Brug 1177

Brug 1223 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brugnummers 1200-1299 in Amsterdam behoren veelal bij bruggen uit de jaren zeventig, die geplaatst werden tijdens de bouw van de wijk Bijlmermeer. Uitzondering daarop zijn de bruggen met nummers 1216 tot 1224. Zij liggen weliswaar in Amsterdam-Zuidoost, maar werden gebouwd tijdens de herinrichting van het Nelson Mandelapark, tot 2014 Bijlmerpark geheten. Francine Houben van Mecanoo richtte het park opnieuw in waarbij er in het zuidelijk deel (ten zuiden van Karspeldreef) een grote vijver werd gegraven (en een andere gedempt). Die vijver wordt door midden gesneden door brug 1223. Deze brug wijkt af van de andere bruggen uit die serie. Bruggen in het park, inclusief de in 2021 gebouwde Reigersbospadbrug, hebben leuningen/balustrades met sierlijke linten. Brug 1223 heeft het uiterlijk van een havensteiger, dus zonder leuningen en balustrades. Bijzonder aan de brug is dat ze zich aan beide uiteinden splitst in twee af- en toevoeren. Ten zuidoosten van de brug staat de Vlinderheuvel.

Brug 1219 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Alhoewel het brugnummer wijst op een brug gebouwd in de jaren zeventig van de 20e eeuw, dateert de brug uit 2010. Het Nelson Mandelapark (Bijlmerpark) onderging toen na verwaarlozing en jaren planning een ingrijpende vernieuwing. Daarbij kreeg het een andere indeling. Ook het stuk dat tegen de Gaasperdammertunnel/weg ligt werd aangepast. Over een nieuwe waterweg werd brug 1219 gelegd, die in het rijdek een kromming heeft. Ze werd ontworpen door Mecanoo onder leiding van Francine Houben, die de gehele herinrichting van het park verzorgde, en gefabriceerd bij Haasnoot Bruggen. Zij bouwden bruggen en toegangen op metalen frames met sierlijke lintmotieven daartussen; ze vormen alle een eenheid binnen het park, zie bijvoorbeeld ook de Albert Helmanbrug (brug 1231). De linten zijn gebaseerd op het handschrift van Houben. De brug ging rond 2020 jaren schuil achter hekken vanwege de bouw van de Gaasperdammertunnel en de infrastructuur eromheen. In 2020 en 2021 werd er tevens gebouwd aan de Reigersbospadbrug die over deze brug 1219 en de tunnel is gebouwd om voetgangers en fietsers over het tunneldek te krijgen. Die brug is in dezelfde stijl gebouwd, maar vele malen groter.

Brug 1224 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brugnummers 1200-1299 in Amsterdam behoren veelal bij bruggen uit de jaren zeventig, die geplaatst werden tijdens de bouw van de wijk Bijlmermeer. Uitzondering daarop zijn de bruggen met nummers 1216 tot 1224. Zij liggen weliswaar in Amsterdam-Zuidoost, maar werden gebouwd tijdens de herinrichting van het Nelson Mandelapark, tot 2014 Bijlmerpark geheten. Francine Houben van Mecanoo richtte het park opnieuw in waarbij er in het zuidelijk deel (ten zuiden van Karspeldreef) grote vijvers werden gegraven, die afwatering behoefden. De afwatering gaat naar de K-buurt; ter plekke lag al een afwateringstocht die onder de Bullewijkpadbrug doorvoerde. Om de noord-zuidverbinding in het park te kunnen handhaven werd er over die afwateringstocht een bruggetje gelegd. De brug werd uitgevoerd in het ontwerp van eerder genoemde architect, waarbij de sierlijke linten een variant zijn op het handschrift van Houben.

De Yaa Adu-Ampomabrug (tot 2023 Reigersbospadbrug) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

De Bullewijkpadbrug (brug 1083) is een bouwkundig kunstwerk uit 1981 in Amsterdam-Zuid. Het is sinds de bouw van de Gaasperdammertunnel nog de enig bestaande brug in de serie 1080-1089. Het ontwerp voor de brug in de vorm van een viaduct kwam van Dirk Sterenberg werkend bij de Dienst der Publieke Werken. Hij moest een overspanning maken in de almaar langer wordende Gooiseweg richting de rijksweg 9. Dit keer was het traject tussen de Karspeldreef en Gaasperdammerweg aan de beurt. Sterenberg had het druk in Amsterdam-Zuidoost, er moesten in korte tijd veel brugachtige constructies ontworpen en gebouwd worden in verband met de gescheiden verkeersstromen als ook de waterhuishouding in deze polder. Sterenberg ontwierp ze dan ook als een soort serie. Ook deze kruising met het Bullewijkpad en parallel lopende afwateringstocht werd als zodanig uitgevoerd. Ze lijkt op andere viaducten in de Gooiseweg: een betonnen liggerbrug met brugpijlers in het midden waarop een breed juk, waarop weer de liggers rusten. Sterenberg, ook beeldhouwer/kunstenaar, lijkt zich bij dit viaduct uitgeleefd te hebben in de betonconstructie van pijlers en jukken. Op de betonnen fundering staan drie robuuste ronde betonnen kolommen, die naast elkaar staan. Deze drie pijlers dragen het juk, dat in de meeste gevallen bestaat uit een dwarsbalk, maar hier een heel vlak in beslag neemt. De vlakken aan beide zijden zijn in wisselend grof en glad beton uitgevoerd, zodat er enige tekening (tegelmotief) op het grote vlak is te zien. De uiteinden van het vlak zijn uitgevoerd als een modern abstract sculptuur, dat tevens zorg draagt voor de afvoer van regenwater. Dat regenwater wordt geleid naar twee hangende punten. Het juk draagt aan beide uiteinden van de overspanning een lantaarn. In april 1981 begonnen de heiwerkzaamheden. Het viaduct werd inclusief geluidsschermen opgeleverd. Het viaduct ging vanaf 1981 naamloos door het leven met het nummer 1083. Amsterdam vernoemde op 8 december 2017 (bijna) alle viaducten in de ringweg, om een betere plaatsaanduiding te krijgen. Op die datum werd de nieuwe naam opgenomen in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Het bouwwerk werd daarbij vernoemd naar het onderliggende Bullewijkpad, dat op haar beurt is vernoemd naar de wijk waarin zij deels loopt en die is weer genoemd naar de Bullewijk, een riviertje. Amsterdam kent ook een Bullewijkbrug over hetzelfde pad, maar dan in de Huntumdreef, bijna 750 meter naar het westen.

Brug 1220 en Brug 1221 zijn bouwkundige kunstwerken in Amsterdam-Zuidoost.

Huntum is een straat en buurt in de Bijlmermeer in Amsterdam-Zuidoost. De buurt, maar ook de Huntumdreef en het Huntumpad werden op 20 januari 1971 bij een raadsbesluit vernoemd naar een Patriciërshuis aan de Vecht ten zuiden Vreeland. Waar de rest van de Bijlmermeer aan het eind van de 20e en het begin van de 21e eeuw voor grote delen is vernieuwd bevindt deze wijk zich nog steeds grotendeels in zijn oorspronkelijke vorm (gegevens 2021).

In het Nelson Mandelapark ligt ten zuiden van de Karspeldreef een titelloos artistiek kunstwerk. Het is een grof kunstwerk uit 1977 van Kor Heemsbergen (1936-2005), die behalve kunstenaar ook landschapsvormgever was. Het werk kreeg in de volksmond de namen Omegaberg en De hunebed. Het bestaat namelijk uit een zestal keurig gerangschikte Omega-tekens van cortenstaalplaat. Deze staalplaten liggen echter voor en tegen een heuvel van rotsen van Belgisch blauw hardsteen, die juist willekeurig gestapeld lijken. Van Heemsbergen is bekend, dat hij gebruik maakte van tegenstellingen in materiaal en uiterlijk daarvan. Het kunstwerk werd geplaatst in het kader van de halfprocentsregeling bij de inrichting van wat toen nog het Bijlmerpark heette (de naamswijziging vond plaats in 2014). Het lag enkele jaren in een soort wildernis, omdat het zuidelijk deel van het park later werd ingericht dan het noordelijk deel. Het beeld onderging juist wat Heemsbergen voor ogen stond; het werd beïnvloed door natuurkrachten. Zo verzakte het Bijlmerpark en werd het beeld uiteengedrukt door opgroeiende bomen, die ook deel uitmaakten van de inrichting van het park. Tijdens de grote herinrichting van het park in de jaren 2009-2011 onder leiding van Mecanoo werden de bomen verwijderd en kreeg het een prominente plaats op een heuveltje. Het beeld werd daarbij enkele meters naar het oosten verplaatst. Bij plaatsing in 1977 is overeengekomen dat het beeld net als vier andere beelden, permanent thuishoren in het park. Bij verplaatsing moet toestemming gevraagd worden bij de kunstenaars of erfgenamen.

Home sweet home is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het valt in de categorie toegepaste kunst. Het Bijlmerpark werd rond 1977 aangelegd en werd in de jaren 2009 opnieuw ingericht onder aanvoering van Francine Houben van Mecanoo. In zowel het zuidelijk als het noordelijk deel werd (opnieuw) een deel gereserveerd en ingericht als sportterrein. Deze sportterreinen moesten omheind worden om ze duidelijk van de rest van het recreatiepark te scheiden. Men vond daarbij dat gangbare hekwerk geen enkele bijdrage zouden leveren aan het opknappen van het park. Stalen staven of gaaswerk zouden een eentonig beeld opleveren, mede omdat de te omheinen terreinen een omtrek hebben van 1200 meter. Er werd voor gekozen een hekwerk te maken dat binding zou geven met de bewoners in de omgeving. In de omringende wijken wonen mensen met meer dan 80 verschillende culturele achtergronden. In het hekwerk zijn zoveel mogelijk van die achtergronden verwerkt. Het hekwerk heeft daarbij het uiterlijk meegekregen alsof het gekantklost (lace fence) is. Het ontwerp kwam van "DeMakersVan" (Joep en Jeroen Verhoeven en Judith de Grauw), die er de Toon van Tuyl Designprijs mee wonnen. In het hekwerk zijn wajangpoppen te ontwaren, maar ook bijv. een molen. Verhoeven verdiepte zich in textielpatronen van over de hele wereld. De items werden aangebracht door een speciale verhittingstechniek; staal wordt plooibaar bij verhitting, maar bij afkoeling is het weer stijf. Verhoeven vertelde in 2023 dat al bij de opening diverse buurtbewoners op zoek gingen naar patronen uit hun geboorteland.

Constructie is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Kunstenaar Shlomo Koren werd bij de aanleg van het Bijlmerpark (in 2014 hernoemd in Nelson Mandelapark) gevraagd een beeld te ontwerpen. Hij kreeg net als een aantal andere kunstenaars een opdracht in het kader van de halfprocentsregeling (een ½% van de aanbestedingskosten voor bouwwerken kon uitgegeven worden aan kunstobjecten); dat gaf hier een vrij bedrag van 1.860.000 NLG. Hij liet zich inspireren door de betonnen flatgebouwen die rondom het park stonden en welke kant je ook uitkeek het zicht op de omgeving blokkeerden. Voorts vond hij het park “te netjes”. Koren kwam met een constructie van veertien aluminium buizen; eigenlijk meer geen object dan een object. De kunstenaar vond het afsteken bij de bebouwde en niet-bebouwde omgeving. Het werk ziet er uit als een grote diabolo (X-vorm opgehangen aan staanders), die compleet doorzichtig is, op de buizen na. Koren hield zelf een vergelijking met een brug af, maar wilde wel een object dat een ene kant met een andere verbindt. Hij gaf zelf toe dat “hij van open beelden hield” Het beeld werd in 1976 in het noordelijk deel (ten noorden van de Karspeldreef) neergezet over een watergang. Bij de herinrichting van het park in 2010 werd het verplaatst naar het zuidelijk deel. Het staat in een in 2010 aangelegde vijver nabij de bruggen 1217 en 1218. Door het voetpad tussen de bruggen te volgen lijkt Constructie te veranderen.

De Karspeldreefbrug (brug 1062) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Dit viaduct is gelegen op de ongelijkvloerse kruising tussen de Karspeldreef en de Gooiseweg. De Karspeldreef lag er al een aantal jaren, wanneer de Gooiseweg steeds verder door Zuidoost wordt doorgetrokken. In 1982 moet een oplossing gevonden worden voor deze kruising. Dreven in de wijk liggen meest op een dijklichaam, maar de Gooiseweg ook. Er werd tijdens aanleg van de dreef al rekening mee gehouden; ze werd zo aangelegd dat ze op de plek waar de toekomstige kruising werd geprojecteerd op maaiveldniveau werd gelegd. Architect Dirk Sterenberg ontwierp de brug al in 1979 en moest dat ontwerp later (1981) aanvullen met geluidsschermen. Zijn handtekening is terug te vinden in de randplaten en balustraden, die hij ook elders in de stad meenam in ontwerpen en hier geel (elders blauw) zijn geschilderd. Een ander herkenningspunt zijn de jukken die rusten op de zeer robuuste brugpijlers; met de uitstekende uiteinden van die jukken schiep Sterenberg plaatsen voor lantaarns. De dragende constructie is van beton. De brug ging vanaf 1982 naamloos door het leven. In december 2017 besloot de gemeente Amsterdam in één keer de verkeersbruggen in grote wegen te vernoemen naar onderliggende paden en wegen. De brug werd dus vernoemd naar de Karspeldreef, in 1968 vernoemd naar Weesperkarspel en/of algemeen karspel, een klein kerkdorp. Het schept geen duidelijkheid waar de brug daadwerkelijk ligt. Over en onder de lange Karspeldreef liggen vijftien bruggen.

Brug 1217 en Brug 1218 zijn bouwkundige kunstwerken in Amsterdam-Zuidoost. Alhoewel de brugnummers wijzen op een opbouw in de jaren zeventig, dateren de bruggen uit 2010. Het Nelson Mandelapark onderging toen na verwaarlozing en jaren planning een ingrijpende vernieuwing. Daarbij kreeg het een andere indeling. Dit betekende ook dat er een extra vijver werd gegraven in de zuidwesthoek met verbindingen naar de afwateringstocht van het gehele park. Op die plek lag echter in het originele park een voetpad dat van noord naar zuid aan de rand van het park liep. Om dat voetpad haar functie te laten behouden werden er over die verbindingen twee voetbruggen gelegd: Brug 1217 en brug 1218. Ze zijn ontworpen door Mecanoo, die de gehele herinrichting van het park verzorgde en gefabriceerd bij Haasnoot Bruggen. Zij kwamen voor bruggen en toegangen met metalen frames met sierlijke lintmotieven daartussen; ze vormen alle een eenheid binnen het park, zie bijvoorbeeld ook Albert Helmanbrug (brug 1231). Alhoewel de linten in goudkleur zijn uitgevoerd, vallen de bruggen op enige afstand niet meer op in het landschap.