Oorsprong (Utrecht)

Het Oorsprongpark en omgeving is een park in de buurt Buiten Wittevrouwen nabij de Berekuil in Utrecht. Het gebied van het park wordt begrensd door de Biltsche Grift met de daarnaast gelegen Snellenlaan en daarnaast de spoorlijn Hilversum – Lunetten (Oosterspoorweg), de Biltstraat met aan de andere kant van de Snellenlaan het Hogelandsepark plus de rotonde aan het eind van de Maliebaan. Aangrenzende buurten zijn Oudwijk plus Wittevrouwen. De buurt telde in 2009 4330 inwoners. Het park heeft zijn naam te danken aan het uit 1823 daterende huis De Oorsprong. De Utrechtse tuinarchitect en kweker Hendrik van Lunteren ontwierp het park rond deze buitenplaats tezamen met die van de naastgelegen buitenplaats Het Hoogeland. Een ongeveer 90 meter lange straat langs het park heet tevens Oorsprongpark. De architect Derk Semmelink ontwierp het rond 1886 gebouwde rijksmonumentale huizenblok met 10 herenhuizen in deze straat. Het hoekpand naar de Maliebaan is enkele jaren later gebouwd naar zijn ontwerp. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het in gebruik door de Nachrichtungabteilung der Luftwaffe.

De Gildbrug is een brug over de Biltsche Grift in de Nederlandse stad Utrecht. De brug bestond reeds in de 13e eeuw. Gaandeweg is ze diverse keren vernieuwd. In 1897 werd de Gildbrug een halteplaats van de nieuwe tramlijn Utrecht - Zeist. In 1949 werd de tram vervangen door busvervoer. Anno 2021 loopt er een HOV-busbaan in de Biltstraat die over deze brug voert. Op de brug ligt daarin de halteplaats Oorsprongpark. De zuidelijke brugleuning loopt langs de Biltsche Grift over een afstand van zo'n 200 meter door tot aan de Museumbrug.

De Gildpoort was een poort die in vroegere eeuwen bij de stad Utrecht stond. De Gildpoort lag aan de noordoostzijde van Utrecht aan de straat die vandaag de dag bekendstaat als de Biltstraat. In de Middeleeuwen lag er vanaf de Wittevrouwenpoort een voorstad. De oostelijke toegang tot de voorstad, en in bredere zin de stadsvrijheid, was de Gildpoort. De poort bevond zich daar aan de Biltsche Grift tezamen met de Gildbrug, die als overbrugging over deze waterweg diende. De kunstenaar Herman Saftleven heeft de poort rond 1670 afgebeeld. Omstreeks 1680 werd er een buitenplaats ter hoogte van de poort met de brug gebouwd. De buitenplaats werd ernaar vernoemd en kreeg de naam Gildestein.

De Oorsprongbrug is een brug over de Biltsche Grift in de Nederlandse stad Utrecht. Het betreft een vaste brug met een zeer beperkte doorvaarthoogte. Ze is gelegen ter hoogte van huis de Oorsprong en ze vormt de overgang van de Biltstraat naar de Snellenlaan. Een sluitsteen in de brug vermeldt het jaartal 1879. Gaandeweg is de brug aangepast.

Gildestein, ook wel Gildenstein en Gildesteijn genoemd, is een voormalige buitenplaats in de stad Utrecht. Begin 19e eeuw bouwde een katoendrukkerij er zijn fabriek. Het geheel werd daarna lange tijd gebruikt door een diergeneeskundige onderwijsinstelling en die liet er een uitgebreid gebouwencomplex aanleggen.

De Hoefijzerstraat is een straat in de Nederlandse stad Utrecht in de wijk Wittevrouwen, die loopt vanaf de Veeartsenijstraat tot aan de Krijtstraat waar hij in overgaat. Aan de Hoefijzerstraat bevindt zich een klein park met huizen aan drie zijden eromheen plus een parkeerplaats. Er bevinden zich ook aan de Hoefijzerstraat een aantal panden uit de periode dat hier nog de Faculteit der Diergeneeskunde van de Rijksuniversiteit was gevestigd.

Station Utrecht Biltstraat is een voormalig station (halte) met eilandperron, gelegen aan de zijtak van de Oosterspoorweg: Hilversum - Utrecht Maliebaan, bij de overweg waar deze spoorlijn de Biltstraat kruist. Het station, gebouwd door de spoorwegmaatschappij HIJSM, werd geopend in 1885, en heeft dienstgedaan tot aan de beëindiging van het reizigersvervoer op deze lijn op 15 oktober 1939. De treinen uit Hilversum werden voortaan naar het Centraal Station geleid, en kwamen dus niet meer langs station Biltstraat. In 1961 werden de stationsgebouwtjes gesloopt. De locatie van het voormalige station is nog gemakkelijk te zien vanaf de Biltstraat. De twee sporen worden daar gescheiden door een brede grasstrook, waar vroeger het perron lag.

De Veeartsenijstraat is een straat in de Nederlandse stad Utrecht in de wijk Wittevrouwen, die loopt vanaf de Biltstraat tot aan de Veeartsenijpad waar hij in overgaat. Zijstraat van de Veeartsenijstraat zijn de Takstraat, Gildstraat en de Hoefijzerstraat. Ook is er een gedeeld pad aan de Bollenhofsestraat ter hoogte van nummer 176 dat leidt naar de splitsing van Veeartsenijstraat en Veeartsenijpad. Aan de Veeartsenijstraat bevinden zich talrijke panden uit de periode dat hier nog de Faculteit der Diergeneeskunde van de Rijksuniversiteit was gevestigd zoals onder andere de Paardenkathedraal.

De F.C. Dondersstraat is een straat in de Nederlandse stad Utrecht, in de Zeeheldenbuurt, tegen de grens van Wittevrouwen. De straat is genoemd naar de oogarts/fysioloog Franciscus Cornelis Donders. Deze zijstraat van de Biltstraat loopt naar het voormalige Ooglijdersgasthuis (nu Hogeschool Utrecht) dat enkele jaren na de dood van Donders werd ontworpen door de plaatselijke architect D. Kruijf. De bebouwing van de andere huizen stamt ook uit de laatste jaren van de 19e eeuw en wordt aangeduid als neorenaissance. Een stijl waarin de huizen werden voorzien van witte banden en soms uitbundige ornamenten. Op nummer 5 had de stukadoor/beeldhouwer Theo Lutters zijn atelier. Hij werd rijk door het maken van cementen beelden, die hij ook op zijn eigen huis en op onder andere die van zijn straatgenoten aanbracht. Omdat dit veel goedkoper was dan traditioneel beeldhouwwerk werden hij en zijn collega's door zijn tijdgenoot Berlage voor 'leugenaars' uitgemaakt.

De Paardenkathedraal is een theater aan de Veeartsenijstraat in de wijk Wittevrouwen in de Nederlandse stad Utrecht. Het gebouw is een voormalige manege van de Rijks Veeartsenijschool, de latere Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. De manege werd door rijksbouwmeester C.H. Peters ontworpen en gebouwd in het begin van de twintigste eeuw. De naam Paardenkathedraal ontstond in de volksmond, wegens de karakteristieke voorgevel met de neogotische ramen. Sinds 1993 fungeert het gebouw als theater. Daarvoor heeft het tijdelijk gediend als opslagplaats voor proefschriften van de Universiteit Utrecht. Het theater werd vanaf de ingebruikname bespeeld door Theatergezelschap De Paardenkathedraal, een toneelvoorziening onder leiding van Dirk Tanghe. In 2009 ging dit over in De Utrechtse Spelen, met als artistiek leider Jos Thie. In 2012 raakte De Utrechtse Spelen in zwaar weer door tegenvallende resultaten. Het K.F. Hein Fonds Monumenten heeft toen De Paardenkathedraal aangekocht en sindsdien huurt het gezelschap het theater. Eind 2013 kwam het gezelschap onder leiding te staan van artistiek directeur Thibaud Delpeut en algemeen directeur Jacques van Veen. In januari 2015 veranderde de naam in Theater Utrecht als symbool van de nieuwe koers. Het gezelschap repeteert en presenteert voorstellingen in De Paardenkathedraal en biedt tevens diverse collega-makers uit de stad aan om werk te presenteren in het theater. Het voormalig instituut voor Veterinaire Anatomie, aan de Bekkerstraat ter hoogte van de Griftkade, wordt vaak verward met de Paardenkathedraal.

De Rijks Veeartsenijschool was vanaf omstreeks 1820 de eerste onderwijsinstelling in Nederland waar dierenartsen werden opgeleid. Gevestigd in de stad Utrecht kreeg het gaandeweg een uitgebreid gebouwencomplex ter hoogte van de Biltstraat tot haar beschikking. Na de opwaardering in 1918 tot Veeartsenijkundige Hoogeschool, werd het in 1925 opgenomen door de Utrechtse universiteit onder de naam Veeartsenijkundige Faculteit, in 1956 omgedoopt tot faculteit (der) Diergeneeskunde. In 1988 verhuisde deze definitief naar de Utrechtse subwijk De Uithof. Het gebied met het gebouwencomplex wordt ook wel aangeduid als het Veeartsenijterrein. Diverse gebouwen zijn gewaardeerd als rijksmonument en het terrein valt onder beschermd stadsgezicht. In 2017 werd bekend dat bijna 20 gebouwen voorgedragen worden voor bescherming als gemeentelijk monument.

Het Vrelinghuis is een Nederlandse abortuskliniek aan de Biltstraat 423 in Utrecht. Het Vrelinghuis is gevestigd in de Stadskliniek Utrecht en is gespecialiseerd om zwangerschapsafbreking (abortus) uit te voeren tot en met 22 weken. Het Vrelinghuis is aangesloten bij de Stichting Samenwerkende Abortusklinieken Nederland (StiSAN). Ook onderhoudt het Vrelinghuis samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht). De kliniek wordt beheerd door de Stichting voor Hulpverlening bij Zwangerschapsonderbreking Utrecht en Omgeving, opgericht op 10 december 1970 met als doel om op verantwoorde wijze zwangerschappen te kunnen beëindigen. De kliniek begon haar werkzaamheden in 1972.