place

Teniersstraat 1

Bouwwerk in Amsterdam-ZuidBouwwerk van Jan StuytBouwwerk van Jos CuypersRijksmonument in Amsterdam
2019 Teniersstraat 1 (01)
2019 Teniersstraat 1 (01)

De Teniersstraat 1 is een gebouw aan de Teniersstraat te Amsterdam-Zuid met zijvleugels aan het Museumplein en Johannes Vermeerstraat. Het gebouw is verreweg het grootste gebouw aan de Teniersstraat. Het neemt voor wat betreft ruimte ongeveer de helft van de lengte van de straat in beslag. Het werd vanaf ongeveer 2 juli 1908 (datum eerstesteenlegging) gebouwd om onderdak te bieden aan de Boerhaave kliniek, die in de Sarphatistraat 13-15 uit haar pand groeide. Het ontwerp was afkomstig van de architectenduo Jos Cuypers en Jan Stuyt. Zij ontwierpen een gebouw in de neoclassicistische stijl, die aansloot bij de architectuur van de omringende villa’s. Het ziekenhuis werd 25 mei 1909 in gebruik genomen. Het Nieuws van den Dag schreef toen in een recensie; het gebouw was deftig en voornaam met veel licht en lucht. Het gebouw kent drie verdiepingen onder een tentdak waarbij het middendeel van de voorgevel als een risaliet is uitgevoerd. De meegebouwde schoorsteen is voorzien van guirlandes en een bord. Zijvleugels onder schilddaken kennen eveneens risalieten. Er zijn scheepsvormige windwijzers te vinden. Verder is het gehele gebouw versierd met zuilen, consoles en kransen. In 1988 werd het gebouw tot rijksmonument verklaard vanwege de architectuur-historische waarde. In 1994 sloot de Boerhaave kliniek haar deuren en ging verder als Boerhaave Medisch Centrum, dat vanaf 2014 zich in de Dintelstraat vestigde. Vanaf het vertrek van de kliniek gaf het pand steeds meer ruimte tot kantoor.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Teniersstraat 1 (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Teniersstraat 1
Museumplein, Amsterdam Zuid

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Teniersstraat 1Lees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.357061111111 ° E 4.8835722222222 °
placeToon op kaart

Adres

Museumplein 9
1071 DJ Amsterdam, Zuid
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

2019 Teniersstraat 1 (01)
2019 Teniersstraat 1 (01)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Gabriël Metsustraat 7
Gabriël Metsustraat 7

Gabriel Metsustraat 7 te Amsterdam is een vrijstaand gebouw uit 1911 aan de Gabriël Metsustraat, Museumkwartier in Amsterdam-Zuid. Het gebouw staat tussen de Amerikaanse ambassade aan het Museumplein in de ingang van de Van Miereveldstraat. Architect Christiaan Posthumus Meyjes sr. ontwierp voor deze buurt met stadsvilla’s een schoolgebouw in villavorm. Hij bediende zich van de bouwstijl Um 1800, voor een gebouw dat in leergang 1912/1913 betrokken werd door een Hogere Burgerschool van de "Amsterdamsche Vereeniging voor Middelbaar onderwijs aan Meisjes". In februari 1912 vond een eerste steenleggingplaats.. In de dwarsbalk boven de toegangsdeur is de naam te lezen "Amsterdamsche Schoolvereeniging"; een opleidingsinstituut dat hier vanaf 1919 tot 1931 gevestigd was, nadat de meisjesschool alweer vertrokken was. Ook daarna bleef het gebouw onderdak bieden aan opleidingsinstituten zoals de Opleidingsschool voor Christelijk Maatschappelijk Werk (OCMA) en in de 21e eeuw is er een dependance gevestigd van de Lucia Marthas Institute for Performing Arts (LMIPA) van de Hanzehogeschool Groningen (gegevens april 2020). Posthumus Meyjes kwam destijds met een school die voldeed aan de nieuwe eisen van licht en lucht. Licht en lucht konden vanwege de grote raampartijen voldoende diep het gebouw binnendringen. Opvallend waren destijds de natuur- en scheikundelokalen en bijbehorend laboratorium. Een conciërgewoning maakte deel uit van het complex net als een verwarmingsketels en kolenbergplaats. Vanaf de begane grond zijn zichtbaar een eerste, een tweede verdieping en een kap- en/of zolderverdieping. Doorheen alle gevels vindt een afwisseling plaats tussen baksteen en natuursteen, beginnend met een natuurstenen plint. Het dak wordt gevormd door een schilddak met shingles en/of leien. Onder de kroonlijst zijn eerst guirlandes zichtbaar en daaronder bevinden zich vijf traveeen in symmetrische opzet. In de middelste travee bevindt zich de toegang met dubbele houten deuren. De toegang wordt terzijde gestaan door dorische zuilen, die het bovenliggende balkon dragen. De deuren/glaspartij toegang gevend tot het balkon wordt omringd door een natuurstenen geheel, waarin lisenen, een fries en architraaf te vinden zijn. Die omlijsting draagt voorts nog twee vaasachtige objecten. Het balkon zelf is afwisselend dicht gewerkt en wel half open. Boven de genoemde vazen zijn twee uilachtige gevelversieringen aangebracht voor dat de daklijst/kroonlijst begint. Boven de daklijst/kroonlijst zijn verdiepinghoge dakkapellen geplaatst. De twee buitenste dakkapellen zijn omgeven door klauwstukken en driehoekige frontons. De middelste dakkapel ontbeert de klauwstukken met heeft een fronton in serlianavorm. Er raampartijen in voor- en zijgevels hebben een klassieke vensterverdeling. Het gebouw werd in 1996 tot rijksmonument verklaard vanwege haar architectuur- en cultuurhistorische waarde, maar ook vanwege haar typologische waarde als schoolgebouw. De originele opdracht (gelijkend op villa) was ook een van de redenen het tot rijksmonument te verklaren.

Hope (Pieter Ceizer)
Hope (Pieter Ceizer)

Hope is een beeld van Pieter Ceizer. Ceizer (Amsterdam, 1982) groeide op rond of in het Museumkwartier, leerde bijvoorbeeld zwemmen in het Zuiderbad. Hij was al kind regelmatig te vinden op het Museumplein waar hij alternatieve kunst (skateboard halfpipe, graffiti, etc.) zag komen en vertrekken. Hij wilde dat ook wel. Ceizer ging vanuit de street-art verder in design en leverde vanuit woonplaats Parijs werk af voor allerlei internationale bedrijven, waaronder Coca-Cola, Heineken en Paris Saint-Germain. In 2020 was hij onder meer werkzaam voor het Van Gogh Museum, hij maakte er een kledingcollectie voor. Hij kwam in contact met de ondernemersvereniging (BIZ Museum Quarter) hetgeen resulteerde in dit sprankelende beeld. Het is de vorm van een hand, een signatuur van de kunstenaar in die tijd. Hij had al miniatuurbeeldjes ervan, maar het zou ook terug te vinden zijn op andere kunstuitingen (schilderijen, bedrukte T-shirts, bekers en caps). Het is de bedoeling dat Hope een rondreis maakt door het Museumkwartier, het was al te vinden in de P.C. Hooftstraat en op het Museumplein. Het beeld moet een tegenwicht geven op de sombere tijden gedurende de coronapandemie. Na december 2021 is het de bedoeling dat het naar Parijs verhuist; geen geringe opgave; het is vier meter hoog en moet per dieplader verplaatst worden. De kunstenaar zei zelf dat hij bij dit werk geïnspireerd werd door Robert Indiana (uiterlijk) en Andy Warhol (bloemen, vrolijkheid en energie). Er is een tweelingbeeld Peace van dezelfde kunstenaar.

Pieter de Hoochstraat 78
Pieter de Hoochstraat 78

Pieter de Hoochstraat 78 te Amsterdam is een schoolgebouw aan de Pieter de Hoochstraat in Amsterdam-Zuid. Dit was eeuwenlang agrarisch gebied aan de zuidrand van Amsterdam; in de 19e eeuw vooral in beheer bij gemeente Nieuwer-Amstel. In de tijd stak Amsterdam na een grote annexatie van grond van die gemeente voor wat betreft de bebouwing de Singelgracht over. Voor de bevolking moesten scholen gebouwd worden. In die categorie past ook dit schoolgebouw waarvoor de gemeente in 1912 grond beschikbaar stelde voor de School voor maatschappelijk werk ("Kunst van het helpen"). De school kon op 23 september 1913 geopend worden onder aanwezigheid van vele vertegenwoordigers uit onderwijs (wethouder) en van het blindeninstituut aan de Vossiusstraat. Ook Mia Boissevain, Rosa Manus en Marie Muller-Lulofs (voorzitter van het schoolbestuur) waren aanwezig. Die laatste refereerde in haar toespraak dat het toch zonde was geweest dat de vorige meisjesschool in 1903 moest sluiten (Rozenstraat) en nu pas weer openging. Daartoe was in 1911 geld ingezameld om tot dit (laat) resultaat te kunnen komen. Het schoolbestuur had aan architect Jan Ernst van der Pek een ontwerp gevraagd. De school begon met 40 leerlingen. Van der Pek gaf er zelf wel les; zijn vrouw Louise Went nam het stokje over van Muller-Lulofs. Went kon in 1939 het veertigjarig bestaan van de school vieren, onder de aantekening dat de school vanaf 1921 gemeentelijke ondersteuning kreeg. In de jaren vijftig werd de aandacht niet meer alleen gericht op meisjes/vrouwen, maar zocht de school ook jongens/mannen. De school zou er tot 1957 haar vestiging hebben, toen verhuisde het naar het Karthuizerplantsoen 2. Er trok vervolgens een kweekschool voor kleuterleidsters in, die in de jaren zeventig de naam Gemeentelijk Opleidingsschool voor kleuterleidsters kreeg. In latere jaren bleef het in gebruik voor onderwijs. In 2023 is er (weer) een naambord van het tegenoverliggende Montessori Lyceum Amsterdam bij de voordeur bevestigd. Het gebouw kende vier bouwlagen, opvallend is de niet symmetrisch geplaatste erker over twee verdiepingen boven de entree. Er vonden ten minste drie verbouwingen plaats waarbij onder meer een opbouw werd geplaatst; een status als gemeentelijk monument zit er dus voorlopig niet in.

Gabriël Metsustraat 16
Gabriël Metsustraat 16

Gabriël Metsustraat 16 te Amsterdam is een gebouw aan de Gabriël Metsustraat, Museumkwartier, Amsterdam Oud-Zuid. Die straat, die haar naam in 1899 ontving, werd in het daaropvolgend decennium bebouwd met eigenlijk een pand-voor-pandsysteem. Voor huisnummer 16 werd naar ontwerp van architect Hendrik Petrus Berlage een kunstnijverheidsschool neergezet met als officiële titel Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes met onder andere een opleiding tot tekenlerares, maar ook leerden ze boekbinden, houtsnijden en textielbewerking. Berlage ontwierp het gebouw in de rationalistische stijl. De aanbesteding vond plaats in het voorjaar van 1908. Het gebouw werd laat september 1908 in gebruik genomen. In de loop der jaren werd er flink verbouwd om het aan te passen aan steeds wisselend gebruik, maar de voorgevel bleef vrijwel onaangetast. In 1967 kwam het gebouw leeg te staan toen de toenmalige onderwijsinstelling opging in de Gerrit Rietveld Academie en zich vestigde aan de Fred. Roeskestraat in Buitenveldert/Zuidas. Na een aantal jaren onderdak te hebben geboden aan diverse instellingen, zoals in 1973 was er het Centraal Laboratorium voor Onderzoek van voorwerpen van Kunst en Wetenschap gevestigd. Het gebouw werd in 2016 aangekocht door het Koninklijk Concertgebouworkest, koop was alleen mogelijk vanwege de culturele instelling die het bleef huisvesten. Hun gebouw was te klein geworden voor alle taken en onderdelen waren al over de stad verspreid. Opnieuw werd er intern flink verbouwd zodat het genoemd orkest er in 2019 ruimtes in gebruik kon nemen met oefenruimtes, ensembleruimten, kantoren en ontvangstruimte. Het gebouw kreeg toen een uitbouw aan de achterzijde met opnieuw studio’s en ruimten voor fysiotherapie. Het gebouw kreeg toen ook een nieuwe naam: KCO House. De naam van de school was in een tegeltableau boven in de gevel te lezen, maar werd in de loop der jaren verwijderd dan wel onleesbaar gemaakt. Toen het orkest haar intrek in het gebouw nam, kwam er een nieuw tegeltableau, toen 25 meter breed en 0,51 meter hoog. Stadsdichter K. Schippers kwam met de tekst:Let·op·wat·iedereen·kan·horen·en·pas·dan·komt·het·hier·toevallig·tevoorschijn·een·nieuwe·klank. Dat werd in de kleuren Berlagegroen en goud door Koninklijke Tichelaar Makkum op 96 tegels gezet in de huisstijl van het orkest, dat uit de koker van graficus René Knip komt. Overigens zou er in het gebouw ook een tegeltableau geplaatst zijn met daarop alle namen van concertgebouwleden tot 2019. Verderop in de straat was op Gabriël Metsustraat 8 ongeveer gelijktijdig een huishoudschool neergezet. Op huisnummer 18-20 kwam ook nog een school. Berlage had voor de straat ook een theater ontworpen; het zogenaamde Museum-theater; het is er nooit gekomen.