Waterland (streek)

Overleek is een buurtschap in de gemeente Waterland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het is gelegen tussen Monnickendam en Ilpendam, zo'n 2 kilometer ten noorden van Broek in Waterland. Tot het ontstaan van de gemeente Waterland behoorde het tot de gemeente Monnickendam. De benaming van Overleek duidt meer dan waarschijnlijk op het feit dat het vanuit Broek in Waterland gezien tegenover het water De Leek is gelegen. Mogelijk komt de naam van de weg, die Overleekergouw heette (thans gewoonweg Overleek) die deze betekenis ook gedragen zou hebben. De Leek was ooit een veenstroompje. Overleek ligt van oorsprong in het Rietbroek, deze omvatte ook het later ontstaande Monnikenbroek, vernoemd naar de monniken die zich daar vestigde. Overleek was lang opgedeeld in de buurtschappen Klein-Overleek en Groot-Overleek. In de loop van de 20e eeuw zijn de plaatsen één geworden. De buurtschappen lagen beide aan de westkant van het Monnickenmeer, dit meer werd pas tegen het einde van de 19e eeuw drooggemaakt, en aan de oostkant is de stad Monnickendam gelegen. Precies tegenover het meer was er lang geen echte bewoning. Na de droogmaking van het meer kwam daar langzaam verandering in, een van de redenen ook waarom de buurtschappen uiteindelijk één plaats zijn geworden. Van oorsprong vormde Groot-Overleek het westelijke deel en Klein-Overleek het oostelijke deel. In 1840 bestonden Groot- en Klein-Overleek tezamen uit slechts veertien huizen waarin 66 mensen woonden. Sinds het einde van de 20e eeuw wordt Overleek soms ook wel een gehucht of dorpje genoemd, de gemeente Waterland herkent ook deels het plaatsje als een eigen kern maar formeel valt alle bewoning onder de stad Monnickendam en daarom wordt het meestal geduid als een buurtschap. Ook de bewoning aan de Kets en deel van de bewoning aan de Oudelandsdijkje (tegenover de Purmer) worden nogal eens bij Overleek gerekend, dit omdat deze het Rietbroek omvat. De kern aan de Overleek zelf bestaat in het begin van de 21e eeuw uit zo'n dertig huizen en heeft zo'n 80 inwoners. Een behoorlijk aantal van die huizen zijn stolpboerderijen. De buurtschap kent verder een boerenhotel en is befaamd wegens de Theetuin Overleek.

SDOB (Sterk Door Onderling Begrip) is een amateurvoetbalvereniging uit Broek in Waterland, gemeente Waterland, Noord-Holland, Nederland.

Waterland () is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente ligt in de regio Waterland, waar de gemeente naar genoemd is. De gemeente telt 17.525 inwoners en heeft een oppervlakte van 115,6 vierkante kilometer (waarvan 53,6 km² water). De gemeente ontstond in 1991 na samenvoeging van de gemeenten Broek in Waterland, Ilpendam, Katwoude, Marken, Monnickendam en het deel van Landsmeer ten oosten van het Noordhollandsch Kanaal met het dorp Watergang. De gemeente Waterland maakte deel uit van de Plusregio Stadsregio Amsterdam en is anno 2022 onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam.

Het pand Leeteinde 12 in Broek in Waterland is een van de weinige oude stenen huizen in dat dorp. Het pand is beschermd als rijksmonument en is eigendom van Vereniging Hendrick de Keyser.

Broek in Waterland is een dorp in de gemeente Waterland, ten noorden van Amsterdam. Broek in Waterland telt 2.810 inwoners. Het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht. De plaats telt tientallen rijksmonumenten.

De Hervormde of Sint-Nicolaaskerk is de enige kerk van de Noord-Hollandse plaats Broek in Waterland, en tevens het oudste nog bestaande gebouw van die plaats. De kerk staat op het Kerkplein in het noorden van het dorp. De Sint-Nicolaaskerk werd in de 15e eeuw gebouwd, in de stijl van de late gotiek. Tegen de puntgevel van de noordelijke hal is de consistorie gebouwd.

De lantaarnpaal op het Kerkplein in het Noord-Hollandse dorp Broek in Waterland staat nabij de brug en iets ten westen van de Kerk. De paal is gemaakt van hardsteen en de lantaarn is van koper. De lantaarnpaal is in de 18e eeuw gemaakt en werd na de Stormvloed van 1825 voorzien van een herdenkingsplaat op de voet. Het straatmeubilair werd op 2 juli 1968, onder nummer 11047, aangewezen als rijksmonument. Ook bij het huis Havenrak 25-29 staat nog een originele lantaarnpaal, deze maakt daar onderdeel uit van het rijksmonument Havenrak 27.

Gezicht Broek in Waterland is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Broek in Waterland in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 15 november 1968. Het gebied werd op 21 april 1971 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 20,9 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Grote of Sint-Nicolaaskerk is de belangrijkste kerk van de Nederlandse stad Monnickendam. Het gotische gebouw staat aan de Zarken, aan de rand van het oude centrum van de stad. De bouw van de kerk begon na 1400. Het koor was in 1450 gereed, de toren verrees tussen 1510 en 1550. Sinds 1572 is de kerk protestants. Na dat jaar werd de doopkapel verwijderd. In 1644 waren de laatste traveeën van het schip voltooid; rond die tijd werd ook de torenspits vernieuwd. De sacristie, het pand tussen de twee entreegebouwen, de dakruiter en de venstertraceringen zijn tijdens de restauratie van 1959-1969 gereconstrueerd. De dakruiter is niet origineel, de originele dakruiter werd in 1870 wegens bouwvalligheid verwijderd. De kerk, met delen van het interieur, werd op 21 november 1967 aangewezen als rijksmonument.

De Purmer is een polder, voormalige binnenzee in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De polder omvat een deel van Purmerend en verder het buitengebied tussen Purmerend, Edam, Zedde, Overleek (nabij Monnickendam) en Ilpendam. De Purmer is verdeeld tussen de gemeenten Purmerend, Edam-Volendam en Waterland.

Het Bozenmeertje is een meer in het veengebied ten zuiden van Zuiderwoude in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het is een van de diepste meren van Waterland. Het meer is via een nauw in het noorden verbonden met de Kerk Ae, en ligt aan het zuiden vast aan de ringvaart van de Belmermeerpolder. Op de zuidoostelijke oever staat er nog een restant van de molen die gebruikt is bij het droogmaken van deze polder, de Belmermeermolen. De ringvaart geeft de mogelijkheid om westelijk naar Broek in Waterland te varen, en oostelijk onder de Aandammerbrug naar de Holysloter Die. Een sloot in het oosten geeft via het water van de Molengouw een andere vaarroute naar Broek in Waterland.

Swanenburch was een kasteel in de Nederlandse stad Monnickendam, provincie Noord-Holland. Het kasteel is rond 1275 verwoest. Er zijn geen restanten van teruggevonden.