Waag (Dokkum)

Gezicht Dokkum is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 28 augustus 1970. Het gebied werd op 18 november 1971 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 34,9 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Dokkum (Friese uitspraak: [’dɔkm]) is een stad in de gemeente Noardeast-Fryslân in de Nederlandse provincie Friesland. Op 1 januari 2023 telde de stad 12.965 inwoners. Dokkum ligt ten zuiden van de Waddenzee en ten (zuid)westen van het Lauwersmeer tussen Damwoude (Damwâld) en Aalsum (Ealsum), gelegen op de grens tussen de Kleistreek en de Friese Wouden (Wâlden). De stadskern ligt rond de plek waar de Dokkumer Ee en het Dokkumergrootdiep samenkomen. De plaats is een van de Friese elf steden en heeft een regionale verzorgingsfunctie voor Noordoost-Friesland. Dokkum is de vijfde winkelstad van Friesland (56.688 m2 verkoopvloeroppervlakte). Rond Dokkum wordt het Friese dialect Noordhoeks gesproken. Sinds 2016 is Dokkum dankzij de Centrale As (N356) aangesloten op een vernieuwd wegennetwerk richting Leeuwarden, Drachten en Groningen.

Museum Dokkum is een streekmuseum in de stad Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland.

De Grote of Sint-Martinuskerk is een kerk in Dokkum. Het kerkgebouw is een rijksmonument.

De Sint-Bonifatiuskerk is een kerkgebouw in Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland. De kerk is sinds 1976 een rijksmonument.

Het Stadhuis van Dokkum is een stadhuis in de Nederlandse stad Dokkum. Het stadhuis is sinds 1984 gemeentehuis van Dongeradeel. Tegenwoordig wordt er niet meer vergaderd in de burgemeester- en de wethouderskamer. Dit gebeurt in de naastgelegen gebouwen en in de Koningstraat.

Het brugwachtershuis is een monumentaal pand aan het Zuiderbolwerk in Dokkum de Nederlandse provincie Friesland Het neoclassicistische pand op de hoek van de Keppelstraat en het Zuiderbolwerk in Dokkum werd in 1834 gebouwd als dienstwoning voor de brugwachter van de nabijgelegen brug. In de voorgevel bevindt zich een gevelsteen met het bouwjaar, het wapen van Dokkum en de letters SPQD. Deze letters betekenen Senatus Populus Que Doccumensis (= regering en volk van Dokkum). Het lage pand met schilddak heeft twee hoekschoorstenen en twee dakkapellen met frontons.. De woning deed dienst als brugwachtershuis. Het pand is erkend als rijksmonument. Tegenover het brugwachtershuis, op de andere hoek van de Keppelstraat en het Zuiderbolwerk, ligt een ander monumentaal pand, het Kollumer Veerhuis.

Het Kollumer Veerhuis is een monumentaal pand aan de Keppelstraat in Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland. Het pand ligt op de hoek van de Keppelstraat, het Zuiderbolwerk en de Strobossersteeg in Dokkum. Het huis met de gemetselde trapgevel is waarschijnlijk halverwege de 17e eeuw gebouwd. Het huis lag aan de rand van de oude binnenstad vlak bij de vroegere Woudpoort en de stadswal. Voor 1832 was het een woonhuis onder meer van Jan Lolkes Suiderbaan, een advocaat bij het Hof van Friesland. In het pand zijn nog resten van het interieur uit de 18e eeuw bewaard gebleven. Omstreeks 1832 kreeg het pand de functie van herberg en koffiehuis. Vanwege de gunstige ligging bij de aanlegsteigers voor de trekschuiten naar ander Friese plaatsen maakten met name de passagiers van deze schepen gebruik van het veerhuis. De horecafunctie heeft het pand behouden tot in de tweede helft van de 20e eeuw. In 1963 verwierf de Vereniging Hendrick de Keyser het pand, dat erkend is als rijksmonument, in eigendom. In 1967 werd het Veerhuis door hen gerestaureerd. Het pand wordt door deze vereniging verhuurd. Tegenover het voormalige veerhuis, op de andere hoek van de Keppelstraat en het Zuiderbolwerk, ligt een ander monumentaal pand, het voormalige brugwachtershuis.

Halvemaanspoort 15-17 zijn twee monumentale panden onder één kap en met een gezamenlijke geveltop in Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland Het dubbele pand zou volgens de gevelsteen uit 1739 dateren. De Vlaamse geveltop is rijk gedecoreerd in een Lodewijk XIV-stijl. Volgens Stenvert in Monumenten in Nederland zou de afbeelding op de gevelsteen verwijzen naar de wolververij. Het is echter naar alle waarschijnlijkheid een afbeelding van een zoutziederij. Deze zoutziederij was al in de 18e eeuw op deze plek in Dokkum gevestigd. In zogenaamde zoutpannen werd Noordzeewater, dat met houten schepen naar Dokkum werd aangevoerd, verdampt. Een van deze zoutbranders was Gosse Jacobs Heeringa, tevens herbergier van "Het Wapen van Dokkum". Beide panden zijn erkend als rijksmonument.

De kerk van de Verenigde Christelijke Gemeente is een kerkgebouw in Dokkum in de Nederlandse provincie Friesland. Het kerkgebouw is een rijksmonument.

De Hoop is een windmolen in Dokkum uit 1849. De achtkante bovenkruier is een stellingmolen. De functie is korenmolen. Eigenaar is de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel. De Hoop is een van de twee molens die Dokkum rijk is. De andere molen is de Zeldenrust. Beide molens staan op de bolwerken.

De windmolen Zeldenrust in Dokkum werd gebouwd in 1862. De molen is een achtkante stellingmolen. De functie is koren- en pelmolen. Eigenaar is de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel. De andere molen in Dokkum is De Hoop. Beide molens staan op de bolwerken. De molen Zeldenrust staat aan de westkant van de binnenstad, op het Baantjebolwerk, terwijl de Hoop aan de zuidkant staat, op het Zuiderbolwerk. Beide molens zijn rijksmonument en kunnen vanuit vrijwel de gehele binnenstad van Dokkum gezien worden. In juni 2008 stelde de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten 160.515 euro beschikbaar voor een restauratie van Zeldenrust. De molen is daarop in 2011 gerestaureerd, waarna op 12 mei de kap terug op de molen is geplaatst. Deze restauratie kostte 303.000 euro.