Kasteelgroeve (Valkenburg)

Het Grendelplein is een plein in het stadje Valkenburg, gemeente Valkenburg aan de Geul, in de Nederlandse provincie Limburg. Het plein ligt ten oosten van de oude binnenstad net buiten de oude stadsmuur. Het Grendelplein ligt tussen twee heuvels ingeklemd, met aan de westzijde de Cauberg en aan de oostzijde de Heunsberg waarop de kasteelruïne van Kasteel Valkenburg gelegen is. Aan de zuidzijde van het plein beginnen de holle wegen Cauberg en Daalhemerweg. Aan de noordzijde ligt de buurtschap Plenkert in de Plenkertstraat. Het Grendelplein en de aansluitende Cauberg en Wilhelminalaan zijn onderdeel van de provinciale weg 590 van Valkenburg naar Maastricht. Aan de oostkant ligt de Grendelpoort die toegang verschaft tot de oude binnenstad met de Kerkstraat en Muntstraat. Het Grendelplein dankt haar naam aan de Grendelpoort en daarachter gelegen Grendelput. De 'grendel' of 'greindel' was de sluitboom, waarmee de poort werd gesloten. Het café Grendelpoort naast de poort is het voormalige poortwachtershuis. Vanouds werd de ruimte buiten de Grendelpoort ook aangeduid als Boete de Poort (Buiten de Poort).In 1889 werd op het plein een monument geplaatst ter herinnering aan vijftig jaar Koninkrijk der Nederlanden. Het mergelstenen monument werd in kenmerkende neogotische stijl ontworpen door Pierre Cuypers, die enige tijd in Valkenburg woonde. In 1954 werd dit monument verwoest bij een fataal busongeluk (zie Geschiedenis Cauberg). In 1961 werd een nieuw monument geplaatst, bestaande uit een drie bronzen valken op een betonnen pilaar, ontworpen door Piet Killaars. Op het plein wordt jaarlijks op 30 april een mei-den geplaatst door de Valkenburgse jonkheid (ongehuwde mannen).De bebouwing aan het Grendelplein, eigenlijk niet meer dan een druk kruispunt, is gevarieerd, maar bestaat voor een groot deel uit laat-19e-eeuwse en vroeg-20e-eeuwse mergelstenen hotels, die in de loop van de 20e eeuw sterk zijn uitgebreid of gemoderniseerd. Opvallend zijn de vele terrassen, die ondanks het drukke verkeer altijd goed bezet zijn. In 2013 werd een modern, glazen entreepaviljoen van de kasteelruïne aan het Grendelplein in gebruik genomen.

De Grendelpoort is een van de drie middeleeuwse stadspoorten van het Nederlandse vestingstadje Valkenburg. De sterk gerestaureerde poort van Limburgse mergel is sinds 1967 beschermd als rijksmonument.

Kasteel Valkenburg is een kasteelruïne in het Zuid-Limburgse vestingstadje Valkenburg. De voor Nederland zeldzame hoogteburcht ligt op de Heunsberg, een uitloper van het plateau van Margraten. Het kasteel, ooit de burcht van de heren van Valkenburg, werd in 1672 verwoest maar nooit geheel afgebroken. Onder het kasteel bevinden zich diverse vluchtgangen en ligt de Kasteelgroeve. De Valkenburgse kasteelruïne is een belangrijke toeristische attractie en sinds 1967 een beschermd rijksmonument.

De Berkelpoort is een van de drie middeleeuwse stadspoorten van het Zuid-Limburgse vestingstadje Valkenburg. De sterk gerestaureerde poort van Limburgse mergel is sinds 1967 beschermd als rijksmonument.

Kasteel Den Halder is een kasteel in het centrum van het Zuid-Limburgse Valkenburg. Het direct aan de Geul gelegen kasteel is ontstaan uit een middeleeuwse verdedigingstoren, die onderdeel was van de vestingwerken van Valkenburg. Het gebouw is een rijksmonument en is tevens onderdeel van het Buitengoed Geul & Maas.

Het rijksbeschermd gezicht Valkenburg is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in Valkenburg in de Nederlands-Limburgse gemeente Valkenburg aan de Geul.

De Gemeentegrot, Gemeentegroeve, Gemeentegroef of Valkenburgergroeve in de Nederlands Limburgse stad Valkenburg is een kalksteengroeve, waar tot in de jaren 50 van de twintigste eeuw mergel werd gewonnen. De mergel is ontstaan in de tijd dat Zuid-Limburg nog een zee was. Dat verklaart ook de grote hoeveelheid schelpen die nog in de mergel zitten. De Romeinen waren al bezig met het delven van mergel in onder andere de Gemeentegrot. De grot werd in de jaren 1960 in kaart gebracht door G. Essers. In de groeve zijn op tal van plaatsen kunstwerken aangebracht in de vorm van tekeningen of beelden. De toegangspoort en de schuilkapel zijn rijksmonumenten. De groeve staat ondergronds in verbinding met de Heilig Hartgroeve en de Wilhelminagroeve.

De Fluweelengrot is een gangenstelsel in de Nederlandse gemeente Valkenburg aan de Geul. Het is ontstaan door mergelwinning. Het historische gangenstelsel bevindt zich aan de Daalhemerweg en is opengesteld voor rondleidingen. Naar het noordoosten bevindt zich de kasteelruïne met daaronder de Kasteelgroeve, naar het zuidoosten ligt de Wilhelminagroeve onder de Heunsberg en naar het zuidwesten ligt de Kerkhofsgroeve. Eveneens ligt ten zuiden van de Fluweelengrot de Proeftunnel Daelhemerweg.

Valkenburg aan de Geul () (Limburgs: Valkeberg aan de Geul) is een gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. De naam van de gemeente verwijst naar de hoofdplaats Valkenburg en de rivier de Geul, die min of meer van oost naar west door de gemeente stroomt. De gemeente telt 16.425 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 3690 hectare.

Villa Alpha is een neoclassicistisch pand uit 1880 gelegen aan de Plenkertstraat 43 in Valkenburg. Het is een rijksmonument. Het gebouw is van architectuur-historische betekenis vanwege het bijzondere belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur, het fraaie ontwerp en de toepassing van mergel als bouwmateriaal. Achter de villa liggen de Bergkelders Villa Alpha, schuin achter de villa ligt de ingang van de Alphagroeve en verderop in de straat liggen de Romeinse Katakomben in de Heidegroeve. Verderop in de straat staan de Irenekerk en de Villa Rozenheuvel.

Museum Valkenburg, voorheen Streekmuseum Land van Valkenburg, is een museum in het centrum van Valkenburg, in de Nederlandse provincie Limburg. Het museum is gevestigd in het voormalige raadhuis en postkantoor van Valkenburg, een rijksmonument is. De vaste collectie omvat uiteenlopende verzamelingen op het gebied van geologie, Romeinse en middeleeuwse archeologie en lokale geschiedenis. Daarnaast verzamelt het museum Limburgse kunst en organiseert het wisselende tentoonstellingen. De organisatie is geheel in handen van vrijwilligers.

De Bergkelders Villa Alpha zijn twee Limburgse mergelgroeves in de Nederlandse gemeente Valkenburg aan de Geul in Zuid-Limburg. De ondergrondse groeves liggen op de noordelijke rand van het Plateau van Margraten in de overgang naar het Geuldal aan de westkant van Valkenburg in Plenkert. Ter plaatse duikt het plateau een aantal meter steil naar beneden. De groeves liggen direct achter Villa Alpha aan de Plenkertstraat. Op ongeveer 20 meter ten noordwesten ligt de ingang van de Alphagroeve, op ongeveer 75 meter naar het noordwesten ligt de Grafkelder Loisel bij de voormalige Hervormde kerk en ten zuidwesten ligt de Gemeentegrot.