Lozerbos

Lozer is een gehucht in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, gelegen in Kruishoutem, deelgemeente van Kruisem. Lozer was vroeger een gehucht van de gemeente Huise (Huise-Lozer), maar bij de gemeentelijke fusies in 1977 werd Huise een deelgemeente van Zingem en Lozer een gehucht van Kruishoutem. In 2019 fuseerden Kruishoutem en Zingem tot de nieuwe gemeente Kruisem.

De Onze-Lieve-Vrouw van Bijstandkerk is de parochiekerk van de tot de Oost-Vlaamse gemeente Kruisem behorende plaats Lozer, gelegen aan Lozerstraat 16A.

Het Kasteel van Aaishove ofwel Kasteel Piers de Raveschoot is een kasteel aan de Kasteelstraat in Kruishoutem. De ingang bevindt zich in het noorden van het dorp, tussen de splitsing van de Kasteelstraat en de Colijnstraat.

De Huisepontweg is een straat in Wannegem in de Belgische gemeente Kruisem. De kasseiweg klimt van het dorpscentrum van Wannegem op naar het oosten richting Huise. Op de grens met Huise gaat ze over in de Wannegemstraat. Op de Ferrariskaart uit de jaren 1770 staat de weg al weergegeven met even buiten het dorp de windmolen van Wannegem. In 1783 werd aan de zuidkant van de straat een nieuw domein aangelegd waarin het Kasteel van Wannegem-Lede werd opgetrokken. De kasseiweg werd in 1990 als landschap beschermd en in 1995 als monument.

De Schietsjampettermolen is een standerdmolen in het Belgische Wannegem, deelgemeente van Kruisem. De molen stond oorspronkelijk in het West-Vlaamse Houtave, deelgemeente van Zuienkerke. De Houtavemolen werd in 1981 afgebroken onder luid protest van de toenmalige "champetter" (veldwachter), vuurwapen in de hand. Hij schoot een kogel in het molenkot. Hij werd in Wannegem-Lede heropgebouwd en wordt daar de Schietsjampettermolen genoemd. De molen staat langs de Huisepontweg, op de plaats waar vroeger een 16e-eeuwse molen stond die op 27 oktober 1959 omwaaide. Die molen deed in 1708 dienst als uitkijktoren voor de legeraanvoerders van de Slag bij Oudenaarde. Het 23 m lange gevlucht is van eikenhout. Een storm in de kerstnacht van 1999 rukte een molenroede los die tientallen meter verder in de kouter terechtkwam. Sedert 2006 is de molen opnieuw maalvaardig. Hij kan twee steenkoppels en een haverpletter aandrijven. Bij de fusie van de gemeenten Kruishoutem en Zingem in Kruisem werd de straatnaam van de aanliggende straat (Molenstraat) veranderd in Houtavestraat, naar de herkomst van de molen.

Het Kasteel van Wannegem-Lede, of het Kasteel de Ghellinck d'Elseghem, ligt in Wannegem-Lede, een deelgemeente van Kruisem. De oprit van het kasteel bevindt zich aan de Huisepontweg.

De Huisekoutermolen is een houten standerdmolen in de Belgische deelgemeente Huise.

De Sint-Machutuskerk is een kerkgebouw in de Belgische deelgemeente Wannegem-Lede van Kruisem. De kerk is toegewijd aan Machutus, een heilige afkomstig uit Wales.

Wannegem is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Samen met Lede vormt het Wannegem-Lede, een deelgemeente van Kruisem. Wannegem was begin 19e eeuw een zelfstandige gemeente en vormt het westelijk deel van de deelgemeente.

De Sint-Eligiuskerk is een kerk in het Belgische dorp Kruishoutem dat een deelgemeente van Kruisem is. Deze neogotische kerk werd voltooid in 1855 en kwam in de plaats van een romaanse kerk die te klein was en werd gesloopt. De huidige kerk werd meer zuidwaarts gebouwd omwille van de aanleg van de provinciale weg Oudenaarde-Deinze. In 1843 was men reeds van plan het koor en de toren te herstellen, alsook het vergroten van de kerk. Nadat enkele plannen werden afgekeurd, werd in 1852 beslist om een volledig nieuwe kerk te bouwen. Dat plan was van architect Pierre Nicolas Croquison (1806-1887). Hij was vooral bekend voor de bouw van kerken, onder andere ook: Izegem, Dentergem, Egem, Bossuit, Wevelgem, Sint-Kruis-Brugge, Kortrijk (Sint-Rochus). De kerk bevat een orgel met een oorsprong uit de 18de eeuw van de orgelbouwer Van Peteghem.

De Neerhofmolen is een voormalige watermolen op de Kasteelbeek in Wannegem in de Oost-Vlaamse gemeente Kruisem. De molen werd reeds vermeld als oliemolen in het pachtcontract van 1425. Aan de visvijvers van het neerhof van het Kasteel van Wannegem-Lede werkte tot 1870 een onderslagmolen. Vanaf 1877 werd de Neerhofmolen nog gebruikt als een lijnkoekpaardenmolen. Het binnenwerk is volledig verdwenen; enkel het gebouw staat nog recht. Sinds 2002 is het volledige 'Neerhof' als monument beschermd.

Brouwerij T'sjoen, sinds begin 1900 bekend als Brouwerij De Fontein, was gevestigd in de Fonteinstraat te Wannegem, een dorp gelegen in de gemeente Kruisem, in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Reeds in 1800 werd er actief gebrouwen door Phillipus T'sjoen. Er volgden 5 generaties, over 7 verschillende brouwers gespreid. In 1964 werd er voor de laatste keer gebrouwen door de gebroeders Jozef en Leon T'sjoen. In 1958 won Super DD (super dubbele densiteit) op de wereldbierprijskamp de prijs voor beste bier van hoge gisting beneden de 7 graden. Dit was meteen ook het hoogtepunt uit de geschiedenis van de brouwerij. Brouwer Charles T'sjoen (1877-1948) was, samen met zijn broer Remi en twee andere dorpelingen, tijdens de Eerste Wereldoorlog actief in het verzet en bespioneerde de Duitse troepenbewegingen. In 1940 werd Charles T'sjoen, als vergelding voor zijn acties tijdens de Eerste Wereldoorlog, een jaar gevangengenomen door de Duitse troepen. Op de voormalige brouwerijsite is heden enkel nog het herenhuis, de schuur en de waterput te zien.