Watertoren (Weesp)

City of Wesopa is een middelgrote combinatie van bioscoop en theater in de Noord-Hollandse stad Weesp. Het gebouw heeft de status gemeentelijk monument.

De Weesper Porseleinfabriek was in de 18e eeuw een producent van hoogwaardig porselein. Deze Nederlandse fabriek was actief vanaf omstreeks 1759 tot het faillissement in 1770. Door het oorlogsgeweld dat Europa medio 18e eeuw teisterde, raakten in de gebieden waar traditioneel de productie van porselein plaatsvond in gedrang. In de Zevenjarige Oorlog (1756-1763) viel de productie van porselein in Oost-Frankrijk en Duitsland weg. Veel arbeiders uit de fabrieken zochten hun heil elders en een deel hiervan kwam in Weesp terecht. In 1759 werd een fabriek opgezet door Bertrand Philip graaf van Gronsveld, drost van Muiden en lid van de Admiraliteit van Amsterdam. De fabriek kam aan de Kromme Elleboogsteeg 2 in het centrum van de plaats. Dankzij de vanuit het buitenland gevluchte schilders, modelleurs en andere experts bracht de graaf porseleinen voorwerpen op de markt. Naar schatting werkten er in de fabriek ten minste 20 mensen. Het was werk van hoge kwaliteit en daardoor ook duur. De fabriek kampte met productieproblemen, het was niet gemakkelijk porselein van goede kwaliteit te maken, en er was ook veel concurrentie. In 1770 ging de fabriek failliet en in de twee jaar daarvoor lag de productie al op een laag peil. Het was niet helemaal het einde van de porseleinproductie in de streek. In 1774 kocht dominee Joannes de Mol een partij klei op dat was overgebleven van de Weesper Porseleinfabriek en hij begon in Oud-Loosdrecht een porseleinfabriek onder de naam Manufactuur Oud-Loosdrecht. Het Museum Weesp heeft een grote collectie porselein uit de fabriek. Het porselein uit Weesp is te herkennen aan het aan de onderzijde aangebrachte wapen van de graaf: twee gekruiste degens omgeven door drie bollen. Het voormalige pand van de fabriek is een rijksmonument en ter nagedachtenis is in de muur een gedenksteen aangebracht.

De Sint-Laurentiuskerk is een voormalige rooms-katholieke kerk aan de Herengracht 16 in Weesp. Het gebouw is een gemeentelijk monument waarin thans de Wispe Brouwerij met bijbehorend horecabedrijf is gevestigd. De Grote Kerk van Weesp was oorspronkelijk ook gewijd aan Sint-Laurentius en Maria Magdalena, maar ging na de reformatie over naar de protestanten. De katholieken van Weesp maakten daarna gebruik van schuilkerken. Zo werd in 1792 aan de Herengracht een nieuwe kerk gebouwd naar een ontwerp van Andries Schouten, die alleen van binnen als kerk herkenbaar was. Dit gebouw is tot 1874 in gebruik geweest. In 1874 begonnen de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van de huidige kerk en op 1 april 1875 werd de eerste steen gelegd. Op 24 augustus 1876 werd de kerk in gebruik genomen en gewijd aan Sint-Laurentius en Maria Magdalena. Architect Theo Asseler ontwierp een driebeukige kruiskerk in neogotische stijl. Wegens geldgebrek werd van de toren alleen het onderste deel gebouwd. De bovenbouw werd in 1900 gebouwd naar een ontwerp van A. Bruning. Het oorspronkelijk neogotische interieur is in de loop der jaren grotendeels vervangen. De kerk heeft glas-in-loodramen uit 1911, die gemaakt werden door Frans Nicolas. In het priesterkoor bevinden zich zeven ramen die tussen 1950 en 1960 gemaakt werden door Pieter van Velzen. Hij beschilderde ook het tabernakel, de doopvont, de muur boven het oksaal en het trappenhuis van de pastorie, met een voorstelling van Sint-Laurentius voor de gouverneur van Rome in 258 n.Chr. Het orgel is gebouwd door de firma Adema. In dit orgel is een 5½ register van het in 1772 door Johannes Stephanus Strümphler voor de schuilkerk gebouwde orgel hergebruikt. De geloofsgemeenschap maakt sinds januari 2012 deel uit van de Parochie van Levend Water die ontstaan is door fusie van de Laurentiusparochie met de Nicolaasparochie te Muiden. In juli 2012 werd aan de parochianen meegedeeld dat de kerk wegens de slechte fundering moest worden gesloten. Het teruglopend aantal kerkgangers is niet in staat om de herstelkosten voor fundering en bovenbouw bijeen te brengen. Op 27 april 2014 heeft de laatste eucharistieviering plaatsgevonden. De Weesper geloofsgemeenschap heeft een kerkgebouw aan de Troelstralaan overgenomen en in mei 2014 in gebruik genomen.

't Haantje is een voormalige korenmolen, gelegen aan de Stammerdijk langs Smal Weesp in de Nederlandse stad Weesp (provincie Noord-Holland).

Het Gedenkteken Van Houten & Zn is een gemeentelijk monument in de Nederlandse stad Weesp. Het gedenkteken werd in 1928 door het personeel aangeboden ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de firma C. J. van Houten & Zoon. Het staat op de hoek Hugo de Grootlaan met de G.J. van Houtenlaan/Groeneweg in het park Zeerust bij verzorgingshuis Oversingel. De ontwerper van het monument in art deco was Toon Dupuis. Het werd gemaakt door de Haagse firma Keuzekamp. Bij plaatsing stond het monument naast de ingang van het toenmalige hoofdkantoor van chocoladefabriek Van Houten. In 1981 is het beeld naar de huidige plaats overgebracht. Het monument is gemaakt van rood Beiers graniet. Op de gestapelde granietblokken is een bronzen reliëfvoorstelling met inscriptie aangebracht. Het opschrift luidt: 4 april Coenraad Johannes van Houten 1828 - 1928 Als een huldeblijk voor het verleden ter nagedachtenis aan het heden in hope eener voorspoedige toekomst. Opgericht door het gezamenlijk personeel der firma C.J. van Houten & Zoon Koninklijke Cacao & Chocoladefabrieken te Weesp en haar dochterondernemingen in Groot-Brittannië, Duitschland en de Vereenigde Staten van Amerika In haut-reliëf staat een Afrikaans vrouwenfiguur in halfzittende houding. Zij biedt aan een staand vrouwenfiguur cacaovruchten aan uit een korf. Achter de figurengroep is een halve wereldbol afgebeeld. Daarop staat links het werelddeel Amerika, waar de cacaovrucht oorspronkelijk vandaan kwam, en rechts de Afrikaanse kustlanden, waar de cacaobonen voor Van Houten werden geoogst. De adelaar bovenaan is het fabrieksmerk van Van Houten.

Weesp () is een historische stad in de Nederlandse provincie Noord-Holland, en een voormalige gemeente. Sinds maart 2022 is het een zogenoemd stadsgebied binnen de gemeente Amsterdam. De plaats is ingesloten tussen het Amsterdam-Rijnkanaal, de autosnelweg A1 en de Vecht. Ze telt, samen met de naburige kernen De Horn en Uitermeer, 20.766 inwoners (1 januari 2022, bron: CBS). Weesp verkreeg in 1355 stadsrechten en groeide in de daaropvolgende eeuwen uit tot een vestingstad in de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie. Jenever en bier, evenals cacao, waren lange tijd de economische drijfveren. In de 20e eeuw werd Weesp een forensenplaats voor het nabijgelegen Amsterdam. Vanaf het begin van de 19e eeuw was de stad Weesp met het omliggende gebied een zelfstandige gemeente. Aangrenzend lag de gemeente Weesperkarspel, die werd opgeheven in 1966. Een deel daarvan kwam bij Amsterdam (Zuidoost) en een deel bij de gemeente Weesp. Per 24 maart 2022 is Weesp niet langer een zelfstandige gemeente, maar maakt het deel uit van de gemeente Amsterdam. Daar vormt Weesp samen met de kern Driemond een bestuurscommissiegebied met een 'status aparte'.

De Grote of Laurenskerk is een kerkgebouw aan de Kerkstraat/Nieuwstraat in het centrum van de Noord-Hollandse plaats Weesp. De kerk werd tussen 1429 en 1462 als laatgotische kruiskerk gebouwd, op de plek waar eerder een romaanse kerk had gestaan. In 1577 ging de kerk over in protestantse handen. Daarbij ging een groot deel van het kerkmeubilair verloren, maar het gotische koorhek bleef behouden. Boven in de romaanse toren, een restant van de eerdere kerk, bevindt zich een carillon, dat in 1671 werd gegoten door de beroemde klokkengieter Pieter Hemony uit Amsterdam. Het kerkgebouw is een rijksmonument. Het wordt gebruikt door de Protestantse Gemeente Weesp en Driemond.

Het stadhuis van Weesp werd in 1772-1776 gebouwd. Het neoclassicistische gebouw werd ontworpen door architect Jacob Otten Husly (1738-1796), die zeer daarbij duidelijk liet inspireren door het classicistische Stadhuis van Amsterdam (1648-1664) van Jacob van Campen. Hoezeer het in de bouwtijd gewaardeerd werd, blijkt uit de publicatie van de opstandtekening van de voorgevel met beschrijving in De Maandelykse Nederlandsche Mercurius in 1776, nog in het jaar waarin het bouwwerk werd voltooid. Het diende als bestuursgebouw, maar daarnaast werd er ook recht gesproken. De daarbij gebruikte kerkers en vierschaar zijn thans nog te zien. Op de tweede verdieping van het gebouw is nu het gemeentemuseum Weesp gevestigd, waarbij Hollands porselein uit de 18e eeuw de hoofdcollectie vormt. In de periode 1759-1768 werd in Weesp het eerste porselein van Nederland geproduceerd. Het stadhuis is een rijksmonument en staat op de lijst Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.

Museum Weesp bevindt zich op de tweede verdieping van het Stadhuis van Weesp in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het belicht de geschiedenis van Weesp, waarvan de geschiedenis samenhangt met porselein, cacao en fietsen. Het museum begon in 1911 als oudheidskamer binnen het stadhuis. In 1974 werd dit tot museum na een schenking porselein, die werd verkregen uit de nalatenschap van Baron F. van Heeckeren van Waliën.

Het Weesper Automaten Kabinet (of Automaten Kabinet Weesp) is een museum in Weesp dat gespecialiseerd is in historische automaten. Het museum is gevestigd in het centrum van Weesp, aan de Middenstraat, een van de oudste straten in de stad. Het is opgericht door Jelle Zijlmans, die er ook de eigenaar van is. De collectie bestaat uit vele verschillende soorten historische automaten, zoals een Chinese gokautomaat, die de vervolging heeft overleefd, en 's werelds kleinste werkende fruitautomaatje. Zowel de Europese (Everitt, Bussoz) als grote Amerikaanse bouwers van automaten zijn goed vertegenwoordigd. De bezoekers hebben de mogelijkheid een flink aantal machines zelf te bedienen. Ook worden er demonstraties gehouden. Na twee jaar onenigheid met de gemeente besloot Zijlmans het museum in 2014 te sluiten voor het publiek. Op afspraak is het museum nog wel geopend voor groepen.

Smal Weesp is een gekanaliseerde stroom tussen de rivier de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal. Het stroomt dwars door Weesp. In Driemond kwam het Smal Weesp samen met de riviertjes het Gein en de Gaasp. Dat verklaart de naamgeving van die plaats. Sinds de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal is het deel van het Smal Weesp dat in Driemond ligt er als het ware afgehakt. En toen door de verbreding van dit kanaal het Driemondse deel werd omgelegd ten behoeve van de aanleg van een sluis, ging de verbinding ook visueel verloren. Sinds die tijd beschouwt men in de volksmond het Driemondse deel van het Smal Weesp meestal als een deel van de Gaasp. Het Weesper deel van het Smal Weesp staat rechtstreeks in verbinding met het Amsterdam-Rijnkanaal, en is door een sluis verbonden met de Vecht. Het Driemondse deel is via een sluis verbonden met het kanaal, en net als vanouds rechtstreeks verbonden met de riviertjes Gein en Gaasp. Het Smal Weesp is onderdeel van de Weespertrekvaart, die de Amstel bij Amsterdam verbindt met de Vecht bij Weesp.

Gezicht Weesp is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in Weesp in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 16 maart 1979. Het gebied werd op 21 juni 1982 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 45,7 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.