The Curve (Amsterdam)

Tabula rasa, in de volksmond Gebroken tafel, is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Noord. Kunstenaar Hans Mantje ontwierp een beeld in de vorm van een gebroken tafel voor het Buikslotermeerplein, alwaar het vanaf 1982 voor het Stadsdeelkantoor Amsterdam-Noord kwam te staan. Volgens Buitenkunst Amsterdam is het opgebouwd uit een skelet van beton met daarop het gebroken tafelblad in cortenstaal. De titel verwijst naar het begrip tabula rasa met "onbeschreven blad opnieuw beginnen". De kunstenaar verwoordde het als volgt: "beschouwen en relativeren". Het beeld werd later verplaatst toen het stadsdeelkantoor werd afgebroken voor een parkeergarage (2007); er werd naar een nieuwe plek gezocht. Dat werd gevonden in dat deel van de Klaprozenweg, dat ter plekke de grens vormt tussen een tot woonwijk her te ontwikkelen geïndustrialiseerde gebied en Tuindorp Oostzaan. Sindsdien staat het in een grasveld op de hoek van de Stenendokweg; ingang tot het tuindorp. De melding van Buitenkunst Amsterdam dat het tafelblad van cortenstaal is, staat tegenover de maatregelen die Amsterdam in 2023 moest nemen. Cortenstaal roest niet (of zou niet roesten). Toch werd doorroesten geconstateerd; het staal brokkelde af en er kwamen hekken rondom het kunstwerk. Even later werden de tafelbladdelen geheel verwijderd in afwachting van de beslissing of het beeld in een andere vorm verder kan of dat de kunstenaar een nieuwe toepassing vindt.

MediaWharf is de naam voor het mediacentrum in stadsdeel Amsterdam-Noord, gelegen op het oostelijk deel van het NDSM terrein aan het IJ. Op de voormalige scheepswerf worden de oude hallen en loodsen herontwikkeld tot kantoorruimte voor de creatieve sector.

Vliegveld Buiksloot was een vliegveld ten noorden van Amsterdam, gelegen in de Noorder IJpolder. Het vliegveld droeg de naam van de iets oostelijker gelegen polder Buiksloot. Het is in de meidagen van 1940 intensief gebruikt door Nederlandse jachtvliegtuigen.

Brug 444 is een kunstwerk in Amsterdam-Noord. Het is een viaduct in de Cornelis Douwesweg die voert over een fietspad van de Meteorensingel. De Cornelis Douwesweg was in de late jaren zestig in Amsterdam-Noord de aan- en afvoerweg naar het circuit ten noorden van de Coentunnel. Die functie zou pas vervallen na de totstandkoming van de Ringweg Noord. Het viaduct is circa 24 meter breed, twee rijwegen met daartussen een berm. De onderdoorgang is twaalf meter breed verdeeld tussen voetpaden in beide richtingen en een fietspad. De ontwerper van het viaduct is niet bekend. Rijkswaterstaat heeft het merendeel van de kunstwerken in de Rijksweg 10 ontworpen en laten aanleggen en dat is waarschijnlijk ook met dit viaduct het geval, maar het zou ook de Dienst der Publieke Werken van Amsterdam geweest kunnen zijn. Ze heeft de standaardkleuren van Amsterdamse bruggen uit die tijd, wit en blauw.

De Norderney, een trawler uit 1949, was van november 1964 tot 31 augustus 1974 het zendschip van de toenmalige zeezender Radio Veronica.

Kraanspoor in een straat in Amsterdam-Noord; het is tevens de naam van het grootste gebouw aan die straat.

De Naald van Goedkoop (officieel Zuil van Goedkoop) is een gedenkteken annex artistiek kunstwerk in Amsterdam-Noord. In de oorlogsjaren vond er toch een feest plaats bij de Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij. Het feest op 25 augustus 1944 betrof het vijftigjarig bestaan van dat bedrijf. Het betekende tevens het afscheid van directeur Daniël Goedkoop, die overigens verder ging als gedelegeerd commissaris; zijn zoon werd directeur. Hem werden twee tekenen van herdenking overhandigd; een portret geschilderd door Bart Peizel. Tegelijkertijd schonk het personeel De zuil van Goedkoop met een medaillon van Goedkoop gemaakt door Carel Kneulman. Carel Kneulman was in 1937 tot en met september 1941 in dienst bij de werf, maar nam ontslag vanwege haar werk voor de bezetter; de werf bleef hem wel ondersteunen, zoals bij de maak van dit medaillon. Het medaillon was volgens zeggen Kneulmans eerste opdracht. Kneulman zette zijn naam rechts in het medaillon. Het beeld stond jarenlang op Werf Oost gestaan, maar in 1984 ging de NDSM failliet en verdween het even. In 1987 kwam het terug op het NDSM-terrein. In verband met de herontwikkeling van de voormalige industrieterrein werd het beeld minstens nog twee keer verplaatst, waaronder een keer naar Tuindorp Oostzaan (Stenendokweg). De laatste verplaatsing vond plaats in 2011. Deze verplaatsing was een gevolg van een buurtinitiatief startend in 2006; het stadsdeelkantoor gaf in 2008 aan dat zij ook wel wat in de verplaatsing zag, maar het zou dus tot zomer 2011 duren voordat daadwerkelijk verplaatsing plaatsvond. Inmiddels was het wel schoongemaakt. De lamp die het werk afsluit is slechts af en toe te zien, door de verplaatsingen ging het origineel verloren. In 2017 kreeg het een nieuwe positie ter plekke, nadat de gemeente graafwerkzaamheden had verricht. Voor de toekomst werd in datzelfde jaar een replica gemaakt van het medaillon, mocht het origineel om wat voor reden dan ook verloren gaan. Daniël Goedkoop kon er maar kort van genieten; hij overleed in maart 1947.

Het NDSM-plein is een plein in Amsterdam-Noord. Het plein kreeg haar naam in de 21e eeuw, toen het voormalige scheepsbouwgebied van de Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM) een herontwikkeling doormaakte. Wanneer de naam exact is vastgesteld is vooralsnog niet bekend, maar in 2014 komt het voor het eerst voor binnen de site Officiële bekendmakingen van de overheid (dit in verband met ontheffingen). In 2016 werd de omvang van het terrein opnieuw vastgesteld in verband met de verdere ontwikkeling van het gebied. Ook in de navolgende jaren kreeg ze nieuwe definities in verband met herinrichting van het plein, als ook nieuwe adresseringen (NDSM-straat, NDSM-kade). Het plein ligt voor 75 % ingeklemd tussen water. In het noorden ligt het oostelijk deel van het Cornelis Douweskanaal en Klaprozenweg, in het oosten het Zijkanaal I met daarover de Theo Fransmanbrug en in het zuiden het IJ. Aan het plein staan de oude fabriekshallen van de scheepswerf, die een herbestemming konden krijgen, maar ook nieuwbouwwoningen. Op huisnummer 1 is gevestigd het STRAAT Museum; het betrok een oude lasloods op het terrein. Het gebouw is herkenbaar aan de metershoge schildering Let me be myself van Eduardo Kobra met een portret van Anne Frank. Op het plein zijn meer kunstuitingen in de openbare ruimte terug te vinden. Sommige daarvan zijn tijdelijk, andere zijn blijvend. De oudste uiting van kunst is vermoedelijk de Naald van Goedkoop uit 1944 toen hier ondanks de Tweede Wereldoorlog een feest werd gehouden (50 jaar NSM). Een ander beeld is Rebirth magick van Camile Smeets. In de zomer van 2022 stond op het plein het grote kunstwerk opgebouwd uit stadsbussen Monument van Manaf Halbouni uit 2017, ter nagedachtenis van omgekomen Syriërs. Van oktober 2022 tot december 2023 is In tune van Henk Schut te horen en te zien. Geschat wordt dat herontwikkeling van het totale terrein tot minstens 2034 zal plaatsvinden. Vanuit Amsterdam-Centrum is het plein te bereiken via een van de Amsterdamse veren, zowel vanaf de Pontsteiger als vanaf de steigers achter het Station Amsterdam Centraal (gegevens 2022).

Het Crane Hotel Faralda (Kraanhotel Faralda) is een hotel gevestigd boven in een Rijksmonumentale hijskraan op het NDSM-terrein, een voormalige scheepswerf aan de oevers van het IJ in Amsterdam-Noord. De voormalige NDSM-kraan (nummer 13) werd in de jaren 1950 gebouwd door de firma Hensen. Na 1984 werd de kraan na het faillissement van de "Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij" niet meer gebruikt. Het lot van de vervallen kraan leek na 25 jaar bezegeld. Net als andere kranen zou de beeldbepalende kraan 13 zonder onderhoud zijn omgewaaid of vanwege gevaar voor de omgeving worden gesloopt. De vervallen kraan werd net op tijd van de ondergang gered door projectontwikkelaar Edwin Kornmann Rudi. In augustus 2011 kreeg Kornmann Rudi van de gemeente Amsterdam de toelating voor de aanvang van een ontwikkelingsplan om de stalen kolos te restaureren en te herontwikkelen. Op 7 juni 2013 vond onder de kraan de uiteindelijke ondertekening plaats tussen het Nationaal Restauratiefonds en Kornmann Rudi. Gelijktijdig gaf de gemeente Amsterdam de goedkeuring voor de door Kornmann Rudi voorgestelde herontwikkeling en bestemmingswijziging van kraan 13. Op 22 juli 2013 werd begonnen met de ontmanteling en demontage van kraan 13. De kraan werd op 26 juli 2013 op een 100 meter lang ponton vervoerd naar Franeker om te worden gerestaureerd. Op 22 oktober 2013 keerde de kraan gerestaureerd terug. Op 4 april 2014 werd de kraan officieus in gebruik genomen als het Crane Hotel Faralda. Boven in de kraan bevinden zich drie luxe hotelsuites. In de top van de kraan bevindt zich een jacuzzi. Het project werd geprezen vanwege de unieke oplossingen die moesten worden bedacht voor talloze constructieve problemen. De toren van de kraan met daarin de drie suites, blijft draaien om een taatslager. In deze zeer kleine draaiende as van enkele centimeters doorsnee lopen alle leidingen, sleepkoppelingen en brandveiligheidsvoorzieningen. In juni 2016 ontving Kornmann Rudi de Pieter van Vollenhovenprijs voor degene die de uitdaging is aangegaan om een monument in Nederland te behouden door het een nieuwe bestemming te geven, uit handen van de naamgever.

Windgolf is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Noord, Terrasdorp. Irene Vonck (geboren 1952) is voornamelijk bekend als keramiste, opgeleid door Jan van der Vaart, maar werd daarna beïnvloed door de West Coast Ceramics in Californië. Het Stedelijk Museum Amsterdam heeft een elftal werken van haar in hun bezit. Windgolf (1991) werd daarbij uiting van het bewerken van grillige materialen zoals in dit geval klei en brons. Het beeld is een weergave van de werkzaamheden rondom scheepsbouw, die hier tot in de jaren tachtig plaatsvonden, waarna een woonwijk werd volgebouwd. Het oogt als een massief donker stuk brons, dat langzaam door wind en erosie uit elkaar is gereten Het beeld is gemaakt in een door de kunstenares handgemaakte mal van klei.

Het Gedenkteken Atatürk is een monument in Amsterdam-Noord. De kunstenaar M. Turkmen, verder onbekend, ontwierp een monument met een tweeledige betekenis. Het werd opgericht ter herinnering aan een woonoord (barakken) voor Turkse gastarbeiders die in Amsterdam-Noord werkten bij de Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij, wat de (bij)namen Atatürk Yurdu (Woonoord Atatürk) en minder vriendelijk Turkenkamp kreeg. Dat bestond tussen 1965 en 1978 en werd toen afgebroken omdat die NDSM afstevende op een faillissement en arbeiders afvloeiden of ontslagen werden. Het is tevens een monument ter nagedachtenis van Kemal Atatürk. Het monument staat aan de verbindingsweg Atatürk tussen de Strekkerweg en Klaprozenweg en is opgebouwd uit sierbeton en grindtegels met koperen plaquettes. De Volkskrant omschreef het in 1993 meer als grafsteen met de afmeting 1800 bij 200 bij 50 cm in een wat troosteloze omgeving. Dat kwam mede doordat de buurt herontwikkeld werd. Op de plaquettes zijn de volgende teksten leesbaar: Hier stond het woonoord Atatürk, er woonden turken, eenheid en samenzijn heeft gelukgebracht; ter herinnering aan hen dit gedenkteken; 1965-1978 Vrede in huis; Vrede in de wereld, K. Atatürk Het monument is in de jaren negentig enige tijd weggeweest, omdat er veel bouwwerkzaamheden plaatsvonden. In 1993 kwam het in het nieuws omdat het met racistische leuzen en afbeeldingen beklad was. Trouw berichtte over de bekladding, Het Parool en de Volkskrant over de schoonmaak. In 1988 kreeg de weg waaraan het staat de officiële naam Atatürk.

Brug 1723 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Noord. De vaste brug ligt in de Scheepsbouwweg en voert over de afwateringstocht van het buurtje Hoge Land, onderdeel van Terrasdorp. De brug dateert uit omstreeks 1989 toen hier een industrieterreintje, leeggekomen door vertrokken scheepsbouw, ten zuiden van de Werktuigweg werd omgevormd tot woonwijk. Straatnamen in de buurt werden dan ook gerelateerd aan die scheepsbouw. De brug is grotendeels van (gewapend) beton met vermoedelijk een betonnen paalfundering. Leuningen zijn uitgevoerd in lichtblauw geschilderd metaal en witte balusters. De brug hangt laag boven het water en de afwateringstocht is ondiep zodat scheepvaart anders dan met kano niet mogelijk is. Bijzonder aan de brug is dat zij aan de leuningen twee plaquettes heeft hangen. De ene vermeld Bernard, de Volharding (Scheepswerf De Volharding), Kromhout (Kromhout), Oranjewerf; de andere kant ADM (Amsterdamsche Droogdok Maatschappij), Verschure & Co (Verschure & Co.’s Scheepswerf en Machinefabriek), NDSM (Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij) en De Vries Lentsch (Amsterdamsche Scheepswerf G. de Vries-Lentsch). Aan de noordzijde sluit een lange keermuur aan op het landhoofd van de brug. Deze keermuur is voorzien van leuningen in het patroon van de brugleuningen. Tussen die leuningen zijn silhouetafbeeldingen gemaakt van beroepen werkzaam in de scheepsbouw, zoals de "klinker", die op een constructiewerkplaats met klinknagels metalen delen aan elkaar bevestigt. Kunstenaar en architect van de brug zijn vooralsnog onbekend.