Rijksbeschermd gezicht Vreeswijk

De Oude Sluis of Vaartse sluis is een dubbele schutsluis in het Nederlandse Vreeswijk, in vroegere tijden een belangrijke plaats in de binnenvaart. De sluis verbindt de rivier de Lek met de Vaartsche Rijn. Vanaf de 1373 bevonden zich op en rond deze locatie meerdere voorgangers. Het is daarmee een van de oudste plekken met een schutsluis in Nederland. Tussen 1821 en 1824 is de huidige sluis aangelegd naar ontwerp van de waterbouwkundig ingenieur Jan Blanken. De sluis is een rijksmonument evenals de nabijgelegen sluiswachterswoning en een of meer balkenloodsen. Ten westen ligt de Koninginnensluis die eind 19e eeuw is gebouwd om de Oude Sluis te ontlasten. Tussen de Oude Sluis met ten oosten ervan Fort Vreeswijk ligt ook nog de Rijkshulpschutsluis uit 1817.

Gezicht Vreeswijk Uitbreiding is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in het Nieuwegeinse Vreeswijk in de Nederlandse provincie Utrecht. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 30 juli 1965. Het gebied werd op 17 mei 1967 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 10,1 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Emmabrug of Hogebrug is een dubbele ophaalbrug in Vreeswijk in Nieuwegein in de Nederlandse provincie Utrecht. In de jaren 1880 werd het Merwedekanaal gegraven. Boven de rivier de Lek werd daarom in Vreeswijk, toen nog een afzonderlijk dorp en gemeente, de Koninginnensluis in de jaren 1882-1886 gemaakt. Aan de noordkant van de schutsluis werd de Wilhelminabrug gebouwd en over het zuidelijk sluishoofd de Emmabrug, van staal met klink-verbindingen. Omdat de Wilhelminabrug lager is staat de Emmabrug ook bekend als Hogebrug, Hoge Brug of Hoge brug. De sluis en de Emmabrug zijn sinds 2002 beschermd als rijksmonument.

De Koninginnensluis is een schutsluis met dubbele kolk in het Merwedekanaal benoorden de Lek bij Nieuwegein. De sluis heeft twee kolken, achter elkaar, van elk 120 meter lengte, wijdte 11,85 m, schutkolkwijdte 24 m, diepte noordelijke en middendrempel KP -3,29 m (NAP -2,84 m), zuidelijke drempel NAP -2,25 m CEMT-klasse Va Aan weerszijden van de sluis liggen twee bruggen die naar Nederlandse vorstinnen zijn genoemd, vandaar de naam van de Koninginnensluis: Wilhelminabrug (Lagebrug) (vernieuwd in 2015), aan de noordzijde van de sluis, ophaalbrug, wijdte 11,85 m, 2.50m hoogte in gesloten stand met KP +0,50 m Emmabrug (Hogebrug) (1885), aan de zuidzijde van de sluis, dubbele ophaalbrug, wijdte 11,85, hoogte in gesloten stand 7,24m N.A.P. De sluis is per marifoon aan te roepen op VHF-kanaal 84.

De Sint-Barbarakerk is een rooms-katholieke parochiekerk in Vreeswijk, gemeente Nieuwegein. De kerk is gewijd aan de heilige Barbara van Nicomedië. Het kerkgebouw aan de Koninginnenlaan werd ingewijd in 1910 door mgr. Van de Wetering. Het verving een ouder kerkgebouw uit 1806. Het gebouw en de geloofsgemeenschap maken samen met acht omliggende kerken deel uit van de Parochie van de Heilige Drie-eenheid.

Vreeswijk is een voormalig dorp en voormalige gemeente aan de Lek in de Nederlandse provincie Utrecht. Sinds 1971 is het een wijk van Nieuwegein. De wijk Vreeswijk had in 2018 3428 inwoners.

Fort Vreeswijk, ook wel Verdedigingswerk te Vreeswijk genoemd, is een verdedigingswerk aan de rivier de Lek bij Vreeswijk in de Nederlandse gemeente Nieuwegein. Het maakte onder meer deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In het Rampjaar (1672) is door de Fransen rond deze locatie een schans aangelegd. In de 18e en 19e eeuw is het verdedigingswerk vervolgens diverse malen ver- of herbouwd. Fort Vreeswijk is gewaardeerd als rijksmonument inclusief (onder meer) een fortwachterswoning en een artillerieloods. De Oudheidskamer Vreeswijk was hier gevestigd. De Oudheidskamer is samengegaan met Historisch Museum Warsenhoeck. Nu is er een buurthuis gevestigd in het fort en is scouting Vreeswijk sinds 1980 gevestigd op deze locatie.

Museumwerf Vreeswijk is de voortzetting van de voormalige Scheepswerf Buitenweg in het vroeger zelfstandige dorp Vreeswijk, in de huidige gemeente Nieuwegein in de provincie Utrecht. De "werkende werf" van het museum richt zich op de restauratie, reparatie en het onderhoud van oude binnenvaartschepen.

Gildenborgh (ook: Gildenburg en Gildenborg) is een voormalig kasteel bij Vreeswijk, nu gemeente Nieuwegein, in de Nederlandse provincie Utrecht.

Zandveld is een wijk van Nieuwegein, in de Nederlandse provincie Utrecht. De wijk heeft 2216 inwoners (2018). De wijk grenst met de klok mee aan de wijken Fokkesteeg, Vreeswijk, Lekboulevard en Hoog-Zandveld. In het oosten grenst Zandveld aan het Merwedekanaal. Zandveld is gebouwd in de polder Zandveld in de jaren zestig van de twintigste eeuw als een nieuwbouwwijk van het toen nog zelfstandige Vreeswijk. Langs de Handelskade bevindt zich nog oudere bebouwing uit de jaren 1920. Grenzend aan het uiterste noordwesten van Zandveld bevindt zich de sneltramhalte Wiersdijk. De nieuwbouwstraten uit de jaren zestig zijn vernoemd naar boomsoorten.

Vianen () is een stad en voormalige gemeente in de gemeente Vijfheerenlanden, in de Nederlandse provincie Utrecht. Met ruim 16.500 inwoners (1 januari 2021) is Vianen naar inwonertal de op een na grootste woonplaats binnen de gemeente Vijfheerenlanden.

Kasteel Batestein (ook wel Batenstein) was een kasteel aan de rivier de Lek gelegen in het stadje Vianen, sinds 2002 in de provincie Utrecht, daarvoor in Zuid-Holland. Van het in 1696 afgebrande en daarna gesloopte kasteel resteert de Hofpoort. Nu vormt deze poort de verbinding tussen de Lekdijk (hier Langendijk geheten) en de Voorstraat in het centrum van Vianen. Het kasteel vormde vanaf eind 14e eeuw het hoofdverblijf van de heren van Brederode, nadat ze dit via huwelijk verkregen hadden. De oorspronkelijke stichter is Gijsbert van Vianen. In 1414 trouwt zijn kleindochter Johanna van Vianen met heer Walraven I van Brederode en blijft daar tot 1417 wonen. Daarna gaat het kasteel over in de handen van de Brederodes. Op Batestein kwamen in 1565, aan de vooravond van de Nederlandse Opstand, Willem van Oranje, Hendrik van Brederode en andere opstandelingenleiders regelmatig bijeen. Johan Wolfert van Brederode herstelde het vervallen kasteel rond 1630 en legde grote siertuinen aan richting de rivier de Lek, welke siertuin geïnspireerd werd op die van prins Maurits in de Haagse Buitenhof. Er zijn meerdere afbeeldingen van, zodat goed bekend is hoe het eruit heeft gezien, onder andere op een schilderij van Jan van Goyen uit 1624.