place

De Dog

GrondzeilerMaalvaardige molenMolen in UitgeestPoldermolenRijksmonument in Uitgeest
Uitgeest molen De Dog
Uitgeest molen De Dog

De windmolen De Dog in de Nederlandse gemeente Uitgeest is in 1896 gebouwd voor bemaling van de Castricummerpolder, ter vervanging van een eerdere molen die in 1895 tijdens een noodweer door de bliksem werd getroffen, waarbij twee molenaarsdochters om het leven kwamen. In 1893 was naast de oude molen een stoomgemaal geplaatst ter versterking van de bemaling. De Dog is uitgerust met een korte en brede vijzel, met een houten balk, en beschoeping van geklonken ijzer. Deze vijzel kan in korte tijd veel water uitmalen. Eigenaar van De Dog is het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De molen draait regelmatig en is op afspraak te bezichtigen. Bij de zware storm op 28 oktober 2013 werd de fok behoorlijk beschadigd. Eind november werden beide roeden gestreken aangezien dat toch al op de planning stond.

Fragment uit het Wikipedia-artikel De Dog (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.536111111111 ° E 4.7144444444444 °
placeToon op kaart

Adres

Koogdijk

Koogdijk
1911 ND
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Uitgeest molen De Dog
Uitgeest molen De Dog
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Tweede Broekermolen
Tweede Broekermolen

De Tweede Broekermolen is een in 1631 gebouwde windmolen. De molen bemaalde met nog vier molens de Uitgeester- en Heemskerkerbroekpolder. De molen die bewoond is staat vlak bij het havengebied van Uitgeest, in het buitengebied tussen het dorp Uitgeest en Krommeniedijk. De molen is een achtkante poldermolen van het type grondzeiler met een lage, stenen voet en een houten, rietgedekte bovenbouw. De weeg is gepotdekseld. De binnenkant van het boven de woning gelegen gedeelte is zwart beroet, omdat vroeger de rook van de kachel door de molen ging. De molen is een bovenkruier met een binnenkruiwerk. De molen kan gekruid worden met het kruirad of met een elektromotor. Het kruiwerk bestaat uit houten en ijzeren rollen in houten rollenwagens, waarbij verscheidene houten rollen niet meer dragen. Het gevlucht is Oud-Hollands en 26,20 m lang. De gelaste, ijzeren roeden van het fabricaat Hoogovens zijn in 1989 gemaakt en in 1990 gestoken. Daarvoor had de molen zogenaamde potroeden (geklonken ijzeren roeden). De in 1870 gegoten gietijzeren bovenas is van de Prins van Oranje uit 's-Gravenhage. De roe kan vastgezet worden aan ogen, die aan de weeg van de houten achtkant vastzitten. De vang (rem) is een stutvang, die met een wipstok en een binnenvangtrommel kan worden bediend. De vangbalk rust als de molen draait op een klamp op de achterste hanger. Het water wordt opgevoerd met een stalen vijzel, die een doorsnede heeft van 2 meter. De vijzel wordt aangedreven door de onderbonkelaar, die twee gangen kammen heeft. De buitenste gang is voor licht werk als er weinig wind is en de binnenste voor zwaar werk als er veel wind is. Ook zit er in de molen een luiwerk, wat in de regel alleen in korenmolens voorkomt, voor het ophijsen van materialen en werktuigen.

Dorregeestermolen
Dorregeestermolen

De Dorregeestermolen is een in 1896 gebouwde poldermolen en staat aan de Klein Dorregeest 2 in Klein Dorregeest, in het buitengebied van Uitgeest en Akersloot. In een achtkantstijl boven de kapzolder staat onder elkaar de inscriptie: D Poland J Meijer 1896. De vorige schepradmolen verbrandde eind 1895 als gevolg van blikseminslag. De huidige molen is een houten achtkantige buitenkruier en heeft een houten vijzel. De molen bemaalde de 185 ha grote dorregeesterpolder op de Schermerboezem. De molen is maalvaardig en slaat nog regelmatig water uit, alhoewel het meeste werk nu gedaan wordt door een naast de molen staand elektrisch gemaal. De gietijzeren bovenas is uit 1880 van het fabricaat De prins van Oranje met als nummer 1234. Het gevlucht is 22,20 m lang en heeft een Oudhollands wieksysteem. De roeden zijn van gelast staal. De uit 1977 stammende binnenroede is 22,20 m lang en in opdracht van de Stichting Uitgeester Molens gemaakt door Hoogovens. De door de firma Vaags uit Aalten gemaakte buitenroede is uit 2003, 22,10 cm lang en heeft als nummer 98. Naast de molen ligt nog een gedeelte van de oude potroe (geklonken ijzerenroe). De molen wordt gekruid (op de wind gezet) met een kruiwiel op de staart. De kap draait op houten en ijzeren rollen in houten rollenwagens. De lange spruit is niet in zijn geheel vernieuwd, maar heeft aan weerskanten nieuwe opzetstukken gekregen. De vang, waarmee de molen stilgezet wordt is een stutvang en wordt bediend met een wipstok. De vijzel heeft een opvoerhoogte van 65 tot 120 cm en heeft een diameter van 150 cm. De hellingshoek is 30°. De vijzel wordt aangedreven door de onderbonkelaar op de koningsspil en kan met een wervel in en uit het werk worden gezet. De onderbonkelaar heeft één gang kammen.