De Vijf Koppen (watermolen)

De Nieuwstad is een deel van het Jekerkwartier in de Nederlandse stad Maastricht. Het gebied aan de zuidzijde van het stadscentrum heeft een oppervlakte van slechts twee hectare. Het wordt gedomineerd door de Nieuwstadfortificaties, een laatmiddeleeuwse uitbreiding van de tweede stadsmuur van Maastricht, met als belangrijkste onderdelen de vroegzestiende-eeuwse rondelen Haet ende Nijt en De Vijf Koppen. Met hun omvang en de in het interieur aanwezige kazematten demonstreren ze het toegenomen belang van het vuurgeschut in deze periode. De rondelen en de tussenliggende courtinemuur, met daarin de neogotische Poort Waerachtig, vormen, omringd door vijvers en ingebed in het groen van het Stadspark Maastricht, een veel gefotografeerde bezienswaardigheid. Daarnaast telt de Nieuwstad een tweetal voormalige watermolens op de Jeker. Zowel de fortificaties als de watermolens zijn beschermd als rijksmonument. Diverse andere objecten zijn gemeentelijke monumenten.

Haet ende Nijt, ook Haet ende Nijd(t), Haet ende Nyt of Haat en Nijd, is een laat-15e-eeuws, begin-16e-eeuws rondeel in de zogenaamde Nieuwstad-uitbreiding van het Maastrichtse Jekerkwartier. Samen met het nabije rondeel De Vijf Koppen vormde Haet ende Nijt de begrenzing van een uitbreiding van de oorspronkelijk laat-13e-eeuwse tweede stadsomsluiting van Maastricht. Beide rondelen zijn rijksmonumenten en zijn beeldbepalende onderdelen van het Stadspark Maastricht.

De Pater Vincktoren, vroeger ook wel toren achter de Feilzusters of toren bij de Swesteren genoemd, is een van oorsprong 14e-eeuwse muur- of waltoren in de Nederlandse stad Maastricht. De toren was onderdeel van de tweede middeleeuwse stadsomsluiting en is gelegen in het Faliezusterspark, onderdeel van Stadspark Maastricht.

De Poort Waerachtig, ook Poort Waarachtig, is een 19e-eeuwse poort in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht. De poort is gebouwd als pseudo-stadspoort in een deel van de middeleeuwse stadsmuur om een verbinding tot stand te brengen tussen de Begijnenstraat en de Sint Pieterskade in het Jekerkwartier.

Het Faliezustersklooster, ook wel Feilzustersklooster, voorheen ook Convent Sint-Catharinadal of Sint-Catharina Bongart, is een voormalig klooster in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht. Het gebouw ligt aan de Begijnenstraat aan de rand van het Jekerkwartier, met als officieel adres Faliezusterspark 1-5. Het voormalige kloostergebouw is sinds 1965 geklasseerd als rijksmonument.

Vestingmuseum Maastricht is een museum over de geschiedenis van Maastricht als vestingstad en de vestingwerken van Maastricht.

De Helpoort, vroeger ook wel Jekerpoort, Hoogbruggepoort, Alde Poort op den Ancker, Kruittorenpoort of De Twee Torens genoemd, is een voormalige stadspoort in de Nederlandse stad Maastricht. De poort is onderdeel van de eerste stadsmuur van Maastricht en is gelegen in het Jekerkwartier aan het zuideinde van de Sint Bernardusstraat, tegenover het Pesthuys. De poort dateert uit het tweede kwart van de 13e eeuw en is daarmee de oudste nog bestaande stadspoort van Nederland.

De commandantswoning van de Sint-Pieterskazerne is een monumentaal pand in het Jekerkwartier in de Nederlandse stad Maastricht. Het gebouw staat aan de Achter de Oude Minderbroeders, een kleine zijstraat van de Sint Pieterstraat in de zuidoostelijke hoek van de oude ommuurde stad. Op ongeveer 50 meter naar het zuidoosten staat de Helpoort en op ongeveer 50 meter naar het noordwesten staat de Bisschopsmolen op de Jeker (noordelijke tak) die ondergronds langs de commandantswoning stroomt. Direct naast het gebouw staat de Oude Minderbroederskerk waar het pand, vanaf de voorkant van de kerk gezien, direct achter staat. Aan de binnenzijde is het pand volledig verbouwd en ingericht als kantoorruimte voor de archivarissen. Aan de buitenzijde is de historische commandantswoning in tact gebleven. De commandantswoning is onderdeel van een complex dat ingeschreven staat in het rijksmonumentenregister.

Het Pesthuys is de algemeen gangbare benaming voor de voormalige papiermolen Het Ancker, een watermolen annex papierfabriek op de Jeker te Maastricht. Het gebouw ligt in het Jekerkwartier aan de straat De Vijf Koppen, nabij het gelijknamige rondeel en tegenover de Helpoort.

Het Historisch Centrum Limburg (HCL) verzamelt, beheert en presenteert archieven en collecties van (overheids)instellingen en particulieren in de Nederlandse provincie Limburg. Het is een van de Regionale Historische Centra in Nederland. Het HCL heeft locaties in Heerlen en Maastricht. Het HCL is in Maastricht gehuisvest in het voormalige kloostercomplex van de Minderbroeders aan de Sint Pieterstraat in het Maastrichtse Jekerkwartier. Het complex omvat behalve het monumentale Oude Minderbroedersklooster enkele nieuwbouwvleugels. In Heerlen is het HCL sinds 2022 gehuisvest in de Christus Koningkerk in de wijk Vrieheide.

De Minderbroederspoort, vroeger ook wel Oude, Voorste of Binnenste Sint-Pieterspoort of (Oude) Aldenhofpoort genoemd, is een voormalige stadspoort in de Nederlandse stad Maastricht. De poort was onderdeel van de eerste stadsmuur van Maastricht en was gelegen op de hoek van de Sint Pieterstraat en het Lange Grachtje. De oorspronkelijke poort dateerde uit de 13e eeuw, maar werd in de loop der eeuwen diverse malen vernieuwd. Vanaf de 14e eeuw verloor de poort een deel van haar militaire functie. In 1734 (of eerder) werd de poort afgebroken.

Het Oude Minderbroedersklooster, ook Eerste Franciscanenklooster genoemd, is een voormalig klooster van de franciscanen in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht. Behalve het Eerste Minderbroedersklooster is er in Maastricht ook een Tweede Minderbroedersklooster (met bijbehorende kloosterkerk), de huidige bestuurszetel van de Universiteit van Maastricht. Het Derde Minderbroedersklooster, met een neogotische kloosterkerk, is in 1971 afgebroken. Al sinds 1639 is het gebouwencomplex aan de Sint Pieterstraat in het Jekerkwartier geen klooster meer. Het was onder meer in gebruik als weeshuis, arsenaal, militair hospitaal en archief. De circa 700 jaar oude kloosterkerk vervult in feite langere tijd niet-religieuze, dan religieuze functies. Van het oorspronkelijke klooster resteren slechts enkele originele bouwdelen. Het belangrijkste overblijfsel is de mergelstenen kloosterkerk in Maasgotische stijl, waarvan de bouw waarschijnlijk omstreeks 1300 begon en die een eeuw later zou zijn voltooid.