Onze-Lieve-Vrouwe-Geboortekerk (Uitgeest)

Uitgeest () is een dorp en gemeente in de regio Kennemerland in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente maakt deel uit van de samenwerkingsregio BUCH (Bergen, Uitgeest, Castricum, Heiloo). De gemeente telt 13.407 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 22,29 km² (waarvan 3,12 km² water).

De oorspronkelijke windmolen De Kat/De Zien in de Nederlandse gemeente Uitgeest was in 1864 gebouwd voor bemaling van polder De Zien. In 1971 brak door een ongeluk brand uit, waarbij de molen verloren ging. De molen werd in 1973 vervangen door een in 1842 te Alblasserdam gebouwde molen, die op de scheepswerf J. Smit en Co. was gebouwd als houtzaagmolen Ons Genoegen. Deze molen was in 1952 afgebroken en geschonken aan de stad Haarlem, met het doel de in 1932 afgebrande molen De Adriaan te vervangen. Eigenaar van De Kat is de Stichting Uitgeester & Akersloter Molens. De molen draait regelmatig en is zaterdags en op afspraak te bezichtigen.

De windmolen De Dog in de Nederlandse gemeente Uitgeest is in 1896 gebouwd voor bemaling van de Castricummerpolder, ter vervanging van een eerdere molen die in 1895 tijdens een noodweer door de bliksem werd getroffen, waarbij twee molenaarsdochters om het leven kwamen. In 1893 was naast de oude molen een stoomgemaal geplaatst ter versterking van de bemaling. De Dog is uitgerust met een korte en brede vijzel, met een houten balk, en beschoeping van geklonken ijzer. Deze vijzel kan in korte tijd veel water uitmalen. Eigenaar van De Dog is het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De molen draait regelmatig en is op afspraak te bezichtigen. Bij de zware storm op 28 oktober 2013 werd de fok behoorlijk beschadigd. Eind november werden beide roeden gestreken aangezien dat toch al op de planning stond.

De Tweede Broekermolen is een in 1631 gebouwde windmolen. De molen bemaalde met nog vier molens de Uitgeester- en Heemskerkerbroekpolder. De molen die bewoond is staat vlak bij het havengebied van Uitgeest, in het buitengebied tussen het dorp Uitgeest en Krommeniedijk. De molen is een achtkante poldermolen van het type grondzeiler met een lage, stenen voet en een houten, rietgedekte bovenbouw. De weeg is gepotdekseld. De binnenkant van het boven de woning gelegen gedeelte is zwart beroet, omdat vroeger de rook van de kachel door de molen ging. De molen is een bovenkruier met een binnenkruiwerk. De molen kan gekruid worden met het kruirad of met een elektromotor. Het kruiwerk bestaat uit houten en ijzeren rollen in houten rollenwagens, waarbij verscheidene houten rollen niet meer dragen. Het gevlucht is Oud-Hollands en 26,20 m lang. De gelaste, ijzeren roeden van het fabricaat Hoogovens zijn in 1989 gemaakt en in 1990 gestoken. Daarvoor had de molen zogenaamde potroeden (geklonken ijzeren roeden). De in 1870 gegoten gietijzeren bovenas is van de Prins van Oranje uit 's-Gravenhage. De roe kan vastgezet worden aan ogen, die aan de weeg van de houten achtkant vastzitten. De vang (rem) is een stutvang, die met een wipstok en een binnenvangtrommel kan worden bediend. De vangbalk rust als de molen draait op een klamp op de achterste hanger. Het water wordt opgevoerd met een stalen vijzel, die een doorsnede heeft van 2 meter. De vijzel wordt aangedreven door de onderbonkelaar, die twee gangen kammen heeft. De buitenste gang is voor licht werk als er weinig wind is en de binnenste voor zwaar werk als er veel wind is. Ook zit er in de molen een luiwerk, wat in de regel alleen in korenmolens voorkomt, voor het ophijsen van materialen en werktuigen.

Station Uitgeest is een spoorwegstation, gelegen in de Noord-Hollandse gemeente Uitgeest. Het is aangelegd op het punt waar de spoorlijn Haarlem - Uitgeest (km 18,0) aansluit op de lijn Den Helder - Amsterdam (km 57,7).

FC Uitgeest is een voetbalvereniging gevestigd in Uitgeest op sportpark De Koog. De club ontstond op 1 juli 1996 toen de naast elkaar gelegen voetbalverenigingen U.S.V.U. en v.v. Uitgeest fuseerden. Momenteel telt de vereniging meer dan 1.000 leden en waren er in het seizoen 2008-2009 niet alleen veel heren/dames, meisjes/junioren, pupillen maar ook twee G-teams actief. Het tenue van de FC Uitgeest bestaat uit een geel shirt, groene broek en groene kousen.

Groot Dorregeest is een buurtschap in de gemeente Uitgeest, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het ligt pal ten noorden van het dorp Uitgeest aan het Uitgeestermeer. Groot Dorregeest vormt samen met Klein Dorregeest het gebied de Dorregeest, een deel van dit gebied is tegenwoordig natuurgebied. Dorregeest wordt soms ook gebruikt om beide kernen in het gebied te duiden. De twee geclusterde woonkernen van de buurtschappen liggen echter niet aaneen gelegen. Vlak bij Groot Dorregeest, in het deel van de Klein Dorregeest dat nog onder de gemeente Uitgeest valt staat de Dorregeestermolen, een poldermolen uit 1896.

Limmerkoog is een woonplaats in de gemeente Uitgeest, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De plaats ligt tussen de dorpen Uitgeest en Akersloot in.

De Corneliszoon is een houtzaagmolen op het industrieel erfgoedpark "De Hoop" in Uitgeest. Het is de bedoeling met deze molen een lintzaag, cirkelzaag en andere kleine houtbewerkingsmachines aan te drijven. De molen is de opvolger van het achtkant van De Jonge Leeuw, dat in 2010 werd verwijderd. De schuur waarop de molen staat dateert uit 2008. De naam van de nieuwe molen verwijst naar Cornelis Corneliszoon van Uitgeest, uitvinder van de houtzaagmolen.

Assum is een dorp (of buurtschap) in de gemeente Uitgeest, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De buurtschap Assum is van oorsprong een zelfstandig dorp, maar inmiddels opgenomen door het grotere Uitgeest. Assum is gelegen tussen Uitgeest en Heemskerk in. Door deze oorspronkelijke zelfstandigheid is deze plaatsnaam nog steeds terug te vinden in plaatsnaamregisters en bijvoorbeeld de telefoongids op internet. Assum bestaat uit circa 30 woningen, waaronder een aantal agrarische bedrijfswoningen. Tot ongeveer 1990 was Assum vrij gelegen in een agrarisch gebied. Door de groei van Uitgeest met de wijken Kleis en Waldijk nadert de bebouwing van Uitgeest de buurtschap Assum.

De Dorregeestermolen is een in 1896 gebouwde poldermolen en staat aan de Klein Dorregeest 2 in Klein Dorregeest, in het buitengebied van Uitgeest en Akersloot. In een achtkantstijl boven de kapzolder staat onder elkaar de inscriptie: D Poland J Meijer 1896. De vorige schepradmolen verbrandde eind 1895 als gevolg van blikseminslag. De huidige molen is een houten achtkantige buitenkruier en heeft een houten vijzel. De molen bemaalde de 185 ha grote dorregeesterpolder op de Schermerboezem. De molen is maalvaardig en slaat nog regelmatig water uit, alhoewel het meeste werk nu gedaan wordt door een naast de molen staand elektrisch gemaal. De gietijzeren bovenas is uit 1880 van het fabricaat De prins van Oranje met als nummer 1234. Het gevlucht is 22,20 m lang en heeft een Oudhollands wieksysteem. De roeden zijn van gelast staal. De uit 1977 stammende binnenroede is 22,20 m lang en in opdracht van de Stichting Uitgeester Molens gemaakt door Hoogovens. De door de firma Vaags uit Aalten gemaakte buitenroede is uit 2003, 22,10 cm lang en heeft als nummer 98. Naast de molen ligt nog een gedeelte van de oude potroe (geklonken ijzerenroe). De molen wordt gekruid (op de wind gezet) met een kruiwiel op de staart. De kap draait op houten en ijzeren rollen in houten rollenwagens. De lange spruit is niet in zijn geheel vernieuwd, maar heeft aan weerskanten nieuwe opzetstukken gekregen. De vang, waarmee de molen stilgezet wordt is een stutvang en wordt bediend met een wipstok. De vijzel heeft een opvoerhoogte van 65 tot 120 cm en heeft een diameter van 150 cm. De hellingshoek is 30°. De vijzel wordt aangedreven door de onderbonkelaar op de koningsspil en kan met een wervel in en uit het werk worden gezet. De onderbonkelaar heeft één gang kammen.

Het Uitgeestermeer ligt ten oosten van de A9 ter hoogte van Uitgeest. Net als het zustermeer Alkmaardermeer is het onderdeel van het Alkmaarder en Uitgeestermeer. Het Uitgeestermeer is in tegenstelling tot het Alkmaardermeer ondiep; in het midden van de vaargeul is het maximaal 2.5 m diep. Daarbuiten is het ca. 1,5 m diep. Het Uitgeestermeer is geschikt voor kleine watersport. Bij het strand van Dorregeest en Zwaansmeer wordt gewindsurft en gezwommen. In tegenstelling tot het Alkmaardermeer heeft het geen passagefunctie, behalve voor kleine vaartuigen.