Mariëncroon

Het Caffaigne of Caffagne is een 16e-eeuws huis in de Nederlandse stad Culemborg, provincie Gelderland. Het gebouw staat aan de Everwijnstraat en is een rijksmonument. De naam is afkomstig van het Latijnse woord ‘caffagium’, dat zoveel betekent als ‘hoofdgebouw van een domein’. Eind 16e eeuw kwam de naam voor het eerst voor in de bronnen en werd toen gespeld als Caffaignen.

De molen De Hoop is een stellingmolen en is in 1854 gebouwd. De molen bevindt zich aan 't Jach 3 in Culemborg. Aan het begin van de 20e eeuw is de molen onttakeld zodat alleen de molenromp overbleef omdat een stoommachine het werk had overgenomen. Jarenlang is deze romp gebruikt als opslagplaats van Aart Uittenbogert, een handelaar in tweedehands goederen, bijgenaamd Aart de Jood. Omstreeks 1980 heeft de gemeente Culemborg de molenromp aangekocht om hem te laten restaureren. In 1993 is de molen weer maalvaardig gemaakt met behulp van delen van het binnenwerk van Oranjemolen te Lewedorp. Het gevlucht is voorzien van een schrikdraadinstallatie voor het weren van vogels, in het bijzonder van aalscholvers. De gelaste roeden zijn in 1993 gemaakt door de firma Buurma uit Oudeschans. De binnenroede is 26 meter lang en heeft nummer 283. De buitenroede is 26,10 meter lang en heeft nummer 282. Op de baard staat: De initialen HE en NvK zijn van het molenmakerbedrijf Henk Endendijk en de molenmaker Nico van Koerten uit Zwartebroek, die de restauratie in 1993 uitvoerde. De 6,15 meter lange, gietijzeren bovenas is in 1993 gegoten door de Gieterij Hardingxveld en heeft nummer 51. De Hoop is uitgerust met twee maalkoppels. Aan de noordzijde een maalkoppel met 16er blauwe stenen en aan de zuidzijde een maalkoppel 16er kunststenen. Alleen het maalkoppel met blauwe stenen is maalvaardig en heeft een regulateur. De kap heeft een engels kruiwerk dat wordt bediend met een kruiwiel. De vang, waarmee de molen wordt stilgezet, is een vlaamse vang die wordt bediend met een vangtouw en vangtrommel. Voor het luien, ophijsen, is er een sleepluiwerk.

De refugie van de abdij van Marienweerd is een historisch gebouw in het centrum van de Nederlandse stad Culemborg, provincie Gelderland. Het refugiehuis heeft in de loop der eeuwen diverse bestemmingen gehad, waaronder een bioscoop.

Het Elisabeth Weeshuis Museum is een cultuurhistorisch museum in de Nederlandse plaats Culemborg. Het is gevestigd in het Elisabeth Weeshuis. De meisjesvleugel van het Weeshuis werd na 1968, na een grondige renovatie het Elisabeth Weeshuis Museum. Diverse delen van de collectie bevinden zich al eeuwen in het huis, zoals het laat-16e-eeuwse drieluik van de Culemborgse schilder Jan Deys. Ook veel van de portretten van de Culemborgse graven en gravinnen, waaronder dat van vrouwe Elisabeth zelf, geflankeerd door haar beide echtgenoten, bevinden zich al sinds de 17e eeuw in het gebouw. Na een renovatie en herinrichting in 2013 richt het museum zich in de vaste opstelling op de geschiedenis van het Weeshuis, gecombineerd met de geschiedenis van de stad Culemborg. Er worden regelmatig tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd.

Het Elisabeth Weeshuis in de Gelderse stad Culemborg, aan de Herenstraat 29, is een voormalig weeshuis in 1560 gesticht uit de erfenis van de rijke en kinderloze vrouwe Elisabeth, gravin van Culemborg.

De Binnenpoort of Lanxmeersepoort, is de enige nog staande stadspoort in de vestingstad Culemborg in de Nederlandse provincie Gelderland. De grachten en restanten van de stadsmuur in de binnenstad van Culemborg zijn uit de veertiende eeuw. Net als de monumentale Binnenpoort, de laatste stadspoort. Nog altijd zijn de sleuven zichtbaar waardoor een valhek kan worden neergelaten. De poort heeft een hoogte van 37,3 meter. De oorspronkelijke Lanxmeersepoort uit 1318 hoort bij de ommuring van het oudste stadsdeel rondom het grote marktplein. De muren boden bescherming tegen rondtrekkende bendes en het geweld van talrijke oorlogjes die werden uitgevochten in dit grensgebied tussen Utrecht, Holland, Gelre en Brabant. Alleen via de zeven stadspoorten kon men de stad in of uit. Om 21.55 uur luidt (nog altijd) de papklok. Een waarschuwing voor het sluiten van de poorten om 22.00 uur. Na een laatste bord pap is het tijd om naar bed te gaan. Niet veel later werd ook de aangrenzende nederzetting Lanxmeer ommuurd en vormde een nieuw stadsdeel van het snel groeiende Culemborg. De Lanxmeersepoort, die de oude stad met de 'Nieuwstad' verbond, is sindsdien een binnenpoort.

Het stadhuis van Culemborg is gesitueerd aan de Oude Vismarkt te Culemborg en wordt gebruikt als vergaderruimte van de gemeenteraad en als trouwlocatie. Het stadhuis is een Brabants laatgotisch, rechthoekig bouwwerk en is gebouwd tussen 1534 en 1539 naar een ontwerp van Rombout Keldermans. De opdracht tot de bouw werd gegeven door Elisabeth van Culemborg en haar echtgenoot Antoon I van Lalaing. De bordesstoep is geplaatst in 1755 met gebruikmaking van bestaande beelden van schildhoudende leeuwen. Het pand is tussen 1939 en 1949 gerenoveerd en gerestaureerd door Albert van Essen 1890-1967 (Voorburgse architect). Tijdens deze werkzaamheden zijn gebrandschilderde ramen met daarop de geschiedenis van Culemborg afgebeeld geplaatst. Deze zijn vervaardigd door de glazenier Hans Basart. Verder heeft het stadhuis naast zetel voor het stadsbestuur in de loop van der tijden dienstgedaan als wijnkelder, gerechtshof, zetel van het polderbestuur en vleeshuis. Een vleeshaak in de raadskelder herinnert nog aan dit laatste. Tegen de westgevel van het stadhuis stond de waag waarop het levend vee werd gewogen. Het gebouw heeft de status van rijksmonument. Het gemeentehuis (of stadskantoor) is elders gevestigd, namelijk aan de Ridderstraat.

De Lutherse kerk (ook wel Evangelisch-lutherse kerk) is een 19e-eeuws kerkgebouw in de Nederlandse plaats Culemborg, provincie Gelderland. De kerk staat op de hoek van de Achterstraat en de Goilberdingerstraat en wordt gebruikt door de Evangelisch-Lutherse gemeente Culemborg.

De Binnenpoort 6 is een rijksmonument in de Nederlandse stad Culemborg, provincie Gelderland. Het gebouw ligt op de hoek van de middeleeuwse stadsgracht en de straat met de naam Binnenpoort.

Het Nye Huis was een kasteel in de Nederlandse stad Culemborg, provincie Gelderland. Restanten van het kasteel zijn nog zichtbaar als onderdeel van de middeleeuwse stadsmuur aan de westzijde van het oude centrum.

De Grote of Sint-Barbarakerk is een protestantse gotische kruisbasiliek aan de Grote Kerkstraat in de Nederlandse stad Culemborg. De kerk dient niet verward te worden met de naburig gelegen rooms-katholieke Barbarakerk of de Oud-Katholieke Parochie van de H.H. Barbara en Antonius.

Gezicht Culemborg is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in Culemborg in de Nederlandse provincie Gelderland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 12 februari 1975. Het gebied werd op 8 november 1977 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 135,5 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.