Pantheon (Rome)

De Pauselijke Ecclesiastische Academie (Latijn: Pontificia Ecclesiastica Academia), ook wel Pauselijke Academie voor Kerkelijke Diplomatie genoemd, is een van de opleidingsacademies van de Heilige Stoel. De academie is met name bedoeld als opleiding voor priesters die in dienst zijn getreden van het Staatssecretariaat van de Heilige Stoel, met de bedoeling hen voor te bereiden op diplomatieke of andere functies in dienst van de Heilige Stoel. De academie werd in 1701, als Pontificia Accademia dei Nobili Ecclesiastici, door paus Clemens XI opgericht en liet aanvankelijk, zoals de naam aangeeft, uitsluitend kandidaten toe die van adel waren. De Academie is gevestigd aan het Piazza della Minerva in Rome. Verschillende pausen waren alumnus van de Academie: paus Clemens XIII, paus Leo XII, paus Leo XIII, paus Benedictus XV en paus Paulus VI. President van de academie is sinds 25 januari 2023 aartsbisschop Salvatore Pennacchio.

De Piazza della Rotonda is een plein in de Italiaanse hoofdstad Rome. Aan de zuidelijke kant van het plein is het Pantheon gelegen. Het Pantheon zelf is een gebouw uit de klassieke oudheid, in 609 door paus Bonifatius IV omgevormd tot een christelijk kerkgebouw ter aanbidding van de Heilige Maria en de Martelaren, Santa Maria ad Martyres, informeel Santa Maria Rotonda genoemd, vandaar ook de naam van het plein. De ruimte voor het Pantheon was evenwel tot in de late middeleeuwen ingenomen door steegjes en kleine winkeltjes. Het was op bevel van paus Eugenius IV dat de plek in de jaren dertig van de vijftiende eeuw werd vrijgemaakt en het plein aangelegd en betegeld. Het werd ruwweg een rechthoekig plein, met een lengte van 60 meter in de noord-zuid-as en een breedte van 40 meter in de oost-west-as. Centraal op het plein werd in 1575 op last van paus Gregorius XIII en naar een ontwerp van Giacomo della Porta een marmeren fontein geplaatst door Leonardo Sormani. De Fontana del Pantheon wordt gevoed door de watertoevoer langs de herstelde Aqua Virgo. In 1711 werd hier op vraag van paus Clemens XI een rode marmeren Egyptische obelisk van Ramses II door Filippo Barigioni aan toegevoegd. De Macuteo obelisk was gerecupereerd van de voormalige Tempel van Isis en Serapis en in 1655 opgegraven in de tuin van de Santa Maria sopra Minerva. De obelisk werd geplaatst op een sokkel gedecoreerd met vier marmeren dolfijnen. In 1886 werden de originele figuren verwijderd en vervangen door kopieën van Luigi Amici. De originelen staan thans in het gemeentelijke Museo di Roma in het Palazzo Braschi aan de Piazza San Pantaleo in Rome. Piazza della Rotonda wordt verder gekarakteriseerd door de façades van omliggende 18e-eeuwse paleizen.

De Piazza della Minerva is een klein plein in het centrum van de Italiaanse hoofdstad Rome. Het plein ligt op het Marsveld, vlak bij het Pantheon. Het is genoemd naar de basiliek Santa Maria sopra Minerva, die aan het plein staat. Deze kerk heeft haar naam weer ontleend aan de Tempel van Minerva Chalcidica, die rond 50 v.Chr. in opdracht van Pompeius Magnus niet op deze plaats, maar 200 meter verderop gebouwd was. Naast de basiliek staat het bijbehorende Dominicaner klooster. Op het plein zelf staat het Olifantje van Bernini, ontworpen door de kunstenaar Bernini, waarop een oude Egyptische obelisk is geplaatst.

De Campus Martius, in het Nederlands Marsveld, was oorspronkelijk een vlakte ten noorden van het oude Rome. Later werd het een belangrijke wijk (rione) en bouwden de Romeinen er vele tempels en openbare gebouwen. Na de Romeinse tijd werd het de drukst bevolkte wijk van de stad.

Het Olifantje van Bernini of Pulcin della Minerva is een marmeren beeldhouwwerk dat is ontworpen door de Italiaanse kunstenaar Gian Lorenzo Bernini om een Egyptische obelisk te dragen. Het staat in Rome op de Piazza della Minerva, nabij het Pantheon. In de tuin van het klooster bij de Santa Maria sopra Minerva vonden enkele monniken in 1665 een Egyptische obelisk. Tegenwoordig weten we uit de inscripties dat ze in 587 v.Chr. aan de Neithtempel van Saïs is ingehuldigd door farao Apriës (H aa ib rê). In de eerste eeuw van onze jaartelling was de obelisk, met een pendant uit dezelfde tempel, verscheept naar Rome om de Tempel van Isis en Serapis op te sieren. Na de 17e-eeuwse vondst in de kloostertuin gaf Paus Alexander VII opdracht om de obelisk op het plein voor de kerk te plaatsen. Bernini ontwierp een olifant als sokkel, die werd uitgevoerd door zijn assistent Ercole Ferrata. De combinatie olifant-obelisk kwam voor in het boek Hypnerotomachia Poliphili. Het 12,69 m hoge geheel werd in 1667 voltooid. De andere obelisk uit Saïs bevindt zich in Urbino op de Piazza del Rinascimento.

De Tempel van Matidia (Latijn: Templum Matidiae) was een Romeinse tempel, gewijd aan de vergoddelijkte keizerin Matidia in het oude Rome. Matidia was een nichtje van keizer Trajanus, die haar als zijn eigen dochter behandelde. Toen haar moeder Marciana rond 112 stierf, nam Matidia de titel augusta over. Haar dochter Vibia Sabina werd in 100 aan de latere keizer Hadrianus uitgehuwelijkt. Hadrianus was bijzonder op zijn schoonmoeder Matidia gesteld en liet haar na haar dood in 119 vergoddelijken. Direct daarna werd gestart met de bouw van haar tempel. De Tempel van Matidia stond op het Marsveld, vlak bij het door Hadrianus herbouwde Pantheon en de gerestaureerde Saepta Julia. De exacte locatie van de tempel kon worden bepaald, nadat in de buurt van de Sant'Ignazio een loden waterpijp werd gevonden, met de inscriptie templo matidiae. Na Hadrianus' dood werd ook hij vergoddelijkt en kreeg zijn tempel direct naast die van Matidia. De tempel staat afgebeeld op een munt met de tekst Divae Matidiae socrui, die Hadrianus in 120 liet uitbrengen. Het bouwwerk staat afgebeeld als een kleine tempel omgeven door een colonnade. In de tempel staat een gekroond figuur en aan beide zijdes van de gevel een standbeeld op een sokkel. Afbeeldingen op munten staan er echter bekend om dat ze eerder schematisch dan realistisch zijn, maar aangenomen wordt dat de tempel inderdaad binnen een grote porticus heeft gestaan. Giovanni Battista Piranesi tekende in de 18e eeuw de restanten van een antieke tempel, bestaande uit zeven zuilen, waarvan vijf nog bekroond worden door kapiteel in de korinthische orde. Hij beschrijft het gebouw als een tempel van Juturna, maar die is in dit deel van het Marsveld verder onbekend. Omdat deze tekening tussen die van de Tempel van Hadrianus en het Pantheon staat, wordt aangenomen dat Piranesi de restanten van de Tempel van Matidia heeft opgetekend, die later werden overbouwd. Een gebouw op een fragment van de Forma Urbis Romae is met grote waarschijnlijkheid geïdentificeerd als de Tempel van Matidia. Hierop staat de tempel afgebeeld als een octostyl peripteros, met acht zuilen aan de voor- en achterzijden en dertien aan de lange zijden, omgeven door een grote porticus. Het gehele complex was waarschijnlijk 100 bij 65 meter groot. Dit komt overeen met het grondplan en de afmetingen van de naastgelegen Tempel van Hadrianus. Aan de Vicolo della Spada zijn restanten te zien van een muur van de tempel en de marmeren voet van een zuil. Deze voet is 1,7 meter breed, reden waarom wordt aangenomen dat de zuilen minsten 17 meter hoog moeten zijn geweest. Twee andere zuilen werden ooit ingebouwd in de muur van het gebouw ten westen van de Vicolo en zijn niet meer zichtbaar.

De Basilica Santa Maria sopra Minerva (Ned.:Basiliek van Maria, gebouwd over de tempel van Minerva) is een basiliek in Rome. Ze ligt aan de Piazza della Minerva op het Marsveld, vlak bij het Pantheon. De Santa Maria sopra Minerva is de enige gotische kerk in het centrum van Rome; de voorgevel stamt echter uit de renaissance.

De Thermen van Agrippa (Latijn:Thermae Agrippae) was een openbaar thermencomplex in het oude Rome.

De Santa Maria in Aquiro is een aan Maria gewijde kerk in Rome, gelegen aan Piazza Capranica. De kerk is oud en was gedurende enige tijd gewijd aan Maria Visitatie. De betekenis van de toevoeging in Aquiro is in de loop van de eeuwen verloren gegaan al bestaan er wel theorieën over de herkomst. Zo zou Aquiro een verbastering kunnen zijn van Acyro hetgeen een verwijzing zou zijn naar een ooit nabijgelegen circus. De kerk is een titeldiakonie, een parochiekerk en de kerk is de kloosterkerk van de nabijgelegen abdij van de Somasken. De Somasken nemen ook de bediening van de kerk voor hun rekening. De vroegste vermelding van de kerk dateert uit de achtste eeuw, wanneer paus Gregorius III de opdracht geeft de kerk te restaureren, hetgeen aannemelijk maakt dat de kerk al aanzienlijk langer bestond. De kerk heeft sinds de tweede helft van de zeventiende eeuw haar huidige vorm. Het neobarokke interieur werd vrijwel geheel in de negentiende eeuw gerealiseerd. In twee kapellen zijn schilderijen te zien van navolgers van Caravaggio. De drie schilderijen in de tweede kapel links werden lange tijd toegeschreven aan Gerard van Honthorst maar tegenwoordig meent men dat ze van de hand zijn van de Franse schilder Trophime Bigot.

De San Luigi dei Francesi (Nederlands: H. Lodewijk van de Fransen) is een basiliek te Rome, en de kerk van de Franse gemeenschap in Italië. Ze staat naast het Palazzo Madama, de zetel van de Italiaanse Senaat in de wijk Campus Martius. In het fronton van de kerk prijkt het Franse wapenschild dat werd vervaardigd door Nicolas Mostaert. De kerk is een titelkerk sinds 7 juni 1967, ingesteld door paus Paulus VI. De titelkardinaal is sinds 2007 Mgr. André Vingt-Trois. De titularis van de kerk is traditioneel de aartsbisschop van Parijs. Wanneer evenwel een kardinaal het emeritaat opneemt, blijft hij kardinaal en titulair bisschop in het bisdom Rome, met behoud van de titelkerk. Maar intussen is er wel al een andere aartsbisschop actief die mogelijk kardinaal wordt gecreëerd voor zijn voorganger overleden is. Doordat de verschillende aartsbisschoppen van Parijs recent het emeritaat opnamen, is dus de toewijzing aan deze kerk al enkele malen later dan de oorspronkelijke kardinaalscreatie gebeurd en kregen de betrokkenen eerst een andere titelkerk.

De Tempel van Isis en Serapis was een heiligdom gewijd aan de Egyptische goden Isis en Serapis in het oude Rome. Het was een ommuurd complex, waarbinnen twee tempels stonden. Het heiligdom stond bekend als Iseum, Isis Campensis en als Iseum et Serapeum en was ooit het grootste heiligdom gewijd aan deze goden in de Romeinse wereld.

De Thermen van Nero (Latijn:Thermae Neronianae) was een openbaar thermencomplex in het oude Rome.