De Opbouw (Arnhem)

Het Nederlands Wijnmuseum in de stad Arnhem werd op 28 april 1983 geopend door de toenmalig commissaris van de Koningin in Gelderland Molly Geertsema en Christie's wijnveilingmeester Michael Broadbent. Het is een particulier museum, gevestigd in de oude wijnkelders van wijnhandel Robbers & van den Hoogen aan de Velperweg in Arnhem. De expositie gaat in op allerlei aspecten van de wijnbouw, waaronder de wijngaard en -stokken, de oogst, het kneuzen en persen van de druiven, de gisting en het bottelen. Daarnaast worden diverse artikelen rondom wijnbouw en -consumptie tentoongesteld, waaronder kurkentrekkers, flessen en door prominente Nederlanders gesigneerde sherryvaten. Het museum organiseert bovendien rondleidingen in combinatie met proeverijen.

Station Arnhem Velperpoort is een spoorwegstation gelegen aan de spoorlijnen Arnhem - Leeuwarden en Arnhem – Zevenaar (onderdeel van de spoorlijn Amsterdam - Elten). Het is gelegen ten oosten van het centrum van Arnhem aan het begin van de Velperweg. De eerste halte Velperpoort werd geopend in 1893 en op 3 juni 1918 gesloten. Het oorspronkelijke (houten) stationsgebouw lag op de spoordijk, enkele meters boven straatniveau. De stationsgebouwen bevonden zich op spoorhoogte. Het station was met trappen bereikbaar. Op 5 januari 1953 werd het station heropend, met een nieuw stationsgebouw op gelijke hoogte met de verhoogde spoorbaan, ontworpen door architect Koen van der Gaast. Rond de wachtruimte loopt de trap naar boven. Oorspronkelijk was het tweede perron alleen te bereiken via een overpad. Dit gebouwtje bestaat nog steeds en was sinds 2006 een tijd in gebruik door een financieel adviesbureau. Het gebouw is in gebruik geweest bij IrisZorg. Ook heeft er korte tijd een politiepost in gezeten. In 1988 werd het vervangen door twee nieuwe ingangspartijen even verderop langs de spoorbaan bij een nieuwe onderdoorgang, waardoor het een viaductstation werd. Hoewel deze nieuwe gebouwen, ontworpen door architect Rob Steenhuis, uit niet veel meer dan trappenhuizen bestaan hebben ze een grote bouwmassa meegekregen. Vanaf de jaren negentig verloederde de stationsomgeving door graffiti, drugsdealers en hanggroepjongeren. In 2020 werd het station ingrijpend vernieuwd. De renovatie moest de omgeving overzichtelijker en veiliger maken, zodat het station een aangenamere plek werd om te verblijven. Ook de toegankelijkheid van het station werd verbeterd. Zo werden de perrons en trappen verbreed en kwamen er liften. Aan de noordzijde (Klarendal) kwam een nieuwe fietsenstalling. In 2018 heeft de gemeente Arnhem al het wegdekprofiel aan beide zijden vernieuwd en aangepast.

Klarendal is een wijk in Arnhem, gelegen tussen de wijken Spijkerkwartier en St. Marten. Klarendal is een authentieke volkswijk, met voornamelijk kleine woningen. De wijk heeft een etnisch gevarieerde samenstelling.

Het Spijkerkwartier is een woonwijk in Arnhem. De wijk werd in 1853 door stadsarchitect Hendrik Jan Heuvelink ontworpen, maar kwam pas in de jaren tachtig van de negentiende eeuw onder directie van diens zoon Hendrik Jan Heuvelink jr. echt van de grond. Het was gedeeltelijk een wijk met veel allure en dit is nog te zien aan de vele monumentale panden. De wijk grenst direct aan het Arnhemse centrum, en ligt aan de noordoost kant daarvan. Het Spijkerkwartier (in ruime zin) bestaat in feite uit drie buurten, van noord naar zuid: Spoorhoek, Spijkerbuurt en Boulevardkwartier.

De Kroon of De Klarendalse Molen is een ronde stenen stellingmolen in de Arnhemse wijk Klarendal. De korenmolen werd in 1849 gebouwd aan de Amsterdamseweg, in opdracht van Albertus Burgers, en kreeg in eerste instantie de naam: De Hoop. In 1870 werd de molen verplaatst naar de huidige locatie aan de Klarendalseweg. De molen staat iets uit het lood. De kap is gedekt met eiken schaliën.

Gezicht Arnhem - Spijkerkwartier / Boulevardkwartier is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in de wijk Spijkerkwartier in Arnhem in de Nederlandse provincie Gelderland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 26 januari 2005. Het gebied werd op 5 december 2007 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 34,7 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Vrijzinnig Hervormde Kerk is een kerkgebouw in de Nederlandse stad Arnhem, meer specifiek in het Spijkerkwartier. De kerk is in 1926 gebouwd volgens de principes van de Nieuwe Haagse school. De vrijzinnig-hervormde gemeenschap nam intrek in de kerk en sinds 1979 voegden de remonstranten zich hierbij. De kerk is ingepast in het straatbeeld van de Parkstraat door onder andere dezelfde rooilijn te hanteren en dat de ingang is voorzien van een kleine trap. De voorgevel is strak opgezet en is grotendeels uitgevoerd in Noors verband. Opvallend is het expressieve baksteenpatroon en de tufstenen ornamenten die de ingang accentueren. Boven deze vormen zijn negen glas-in-loodramen in de voorgevel aangebracht, die oorspronkelijk uit de Remonstrantse kerk komen. In de zijgevels zijn eveneens glas-in-loodramen aangebracht, gemaakt door Kees Kuiler. Deze abstracte vensters die verwijzen naar verhalen uit het oude en het nieuwe testament zijn nog allemaal origineel. Duidelijk is hier de invloed van de art deco te herkennen. De draagconstructie van dit gebouw is voor zijn tijd vooruitstrevend; het is geheel in beton uitgevoerd. Het interieur is vermoedelijk gebaseerd op de Unity Temple in de Amerikaanse stad Oak Park, ontworpen door Frank Lloyd Wright. In de kerk is op de eerste verdieping een tribune aanwezig. Het kerkgebouw is een rijksmonument.

De Sint-Jan de Doperkerk, of de Sint-Janskerk, is een rooms-katholieke kerk in de Nederlandse stad Arnhem. De kerk is vernoemd naar Johannes de Doper. Hij staat in de wijk Klarendal en werd gebouwd in de jaren 1894-1895, naar een ontwerp van architect Alfred Tepe. Het is een driebeukige hallenkerk in neogotische stijl. Het middenschip en de beide zijbeuken tellen zes traveeën. Aan de zuidelijke gevel staat een kleine achthoekige traptoren. De kerkinventaris werd grotendeels gemaakt door F.W. Mengelberg. Enkele beelden zijn afkomstig uit het atelier van J.P. Maas. De oorspronkelijke glas-in-loodramen, gefabriceerd door de firma Geuer uit Utrecht, gingen in de Tweede Wereldoorlog verloren. Op 17 mei 1895 werd de Jan de Doperkerk officieel geconsacreerd. De kerk is circa 20 jaar na de Sint-Martinuskerk gerealiseerd. Arnhem was in die tijd een snel groeiende stad en de wijk Klarendal kende een hoog aantal katholieken. De nieuwe Sint-Martinuskerk werd daarom al snel te klein, waardoor de pastoors een commissie oprichtten voor een nieuwe kerk. Middels ontvangen gelden uit collectes kon grond worden aangekocht aan de Hoflaan en in 1895 was de kerk gereed. De kerk werd wel een stuk eenvoudiger dan de Sint-Martinuskerk. Een jaar na de ingebruikname werd naast de kerk een pastorie gebouwd. Wegens teruglopend kerkbezoek werd de Sint-Janskerk op 25 september 2011 aan de eredienst onttrokken. Het kerkgebouw is een rijksmonument en zal niet worden afgebroken. Een jaar later werd bekendgemaakt dat de eigenaar van de kerk, het aartsbisdom Utrecht, de kerk verkocht aan een organisatie die een urnenmuur wil gaan creëren.

Arnhem (uitspraak: of , Arnhems: Ernem) is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Gelderland. De gemeente telt 167.632 inwoners en is daarmee de in grootte dertiende gemeente van Nederland. Ze heeft een totale oppervlakte van 101,54 km², waarvan 97,82 km² land en 3,72 km² water (22 november 2024, Bron: CBS). Tot de gemeente Arnhem behoren, behalve de stad Arnhem zelf, ook de dorpen Elden en Schaarsbergen, de buurtschappen De Praets en 't Vlot, en delen van de buurtschappen Terlet en Deelen. Arnhem maakt deel uit van het samenwerkingsverband Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (tot 2015 Stadsregio Arnhem Nijmegen). Arnhem ligt aan de rivier de Nederrijn (kortweg ook Rijn genoemd), de IJssel en de Sint-Jansbeek. De stad ligt aan beide zijden van de Nederrijn. Vooral het zuidelijke stadsdeel heeft zich na de Tweede Wereldoorlog grootschalig ontwikkeld. De stad is internationaal vooral bekend door de Slag om Arnhem in 1944: toen speelde Arnhem een belangrijke hoofdrol vanwege de luchtlanding en veldslag van de geallieerde troepen in september 1944, als onderdeel van Operatie Market Garden. Op verschillende plekken in de stad markeren monumenten de plekken waar tijdens de oorlog hevig werd gevochten. De rechtbank Gelderland en het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden zijn in de stad gevestigd, en het is de basis van de landelijke militaire kamer en de luchtmobiele brigade. Daarnaast is de stad standplaats van een aantal nationale en internationale bezienswaardigheden, waaronder het Nederlands Openluchtmuseum en dierentuin Koninklijke Burgers' Zoo.

De Slag om Arnhem was een luchtlanding en veldslag tijdens de Tweede Wereldoorlog die van 17 tot 25 september 1944 in en rond de stad Arnhem plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden. Het is, na de Slag om de Schelde, de grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was voor de geallieerden en Nederland grotendeels een mislukking doordat de brug in Arnhem over de Rijn niet kon worden ingenomen. Mede hierdoor werd het noorden en westen van Nederland niet bevrijd en kreeg men hier te maken met de hongerwinter.

De evacuatie van Arnhem was het door de Duitse Wehrmacht gedwongen vertrek van tienduizenden inwoners van de Nederlandse stad Arnhem en plaatsen in de directe omgeving van 23 tot 25 september 1944 gedurende de Slag om Arnhem in de Tweede Wereldoorlog. De Duitse bezetter besloot hiertoe om de stad makkelijker te kunnen verdedigen tegen de geallieerde aanval en om beslag te kunnen leggen op de goederen in de stad. De evacuatie verliep ongeorganiseerd en moeizaam en had een zware impact op veel inwoners, die alleen de hoogstnoodzakelijke spullen mee mochten nemen, niet wisten waar ze heen moesten, wanneer ze weer terug zouden kunnen keren en in welke staat hun woningen en overige spullen zich zouden bevinden (zeer slecht, zoals zou blijken). Pas na de geallieerde bevrijding van Arnhem op 14 april 1945 konden de evacués in principe terugkeren, maar praktisch was dat vaak zeer moeilijk omdat verreweg de meeste huizen onbewoonbaar waren geworden door oorlogsschade en plunderingen. Sommigen keerden pas in september 1945 terug, anderen keerden nooit meer terug. De evacuatie van Arnhem heeft mogelijk wel honderden extra burgerslachtoffers voorkomen, aangezien het in de maanden daarna, net als het bevrijde Nijmegen aan geallieerde zijde, aan het front kwam te liggen en regelmatig werd beschoten. Nijmegen is echter nooit geëvacueerd tijdens de vijf maanden dat het door de Duitsers vanaf de noordoever van de Waal werd bestookt, waardoor honderden Nijmeegse burgers om het leven kwamen. Bij de uiteindelijke geallieerde bevrijding van Arnhem in april 1945 werd er daarom weliswaar grote schade aan gebouwen aangericht, maar vielen er bijna geen burgerdoden, behalve tijdens de Slag om de Geitenkamp (12–13 april 1945), waarin een Brits-Canadees bombardement veel doden veroorzaakte onder de allerlaatste overgebleven bewoners (voornamelijk dwangarbeiders en NSB-gezinnen).

Het Stedelijk Gymnasium Arnhem (SGA) is een categoraal gymnasium. De Arnhemse school is een van de oudste gymnasia van Nederland.