Achterdam (Alkmaar)

Alkmaar () is een stad in de provincie Noord-Holland in Nederland, en de hoofdplaats van de gemeente Alkmaar. Alkmaar heeft een historisch centrum met 399 rijksmonumenten en 700 gemeentelijke monumenten. De stad staat bekend als "de kaasstad". Van begin april tot eind september wordt wekelijks een traditionele kaasmarkt gehouden. Een inwoner van Alkmaar heet een Alkmaarder, maar wordt in de volkstaal kaaskop genoemd. De stad heeft twee spoorwegstations: station Alkmaar en station Alkmaar Noord.

Het Koning-Willemshuis is een rijksmonument in het centrum van de Nederlandse stad Alkmaar. Het pand is vernoemd naar Willem II van Holland, graaf van Holland en koning van Duitsland, die mogelijk zelf opdracht gegeven heeft voor de bouw van de woning. Het pand is sinds 1969 een rijksmonument. De gevel is uitgevoerd in vroege renaissancestijl.

Het Fnidsen is een oude winkelstraat in het middeleeuwse centrum van de Nederlandse stad Alkmaar. De straat loopt van de Bierkade tot aan de Mient. Het Fnidsen kruist daarbij de volgende straten: Keizerstraat, Veneetsehof, Sint Annastraat, Nieuwstraat, Sint Jacobstraat, Hekelstraat en als laatste nog de Appelsteeg.

Het Hollands Kaasmuseum is een museum in de Waag van Alkmaar. Het museum is geopend op 21 april 1983 en trekt jaarlijks 35.000 bezoekers. In het museum is onder andere de bereiding van zuivelproducten op de boerderij en in de fabriek te zien en wordt ook de handel en het leven op het platteland tentoongesteld. Het museum bevindt zich aan het Waagplein waar de kaasmarkt wordt gehouden.

De Waag in Alkmaar is een gebouw op het Waagplein dat in gebruik is geweest als kapel en waag. Het Hollands Kaasmuseum en de VVV zijn tegenwoordig in het gebouw gevestigd. Het gebouw heeft een toren met beroemde ruitertjes en een fraai carillon. Het gebouw is in 1969 aangewezen als rijksmonument. Op het Waagplein wordt in de zomer de Kaasmarkt gehouden.

De St. Laurentiuskerk in de Nederlandse stad Alkmaar is een rooms-katholieke kerk.

De Torenburg was een van de zogenaamde dwangburchten die de Hollandse graven gebruikten om hun invloed op West-Friesland te vergroten en was gelegen in Alkmaar. Graaf Willem II liet de burcht bouwen aan de Rekere op de grens tussen Kennemerland en Westflinge (= middeleeuwse benaming van West-Friesland). Het kasteel werd voltooid in 1253. De naam van het het kasteel is een samenstelling uit de oorspronkelijke middelnederlandse woorden 'torn' (of 'toren') en 'borch' (of 'burch'), burcht dus. Volgens één theorie stond op de plek van het kasteel oorspronkelijk een stevige ronde toren, die door graaf Willem II in 1250 werd herbouwd (of verbouwd) tot een meer moderner kasteel met een vierkant grondplan, met op elke hoek een toren. Het kasteel is tegenwoordig niet meer zichtbaar. Het lag even buiten de middeleeuwse stadsgrenzen van Alkmaar, iets ten noordoosten van de stad. Waar de Herenstraat eindigt ten zuiden van het Noordhollands Kanaal, ten westen van de Friese Brug, zijn tijdens het verleggen van het kanaal in 1835 zware fundamenten gevonden. Daarvan neemt men aan dat deze tot de Torenburg behoorden. In 1660, bij het uitdiepen van de stadsgracht bij de Friese Poort, vond men een deel van tufstenen fundamenten, die waarschijnlijk van het kasteel afkomstig waren. Enkele straatnamen ('Torenburg', 'Koningsweg' en 'Kooltuin') in Alkmaar herinneren nog aan de burcht. Ook het wapen van de gemeente Alkmaar herinnert nog aan de burcht. Het militaire doel van de Torenburg was duidelijk. Graaf Willem II was van plan om de West-Friezen te verslaan, alvorens hij zich in Rome tot keizer van het Heilige Roomse Rijk zou laten kronen. De Torenburg lag zeer strategisch, precies in de bocht van de oude verbindingsweg van Kennemerland naar West-Friesland, en beheerste deze toegangsweg volledig. Daarom zetelde hier dan ook de baljuw van Kennemerland, de hoogste vertegenwoordiger van het grafelijk gezag. Waarschijnlijk werd na de opstand van de West-Friezen (1296-1299) de Torenburg van de lijst van de grafelijke domeinen geschrapt omdat er niets meer voor onderhoud werd uitgetrokken. De Torenburg kwam daarna in particuliere handen. Rond het jaar 1400 begonnen de burgers van Alkmaar het kasteel af te breken. In het jaar 1410 was het blijkbaar al verdwenen, zo blijkt uit een leenakte, waarin men spreekt over de hofstede Torenburg. Een hofstede is doorgaans een aanduiding voor een stuk land waar ooit een kasteel heeft gestaan.

Aan de Mient 23 in de Nederlandse stad Alkmaar staat een monumentale woning genaamd Leeuwenburg. Het pand is vernoemd naar de bewoner die de huidige gevel liet bouwen. Het pand is op 10 december 1969 als rijksmonument opgenomen in het monumentenregister.

De vismarkt in Alkmaar is een rijksmonument dat bestaat uit enkele stenen galerijen en overdekte visbanken. In de eerste helft van de 19e eeuw diende het gebouw als handelskantoor en viskraam. De vis werd in de galerijen opgeslagen en op de stenen visbanken uitgestald voor de markt. De Alkmaarse visbanken zijn in de 16e eeuw gebouwd en zijn in 1755 verbouwd tot de huidige visbanken. De vismarkt is in 1998 gestopt. Daarvoor vond de markt nog elke vrijdag plaats.

De Laat is een winkelstraat in het centrum van de Nederlandse stad Alkmaar. De Laat loopt vanaf de Koorstraat tot de Keetgracht, Zoutstraat en de Limmerhoek waar hij in overgaat. Deze straat is ongeveer 620 meter lang. Zijstraten van de Laat zijn de Ruitersteeg, Schoutenstraat, Brillesteeg, Vlaandehof, Ridderstraat, Payglop, Boterstraat, Hofstraat, Kraanbuurt, Groot Nieuwland, Bloemstraat en de Kitsteeg. Aan de Laat bevinden zich tal van monumentale panden waaronder op nummer 80 de Gereformeerde Kapelkerk uit 1475. Ook bevond zich ooit aan de Laat de Sint-Dominicuskerk die in 1985 gesloopt is en waarvan men alleen een traptoren heeft laten staan. Deze toren heeft men geïntegreerd in het winkelcentrum Domus aldaar.

De Kapelkerk is een middeleeuwse kerk in de oude binnenstad van Alkmaar, aan de Laat. Oorspronkelijk stond op deze plaats de katholieke Sint-Janskapel, vandaar de naam "Kapelkerk". De kerk wordt gebruikt door de Nederlandse Gereformeerde Kerken te Alkmaar voor de wekelijkse erediensten. In februari 2016 heeft deze kerkelijke gemeente deze kerk gekocht van de Protestantse Kerk Nederland, waardoor het voortbestaan als kerkgebouw is gewaarborgd. In januari 2019 is de kerk ondergebracht in Stichting Kapelkerk.

De Doopsgezinde Kerk is een rijksmonumentale zaalkerk aan de Koningsweg 12 in het Noord-Hollandse Alkmaar. Het gebouw is gebouwd op initiatief van voorganger Hans de Ries, het is een van de oudste stenen Doopsgezinde kerken van Nederland.