Monument to the unsung

Tolhuisweg 1 te Amsterdam is een monumentaal gebouw in Amsterdam-Noord. Het gebouw werd ontworpen door architect Arthur Staal en moest onderdak bieden aan de bedrijfsgeneeskundige dienst van Koninklijke Shell. Staal ontwierp meerdere gebouwen in deze buurt voor Shell. Het gebouw stamt uit 1957. Pas nadat Shell vertrok uit Amsterdam-Noord kreeg het gebouw de naam Staalvilla, waarbij het gebruik steeds wisselt. Een status als gemeentelijk of rijksmonument zit er voorlopig niet in, omdat er veel aan gebouw gewijzigd is. Zo is de oorspronkelijke toegangsdeur onder het balkon geheel verdwenen (vermoedelijk 1983). De zuidelijke blinde gevel werd in het najaar van 2020 voorzien van een muurschildering in de vorm van een vogel.

Ecologische voetafdruk is een muurschildering (streetpainting) in Amsterdam-Noord. Het bijzondere aan deze muurschildering is dat ze horizontaal is gezet en wel op het brugdek van de Elsje Christiaensbrug over het Buiksloterkanaal. De omgeving daarvan werd begin 21e eeuw herontwikkeld van de terreinen van Koninklijke Shell tot een woonbuurt met alles erop en eraan. De brug was tot 2003 een privébrug van Shell, maar werd toen net als het terrein overgenomen door de Gemeente Amsterdam. In de herontwikkeling was ook plaats voor nieuwbouw van het Hyperion Lyceum, leerlingen keken na oplevering net als buurtbewoners op deze industriële brug. Daarop kwam het idee het brugdek te voorzien van een schildering. Leerlingen van de school mochten een ontwerp maken, uit de ontwerpen werd Ecologisch voetafdruk van leerlingen Tiago, Sophie en Amber met 378 uit 690 stemmen verkozen. Thema daarin was de hier (nog) karig aanwezige natuur en het element verbinding waarvoor een brug nu eenmaal zorgt. Voor kinderen is het ook een speelobject; er staan voetpaden in de vorm van voetstappen aangegeven, hoe je de brug (niet) kan oversteken. De binding met Amsterdam moet gezocht worden in de afgebeelde uitheemse planten en de voetafdrukken van de vele Amsterdammers. De muurschildering werd aangebracht met ecologische verf.

De Elsje Christiaensbrug (brug 2474) is een vaste brug in Amsterdam-Noord. De verkeersbrug is gelegen over het Buiksloterkanaal en ligt in de Tolhuisweg. Die laatste weg groeide in de 21e eeuw uit tot een verkeersweg tussen de Van der Pekbuurt (een relatief oude woonbuurt) en de Overhoeksbuurt (een relatief nieuwe woon/winkelbuurt met bedrijven). Die laatste buurt ontstond tijdens de ontwikkeling van het terrein rondom Gebouw Overhoeks, omgedoopt tot A'DAM Toren. Over het Buiksloterkanaal werd voor de ontwikkeling van die buurt een aantal nieuwe bruggen neergelegd, maar deze lag er al. Dat is bijvoorbeeld te zien aan het bij de brug gelegen Portierswoning Shell, dat in 2013 tot gemeentelijk monument bestempeld werd. De eerste brug alhier dateert van de midden jaren twintig, toen hier de haven van de Buiksloterveer verder werd uitgegraven tot eind/begin van het Buiksloterkanaal. De brug kreeg toen nummer 50 mee. Doordat het achterliggend terrein bijna geheel in gebruik werd genomen door de voorlopers van de Shell en Koninklijke Shell zelf, ging de brug over in “privé-eigendom en verloor dat nummer. Shell en haar voorlopers zoals de Bataafsche Petroleum Maatschappij breidden hun werkzaamheden hier steeds verder uit met als architectonische hoogtepunten het laboratorium aan de badhuiskade, de eerdere genoemde portierswoning en de Overhoekstoren. Daarna is de brug nog een keer aangepast, maar dan vermoedelijk nog steeds onder het beheer van Shell. In 2003 kocht de gemeente Amsterdam het gehele terrein van Shell en viel de brug weer onder haar beheer. Aangezien er bij de ontwikkeling van het fabrieksterrein tot woon/winkelgebied meerdere bruggen noodzakelijk waren, werd het brugnummer ingepast in de serie voor nieuwe bruggen. In 2015 werden namen bedacht voor de nieuwe bruggen en daarbij kwam de naam Elsje Christiaensbrug naar voren. De brug werd zodoende vernoemd naar de jongedame Elsje Christiaens, die als straf voor een moord gewurgd werd op de Dam en vervolgens opgehangen werd op Volewijck om te verteren in lucht en door vogels. Dat laatste werd door Rembrandt van Rijn vastgelegd in een tekening. in 2023 werd de brug voorzien van een "muurschildering" getiteld Ecologische voetafdruk.

Het Hyperion Lyceum is een algemeen bijzondere school voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs in Amsterdam.

De gedenkramen van de Bataafsche Petroleum Maatschappij zijn drie glas-in-loodramen in de Nederlandse stad Amsterdam, één daarvan kan worden beschouwd als oorlogsmonument. De ramen zijn aangebracht in het trappenhuis aan de westzijde van het in 1929 gebouwde Groot Laboratorium.

Players and supporters is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Noord. Het is een beeldengroep van vier van kunstenaar Harmut Wilkening, dat geplaatst werd na een herinrichting van dit gebied waar (veel van) de Amsterdamse veren komen en gaan. Het verzoek kwam van de deelraad van Amsterdam-Noord gesteund door het Amsterdams Fonds voor de Kunst. De kunstenaar gaf vier voetballende personen weer in een bewegend uiterlijk (ze steunen allen alleen op één voet) en hellen over, zelf noemt hij het “in strijd met de zwaartekracht”. De kunstenaar gaf de personen de bewegingen van profvoetballers, doch de kleding wijst meer op amateurschap (ze spelen op blote voeten); zo gaf hij de onderlinge afhankelijkheid weer (sporter-supporter). De kunstenaar gaf met de groep verbondenheid met de Aarde weer, maar ook individualisme binnen de massacultuur die voetbal (achter)volgt. Geen van de personen lijkt verbinding te hebben met de andere drie en ook bijvoorbeeld de voetbal ontbreekt. Saillant detail daarbij is AFC Ajax in hun beginperiode er jarenlang speelde en dat de voetballers dus met de pont hier overstaken vanuit de stad. De beeldengroep werd in 2005 geplaatst in een grasveldje, waarop later twee eettentjes werden geplaatst.

De Van der Pekbrug (brug 995) is een vaste brug in Amsterdam-Noord. De brede brug met een oppervlak van 900 m² overspant het Buiksloterkanaal met haar Ranonkelkade. Ze verzorgt daarmee de verbinding tussen de Van der Pekstraat in de Van der Pekbuurt met de deels nieuwe stadswijk Overhoeksbuurt met haar Docklandsweg. In verband met de ontwikkeling van de omgeving van de A'DAM Toren en EYE Filmmuseum tot woon-/winkelwijk vond de gemeente Amsterdam het noodzakelijk een aantal (extra) verbindingen te maken met die dan nog aanstaande wijk. Korth Tielens Architecten werd gevraagd een brug te leveren met een modern karakter, maar die toch teruggreep op de oude industrie en woonwijken. Het architectenbureau kwam met een vaste brug, die geschikt is voor alle verkeer. Het noordelijk deel van de brug heeft een voetpad westwaarts en een rijbaan voor tweerichtingsverkeer. Dan volgt een doorkijk naar het onderliggende water. Het zuidelijk, tweede, deel van de brug kent alleen een voet- en fietspad. De brug heeft daarbij naar het westen toe een licht klimmend karakter (4,5%). De betonnen overspanning bestaat uit prefab liggers, die liggen op casing-draaipalen, maar wat voor het oog het midden houdt tussen pijlers en jukken van hetzelfde materiaal. De bovenbouw bestaat eveneens uit beton, maar dat is omhuld door wat lijkt op baksteen, maar in wezen voormalige stukgehakte basaltstenen in allerlei grijstinten zijn van een Zeeuwse kustlijn. Vanaf mei 2016 reed Buslijn 38 over de brug. De brug werd opgeleverd in april van 2016 en had toen al haar naam. De brug werd vernoemd naar Jan Ernst van der Pek, naamgever dus van straat, wijk en brug.

De Galgenveldbrug (brug 2476) is een vaste brug in Amsterdam-Noord. De brug verbindt de Tolhuistuin met de Badhuiskade, tot 2003 het domein van Koninklijke Shell. Ze overspant daarbij het Buiksloterkanaal. In de periode 1972 tot 1975 werd hier een voetgangersbrug aangelegd met aan de ene kant van het kanaal de Shell-kantine en de toegangspoort tot de tuin en aan de andere kant voerend naar het oude Groot Laboratorium van Shell. De brug werd door Shell zelf bekostigd en in ontworpen door Arthur Staal, die zowel de kantine als ook de Shelltoren ontwierp. De brug kreeg naar aanleiding van de overdracht van het Shellterrein aan de gemeente zowel een nieuw nummer (van 188 naar 2476) als een nieuwe naam Galgenveldbrug. Dat laatste is een verwijzing naar het galgenveld van Amsterdam dat hier in de middeleeuwen lag. Een van de mensen die hier als voorbeeld opgehangen werd was Elsje Christiaens, die tegelijkertijd een brug (100 meter naar het noordoosten) naar haar vernoemd kreeg. Sinds januari 2022 vormt het samen met de voormalige Shell-kantine één gemeentelijk monument. In die periode bevond die brug zich op een restauratiewerkplaats.

Het Groot Laboratorium (of kortweg Groot Lab) is een gebouw in Amsterdam, waarin het laboratorium van de Bataafsche Petroleum Maatschappij (BPM), later Shell, was gevestigd. Het gebouw ligt in de wijk Overhoeks in Amsterdam-Noord, naast de Toren Overhoeks, en is door een voetbrug gescheiden van de Tolhuistuin. Nadat Shell zich uit dit gebouw had teruggetrokken kreeg het andere functies. Vanaf juni 2013 is de broedplaats A Lab gevestigd in de rechter voorvleugel van het gebouw. In januari 2016 is de linker voorvleugel van het gebouw door de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten in gebruik genomen. Vanaf september 2014 is Clink Hostel in de achterste vleugel gevestigd. In het gebouw bevinden zich, in een van de twee grote trappenhuizen, gedenkramen van glas in lood van Max Nauta uit 1939 en 1947. Het raam op de 2e verdieping uit 1947 is een oorlogsmonument ter herinnering aan de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen medewerkers van de BPM.

IJpromenade 2 te Amsterdam is een gebouw aan de IJpromenade in Amsterdam-Noord. Het gebouw is sinds 25 januari 2022 op initiatief van Erfgoedvereniging Heemschut een gemeentelijk monument (200957). Het is bekend onder de aanduiding "Paviljoen Tolhuistuin".

De Tolhuistuin is een cultureel centrum aan de IJ-oever in Amsterdam-Noord in het voormalige bedrijfsrestaurant van het Koninklijke/Shell Laboratorium Amsterdam. Het gebouw maakt deel uit van een aantal nieuwe culturele bestemmingen in de wijk Overhoeks, waar bijvoorbeeld het EYE Filmmuseum en de Overhoekstoren bij horen.

De Breitner Academie (voorheen Academie voor Beeldende Vorming) is de oudste opleiding voor beeldend onderwijs in Nederland. De start vond plaats in 1881 in het Rijksmuseum als ‘Rijks Normaalschool voor Teekenonderwijs’. De Breitner Academie is onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en biedt de enige zelfstandige docentenopleiding in de beeldende vakken in Nederland. De vierjarige bacheloropleiding 'docent beeldende kunst en vormgeving' wordt in voltijd aangeboden.