Nuenen, Gerwen en Nederwetten

Nederwetten is een dorp in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, gelegen in de meierij 's-Hertogenbosch. Nederwetten is een kerkdorp van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten, aan de rechteroever van de Dommel. Met ongeveer 850 inwoners is Nederwetten de kleinste van de drie kernen van de gemeente. Voor de postadressen valt Nederwetten onder de woonplaats Nuenen. Nederwetten ligt in het vruchtbare dal van de Dommel te midden van akkers, weiden en populierenbossen. De naam Nederwetten bevat het woord 'wetten' dat 'vochtig' of 'nat' betekent. Naast het kerkdorp Nederwetten ligt er in de gemeente Nuenen ook een buurtschap Opwetten, die in 1840 meer inwoners telde dan Nederwetten. Er bestaat ook een familienaam Van Wetten.

Het Heilig Hartbeeld is een standbeeld in de Nederlandse plaats Nederwetten.

De Sint-Lambertuskerk is de parochiekerk van Nederwetten, gelegen aan Hoekstraat 46. Deze rooms-katholieke kerk, in neogotische stijl met neoromaanse elementen, werd in 1895 gebouwd. Architect was Emmanuel Corbey. De voorganger was de, in 1898 gesloopte, Sint-Lambertuskerk, waarvan de Oude Toren nog een restant is. Deze kerk bevond zich ten westen van het huidige centrum. Het is een bakstenen kruisbasiliek met driezijdig gesloten koor. De voorgebouwde, op het zuiden gerichte, toren heeft vier geledingen. Van belang zijn de vier topgevels in de toren, bekroond door een achthoekige naaldspits. Het ingangsportaal wordt geflankeerd door hardstenen kolommen. De kerk bezit een gaaf neogotisch interieur met glas-in-loodramen en schoon metselwerk. De kolommen aan beide zijden zijn voorzien van heiligenbeelden. De glas-in-lood-ramen zijn vervaardigd door het glazeniersbedrijf Frans Nicolas en Zonen te Roermond en geplaatst in 1920. Achter de kerk bevindt zich de begraafplaats. De toegang is voorzien van de opschriften: Heden ik en Morgen gij. De kerk is sinds 2000 een beschermd rijksmonument (nr. 512455).

RKVV Nederwetten is een Nederlandse amateurvoetbalclub uit Nederwetten in Noord-Brabant, opgericht in 1965. Het eerste elftal van de club speelt in de Vijfde klasse zondag (2023/24). De club speelt op Sportpark De Koppel in Nederwetten. De kantine, het Piet Renderspaviljoen, is vernoemd naar erevoorzitter Piet Renders.

Het Nuenens Broek is een natuurgebied ten noordwesten van Nuenen van ongeveer 50 ha. Vroeger was dit een moerasgebied. De bodem bevatte namelijk Brabantse leem, die ondoordringbaar is voor water. In de sloten ziet men dan ook een kenmerkende oranjebruine kleur, die duidt op de aanwezigheid van ijzer. Hier vindt men ook de waterviolier. Het gebied wordt doorstroomd door de Hooidonkse Beek die, hoewel gekanaliseerd, toch bijzonder sfeervol is. Tussen 1932 en 1935 werden hier populieren op rabatten aangeplant. De waterlopen tussen de rabatten dienden om het gebied te ontwateren. De populieren werden onder meer gebruikt voor de klompen- en luciferindustrie. Er is zelfs een klein proefperceel te vinden, waarop men naaldhout heeft aangeplant, wat men doorgaans op de hogere zandgronden aantreft. Door verruiging zijn echter sommige wilde plantensoorten, zoals slanke sleutelbloem, tegen het einde van de 20e eeuw verloren gegaan. Op enkele plaatsen kan nog eenbes en grote keverorchis worden aangetroffen, evenals heksenkruid. Merkwaardig is het voorkomen van gevlekte aronskelk, een zeldzaamheid in de regio. In de vroege lente staan er heel veel sneeuwklokjes, die zich vanuit tuinafval spontaan over grote oppervlakten verspreid hebben. Tegenwoordig is het gebied in het bezit van Het Brabants Landschap en wordt het weer teruggebracht in een meer natuurlijke staat. Dit betekent dat op sommige plaatsen populieren worden gekapt, dood hout blijft liggen en elzen, eiken, gewone vogelkers en dergelijke worden aangeplant of spontaan opgroeien. Ten zuiden van het gebied werd in 2007 een amfibieënpoel gegraven.

Spekt is een buurtschap in de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Het ligt tussen het dorp Nederwetten en de buurtschap Nieuwe Dijk.

Heerendonk is de naam van een buurtschap en een natuurgebied in Nederwetten, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. In 2007 kwam Heerendonken vrijwel volledig in eigendom van het Brabants Landschap. De buurtschap Heerendonk, bestaande uit enkele boerderijen, en ligt ten westen van het natuurgebied en vlak ten zuiden van het dal van de Hooidonkse Beek. Het natuurgebied is naar de buurtschap vernoemd. Voorheen sprak men van het Wettens Broek. Het natuurgebied ligt dus zelf niet op een donk maar is een broekgebied op ongeveer 13 meter hoogte, waar later populieren op rabatten zijn geplant. Het is aan de zuid- en westzijde omgeven door drie donken, die enkele meters hoger liggen. Op de rabatten kan men onder meer Grote keverorchis en Eenbes vinden. Het gebied Heerendonk heeft leem in de ondergrond waardoor het water wordt vastgehouden. Het is een productiebos voor populieren maar dan wel met een zeer rijke ondergroei. De Houtsnip broedt er. De Hooidonkse Beek verbindt Heerendonk met het Nuenens Broek. Sinds 2007 werkt men aan een ecologische verbindingszone tussen beide natuurgebieden. Ten oosten van Heerendonk vindt men natuurgebied Spekt, bestaande uit een aantal schraalgraslandjes, waar men onder meer nog Spaanse ruiter kan vinden. Verder naar het oosten liggen enkele kleine, maar oude, broekbosjes bij buurtschap Het Rullen. In het noorden vindt men de Breugelsche Beemden en in het zuiden het Nuenens Broek en enkele hieraan gerelateerde populierenbosjes. Omdat er geen doorgaande wegen door of naar het gebied lopen, ligt het erg afgelegen en wordt het weinig bezocht. Heerendonk heeft de status van natte natuurparel en maakt deel uit van een ecologische verbindingszone.

De Oude Toren is een losstaande toren die zich bevindt aan Kerkhoef 16 te Nederwetten. Vermoedelijk lag de oude kern van Nederwetten dicht bij de Dommel. De eerste parochiekerk, de Sint-Lambertuskerk werd waarschijnlijk omstreeks 1250 gebouwd, maar de eerste documenten aangaande een zelfstandige parochie stammen uit de 14e eeuw. De rechten van de kerk lagen bij de Priorij Hooidonk. In de 15e eeuw werd aan de Kerkhoef een nieuwe dorpskerk in de stijl van de Kempense gotiek gebouwd. Deze was van 1648 tot 1700 in gebruik bij de protestanten, en van 1756 tot 1791 als raadkamer. In 1797 werd de kerk teruggegeven aan de katholieken, die van 1717 tot 1797 van een schuurkerkje gebruik maakten. De kerk aan de Dommel werd in 1898 afgebroken. In het centrum van Nederwetten was inmiddels de nieuwe Sint-Lambertuskerk gereedgekomen. De toren bleef echter behouden en werd geconserveerd. Deze staat te midden van een groepje boerderijen op enkele honderden meters ten westen van het huidige centrum van Nederwetten. Tot 1920 was de toren nog in gebruik als klokkentoren, maar toen zijn de klokken weggehaald en naar de nieuwe Sint Lamberuskerk gebracht. In 1938 is sinds een storm de spits van de toren geblazen. De toren is sinds 1972 een beschermd rijksmonument (nr. 30828). In 1982 zijn maatregelen getroffen om verval te stoppen, maar de toren verkeert desondanks in een vervallen staat.

De Boktse Beemden is een natuurgebied dat zich bevindt ten oosten van de Eindhovense buurtschap Bokt dat deel uit maakt van de wijk Dommelbeemd. Het gebied is eigendom van de gemeente Eindhoven. De Boktse Beemden bevinden zich in het dal van de Dommel en werden vroeger voornamelijk als hooiland gebruikt. Het gebied heeft een oppervlakte van 40 ha en bestaat voor 75% uit open terrein en voor 25% uit opgaand struweel. De flora is er sinds 1986 regelmatig geïnventariseerd. Van belang zijn onder meer bittere veldkers, wateraardbei, dotterbloem, holpijp, lange ereprijs, ruw walstro, schildereprijs, snavelzegge, waterkruiskruid, moerasbasterdwederik, en waterviolier. Daarnaast komen paardenhaarzegge, rietorchis en grote ratelaar er in kleine aantallen voor. In 2013 werden enkele moerassprinkhanen gehoord en gezien. Het gebied is toegankelijk voor het publiek, maar hier en daar is het drassig.

De Rietmusschen is een natuurgebied langs de rechteroever van de Dommel ten zuidwesten van Nederwetten. Het gebied is eigendom van Staatsbosbeheer. Een deel van het gebied was vroeger in gebruik als hooiland. Tegenwoordig vindt men er weilandjes, rietvelden, broekbossen en dergelijke. Aan de oostkant wordt het gebied begrensd door enkele bolle akkercomplexen. Ook liggen enkele afgesneden armen van de Dommel in het gebied.

De Hooydonkse watermolen is een watermolen aan de Dommel, op adres Hooydonk 8-10 in het gehucht Hooydonk in de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. De molen is een dubbele onderslagmolen met twee waterraderen, gebruikt als korenmolen. Er zijn twee molengebouwen, beide van hout, met rieten dak. De molen is privé-eigendom, is niet open voor bezichtiging, en is niet in bedrijf.

De Sint-Andrieskerk was een rooms-katholiek kerkgebouw gelegen aan Jacob Catsstraat 3 en het Andriesplein in de Nederlandse plaats Nuenen (provincie Noord-Brabant).