Ruiterstandbeeld van Trajanus

De Basilica Ulpia was de grote basilica op het Forum van Trajanus in het oude Rome.

Het Forum van Trajanus (Latijn: Forum Traiani) was het laatst gebouwde en tevens grootste van de vijf keizerlijke fora van Rome. Trajanus gaf in 107 de beroemde architect Apollodorus van Damascus opdracht met de bouw en inrichting van het forum te beginnen. In 112 werd het geopend om de verovering van Dacië te vieren. Met de oorlogsbuit werd het forum gefinancierd. Het complex werd echter pas voltooid in het jaar 143. Omdat er niet genoeg vlakke, bebouwbare ruimte was om het geplande complex te realiseren werden er aanpassingen gedaan aan verschillende gebouwen en werd de glooiing die de Capitolijn met de Quirinaal verbond afgegraven. Ook werd er een stuk van de westkant van de Quirinaal afgegraven, de Markten van Trajanus werden hier tegenaan gebouwd (zie afbeelding). Het plein, dat de klassieke rechthoekige vorm had, betrad men door onder een triomfboog door te lopen. Aan weerskanten van het plein bevonden zich zuilengalerijen, aan de achterzijde werd het afgesloten door de Basilica Ulpia. Voor de basilica stond een imposant ruiterstandbeeld van de keizer, terwijl achter de basilica de Zuil van Trajanus verrees. Hoe indrukwekkend het forum was blijkt uit de beschrijving door Ammianus Marcellinus van de indruk die het forum maakte op keizer Galerius (305-311) bij zijn intocht in Rome: "Maar toen hij aan het Forum van Trajanus kwam, een bouwwerk dat, denk ik, uniek is onder de hemel - een wonder, daarover zullen zelfs de goden het eens zijn - bleef hij overdonderd staan terwijl hij dat hele gigantische complex beschouwde, dat elke beschrijving tart en door geen sterveling ooit zal worden geëvenaard." (Amm. Marc. 16.10.15, vertaling Aart Blom)

Het Forum van Caesar (Latijn: Forum Iulii Caesaris) was een forum in het oude Rome, gebouwd in opdracht van Julius Caesar.

De Markten van Trajanus (Ital. Mercati Traianei) waren een complex van winkels en kantoren in het oude Rome. Ze werden aangelegd in de tijd van keizer Trajanus naast het Forum van Trajanus tegen de helling van de Quirinaal.

De Chiesa del Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano (Kerk van de Allerheiligste Naam van Maria aan het Forum van Traianus) is een kerk in Rome. De kerk moet niet worden verward met de eveneens aan de Allerheiligste Naam van Maria gewijde kerk aan de Via Latina, in het zuidoosten van de stad. De kerk is gelegen aan Foro Traiano 98 te Rome, tegenover de Zuil van Traianus. Zij werd gebouwd tussen 1736 en 1741 naar een ontwerp van de Franse architect Antoine Derizet en is ovaal van vorm. De kerk heeft zeven kapellen, versierd met veelkleurig marmer. Boven het hoofdaltaar hangt een schilderij van de Maagd Maria, dat oorspronkelijk hing in het Oratorium van de San Lorenzo van Lateranen. De kerk is gesticht door de in 1688 goedgekeurde Congregatie van de Allerheiligste Naam van Maria, genoemd naar de feestdag (12 september) die door Paus Innocentius XI was ingesteld na de overwinning op de Turken in Wenen in 1683. Aanvankelijk, in 1694, vestigde de Congregatie zich in de kerk van San Bernardo a Colonna Traiani, die naast de huidige Santissimo Nome di Maria stond, maar in 1748 is afgebroken. De kerk fungeert sinds 1969 als titeldiakonie. Titelkardinaal is sinds 28 november 2020 Mauro Gambetti.

De zuil van Trajanus (Italiaans: Colonna Traiana) is een antieke triomfzuil in Rome. Hij werd gebouwd in 107-112 n.C. op het Forum van Trajanus en ingewijd in 113 n.C. Het monument is waarschijnlijk oorspronkelijk bedoeld als grafmonument voor de as van keizer Trajanus. Het is een triomfzuil om de overwinning van Trajanus op het opstandige Dacië (nu Roemenië) te herdenken in de Dacische Oorlogen (101-102 en 105-106 n.C.).

De Via Quattro Novembre is een weg in Rome. De Via Quattro Novembre is een korte weg, die al na een paar meter de naam Via Cesare Battisti krijgt. De Via Cesare Battisti is ook vrij kort en verbindt de drukke Via Nazionale met de Piazza Venezia. De Via IV Novembre dankt zijn naam aan de Italiaanse overwinning tijdens de Eerste Wereldoorlog op 4 november 1918 op Oostenrijk-Hongarije, dat zich daarop overgaf aan de Italianen.

Santa Maria di Loreto is een eclectische kerk in de Italiaanse stad Rome gelegen aan de Piazza Madonna di Loreto 26. De kerk is opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw van Loreto.

De tempel van Mars Ultor (Latijn aedes Martis Ultoris; "Tempel van Mars de Wreker") was de belangrijkste tempel die ten tijde van Augustus in Rome werd gebouwd .

Het Forum van Augustus (Latijn: Forum Augusti) is het tweede forum van de vier keizerlijke fora in Rome. Tijdens de Slag bij Philippi (in Griekenland) in 42 v.Chr. streed de toekomstige keizer Augustus samen met Marcus Antonius tegen de moordenaars van Julius Caesar om zijn moord te wreken. Nadat ze uiteindelijk overwonnen hadden en de moordenaars zelfmoord hadden gepleegd, liet Augustus een tempel ter ere van deze overwinning bouwen. Hoewel de bouw van de tempel in 42 v.Chr. begonnen was (dus na de slag in Philippi), werd het pas in 2 v.Chr. opgeleverd.

De Mamertijnse gevangenis, of Mamertinum (Latijn: Carcer) was de staatsgevangenis van het Oude Rome. De gevangenis stond bij het Forum Romanum, aan de voet van de Capitolijn, tussen de Tempel van Concordia en de Curia Julia. Het gebouw is gedeeltelijk bewaard gebleven, maar was oorspronkelijk groter. De gevangenis strekte zich uit langs de voet van de Capitolijn, waar meerdere cellen naast elkaar lagen die in de gangen van voormalige tufsteenmijnen in de heuvelhelling waren gebouwd. Van het oorspronkelijke gebouwen resteren nog twee cellen en een deel van de façade, met de zogenaamde "poort der schande". De bewaard gebleven cellen zijn twee boven elkaar gelegen ruimtes; de Carcer (boven) en het Tullianum (onder). De twee ruimtes staan met elkaar in verbinding door een gat in het plafond. Het Tullianum is het oudste deel en werd waarschijnlijk in de 3e eeuw v.Chr. gebouwd. De gevangenis was niet bedoeld voor langdurige opsluiting, de meeste gevangenen werden korte tijd vastgehouden. Anderen waren echter ter dood veroordeeld en werden hier vastgezet en geëxecuteerd. Vaak gebeurde dit door verwurging, in andere gevallen werden de gevangenen doodgehongerd. De bekendste slachtoffers waren de Gallische koning Vercingetorix en Jugurtha, de koning van Numidië. Nadat de gevangenen waren overleden werd hun lijk van de naastgelegen Gemonische trappen naar beneden gegooid en vervolgens in de Tiber gedumpt. De gevangenis is zeker tot in de 4e eeuw in gebruik gebleven. Boven op de gevangenis werd in de 16e eeuw de kerk San Giuseppe dei Falegnami gebouwd, waarschijnlijk in 1597 door G.P. Montano voor het gilde van de timmerlieden.

De Curia Hostilia was het eerste Senaatsgebouw of curia van de stad Rome. Het gebouw stond op het Forum Romanum. Het werd gebouwd tijdens de regeerperiode van koning Tullus Hostilius in de 7de eeuw v.Chr. Hoewel enkele malen eerder hersteld, was het Lucius Cornelius Sulla die in 80 v.Chr. het gebouw uitgebreid herstelde en vergrootte. Voor de curia lag het comitium, waar de volksvergaderingen werden gehouden. In 52 v.Chr. braken rellen uit in de stad na de gewelddadige dood van de onder het volk populaire politicus Publius Clodius Pulcher. Hierbij werd de Curia Hostilia in brand gestoken en ging hij verloren. Julius Caesar liet de curia vanaf 48 v.Chr. herbouwen, maar deze kreeg een enigszins andere oriëntatie om in lijn te komen met zijn nieuwe forum dat hij daar direct achter liet bouwen. Het nieuwe Senaatsgebouw kreeg ook zijn naam; Curia Julia.