IJdoorn

IJdoren of IJdoorn was een plaatsje in de omgeving van Amsterdam. Het bevond zich iets oostelijk van Durgerdam, en strekte zich iets voorbij de grenzen van de huidige IJdoornpolder.

Kustbatterij bij Durgerdam is een vestingswerk van de Stelling van Amsterdam op het Vuurtoreneiland in het IJmeer.

Het Vuurtoreneiland is een eilandje in het IJmeer net uit de kust van de polder IJdoorn bij Durgerdam. Het is in 1701 aangelegd om een lichtbaken te kunnen plaatsen, Hoek van 't IJ. In 1885 werd het eiland vergroot voor de Kustbatterij bij Durgerdam.

De vuurtoren Hoek van 't IJ is een monumentaal bouwwerk ten oosten van de plaats Durgerdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De vuurtoren bevindt zich ongeveer een kilometer ten oosten van Durgerdam op het Vuurtoreneiland in het IJmeer bij de landpunt Hoek van 't IJ in het natuurgebied IJdoorn, dat buitendijks is gelegen ten zuidoosten van de Uitdammerdijk. De toren is in 1701 begonnen als een vierkante vuurtoren. Dit was er een van drie vuurtorens bij Marken, De Ven en Hoek van 't IJ waartoe in 1699 werd besloten om de route van de Waddenzee naar Amsterdam te markeren. De torens waren voorzien van olielampen volgens het ontwerp van Jan van der Heyden. Aanvankelijk was de toren, net als bij De Ven nu nog het geval is, een vierkant, stenen gebouw. In 1809 werd op het eiland een militaire post gevestigd, die in 1844 werd uitgebouwd tot een heus vestingwerk. Dat werd in 1883 opgenomen in de Stelling van Amsterdam.

Buiteneiland is het laatste in aanleg zijnde eiland in de wijk IJburg in Amsterdam-Oost ten zuiden van Vuurtoreneiland. Het eiland maakt deel uit van de tweede fase van IJburg en is het laatste eiland dat wordt toegevoegd aan IJburg. Het eiland zal door middel van een dam worden verbonden met het Strandeiland. De aanleg van het eiland begon in 2023 met de constructie van werkdijken die de uiteindelijke contouren van het eiland zullen vormen. Daar tussen liggen dan twee grote waterbassins die met grond, die daarvoor geschikt is, afkomstig van andere bouwprojecten in de stad opgehoogd worden en laag voor laag gecreëerd. Naar verwachting zal dit ca. 15 jaar in beslag nemen waarna met de inrichting kan worden begonnen. In tegenstelling tot de andere eilanden wordt het een natuureiland van ongeveer 400.000 vierkante meter groot. Er zal een groot park ongeveer net zo groot als het Vondelpark worden aangelegd met veel natuur, groen maar ook ruimte voor sportvelden en een zonnepark met zonnnepanelen. Over de precieze invulling moet nog worden besloten. Er is niet voorzien in woningbouw, maar de mogelijkheid wordt wel opengehouden voor de bouw van maximaal 500 woningen. Het eiland is naar verwachting ergens tussen 2045 en 2050 volledig ingericht.

De Haveneilandschutsluis (sluis 123, in de volksmond Sluishuissluis) is een schutsluis in Amsterdam-Oost. De sluis kreeg in augustus 2019 haar naam. De schutsluis van vier meter breed is gelegen tussen het IJmeer en het binnenwater (Krijn Taconiskade) van het Haveneiland van de woonwijk IJburg. In dat binnengebied ligt een kleine jachthaven. Van daaruit leiden verdere vertakkingen de wijk in, maar daar kan alleen met geringe hoogte gevaren worden, want er liggen alleen vaste bruggen over die waterwegen. Boven de schutsluis ligt basculebrug brug 2023 in de Bert Haanstrakade. De brug, sluis en bijbehorend dienstgebouw zijn ontworpen door Quist Wintermans Architekten; ze vormen een geheel. Tussen 2008 en 2017 werd de sluis bediend vanuit dat dienstgebouw, sinds dat laatste jaar wordt de bediening centraal geregeld (COB, Centraal Object Bediening) . Door de sluis vaart gedurende zaterdagen, zondagen en schoolvakanties in het zomerseizoen (april-oktober) het veer IJburg-Pampus.

Brug 2023 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost.

Het Haveneiland is het grootste van de eilanden waaruit de Amsterdamse wijk IJburg bestaat. Het is via bruggen verbonden met het Steigereiland, de Rieteilanden, en het Centrumeiland. De naam van het eiland is ontleend aan de binnen het eiland gelegen jachthaven die via een sluis is verbonden met het IJmeer. Haveneiland heeft een dichte bebouwing die grotendeels bestaat uit gebouwen van drie of vier verdiepingen met op enkele plekken uitschieters tot twaalf lagen. Het stratenplan is opgezet als een 'grid': rechte straten met rechthoekige blokken, zoals ook in veel Amerikaanse steden gebruikelijk is. Het stratenplan wordt doorkruist door verschillende grachten. De straten en grachten zijn vernoemd naar fotografen en filmers. De hoofdweg op Haveneiland is de IJburglaan/Pampuslaan, die deel uitmaakt van de stadsroute s114, en die het eiland aan de oost- en westzijde ontsluit voor het wegverkeer. Ook de IJtram volgt deze route vanaf het centrum van Amsterdam, via de Piet Heintunnel. Sinds de opening op 28 mei 2005 heeft de IJtram (tramlijn 26) zijn eindpunt op Haveneiland. Aan de IJburglaan heeft de tram vier haltes: Vennepluimstraat, Diemerparklaan, Lumièrestraat en IJburg (Pampuslaan). Deze tramlijn zal in 2025 via de Pampuslaan worden doorgetrokken naar Centrumeiland en Strandeiland. Aan de westzijde is Haveneiland door Brug 2002 verbonden met het Steigereiland en door kleine bruggen met het Grote Rieteiland. In dit deel van het eiland zijn een winkelcentrum en markt gelegen. Aan de oostzijde is Haveneiland door Brug 2048 verbonden met het Rieteiland-Oost en via Brug 2030 en de Pampuslaan met het Centrumeiland. Centrumeiland is verbonden met de oostelijke ontsluiting van IJburg. In het oostelijk deel van Haveneiland bevinden zich een jachthaven en een stadspark, het Theo van Goghpark, waarnaast ook het eindpunt van de IJtram gelegen is.

Nautilus is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Barbara Nanning ontwierp voor het poortgebouw tussen de Erich Salomonstraat en het Theo Frenkelhof op IJburg een plafondreliëf. De opdracht kwam van (woningbouw)verenigingen De Alliantie en Waterstad 3. De titel is ontleend aan de Nautilus; de onderzeeboot ontsproten aan het brein van Jules Verne voor zijn Twintigduizend mijlen onder zee. Het reliëf geeft een massieve en zware indruk, terwijl het licht en buigzaam is; het is namelijk van karton omgoten door polyurethaan. Het geeft een onderwaterwereld weer in de ogen van Nanning. Het heeft een bont uiterlijk met kleuren als rood, groen, blauw en vooral veel goud. Op een richel in de bouwconstructie is te lezen: Nautilus – raadselachtige vormen en formaties uit de onderwaterwereld. Barbara Nanning 2008.

IJburg is een wijk in Amsterdam, in het stadsdeel Oost. Kenmerkend aan de wijk is dat ze op een archipel van kunstmatige eilanden in het IJmeer is gelegen. Dit is in Amsterdam niet nieuw, al eeuwen eerder werden kunstmatige eilanden aangelegd zoals bijvoorbeeld de Westelijke eilanden en Oostelijke Eilanden. De eilanden waaruit IJburg bestaat zijn Steigereiland, Haveneiland, de drie Rieteilanden, Centrumeiland, Strandeiland en het in aanleg zijnde Buiteneiland.

De Lee Millerbrug (brug 2080) is een nog te bouwen brug in Amsterdam-Oost. De brug wordt in 2023 en 2024 gebouwd en zal in de Pampuslaan de verbinding verzorgen tussen het Centrumeiland en het Strandeiland binnen de wijk IJburg. De brug overspant dan de Merdekagracht. De brug werd echter al op 6 juli 2021 vernoemd naar fotografe en oorlogscorrespondente Lee Miller. Het ontwerp van deze brug is geleverd door het bureau van Nicholas Grimshaw, die voor IJburg ook de Enneüs Heermabrug ontwierp. Het kantoor is ook verantwoordelijk voor het ontwerp van de Annemie Wolffbrug tussen Haveneiland en Centrumeiland die in dezelfde periode wordt gebouwd. Volgens het ontwerp krijgt de brug een vrij lange aanloop. Onder het brugdek zijn bedrijfsruimten gepland, die verhuurd kunnen worden aan bedrijven die zich op het gebied van watersport bevinden. De bedrijven zijn bereikbaar via een steiger, die aansluit op een voetpad onder de brug door. De brug wordt ook geschikt gemaakt als ecologische verbinding met een aparte constructie die onder het brugdek hangt. Bovendien worden de borstweringen uitgerust met ruimten voor vogelnestjes en vleermuizen. Aan de noordwestzijde van de brug komt een strand. De brug wordt opgedeeld in aparte rijdekken voor snel- en langzaam verkeer.

De Annemie Wolffbrug (brug 2060) is een nog te bouwen brug in Amsterdam-Oost. De zestig meter lange brug wordt in 2023 en 2025 gebouwd en zal in de Pampuslaan de verbinding verzorgen tussen het Haveneiland en het Centrumeiland binnen de wijk IJburg. Alhoewel de brug nog gebouwd moest worden kreeg ze al in 2018 haar naam, een vernoeming naar fotografe Annemie Wolff. Het adviesorgaan dat de namen (CNOR, in 2021 opgeheven) beheert zag er in eerste instantie niets in, toch werd de naam overgenomen. Net als de verderop gelegen Lee Millerbrug is de brug ontworpen door het bureau van Nicholas Grimshaw, die eerder al de Enneüs Heermabrug ontwierp. De brug zal behalve auto-, voet- en fietsverkeer ook tramlijn 26 (IJtram) moeten dragen.