place

Verdrijving uit het paradijs

Beeld in Amsterdam Nieuw-West
2021 Verdrijving uit het paradijs (2)
2021 Verdrijving uit het paradijs (2)

Verdrijving uit het paradijs is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. De kunstenaar in kwestie Harry op de Laak maakte dit mozaïek in baksteen in 1960-1961 voor een vestiging van een christelijke openbare leeszaal annex bibliotheek. Het is te vinden op een (bijna) blinde muur op het gebouw aan de Johan Jongkindstraat 127. Een reusachtige engel begeleidt Adam en Eva (nog met appel in de hand) het paradijs uit. Kunsthistorica Yteke Spoelstra deed verslag over dit werk in een onderzoek naar wandkunst in Amsterdam. Zij omschreef het werk als abstract-figuratief, typerend voor de wederopbouw. Zij deelde het werk in bij het topsegment (onderscheid top-waardevol-behoudenswaardig). Het is mede van belang omdat Harry op de Laak van 1974 tot 1986 docent was aan de Rijksakademie van beeldende kunsten. Zij vond ook dat het mozaïek beeldbepalend is voor de omgeving. De kruising Johan Jongkindstraat en Jan Tooropstraat bevat in de oorspronkelijke bebouwing monotone Airey-bouwblokken van architect Hein Klarenbeek, die destijds werkte bij J.F. Berghoef. Het is een van de grootste mozaïeken in de stad.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Verdrijving uit het paradijs (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Verdrijving uit het paradijs
Johan Jongkindstraat, Amsterdam Nieuw-West

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Verdrijving uit het paradijsLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.359194444444 ° E 4.8363666666667 °
placeToon op kaart

Adres

Johan Jongkindstraat 127
1062 CT Amsterdam, Nieuw-West
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

2021 Verdrijving uit het paradijs (2)
2021 Verdrijving uit het paradijs (2)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Zonder titel (Joost van Santen)
Zonder titel (Joost van Santen)

Op de ongelijkvloerse kruising tussen Cornelis Lelylaan en Johan Huizingalaan, Amsterdam Nieuw-West staat een titelloos artistiek kunstwerk. De kruising tussen beide lanen wordt geregeld door een bouwkundig kunstwerk in de gedaante van brug 705. Die draagt de Cornelis Lelylaan over de Johan Huizingalaan. Onder het viaduct is een rotonde aangelegd met grasveldjes. De creatie van Dirk Sterenberg werd in 2008 een gemeentelijk monument. In de rotonde kwam In 1981 het titelloze kunstwerk van Joost van Santen. Het bestaat uit twee delen; een ten noorden van het viaduct en een ten zuiden ervan. Het wordt wel omschreven als Kubus-spiegel-palen, gewoon naar wat het is. Twee stalen lantaarnpalen rijzen diagonaal vanuit de grond omhoog. De zuidelijke paal heeft een blauwe kubus van acryl; de noordelijke een oranje. Van Santen zou met dit beeld een poort naar Slotervaart willen weergeven. Omwonenden houden het op de “satéprikkers” (kunstenaar had dat liever anders gezien, Het Parool 2024) of “Kubuspalen”. De kunstenaar gaf eerder aan niet meer exact te weten, waar de opdracht vandaan kwam. Het moest wel een kunstwerk worden langs de Cornelis Lelylaan; de kunstenaar trok eropuit om een goede plek te vinden en vond die in genoemde kruising, waar in zijn ogen ruimte genoeg was voor een groot kunstwerk. Hij gebruikte standaard lantaarnpalen van 23 meter lengte en schoof daar de kubussen op. In de kubussen staat weer diagonaal een spiegel en door die spiegel lijkt het of de lantaarnpaal onderbroken is. Het geheel is beton verankerd. Lichtval is vaak een essentieel onderdeel van Van Santens werk. Eind 2023 is de blauwe kubus verwijderd omdat deze aan vervanging toe was; hij was stuk gewaaid. De vervangende kubus kreeg een lichtere kleur dan het origineel.

Brug 691
Brug 691

Brug 691 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug is gelegen over een duiker in een waterweg die parallel loopt aan de Schipluidenlaan. Ze vormt daarbij de verbinding tussen de Wittgensteinlaan en het Koningin Wilhelminaplein met het Stibbegebouw aan de zuidkant en de Schipluidenlaan aan de noordkant. De overspanning van de gracht dateert van rond 1960, al komt ze nog niet voor op de plattegrond van het ontwerp voor het Confectiecentrum (later World Fashion Centre) uit september 1962. Die datering is tevens terug te vinden in het brugnummer, zo zijn de bruggen 688 en 689 in de iets noordelijker gelegen Cornelis Lelylaan uit dezelfde tijd. Het ontwerp is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken. De combinatie van brug en duiker ligt op straatniveau en was geheel opgenomen in de doorgaande weg. Een klein opvallend detail is dat aan de zuidkant van de duiker een loopplankje is bevestigd voor landdieren om onder de brug door te kunnen, voor hen is het dus een viaduct. In de jaren tien van de 21e eeuw werd het gebied ten oosten van Station Amsterdam Lelylaan opnieuw ingericht. Hierbij verdween onder meer het voormalige gebouw van de Hogere Zeevaartschool Amsterdam uit de jaren zestig, dat in 2017 werd vervangen door het Little Manhattan-gebouw en de Willem Frogerstraat. Voorts was er een nieuwe toevoerweg nodig van de Schipluidenlaan en Koningin Wilhelminaplein naar de Cornelis Lelylaan. Die weg, de Willem Frogerstraat, dient als toe- en aanvoerroute van de vijftig jaar oude wijk, maar ook van de nieuwe wijk Andreas Ensemble. Om het verkeer te laten doorstromen werd niet gekozen voor een rechte kruising, maar voor een rotonde, direct ten noorden van de brug 691. Om het verkeer van het zuiden naar en het verkeer van het noorden van de rotonde te kunnen leiden was het noodzakelijk om de brug te verbreden en de duiker te verlengen. De brug werd onder leiding van Ingenieurs Bureau Amsterdam en Waternet aan beide zijden met 2,5 meter verbreed (duiker met twee keer 2,5 verlengd). Daartoe werd aan beide zijden van de brug een damwand geslagen en het wateroppervlak verlaagd. Om toch voldoende mogelijkheden tot waterverversing te houden aan de oostkant, werd alle beschoeiing verderop in de gracht verwijderd. Vervolgens werd de verbreding gebouwd, werd de bouwput weer onder water gezet en de damwanden verwijderd. De werkzaamheden namen ongeveer zes maanden in beslag, rond de jaarwisseling 2017/2018 waren de brug en duiker gereed. Ten zuidwesten van de brug staat het kunstwerk Magneten. Het Stibbegebouw is sinds 2008 een gemeentelijk monument.