Abelschegrub

De Doodeman is een heuvel in het Heuvelland gelegen nabij Wijlre in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. De straat hier ter plaatse heet de Dodemanweg. De Doodeman loopt omhoog vanuit het gehucht Stokhem naar de buurtschap Berghof op het plateau. Aan de voet van de heuvel stroomt ook het riviertje de Geul. Ten noorden komt de Keutenberg omhoog. Ten zuiden van de Doodeman snijdt het droogdal Abelschegrub in op het Plateau van Margraten.

Het Gericht of 't Gericht is een locatie aan de Wijlre Gerichtsweg bij Beertsenhoven en Wijlre in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem. De Wijlre Gerichtsweg ligt in het verlengde van de Trichterweg die vanuit Beertsenhoven door de Beertsengrub richting Margraten het Plateau van Margraten oploopt. Ten oosten van Het Gericht ligt de Dolsberg, ten noordwesten ligt Berghof en ten noordoosten ligt Stokhem.

De Beertsengrub is een droogdal bij Wijlre in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem in Zuid-Limburg. Het dal ligt ten zuidwesten van Wijlre en ten zuidwesten van buurtschap Beertsenhoven dat aan de monding van het dal gelegen is. Op zowel de noordelijke als de zuidelijke hellingen van het dal liggen weilanden en hellingbossen. Door het droogdal loopt de holle weg Maastrichterweg richting Ingber.De Beertsengrub ligt in de noordoostelijke rand van het Plateau van Margraten in de overgang naar het Geuldal. De grub ligt tussen twee heuvels met ten zuidoosten de Dolsberg.Bovenaan op het plateau stond vroeger Het Gericht. Ongeveer 400 meter naar het noordwesten komt de Abelschegrub het plateau op.

De Mariakapel is een kapel in Stokhem bij Wijlre in de Nederlands Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. De kapel staat onderaan een berghelling aan de westrand van de plaats aan een splitsing waar de straat Stokhem zich splitst in de weg Haasstad, die in noordelijke richting langs de Gronselenput en de Geul naar Schin op Geul loopt, en de Dodemanweg, die in westelijke richting het Plateau van Margraten oploopt naar Berghof. Ongeveer 40 meter ten oosten van de kapel begint de Konijnendellerveldweg die in zuidwestelijke richting het droogdal de Abelschegrub inloopt richting Ingber. De kapel is gewijd aan Maria, specifiek Onze-Lieve-Vrouw van Banneux.

Berghof (Limburgs: Berghäöf) is een buurtschap ten westen van Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De buurtschap ligt boven op het plateau van Margraten achter de Keutenberg en is vanuit Wijlre via de steile Doodemansweg te bereiken. Onderaan de helling ligt Stokhem. Ten zuidoosten van Berghof snijdt het droogdal Abelschegrub in op het plateau en ten noordoosten de Gronzedelle. Typerend voor Berghof zijn de grote carréboerderijen, gebouwd van mergelsteen. Bij een staat nog een oud bakhuis.

Stokhem (Limburgs: Sjtókhem) is een buurtschap van Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem en ligt in het dal van de Geul. Het achtervoegsel hem slaat op het woord heim ((t)huis) of plaats, wat aangeeft dat hier al zeer lang mensen wonen. Stok verwijst naar stam of familie,verzameling of groep, denk aan een stok bijen, een stok speelkaarten of stokvooraad. Oude schrijfwijzen zijn: Stokkem, in 1399 Stochem en in 1840 Stockem. Ook komt wel Stokkum en Stockheim voor. Vanuit Stokhem gaat er een weg richting het westen de helling de Doodemansweg op naar Berghof en gaat er een pad (Heischenweg) door de Abelschegrub richting Ingber. Via een pad naar het noorden loopt er een pad langs de Gronselenput en de Geul naar Schin op Geul en passeert daarbij de Groeve onder de Keutenberg. Vanaf nabij de Gronselenput loopt ook door de Gronzedelle een pad het plateau op. Naar het oosten loopt er een pad naar Wijlre en de weg naar het zuiden gaat via Kasteel Wijlre in de richting van Wijlre, Beertsenhoven en Gulpen. Aan de dorpsstraat richting de Geul liggen enkele vakwerkhuizen. Heel Stokhem telt ca 75 huizen en boerderijen. Aan de westrand van Stokhem staat een forse Mariakapel.

De Gronselergrub of Gronzedelle is een droogdal bij Wijlre in de Nederlandse gemeenten Gulpen-Wittem en Valkenburg aan de Geul in Zuid-Limburg. Het dal ligt ten westen van Wijlre, ten noordwesten van Stokhem en ten zuiden van de plaats Keutenberg. Aan de monding van het dal ligt buurtschap Haasstad en liggen twee campings aan de Geul. Even noordelijker van de monding ligt de Gronselenput. Op de beide hellingen van het dal liggen hellingbossen en weilanden. Door het droogdal loopt de holle weg Gronzedellerweg van Haasstad richting Berghof.De Gronselergrub ligt in de noordoostelijke rand van het Plateau van Margraten in de overgang naar het Geuldal.Ongeveer een kilometer zuidelijker komt de Abelschegrub het plateau op en ongeveer een halve kilometer naar het noordwesten de Engwegengrub.

De Dolsberg is een heuvel bij Gulpen in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De heuvel ligt ten noorden van Gulpen en ten zuidwesten van Beertsenhoven. De buurtschap Gracht Burggraaf ligt ten zuidoosten van de Dolsberg aan het uiteinde van een droogdal. Dit droogdal scheidt de Dolsberg van de zuidelijker gelegen Beversberg. De Dolsberg is het oostelijke uiteinde van het Plateau van Margraten, waar ook de Beversberg deel van uitmaakt. Aan de noordzijde van de Dolsberg ligt een ander dieper droogdal, de Beertsengrub, waardoorheen een holle weg loopt en waar Beertsenhoven aan het oostelijke uiteinde van ligt. Ten oosten van de Dolsberg ligt het Geuldal waar het riviertje de Geul stroomt. Aan de andere zijde van het dorp Gulpen ligt de Gulperberg. De Dolsberg is een steile deels beboste heuvel met een hoogte van ongeveer 160 meter boven NAP. Aan de voet van de heuvel liggen meerdere bronnen. Er lopen drie paden de heuvel op, dat zijn de Weg Over de Dolsberg, het Dolsbergervoetpad en de Dolsbergerveldweg. De nabijgelegen abschnittsmotte Gracht Burggraaf is afgesneden van de Beversberg en ligt bij het punt waar de Gulp en de Eyserbeek in de Geul stromen.

Beertsenhoven (Limburgs: Baetsehaove) is een buurtschap ten zuidwesten van Wijlre in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. De buurtschap ligt tussen de Geul en het natuurgebied Dolsberg aan de gelijknamige weg van Stokhem naar Gulpen en bestaat uit vijf boerderijen en huizen. De naam 'Beertsenhoven' is afgeleid van de hoeve van ene Berthso. Een van de boerderijen is gebouwd in vakwerkstijl en heeft een met dakpannen beklede zijgevel. Midden in de buurtschap staat een smeedijzeren wegkruis van voor 1870. In de directe omgeving zijn verschillende holle wegen en waterbronnen. Een van die holle wegen is de Maastrichterweg en ligt in de Beertsengrub die vanaf het Plateau van Margraten komende bij Beertsenhoven eindigt. Op het plateau bovenaan de Beertsengrub stond vroeger Het Gericht, de galg van Wijlre. Op de Dolsberg ten zuidwesten van de buurtschap staat een hellingbos met onder andere orchideeën.

De Gronselenput of Gronselerput is een bron in Nederlands Zuid-Limburg in het Geuldal in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Ze ontspringt onderaan de voet van de Keutenberg vlak bij de camping De Gronselenput direct aan de oever van de Geul. Ze ligt naast het wandelpad dat vanuit Schin op Geul naar Stokhem voert. Vlak bij de Gronselenput ligt de Groeve onder de Keutenberg. Bij de Gronselenput ligt de Gronselergrub die insnijdt in het Plateau van Margraten.

De Groeve onder de Keutenberg of Keutobergia is een ondergrondse groeve en voormalige schuilkelder in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Valkenburg aan de Geul. De groeve ligt tussen Schin op Geul en Wijlre tussen de buurtschappen Engwegen en Stokhem. Naar het oosten ligt buurtschap Etenaken. Aan het wandelpad Haasstad tussen deze twee buurtschappen ligt in de helling onder de Keutenberg de schuilkelder met aan de voet van de helling het riviertje de Geul en de Gronselenput. De ondergrondse groeve ligt in een hellingbos in de noordoostelijke rand van het Plateau van Margraten in de overgang naar het Geuldal. Ter plaatse duikt het plateau een aantal meter steil naar beneden.

De Keutenberg (Limburgs: Keuteberg of Kuiteberg) is een buurtschap bij Schin op Geul (gemeente Valkenburg aan de Geul) boven op de gelijknamige heuvel, die 163 meter hoog is. Tot 1981 hoorde de Keutenberg bij de gemeente Wijlre. Om de buurtschap van 10 boerderijen en huizen te bereiken moet een helling van 22% worden beklommen die begint in het gehucht Engwegen. Daarna volgen nog een aantal honderden meters boven de 15%. Eenmaal bij het gehucht is het minder steil naar de top. In de noordelijke helling bevindt zich de Groeve Keutenberg, waaruit de Romeinen al mergelkalk haalden om het land te bemesten. De gebrande kalk werd gebruikt als metsel- en pleisterkalk. Het is nu een geologisch monument. Nabij de groeve staat het restant van de Kalkoven Engwegen. In de oostelijke helling bevindt zich de Groeve onder de Keutenberg die in de Tweede Wereldoorlog als schuilkelder in gebruik was. Vlak voor het begin van de buurtschap stond een oude mergelschuur met een schilddak in de wei. Deze is anno 2023 ingestort en een ruïne van de schuur resteert. Ook zijn er een aantal vakwerkhuizen te vinden. In het centrum van de bebouwde kom staat een smeedijzeren wegkruis met een crucifix met aan weerszijden gereedschap: een ladder, een mes en een tang. Tot ver na de Tweede Wereldoorlog haalde men, via een steil bergpad drinkwater uit de Gronselenput, een bron aan de voet van de berg aan de oever van de Geul. Op ongeveer anderhalve kilometer naar het westen ligt het Gerendal. Ten noordwesten van de Keutenberg ligt een andere heuvel: de Sousberg. Tussen de Keutenberg en de Sousberg ligt het droogdal Engwegengrub. Ten noordoosten en ten zuidoosten ligt het Geuldal met in het dal Schin op Geul, Schoonbron, Etenaken en Wijlre. Aan de zuidzijde van de Keutenberg vervolgt het plateau van Margraten. In Keutenberg staan twee vakwerkboerderijen en –huizen die tevens rijksmonument zijn.