Eyserberg

Het Eyserbos of de Eyserbossen, ook gespeld als Eyserbosschen (Limburgs: Ezerbusj), is een bosgebied in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. Het bos ligt ten noordwesten van Eys en ten oosten van Wijlre. In het noorden liggen verder Elkenrade en Eyserheide op het plateau. Het ligt op de noordoostelijke dalwand van de Geul en het Geuldal en de noordelijke dalwand van de Eyserbeek en de Eyserbeekdal, op de Eyserberg, op de zuidwestrand van het Plateau van Ubachsberg, en is een hellingbos. Het bos loopt door tot aan de Eyserbeek aan de voet het bos, onderweg naar beneden afgewisseld door enkele weiden. Aan de rand van het bos ligt ook het gehucht Piepert en bevindt zich een waterwingebied. Achter het bos, gezien vanuit het dal, staat een televisietoren (radio- en televisiemast), de Zendmast Eys. Aan de oostzijde van het bos klimt de Eyserbosweg het plateau op.

De Zendmast Eys is een zendmast in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Gulpen-Wittem. De zendmast staat ten noordwesten van Eys aan de Eyserbosweg bij de buurtschappen Eyserheide en Elkenrade hoog op de Eyserberg op het Plateau van Ubachsberg. Direct ten zuidwesten van de zendmast ligt het hellingbos Eyserbos op de noordelijke dalwand van het Eyserbeekdal, niet ver van waar dit dal, het Selzerbeekdal, Geuldal en Gulpdal samen komen.

De Eyserbosweg is een straat bij het Nederlandse dorp Eys (provincie Limburg). De hellende straat loopt ten noordwesten van het dorp in noordoostelijke richting, richting het plateau waar de minder zware Eyserweg ook op uitkomt. Aan deze straat ligt het Eyserbos (vandaar de naam) en de televisietoren (radio- en televisiemast) van Eys, de Zendmast Eys.

Station Eys-Wittem (voorheen Station Eijs-Wittem) is het station van Eys (vroeger gespeld als Eijs), tegenwoordig een station van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij. Het station is gelegen aan de spoorlijn van Simpelveld naar Maastricht. Het station ligt aan de weg van Eys naar Wittem ter hoogte van de buurtschap Eyserhalte dat naar dit station verwijst.

De Krekelberg is een heuvel in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg, gelegen ten zuiden van Elkenrade en ten westen van Eyserheide in de gemeente Gulpen-Wittem. De heuveltop heeft een hoogte van circa 180 meter boven NAP en is onderdeel van het Plateau van Ubachsberg, een plateau in het Zuid-Limburgse Heuvelland.

De Moeder Godskapel is een veldkapel in Eys in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. De kapel staat ten westen van het dorp aan de Wittemerweg in een weiland en is markant aanwezig bij het binnen rijden van het dorp. De kapel is gewijd aan Maria.

De Eyserlinde is een bekend uitkijkpunt en historische plek tussen Eys en Wittem in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem. Voor de fusie van de gemeente behoorde het tot de voormalige gemeente Wittem. Op dit punt komen vier wegen bij elkaar in een kruispunt, met in het noordoosten de weg naar Eyserhalte en Eys, in het westen naar Cartils, in het zuidwesten naar Wittem en in het oosten de weg richting Baneheide en Bocholtz. Eyserlinde ligt op een kop op de westelijke helling van de Kruisberg, een uitloper van het Plateau van Bocholtz. Vanaf Eyserlinde heeft men een weids uitzicht over het Geuldal.

De Plettenberg (ook wel Wittemerberg) is een heuvel in het Heuvelland gelegen tussen Wittem en Eys in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg.

Elkenrade (Limburgs: Elkerao) is een gehucht in de gemeente Gulpen-Wittem, in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. Het gehucht bevindt zich in het Heuvelland aan de gelijknamige weg rond een splitsing van wegen tussen Wijlre, Eys en Eyserheide. Het achtervoegsel rade verwijst naar een gerooide plek. Elkenrade ligt samen met de naburige gehuchten Eyserheide en Mingersborg op een heuvelrug, onderdeel van het Plateau van Ubachsberg, met evenwijdig aan de noordzijde het Droogdal van Colmont. In het zuiden liggen de Elkenradergrub, de Eyserberg en het Eyserbos. Tussen Elkenrade en Eys staat op de Eyserberg de Zendmast Eys. In Elkenrade liggen circa 40 boerderijen en huizen, waaronder een aantal vakantieappartementen, een boerderijcamping, en een tuincentrum. Een aantal huizen is opgetrokken uit Kunradersteen en vakwerk.

Eyserheide (Limburgs: Ezerhei) is een gehucht in de gemeente Gulpen-Wittem, in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. De naam verwijst naar een heide die hier vroeger lag. Het gehucht telt circa 85 inwoners. Eyserheide ligt in het Zuid-Limburgse Heuvelland en is ook wel bekend vanwege de Eyserbosweg, een steile helling ten zuiden van het gehucht die elk jaar beklommen wordt door de Amstel Gold Race. Aan de westkant van de Eyserbosweg ligt het Eyserbos op de Eyserberg met ernaast de Zendmast Eys. Het gehucht ligt samen met de naburige gehuchten Elkenrade en Mingersborg op een heuvelrug, onderdeel van het Plateau van Ubachsberg, met evenwijdig aan de noordzijde het Droogdal van Colmont. Aan de westkant van Eyserheide begint de Elkenradergrub in te snijden in het plateau, in het zuidoosten de Grachterdalgrub.

De Sint-Agathakerk is een 18e-eeuws kerkgebouw in het Zuid-Limburgse dorp Eys in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem. De Rooms-katholieke parochiekerk is gewijd aan Sint-Agatha. Het barokke kerkgebouw is een rijksmonument en een voorbeeld van Luiks-Akense barok.

De motte Eys was een middeleeuws mottekasteel gelegen bij Eys in de Nederlandse provincie Limburg en is gelegen op een deel van de Boerenberg. Thans resteert nog de kasteelberg van dit mottekasteel en de vuurstenen ringmuur met ingemetselde trapopgang. De motteheuvel is een zogenaamde abschnittsmotte. Dit houdt in dat in plaats van een heuvel op te werpen, de heuvel ontstaan is door het afgraven van de verbinding van de heuvelkaap met de achterliggende berg. Over deze gegraven droge gracht ligt een boogbrugje dat de motte verbindt met het achterliggende terrein. De motte ligt in de voet van een lange, steile noordhelling van het Eyserbeekdal. Aan de westzijde van de motte mondt het droogdal Grachterdalgrub uit in het dal van de Eyserbeek. De motte ligt samen met het oudste deel van het dorp aan de kruising van de weg van Simpelveld naar Partij-Wittem en de weg naar Ubachsberg. De heuvel is een relatief hooggelegen punt van het dorp waarvandaan men goed uitzicht heeft over het beekdal. Aan de voet van de heuvel ligt de Sint-Agathakerk van Eys. Van een eventuele voorburcht is niets bekend. Over de historie van deze motte is weinig bekend. De motte wordt Opt Huys genoemd. Opt Huys is waarschijnlijk een stenen huis geweest althans een indicatie hiervoor vormt de solide vuurstenen ringmuur die zich nu nog grotendeels ondergronds bevindt in de tuinen van Agathastraat 3 t/m 9 en de massieve leien dakbedekking (1 cm dik, afkomstig uit de voormalige groeve van Moresnet) van Opt Huys. Er wordt aangenomen dat het object eigendom was van de heren van Eys. Het verhaal dat dit het huis zou zijn van Diederik van Eys dat in 1365 is verwoest (Meyer, Aachensche Geschichten) is onjuist. Dat betreft Diederik van Oys (= Oost in Oost-Maarland). Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakten de inwoners van het dorp gebruik van de Schuilkelder Eys in de berg die door mijnwerkers was gemaakt. Andere abschnittsmottes in de streek zijn de motte Gracht Burggraaf en De Struyver.