Augustinitsjerke (Augustinusga)

Augustinusga (Fries: Stynsgea, [’sti:ⁿzɡɪ.ə]) is een dorp in de gemeente Achtkarspelen in de Nederlandse provincie Friesland. Het dorp ligt 10 kilometer ten noorden van Drachten, tussen Buitenpost en Surhuizum. Het dorp telde in 2023 1.205 inwoners. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Blauwverlaat, Rohel en Roodeschuur (deels).

De Antoniuskerk is een kerkgebouw in Surhuizum in de Nederlandse provincie Friesland.

Surhuizum (Fries: Surhuzum, [sör’hüzm]) is een dorp in de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland. Surhuizum ligt ten noordoosten van Drachten, aan de N358 tussen de dorpen Surhuisterveen en Augustinusga. Het dorp telde in 2023 1.265 inwoners. Onder Surhuizum vallen ook de buurtschappen Buwetille (deels), Kortwoude (grotendeels), Ophuis, Surhuizumer Mieden (grotendeels) en Vierhuizen (klein deel). Het dorp is van oorsprong een streekdorp, eentje die sterk agrarisch was hetgeen goed af te zien is aan de soms statige boerderijen die aan weerszijden van de hoofdstraat (Doarpstrjitte) staan. De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar het feit dat vanuit noordelijke gelegen gebied is ontstaan, en dit de zuidelijke huizen waren. De naam werd in de loop der eeuwen verschillend gespeld, gezien de vermelding op de kaarten van Friesland: Suijrhuijsum (1566), Suyerhuisum (1568), Surhuysem (1660), Suyrhuysum (1664), Suurhusen (1680), Surhuysen (1709), Syrhusen (1717), Zuurhuizum (1787).

Lutkepost (Fries: Lytsepost) is een buurtschap in de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland. De buurtschap ligt ten zuiden van Buitenpost, waar het formeel ook onder valt. De buurtschap ligt deels aan de N358, die voor een gedeelte dubbel genummerd is met de N355. De buurtschap was tot 1945 een zelfstandig dorp. In 1388 werd de plaats vermeld als Post. Er zou dan al wel sprake zijn van twee eigen kernen gelegen bij een brug. Deze brug was niet meer dan een vastgelegen brede plank over de sloot, zo'n eenvoudige brug werd een post genoemd. De eerste vermelding van de Lutkepost is in 1472. In 1550 werd het vermeld als Luttickepost en in 1579 als Lutkepost. Lutkepost is waarschijnlijk een net oudere nederzetting dan Buitenpost, deze zou als een satellietnederzetting ontstaan ten noorden van de brug. Op het eind van de 18e eeuw en in de 19e eeuw slonk het dorp terwijl Buitenpost juist doorgroeide. In 1840 had Lutkepost nog maar drie huizen en 17 inwoners. Desondanks was het formeel nog een dorp. In de 20ste eeuw groeide de plaats weer maar per 1945 verloor Lutkepost wel zijn dorpsstatus en werd het een buurtschap die onder Buitenpost valt.

Roodeschuur (Fries: Reaskuorre) is een buurtschap in de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland. De nederzetting ligt ten noorden van Surhuisterveen, tussen Harkema en Augustinusga. De buurtschap is ontstaan bij de aanleg van de Surhuisterveenstervaart in 1649. Er werd een schutsluis geplaatst zodat de turfvaarders het Kolonelsdiep konden bereiken. Deze sluis werd in 1881 vervangen door nieuwe sluis. De buurtschap is waarschijnlijk vernoemd naar de roodkleurige opslagschuur die er stond. De buurtschap groeide met een herberg vrij snel. In 1664 werd de plaats vermeld als Rode Schuir. In 1718 werd de plaats vermeld als Roschuir en in 1840 als Roode-Schuur. In 1840 had de buurtschap 60 inwoners. De buurtschap valt qua adressering onder de dorpen Harkema en Augustinusga. De straat de Reaskuorre valt net als de Turfloane onder Augustinusga en de bewoning aan de Krúswei en Feartswâl valt onder Harkema. De buurtschap gaat via de Turfloane en de Feartswâl over in de buurtschap Buwetille.

Dijkhuizen (Fries: Dykhuzen, [’dikhüzn]) is een veldnaam en buurtschap in de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland. Dijkhuizen ligt ten noordwesten van Gerkesklooster en ten zuidoosten van Buitenpost. De westelijke helft van de buurtschap, de Dijkhuisterweg heeft dezelfde postcode als Buitenpost, terwijl de andere helft. de weg Dykhuzen de postcode van Gerkesklooster heeft. De plaats heeft eigen plaatsnaamborden. Dijkhuizen zelf werd in 1491 genoemd als een eigen plaats, toen vermeld als Dickhuesen. Een bewoner van de plaats of gebied werd in 1454 vermeld als Dycster. In 1529 werd de plaatsnaam als Dyckhusen vermeld, in 1664 als Dyckhuysen en vanaf de 19e eeuw Dijkhuizen. In de loop van de twintigste eeuw werd het meer een veldnaam. De naam De Dijken of Diken wordt gebruikt om het gebied ten noorden van de Dijkhuisterweg te aan te duiden. De plaatsnaam verwijst naar het feit dat het een nederzetting van verspreide huizen was aan de dijk die langs de Oude Ried was aangelegd. Deze dijk was een oude hoofdroute tussen Leeuwarden en Groningen.

Wildpad (Fries: It Wyldpaed [ət’viltpa:t]) is een streek in de gemeenten Achtkarspelen en Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland. De streek ligt ten oosten van Twijzelerheide en dankt zijn naam aan de wilde begroeiing op de heide. De streek contrasteerde vroeger met de arme arbeidersbevolking op de heide, doordat er veel boeren woonden. Op 28 maart 2019 werd door het college van B&W van de gemeente Achtkarspelen besloten dat Wildpad eigen buurtschapsborden zou krijgen.