Poort Waerachtig

Haet ende Nijt, ook Haet ende Nijd(t), Haet ende Nyt of Haat en Nijd, is een laat-15e-eeuws, begin-16e-eeuws rondeel in de zogenaamde Nieuwstad-uitbreiding van het Maastrichtse Jekerkwartier. Samen met het nabije rondeel De Vijf Koppen vormde Haet ende Nijt de begrenzing van een uitbreiding van de oorspronkelijk laat-13e-eeuwse tweede stadsomsluiting van Maastricht. Beide rondelen zijn rijksmonumenten en zijn beeldbepalende onderdelen van het Stadspark Maastricht.

De Vijf Koppen is een voormalige watermolen op de Jeker, gelegen aan de Begijnenstraat 1 in het Jekerkwartier in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht.

De Nieuwstad is een deel van het Jekerkwartier in de Nederlandse stad Maastricht. Het gebied aan de zuidzijde van het stadscentrum heeft een oppervlakte van slechts twee hectare. Het wordt gedomineerd door de Nieuwstadfortificaties, een laatmiddeleeuwse uitbreiding van de tweede stadsmuur van Maastricht, met als belangrijkste onderdelen de vroegzestiende-eeuwse rondelen Haet ende Nijt en De Vijf Koppen. Met hun omvang en de in het interieur aanwezige kazematten demonstreren ze het toegenomen belang van het vuurgeschut in deze periode. De rondelen en de tussenliggende courtinemuur, met daarin de neogotische Poort Waerachtig, vormen, omringd door vijvers en ingebed in het groen van het Stadspark Maastricht, een veel gefotografeerde bezienswaardigheid. Daarnaast telt de Nieuwstad een tweetal voormalige watermolens op de Jeker. Zowel de fortificaties als de watermolens zijn beschermd als rijksmonument. Diverse andere objecten zijn gemeentelijke monumenten.

Vestingmuseum Maastricht is een museum over de geschiedenis van Maastricht als vestingstad en de vestingwerken van Maastricht.

De Helpoort, vroeger ook wel Jekerpoort, Hoogbruggepoort, Alde Poort op den Ancker, Kruittorenpoort of De Twee Torens genoemd, is een voormalige stadspoort in de Nederlandse stad Maastricht. De poort is onderdeel van de eerste stadsmuur van Maastricht en is gelegen in het Jekerkwartier aan het zuideinde van de Sint Bernardusstraat, tegenover het Pesthuys. De poort dateert uit het tweede kwart van de 13e eeuw en is daarmee de oudste nog bestaande stadspoort van Nederland.

De Vijf Koppen (Maastrichts: De Vief Köp), ook wel De Drie Duiven genoemd, is een laat-15e-eeuws, begin-16e-eeuws rondeel in de zogenaamde Nieuwstad in het Maastrichtse Jekerkwartier. Samen met het nabije rondeel Haet ende Nijt vormde De Vijf Koppen een uitbreiding van de oorspronkelijk laat-13e-eeuwse tweede stadsomsluiting van Maastricht. Beide rondelen zijn rijksmonumenten en zijn beeldbepalende onderdelen van het Stadspark Maastricht.

Het Pesthuys is de algemeen gangbare benaming voor de voormalige papiermolen Het Ancker, een watermolen annex papierfabriek op de Jeker te Maastricht. Het gebouw ligt in het Jekerkwartier aan de straat De Vijf Koppen, nabij het gelijknamige rondeel en tegenover de Helpoort.

De Pater Vincktoren, vroeger ook wel toren achter de Feilzusters of toren bij de Swesteren genoemd, is een van oorsprong 14e-eeuwse muur- of waltoren in de Nederlandse stad Maastricht. De toren was onderdeel van de tweede middeleeuwse stadsomsluiting en is gelegen in het Faliezusterspark, onderdeel van Stadspark Maastricht.

De Jekertoren, vroeger ook wel Rondeeltoren of Maaspunttoren genoemd, is een voormalige wal- of muurtoren in de Nederlandse stad Maastricht. De toren was de zuidoostelijke hoektoren van de eerste stadsmuur van Maastricht en is gelegen aan de zuidzijde van de Onze-Lieve-Vrouwewal, waar deze een knik maakt naar het westen. De oorspronkelijke poort dateerde uit de 13e eeuw, maar werd in de loop der eeuwen diverse malen vernieuwd.

Het Faliezustersklooster, ook wel Feilzustersklooster, voorheen ook Convent Sint-Catharinadal of Sint-Catharina Bongart, is een voormalig klooster in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht. Het gebouw ligt aan de Begijnenstraat aan de rand van het Jekerkwartier, met als officieel adres Faliezusterspark 1-5. Het voormalige kloostergebouw is sinds 1965 geklasseerd als rijksmonument.

De eerste stadsmuur van Maastricht, ook wel eerste middeleeuwse stadsmuur of eerste stadsomsluiting van Maastricht,, is de eerste stenen stadsmuur, die tijdens de hoge middeleeuwen tot stand kwam in de toentertijd Luiks-Brabantse stad Maastricht. De 2,4 km lange muur werd vanaf 1229 gebouwd ter bescherming van het toenmalig stadsgebied op de linker Maasoever. Dat omvatte circa 36 hectare, min of meer overeenkomend met de tegenwoordige CBS-buurt Binnenstad en een gedeelte van het Jekerkwartier. Na de bouw van de tweede stadsmuur in de veertiende en vijftiende eeuw, functioneerde de oudere muur enkele eeuwen als reserveverdedigingslinie. Van de dertiende-eeuwse muur resteren nog aanzienlijke delen, waaronder de Helpoort, de oudste stadspoort van Nederland, een complete, deels herbouwde waltoren en een tiental muurfragmenten met een totale lengte van circa 750 meter. Daarvan zijn de meeste beschermd als rijksmonument, sommige als gemeentelijk monument.

De commandantswoning van de Sint-Pieterskazerne is een monumentaal pand in het Jekerkwartier in de Nederlandse stad Maastricht. Het gebouw staat aan de Achter de Oude Minderbroeders, een kleine zijstraat van de Sint Pieterstraat in de zuidoostelijke hoek van de oude ommuurde stad. Op ongeveer 50 meter naar het zuidoosten staat de Helpoort en op ongeveer 50 meter naar het noordwesten staat de Bisschopsmolen op de Jeker (noordelijke tak) die ondergronds langs de commandantswoning stroomt. Direct naast het gebouw staat de Oude Minderbroederskerk waar het pand, vanaf de voorkant van de kerk gezien, direct achter staat. Aan de binnenzijde is het pand volledig verbouwd en ingericht als kantoorruimte voor de archivarissen. Aan de buitenzijde is de historische commandantswoning in tact gebleven. De commandantswoning is onderdeel van een complex dat ingeschreven staat in het rijksmonumentenregister.