Tension pieces

De Meibergpadmetrobrug (brug 9115) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het draagt samen met de Nieuwegeinmetrobrug en de Meibergdreefmetrobrug het deel van Station Amsterdam Holendrecht dat perrons heeft aan de Amsterdamse metro en genoemd spoorstation.

Brug 1307 is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct werd aangelegd in het kader van de bouw van Metrostation Holendrecht. In de omgeving van het station werden twee niveaus voor de verkeersstromen ingesteld. Op een dijklichaam liggen metro- en treinsporen, op maaiveldniveau liggen de voet- en fietspaden. De aangrenzende wijk Holendrecht-West kreeg woonerven met autoverkeer op maaiveldniveau. Het idee van gescheiden verkeersstromen (snel en langzaam verkeer) elders in Amsterdam-Zuidoost was hier (al) losgelaten. Om die woonwijk Opheusdenhof werd een soort rondweg gelegd voor het doorgaande verkeer, dat zo de woonerven niet op hoefde. Dit leidde tot een probleem bij het station. De zuidelijk toegang van het metrostation is bereikbaar door een voet/fietspad, dat die rondweg, Oudenrijnlaan, kruist. Een ontmoeting ter plekke was ongewenst. De Oudenrijnlaan werd daarom ter hoogte van die entree opgetild naar dijklichaamniveau om na die entree weer direct te dalen om aansluiting te vinden op de Holendrechtdreef enerzijds, de hoofdverkeersroute alhier en het Opheusdenhof. Het in 1975 ontworpen viaduct was afkomstig van de tekentafels van de Dienst der Publieke Werken, maar de specifieke architect is vooralsnog onbekend. Het viaduct is vermoedelijk rond 2004 vernieuwd. Het metrostation groeide in die jaren uit tot een spoorstation; er moesten aan beide zijden treinsporen bijgelegd worden op nieuwe viaducten Meibergpadspoorbrug; daarvoor was echter amper plaats. Het oorspronkelijke viaduct lag vrij; het nieuwe viaduct ligt bijna tegen het spoorviaduct aan, veel meer ruimte is er niet. De brug 1307 heeft een broertje/zusje: brug 1306; die ligt bij de noordelijke toegang tot het station.

De Meibergdreefmetrobrug (brug 9096) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze draagt samen met de Nieuwegeinmetrobrug en de Meibergpadmetrobrug het deel van Station Amsterdam Holendrecht dat perrons heeft aan de Amsterdamse metro en genoemd station. Ter plaatse van het viaductenstelsel reden jarenlang treinen op het traject Station Amsterdam Centraal en Station Utrecht Centraal op maaiveldniveau tussen de landerijen. Naast het spoor liep voorts een landweg. Wanneer eenmaal een besluit is genomen voor de aanleg van de Amsterdamse metro wijzigt de situatie compleet. Het spoor, dat ten westen van de weg loopt, wordt oostwaarts verplaatst waar het op een dijklichaam wordt geprojecteerd. Een aan te leggen kilometerslang dijklichaam dat het landschap doorsnijdt zal zowel het spoor als de Geinlijn gaan dragen; een gezamenlijk project van de Nederlandse Spoorwegen en het GVB Amsterdam. Een van de hoofdverkeersroutes in Amsterdam-Zuidoost (Holendrechtdreef) krijgt een aansluiting op de landweg. Om die toegang open te houden worden drie viaducten gebouwd. Het westelijke viaduct gaat het spoor en metro zuidwaarts dragen, het middelste draagt het metroperron en het oostelijke draagt het spoor en metro noordwaarts, de treinen reden daarbij aan de buitenzijde, de metro’s aan de binnenzijde. Door ze zo aan te leggen kon bij de bouw van het metrostation gebruik gemaakt worden van een centraal gelegen perron. De bouw begon rond 1970, het metrostation werd geopend op 14 oktober 1977. Metrostation en kunstwerken daaromheen werden als totaalproject ontworpen door Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken, hier in overleg met de NS. Al tijdens de bouw van het complex kreeg de Holendrechtdreef een verlengstuk naar het westen (de landweg verdween helemaal). Dat verlengstuk kreeg in 1975 de naam Meibergdreef met als bekendste gebouw het Academisch Medisch Centrum. Amsterdam Zuidoost kreeg dermate veel inwoners dat een metrostation alleen niet meer voldeed. Rond 2004 werd begonnen met de bouw van Station Amsterdam Holendrecht met extra treinsporen. Voor de sneltreinen die er niet stoppen kwamen spoorbruggen aan de buitenzijde van het complex. Voor de stoptreinen werden aan de oorspronkelijke bruggen perrons gemonteerd die aparte brugpijlers kregen (zij zijn te herkennen aan de piramidevorm). Het viaduct kreeg pas in 2017 haar naam, een vernoeming naar de onderliggende dreef. De viaducten geven overigens geen toegang vanaf de dreef naar de perrons.

Station Amsterdam Holendrecht is een station van de Amsterdamse metro in het stadsdeel Amsterdam-Zuidoost en tevens een station aan de spoorlijn Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal, die parallel loopt aan de metrolijn. Het station ligt tussen de wijk Holendrecht en het Academisch Medisch Centrum (AMC), waarmee het door middel van een wandelpromenade verbonden is. Bij station Holendrecht bevindt zich tevens een busstation voor zowel stads- als streekbussen. De naam Holendrecht verwijst naar de wijk Holendrecht, die haar naam weer ontleent aan het gelijknamige riviertje op de grens van de provincies Noord-Holland en Utrecht. Het is een station met poortjes. De trein en de metro hebben ieder hun eigen OV-chipkaartgebied.

Het Reyghersbosch was een middeleeuws moeras en bosgebied dat lag ten noorden van de Hollandse Kade op de grens van de provincie Noord-Holland en Utrecht en ten oosten van Ouderkerk aan de Amstel ongeveer op de plek waar tegenwoordig de wijk Reigersbos in Amsterdam-Zuidoost ligt dicht bij Abcoude. Het hele gebied ten zuiden van het Bijlmermeer en ten noorden van de Hollandse Kade stond bekend als "Bindelmerebroec" of "Bindelmerebosch" maar werd later de Bijlmerbroek genoemd.

Brug 1456 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

Brug 1306 is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct werd aangelegd in het kader van de bouw van Metrostation Holendrecht. In de omgeving van het station werden twee niveaus voor de verkeersstromen ingesteld. Op een dijklichaam liggen metro- en treinsporen, op maaiveldniveau liggen de voet- en fietspaden. De aangrenzende wijk Holendrecht-West kreeg woonerven met autoverkeer op maaiveldniveau. Het idee van gescheiden verkeersstromen (snel en langzaam verkeer) elders in Amsterdam-Zuidoost was hier (al) losgelaten. Om die woonwijk werd een soort rondweg gelegd voor het doorgaande verkeer, dat zo de woonerven niet op hoefde. Dit leidde tot een probleem bij het station. De noordelijke toegang van het metrostation is bereikbaar door een voetpad, dat die rondweg, Nieuwegeinlaan, kruist. Een ontmoeting ter plekke was ongewenst. De Nieuwegeinlaan werd daarom ter hoogte van die entree opgetild naar dijklichaamniveau om na die entree weer direct te dalen om aansluiting te vinden op de Holendrechtdreef, de hoofdverkeersroute alhier. Het in 1975 ontworpen viaduct was afkomstig van de tekentafels van de Dienst der Publieke Werken, maar de specifieke architect is vooralsnog onbekend. Het viaduct is vermoedelijk rond 2004 vernieuwd. Het metrostation groeide in die jaren uit tot een spoorstation; er moesten aan beide zijden treinsporen bijgelegd worden op nieuwe viaducten (Nieuwegeinspoorbrug); daarvoor was echter amper plaats. Het oorspronkelijke viaduct lag vrij; het nieuwe viaduct ligt bijna tegen het spoorviaduct aan, veel meer ruimte is er niet. De brug 1306 heeft een broertje: brug 1307; die ligt bij de zuidelijke toegang tot het station.

De Nieuwegeinmetrobrug (brug 9114) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

Het Vlaggenmonument is een kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Marte Röling creëerde voor het Amsterdams Medisch Centrum deze vlaggenmast rond 1984. Deze vlaggenmast bestaat uit een vlag die verfomfaaid rond een betonnen mast is gedrapeerd. Het zou een persiflage/hommage zijn aan wapperende vlaggen op allerlei (overheids)gebouwen. Het geheel is opgetrokken uit beton en polyester. Röling zei destijds dat ze het liefst grote objecten maakte, deze is tien meter hoog en de vlag heeft een doorsnede van drie meter. Röling maakte ook voor Den Haag een Vlaggenmonument, zes blauwe palen waarop ook verfomfaaide vlaggen hangen. Ook Deventer heeft een soortgelijk kunstwerk, dat Draperie heet.

Brug Broekzijdschepad is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug was er eerder dan de naam van het pad.

East House is een appartementencomplex aan het Markelerbergpad in Amsterdam-Zuidoost. Het Markelerbergpad is een soort ventweg van de veel bredere Meibergdreef, een van de hoofdverkeersroutes door Amsterdam-Zuidoost. Het gebouw maakt deel uit van het complex Our Domain, dat ontstond uit de herontwikkeling van een kantorenpark dat rond 2020 omgebouwd werd tot kleine woningen voor studenten. East House met een totaal van 955 woningen werd in 2020 opgeleverd naar een ontwerp van John Bosch en Thijs Ultee van OZ Architect. Het gebouw bestaat uit twee grote bouwvolumes waartussen op de denkbeeldige hoek een snede is gemaakt. Dit zou volgens de architecten de gebouwen een “woon-uitstraling” en “menselijke schaal” geven. De hoge torens vallen op door hun felle kleuren van de buitenwanden en hun constructie; ze lijken op grote blokkendozen. Dit laatste wordt versterkt doordat beide gebouwen geen balkons dragen. De torens werden in 2021 aangevuld met North House en West House; het geheel, een campusachtig geheel, omsluit een parkachtige omgeving ingericht door Karres en Brands Landschapsarchitecten. East House ligt aan de Meibergdreef tegenover het Amsterdams Medisch Centrum en in de onmiddellijke omgeving van Station Amsterdam Holendrecht.

Het Monument Holendrecht is een kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het beeld is een creatie van Maria Glandorf uit 1984. De volledige omschrijving luidt Monument Holendrecht ter herdenking van het verzet en de bevrijding. Het geeft in twee bronzen mensachtige figuren op een betonnen sokkel de eeuwige strijd weer tussen mens en macht. Ze staan los van elkaar maar zijn toch met elkaar verbonden. Daar waar de ene figuur in beweging lijkt te zijn, staat de ander massief stil. Het beeld werd 21 april 1983 onthuld door Minny Luimstra-Albeda, wethouder van kunstzaken in aanwezigheid van een overlevende van concentratiekamp Auschwitz, een februaristaker en een dochter van Auschwitzoverlevenden. Vanaf 1981 werd er gesproken over een herdenkingsbeeld in Amsterdam-Zuidoost, waarop de gemeente Amsterdam 50.000 gulden vrijmaakte. Het resterende bedrag van 5.000 gulden werd door de bevolking bijeengebracht. Bij de onthulling was ook een aantal Chileense kinderen aanwezig, zij waren er ter nagedachtenis van de Staatsgreep in Chili in 1973. Het beeld staat direct ten noordwesten van de Holendrechtpleinbrug daar waar het Abcouderpad langs het Niftrikhof scheert.