Wijlre

Wijlre is een voormalige gemeente in Nederlands Zuid-Limburg, die bestond uit het gelijknamige dorp met de gehuchten en buurtschappen Etenaken, Berghof, Cartils, Kapolder, Keutenberg, Elkenrade, Scheulder, Stokhem, Beertsenhoven, Schoonbron en een deel van Ransdaal. In 1982 werd de gemeente verdeeld over de nieuwe gemeenten Margraten en Gulpen. De gemeente Gulpen ging in 1999 weer op in de gemeente Gulpen-Wittem en de gemeente Margraten in Eijsden-Margraten. Schoonbron ging in 1982 over naar de gemeente Valkenburg aan de Geul en Scheulder naar de gemeente Margraten. Wijlre grensde aan de gemeentes: Gulpen, Margraten, Bemelen, Valkenburg-Houthem, Klimmen, Voerendaal en Wittem. In de gemeente staan twee parochiekerken. De St. Gertrudiskerk in Wijlre en de St. Barbarakerk in Scheulder.

De Sint-Gertrudiskerk is een kerkgebouw in Wijlre in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. Ten westen van de kerk ligt aan de overzijde van de weg de Brand Bierbrouwerij uit 1340 en even verderop ligt de watermolen van Otten. Langs de oostzijde van de kerk loopt de N595 en aan de andere kant de doorgaande weg naar Gulpen. Het kerkgebouw is gewijd aan de heilige Gertrudis van Nijvel. Het gebouw bevindt zich op een kerkheuvel midden in het dorp en wordt omgeven door een kerkhof. Het gebouw is een rijksmonument en is gewijd aan Gertrudis van Nijvel.

Brand Bierbrouwerij was een Nederlandse bierbrouwerij te Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem. Volgens eigenaar Heineken is Brand 'mogelijk' de oudste bierbrouwerij van Nederland. Al sinds 1340 zou er in de heerlijkheid Wijlre bier worden gebrouwen. Met absolute zekerheid staat slechts vast dat op dezelfde locatie waar thans in Wijlre bier gebrouwen wordt, zich ook al in 1755 een bierbrouwerij bevond. De claim dat Brand mogelijk de oudste brouwerij van Nederland is, is daarom nogal dubieus. Waarschijnlijk is Bavaria thans de oudste brouwerij van Nederland, aangezien deze al aantoonbaar sinds 1680 op dezelfde locatie in Lieshout is gevestigd.

De Molen van Otten is gelegen aan een molentak van de Geul in het Limburgse dorp Wijlre, gemeente Gulpen. Het is een van de weinige watermolens in Nederland met een dubbel waterrad.

Buitenplaats Kasteel Wijlre, voorheen genaamd Bonnefanten Hedge House, is een centrum voor cultuur en landschap in en rondom het Kasteel Wijlre in het Zuid-Limburgse dorp Wijlre (gemeente Gulpen-Wittem). In het historische koetshuis van het kasteel en het moderne kunstpaviljoen Hedge House in het kasteelpark worden hedendaagse kunsttentoonstellingen gepresenteerd. Het geheel van het kasteel, de tuinen en de kunstcollectie worden gezien als een gesamtkunstwerk. Buitenplaats Kasteel Wijlre is een totaalbelevenis voor kunst, natuur, architectuur en erfgoed.

VV Wijlre is een voormalig Nederlandse amateurvoetbalclub uit Wijlre in Limburg, opgericht in 1935. Het eerste elftal speelde in het laatste seizoen in de Vijfde klasse zondag (2014/15). Op 1 juli 2015 fuseerde de club samen met Struchter Boys uit Schin op Geul tot SV Geuldal. De club speelde op Sportpark Achter 't Kasteel in Wijlre, waar SV Geuldal afwisselend gebruik van zal maken.

SV Geuldal is een Nederlandse amateurvoetbalclub uit Schin op Geul en Wijlre in Limburg, opgericht in 2015 als fusie tussen Struchter Boys en VV Wijlre. Het eerste elftal speelt in de Vierde klasse zondag van het district Zuid II (2021/22). De teams spelen afwisselend op Sportpark Mauritiussingel in Schin op Geul en op Sportpark Achter 't Kasteel in Wijlre.

Kasteel Wijlre is gelegen aan de rivier de Geul in het gelijknamige dorp Wijlre, dat deel uitmaakt van de Nederlands Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. Ten noordwesten van het kasteel ligt buurtschap Stokhem en ten zuidwesten buurtschap Beertsenhoven met de Beertsengrub. Het Elisabeth Strouven Fonds is eigenaar van landgoed Kasteel Wijlre. Het fonds draagt zorg voor het onderhoud van het landgoed. Stichting buitenplaats Kasteel Wijlre is verantwoordelijk voor de exploitatie, de culturele programmering in het Koetshuis en het Hedge House, en het onderhoud van de tuin. De buitenplaats is op gestelde tijden open voor publiek. Raadpleeg de website kasteelwijlre.nl voor de actuele openingstijden. Het kasteel zelf wordt bewoond en is niet toegankelijk voor publiek.

Station Wijlre-Gulpen (Wij) is een treinstation van een museumspoorlijn in Wijlre, geëxploiteerd door de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij.

De Kalkovens Dikkebuiksweg zijn twee kalkovens en industrieel monument in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem in Zuid-Limburg. De kalkovens staan ten oosten van Wijlre aan de holle weg Dikkebuiksweg aan de zuidwestelijke rand van het Plateau van Ubachsberg.

Beertsenhoven (Limburgs: Baetsehaove) is een buurtschap ten zuidwesten van Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De buurtschap ligt tussen de Geul en het natuurgebied Dolsberg aan de gelijknamige weg van Stokhem naar Gulpen en bestaat uit vijf boerderijen en huizen. De naam 'Beertsenhoven' is afgeleid van de hoeve van ene Berthso. Een van de boerderijen is gebouwd in vakwerkstijl en heeft een met dakpannen beklede zijgevel. Midden in de buurtschap staat een smeedijzeren wegkruis van voor 1870. In de directe omgeving zijn verschillende holle wegen en waterbronnen. Een van die holle wegen is de Maastrichterweg en ligt in de Beertsengrub die vanaf het Plateau van Margraten komende bij Beertsenhoven eindigt. Op het plateau bovenaan de Beertsengrub stond vroeger Het Gericht, de galg van Wijlre. Op de Dolsberg ten zuidwesten van de buurtschap staat een hellingbos met onder andere orchideeën.

Kapolder (Limburgs: Kapolder) is een buurtschap ten zuiden van Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De buurtschap bestaat uit lintbebouwing aan de hoofdweg van Wijlre naar Wittem, die door het dal van de Geul loopt. Ten oosten van Kapolder ligt de buurtschap Cartils met het gelijknamige kasteel.