager in Woerden. De beeldengroep bestaat verder uit een op de grond liggende fotocamera en verschillende stapels foto's. Het geheel is gemaakt van keramiek. Op een metalen gedenkplaat staat de tekst: 'Een familiefoto opdat wij de Joodse inwoners van Woerden die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedood werden, niet vergeten'. Hierna volgt een lijst van de twaalf Joodse slachtoffers uit Woerden die tijdens de Holocaust vermoord zijn. De familie Izaks was volledig geassimileerd, gezien het feit dat Izaks samen met zijn vader een "electrische rund-, kalfs- en varkensslagerij" had op het adres Voorstraat 83 in Woerden, waar Eliazar ook woonde met zijn gezin en zijn ouders. Eliazar Izaks was getrouwd met Henriëtte Glaser. Zij hadden vier kinderen: Gerson, Salomon Albert, Saartje Henriëtte en David Eduard. Met uitzondering van de vader van Eliazar is het hele gezin omgekomen in Sobibor.

De Opstandingskerk is een gereformeerde kerk in de stijl van de Amsterdamse School aan de Wilhelminaweg in de Nederlandse stad Woerden. De officiële ingebruikneming had plaats op donderdag 12 juni 1924. Voor die tijd zat de gereformeerde gemeente in een pand in de naburige Molenstraat 20. Het orgel uit het oude pand, gebouwd in 1911, is meeverhuisd. De kerktoren heeft een paraboolvormige spits.

De Heilige-Bonaventurakerk is een katholieke kerk in de Nederlandse plaats Woerden die is gewijd aan de heilige Bonaventura. De in de kerk huizende geloofsgemeenschap is onderdeel van de Parochie Pax Christi, die valt onder het Bisdom Rotterdam. De kerk staat naast het Kasteel van Woerden en is aangemerkt als rijksmonument. De kerk gebouwd in 1892, is ontworpen door architect Nicolaas Molenaar sr. en uitgevoerd door C.P.W. Dessing. Het gebouw geldt als een van Molenaars belangrijkste werken. Het is een kruisbasiliek in neogotische stijl, gebaseerd op de vroege Franse gotiek. De kerktoren is 77,2 m hoog en staat daarmee op de 31ste plaats van de lijst van hoogste kerktorens in Nederland. De toren wordt bekroond met een scherpe naaldspits met flankerende torentjes. Deze domineert van verre het profiel van Woerden.

De Windhond is de naam van de ronde stenen stellingmolen die in 1755 in Woerden is gebouwd. De molen staat op een molenberg, oorspronkelijk een bastion, behorende bij de stadswallen van Woerden.De hoogte van de stelling bedraagt 9,3 meter. De molenberg heeft een hoogte van 5,7 meter. De buitenzijde van de molen is zwart. De molen heeft een vlucht van 25,2 meter. De naam De Windhond verwijst wellicht naar hazewindhond, een naam die vroeger vaker aan molens werd gegeven. De molen heeft een grote landschappelijke waarde en is mede bepalend voor het stadsbeeld van Woerden.

Het Arsenaal is een rijksmonument aan de Groenendaal 26 in het centrum van Woerden. Vroeger werd het gebruikt als militair magazijn van het veldleger, maar sinds 1970, het jaar waarin het gebouw van zijn militaire functie is ontheven, heeft het eerst een tijd leeg gestaan, en is het sinds 1979 in gebruik als horecalocatie en wordt het gebruikt voor evenementen.

De Lutherse Kerk in Woerden is een schuilkerk van de oudste lutherse gemeente van Nederland. De eerste voorganger van deze kerk was Johannes Pistorius, beter bekend als Jan de Bakker. Vanaf 1558 hield hertog Erik II van Brunswijk-Calenberg-Göttingen de stad in onderpand van Filips II van Spanje. Hij liet ruimte voor lutherse samenkomsten, hoewel de stad officieel katholiek bleef. Toen Woerden zich in 1572 aansloot bij de opstand tegen het Spaanse bewind, werd de stad op verzoek van de bestuurders als enige Hollandse stad luthers. Dit leidde tot ongenoegen bij de gereformeerde meerderheid in het gewest en in 1580 werd de hoofdkerk van de stad, de Petruskerk, aan de calvinisten toegewezen. Hierna moesten de lutheranen het doen met een huiskerk, die in 1644 werd afgebroken. In 1646 werd op die plek een schuilkerk in gebruik genomen.

De watertoren in Woerden is ontworpen door architect Jan Schotel en gebouwd in 1905-1906. De toren werd gebouwd na het aanleggen van de waterleiding in 1903. De watertoren heeft een hoogte van 27 - 28 meter en één waterreservoir met een inhoud van 75 m³. De doorsnede binnen in de toren is op de begane grond is 5,70 meter en bovenin 7,10 meter. De kop van de toren bestaat uit gele en rode baksteen. In 1977 werd het gemeentelijke waterbedrijf overgedragen aan de Stichting Drinkwaterleiding De Elf Gemeenten. De toren is tot 1979 is gebruik geweest. Na een prijsvraag en felle discussies in de gemeenteraad werd besloten de restauratie door particulieren te laten financieren. In 1984 ten slotte was de restauratie van de toren gereed, maar een nieuwe bestemming niet gevonden.

Het Kasteel van Woerden is tussen 1407 en 1415 als burcht gebouwd door hertog Jan van Beieren, heer van Woerden.