Sarphatipark 47-51

Het gebouw Sarphatipark 43-45 bestaat uit een dubbel herenhuis aan het Sarphatipark (zowel park als straat) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De woonhuizen zijn gebouwd in de eclectische bouwstijl en zijn gespiegeld ten opzichte van elkaar. Dat spiegeleffect is deels verloren gegaan omdat in de loop der jaren er gerenoveerd is aan de gevel. Bijvoorbeeld de raampartijen op de begane grond zijn (in 2015) verschillend uitgevoerd. Aan gebouw 45 moesten in 2011 renovatiewerkzaamheden verricht worden aan de gevel (nieuwe kozijnen en bestening). Op de bouwtekening staat nog vermeld dat de gebouwen geplaatst zouden worden aan de Jan Steenstraat, maar dit stuk kreeg de naam van het park. P.C. Breek was voornamelijk aannemer en sloper. Hij bood destijds ook mee op de bouw van de Oranjekerk even verderop, maar trok zich terug.

Het gebouw Sarphatipark 53 bestaat uit een enkel herenhuis aan het Sarphatipark (zowel park als straat) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het woonhuis is gebouwd in de eclectische bouwstijl. Het is wat dat betreft een voortzetting van de gevelwand aan dit luxe stuk van De Pijp. De belendende panden Sarphatipark 47-51 waren ook deels van de hand van architect B.J.G. Bos, makelaar en waarschijnlijk tevens aannemer (dat kwam vaker voor in De Pijp). Het gebouw bestaat uit begane grond, 1 hoog, 2 hoog, 3 hoog en een zolderetage met dakkapel. Opvallend is dat de eerste etage een uitstekend balkon heeft, de tweede etage heeft alleen een hekwerk; etage drie hoog moet het doen zonder uitgang naar buiten. Het is mogelijk dat de heer Bos hier zelf woonachtig was (het werd in 1904 verkocht als zijnde begane grond en drie verhuurde bovenhuizen, aldus De Telegraaf van 24 september). In het pand waren in het verleden ook notarissen dan wel curatoren gevestigd. De tekening van het gebouw ging nog uit van het adres Jan Steenstraat, maar die straatnaam werd later gewijzigd in Sarphatipark.

Het gebouw Sarphatipark 39-41 bestaat uit een dubbel herenhuis aan het Sarphatipark (zowel park als straat) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De woonhuizen zijn gebouwd in de eclectische bouwstijl en zijn gespiegeld ten opzichte van elkaar. G. Heuvelink was makelaar in Amsterdam en woonde even verderop in de straat aan het park. Hij was betrokken bij een van de eerste verhogingen van de grond in het Sarphatipark in 1902.

Het gebouw Sarphatipark 55-57 bestaat uit een dubbel herenhuis aan het Sarphatipark (noordzijde) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De huizen zijn ontworpen door de architect Pieter Jacobus de Kam, die zelf het pand op nummer 55 betrok. De Kam wilde in 1896 zowel de beneden- als de bovenwoning op Sarphatipark 55 verhuren: "een Benedenhuis met Tuin en Tuinhuis, prachtig uitzicht, 5 groote Kamers, waarvan 2 ensuite, Badkamer en 2 kleine Kamers, Dienstbodenkamer, grote Keuken en Bijkeuken, Kolenbergplaats enz." en "een vrij Bovenhuis, 4 groote Kamers, waarvan 2 ensuite, 5 kleine Kamers, één Badkamer, één Alcoof, Keuken en groote Zolder". De gebouwen zijn opgetrokken in een eclectische bouwstijl en zijn ruim van opzet. De twee panden zijn in spiegelbeeld gebouwd, waarbij alleen de kroonlijst verschilt. Opvallend aan de gebouwen is dat alle drie de etages een naar voren uitstekend balkon hebben, een rariteit aan die straat. Pieter Jacobus de Kam was afkomstig uit Wissenkerke, toen nog een zelfstandige gemeente op Noord-Beveland. Hij werd in 1842 geboren en haalde in 1861 een diploma in de 2e klasse der bouwkunde. Hij ontwikkelde zich verder van plaatselijk timmerman via boer tot uiteindelijk architect in Amsterdam. In 1892 keerde hij terug naar Wissenkerke. In 1919 overleed hij op 76 jarige leeftijd in Kalamazoo (Verenigde Staten).

Het gebouw Sarphatipark 35-37 bestaat uit een dubbel herenhuis aan het Sarphatipark (zowel park als straat) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De woonhuizen zijn gebouwd in de eclectische bouwstijl en zijn gespiegeld ten opzichte van elkaar. Opvallend is dat de balkons van de twee gebouwen daarbij verschillend zijn uitgevoerd. De bouwtekening liet overigens een afrastering van steen zien, terwijl de werkelijke bouw bestaat uit eenvoudig uitgevoerd (nr 35) of versierd uitgevoerd metaalwerk (nr. 37). Diezelfde bouwtekening vermeldt nog dat het de bedoeling was de panden neer te zetten aan de Jan Steenstraat aan het Sarphatipark. Die straatnaam werd later ingewisseld voor (alleen) Sarphatipark. Om in 1889 een etage te kunnen huren, moest men 300 gulden per maand op tafel leggen. A.C. Schoot was naast architect waarschijnlijk ook de makelaar. Hij was destijds woonachtig aan de Govert Flinckstraat 354 en verhuurde het door hem mede ontworpen gebouw Van Woustraat 12, Hemonykade. Er zijn meerdere gebouwen bekend in De Pijp of andere Amsterdamse wijken, die door hem en M. Schoot ontworpen zijn.

Het gebouw Sarphatipark 59-61 bestaat uit een dubbel herenhuis aan het Sarphatipark (noordzijde) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De huizen zijn ontworpen door M.H.G. ten Cate, zich architect noemende. De bouwtekening vermeldde dat ze op kosten van de heer ten Cate gebouwd zijn. De gebouwen zijn opgetrokken in een eclectische bouwstijl en zijn ruim van opzet. De twee panden zijn in spiegelbeeld gebouwd. In de 20e eeuw is er echter een klein verschil te constateren. De derde etage van gebouw heeft haar uitstekend balkon zoals op de tekening aangegeven, nummer 61 niet (alleen hekje). WIZO Nederland, een Joodse liefdadigheidsinstelling was hier een aantal jaren gevestigd. Rond 2000 was er een huisartsenpraktijk gevestigd.

Het gebouw Sarphatipark 63 bestaat uit een herenhuis aan het Sarphatipark (noordzijde) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het gebouw is ontworpen door architect Pieter Jacobus de Kam en een collega van hem uit Kralingen, Leendert Hertog. Van beiden is in Amsterdam weinig terug te vinden. De Kam vertrok terug naar Zeeland. Hertog vertrok naar Nijmegen. Het gebouw is opgetrokken in een eclectische bouwstijl en is ruim van opzet. Deze stijl is terug te vinden aan de gehele noordkant van het Sarphatipark, maar dit gebouw valt op door een afwijkende constructie. De bijzonderheden zijn (hier): een afwijkende kleur van het gebruikte baksteen, meer gelig dan elders; en scherp oranje bakstenen in de raambogen twee balkons (1e en 2e etage) twee ramen breed (het pand is drie raamgangen breed) de balkons worden ondersteund door dierenkoppen de dakkapel is eveneens over twee raamgangen verdeeld, de derde raamgang is bovenaan afgewerkt met een puntdakje. De bouwtekeningen zijn gedateerd in februari 1895, een flink aantal jaren later dan de panden met een lager huisnummer. Die datering is verder terug te vinden in het feit dat de tekening vermeldde dat dit gebouw gebouwd zou worden aan het Sarphatipark. De bouwtekeningen van de buurpanden vermeldden steeds de oude straat naam hier: Jan Steenstraat. Het gebouw werd geroemd in het blad "Vademecum der Bouwvakken" met daarbij de opmerking: "Niet altijd bestaat er de gelegenheid, al is de wil van den bouwmeester ook nog zoo goed, om aan een woonhuis een sierlijken gevel te geven". Pieter Jacobus de Kam was afkomstig uit Wissenkerke, toen nog een zelfstandige gemeente op Noord-Beveland. Hij werd in 1842 geboren en haalde in 1861 een diploma in de 2e klasse der bouwkunde. Hij ontwikkelde zich verder van plaatselijk timmerman via boer tot uiteindelijk architect in Amsterdam. Hij keerde terug naar Wissenkerke en emigreerde waarschijnlijk naar de Verenigde Staten of Canada. Leendert Hartog (Bleiswijk, 1868-Nijmegen, 1925) was afkomstig uit Kralingen en had samen met een andere De Kam (Jacobus Jan) een houtdraaierij. Leendert Hartog was daarbij geboren in Bleiswijk en was getrouwd met Maria Cornelia de Kam, de dochter van de hierboven omschreven Pieter Jacobus de Kam en Adriana Josina Tazelaar. Hij werd later directeur van Hartog & Co, ook wel Asphaltfabriek Holland.

Het gebouw Sarphatipark 65 bestaat uit een herenhuis aan het Sarphatipark (straat en park) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het gebouw is ontworpen door architect W.J. Nijman. Het is opgetrokken in de eclectische bouwstijl, een stijl die veelvuldig ter plaatse werd gehanteerd. Opvallend daarbij is dat de raampartijen rechthoekig zijn uitgevoerd, terwijl dat elders in de straat in een boogconstructie is vervaardigd. Het gebouw bestaat uit een begane grond, twee verdiepingen met elk een balkon en een zolderetage met dakkapel. Opmerkelijk aan de tekening is dat er vermeld wordt, dat het gebouw geplaatst wordt naast Sarphatipark 67 (voorheen Jan Steenstraat). Het andere buurpand Sarphatipark 63 wordt daarbij niet genoemd, dat werd pas een aantal jaren later gebouwd, kennelijk om het “gat” dat ontstaan was te dichten. De architect is Wilhelm Johan Nijman (Amsterdam 16 maart (april) 1852-Amsterdam, 6 april 1914) die meerdere gebouwen in Amsterdam (en ook Bussum) ontwierp. Hij was tevens aannemer. Hij ontwierp en bouwde mee aan bijvoorbeeld een bewaarschool aan de Eerste Oosterparkstraat 12. Zijn zoon Johan Theodoor Nijman was bouwkundige, makelaar en verzekeringsagent. Een andere zoon met dezelfde voornamen was baas over een hout- en betonhandel. W.J. Nijman was getrouwd met Antje Bruin (Amsterdam Buiksloot 2 maart 1854-circa 10 december 1924) en woonde een tijdlang aan allerlei straten in De Pijp. Een deel van de door hem ontworpen gebouwen, zoals Eerste van der Helststraat 27-31 is in de 20e eeuw gesloopt.

Het Sarphatipark is een rechthoekig park van 4,5 hectare midden in de Amsterdamse woonwijk De Pijp in stadsdeel Zuid. Het park is in 1888 vernoemd naar de arts, stedenbouwer en weldoener Samuel Sarphati.

Het gebouw Sarphatipark 67 bestaat uit een herenhuis aan het Sarphatipark (straat en park) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het gebouw is ontworpen door architect J.A. van der Sluys Veer. Zijn originele ontwerp was voor vijf herenhuizen aan het Sarphatipark, maar daar is slechts een deel van uitgevoerd. Het is opgetrokken in de eclectische bouwstijl, een stijl die veelvuldig ter plaatse werd gehanteerd. Opvallend daarbij is de relatief grote erker, die aan de gevel hangt. Daarnaast vallen de relatief hoge etageplafonds op. Voor het overige vertoont het veel overeenkomsten met de gebouwen Sarphatipark 71-73. Van J A van der Sluys Veer als architect is weinig bekend. Hij hield een lezing bij genootschap Architectura et Amicitia in november 1885. Hij hield toen een betoog over Byzantijnse en Romaanse bouw, gespecialiseerd op gewelfconstructies. Hij was enige tijd penningmeester bij genoemd genootschap. Het is dan 1891, het jaar waaruit de oorspronkelijke tekening stamt. Het jaar daarop was hij ook nog penningmeester. In dat jaar was hij ook even plaatsvervangend voorzitter. Hij woonde destijds aan Sarphatipark 13. Ook in later jaren bekleedde hij die functie. Hij schreef (mee aan) Kronyk, Geschiedenis van het genootschap Architectura et Amicitia van 1855-1905, een boekwerk over de eerste vijftig jaar van het genootschap. Tijdens zijn deelname aan het bestuur heeft hij reizen ondernomen naar Leipzig en Dresden. Het "Nieuws van den dag" meldde nog dat hij zijn architectdiploma eerst in 1914 haalde. Hij haalde dat diploma in de hoedanigheid van leraar aan de "Industrieschool van de Maatschappij van de Werkenden Stand". In 1910 had hij zijn diploma bouwkundig opzichter gehaald. In 1912 heeft hij met anderen een protest ingediend bij de gemeente Rotterdam. Hij en zijn vele medestanders vonden het een schande dat Hendrik Petrus Berlage niet was uitgenodigd voor het ontwerp van het nieuw raadhuis. Hij vertaalde een boekwerk uit het Duits: "De bouw en inrichting van een broeikast".

De panden Sarphatipark 23-33 bestaan uit een zestal herenhuizen aan het Sarphatipark (zowel park als straat) in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De woonhuizen vertonen grote gelijkenis met de buurpanden Sarphatipark 19-21. De zes woonhuizen zijn opgetrokken in de eclectische bouwstijl. De gebouwen zijn ten opzichte van elkaar soms gespiegeld uitgevoerd. Met name de constructie van toegangen, balkons en ramen van de zes panden lijkt op elkaar. Verschillend zijn echter de toegepaste dakkapellen. Vermoedelijk is de architect van dit bouwblok dezelfde als van Sarphatipark 19 en 21, de bijbehorende naam is echter onbekend.

Het pand Albert Cuypstraat 182 is een gebouw aan de Albert Cuypstraat in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het is een van een drietal gemeentemonumenten in die straat. Het symmetrische gebouw steekt voor wat betreft grootte, robuustheid en soliditeit af tegen de belendingen en overzijde van de Albert Cuypstraat. De aanpalende woonhuizen en de woonhuizen aan de overzijde hebben last van verzakkingen etc., maar deze kerk staat nog pontificaal recht. De kerk zonder kerktoren, de Buiten-Amstelkerk, kwam er in 1892 als laatste zogenaamde doleantiekerk voor de afgescheiden groep gereformeerden onder leiding van Abraham Kuyper. Het is een rechthoekige gebouw met dito zaal met inwendige galerijen. In de jaren zestig van de 20e eeuw kreeg het gebouw een andere bestemming. Er kwam een supermarkt in, die niet al te veel geld in verbouwingen/aanpassingen investeerde. Dat veranderde in de jaren negentig van diezelfde eeuw toen het een luxe horecagelegenheid werd. Eerst heette het bedrijf De Engel (die de engel op de voorgevel plaatste, geheel in tegenstrijd tot de principes van de Gereformeerden), daarna Bazar. Het kerkinterieur (voor zover nog aanwezig) is daarbij gespaard gebleven. Echter het orgel is in 1971 verhuisd naar de hervormde kerk te Steenderen. Het gebouw heeft een doorloop naar de achterzijde, Govert Flinckstraat 191-193. Daar was een school gevestigd met op de bovenetage een kosterwoning. De soberheid van de toegepaste bouwstijl van de school staat in contrast met de voorgevel aan de Albert Cuypstraat. Er waren tijdens de kadasterindeling kennelijk woningen gepland op deze plaats aan de Albert Cuypstraat. De straatnummering springt ter plaatse van 168 naar 182, de nummering aan de Govert Flinckstraat verspringt niet.