Station Amsterdam Holendrecht

De Meibergdreefmetrobrug (brug 9096) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze draagt samen met de Nieuwegeinmetrobrug en de Meibergpadmetrobrug het deel van Station Amsterdam Holendrecht dat perrons heeft aan de Amsterdamse metro en genoemd station. Ter plaatse van het viaductenstelsel reden jarenlang treinen op het traject Station Amsterdam Centraal en Station Utrecht Centraal op maaiveldniveau tussen de landerijen. Naast het spoor liep voorts een landweg. Wanneer eenmaal een besluit is genomen voor de aanleg van de Amsterdamse metro wijzigt de situatie compleet. Het spoor, dat ten westen van de weg loopt, wordt oostwaarts verplaatst waar het op een dijklichaam wordt geprojecteerd. Een aan te leggen kilometerslang dijklichaam dat het landschap doorsnijdt zal zowel het spoor als de Geinlijn gaan dragen; een gezamenlijk project van de Nederlandse Spoorwegen en het GVB Amsterdam. Een van de hoofdverkeersroutes in Amsterdam-Zuidoost (Holendrechtdreef) krijgt een aansluiting op de landweg. Om die toegang open te houden worden drie viaducten gebouwd. Het westelijke viaduct gaat het spoor en metro zuidwaarts dragen, het middelste draagt het metroperron en het oostelijke draagt het spoor en metro noordwaarts, de treinen reden daarbij aan de buitenzijde, de metro’s aan de binnenzijde. Door ze zo aan te leggen kon bij de bouw van het metrostation gebruik gemaakt worden van een centraal gelegen perron. De bouw begon rond 1970, het metrostation werd geopend op 14 oktober 1977. Metrostation en kunstwerken daaromheen werden als totaalproject ontworpen door Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken, hier in overleg met de NS. Al tijdens de bouw van het complex kreeg de Holendrechtdreef een verlengstuk naar het westen (de landweg verdween helemaal). Dat verlengstuk kreeg in 1975 de naam Meibergdreef met als bekendste gebouw het Academisch Medisch Centrum. Amsterdam Zuidoost kreeg dermate veel inwoners dat een metrostation alleen niet meer voldeed. Rond 2004 werd begonnen met de bouw van Station Amsterdam Holendrecht met extra treinsporen. Voor de sneltreinen die er niet stoppen kwamen spoorbruggen aan de buitenzijde van het complex. Voor de stoptreinen werden aan de oorspronkelijke bruggen perrons gemonteerd die aparte brugpijlers kregen (zij zijn te herkennen aan de piramidevorm). Het viaduct kreeg pas in 2017 haar naam, een vernoeming naar de onderliggende dreef. De viaducten geven overigens geen toegang vanaf de dreef naar de perrons.

Brug 1306 is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct werd aangelegd in het kader van de bouw van Metrostation Holendrecht. In de omgeving van het station werden twee niveaus voor de verkeersstromen ingesteld. Op een dijklichaam liggen metro- en treinsporen, op maaiveldniveau liggen de voet- en fietspaden. De aangrenzende wijk Holendrecht-West kreeg woonerven met autoverkeer op maaiveldniveau. Het idee van gescheiden verkeersstromen (snel en langzaam verkeer) elders in Amsterdam-Zuidoost was hier (al) losgelaten. Om die woonwijk werd een soort rondweg gelegd voor het doorgaande verkeer, dat zo de woonerven niet op hoefde. Dit leidde tot een probleem bij het station. De noordelijke toegang van het metrostation is bereikbaar door een voetpad, dat die rondweg, Nieuwegeinlaan, kruist. Een ontmoeting ter plekke was ongewenst. De Nieuwegeinlaan werd daarom ter hoogte van die entree opgetild naar dijklichaamniveau om na die entree weer direct te dalen om aansluiting te vinden op de Holendrechtdreef, de hoofdverkeersroute alhier. Het in 1975 ontworpen viaduct was afkomstig van de tekentafels van de Dienst der Publieke Werken, maar de specifieke architect is vooralsnog onbekend. Het viaduct is vermoedelijk rond 2004 vernieuwd. Het metrostation groeide in die jaren uit tot een spoorstation; er moesten aan beide zijden treinsporen bijgelegd worden op nieuwe viaducten (Nieuwegeinspoorbrug); daarvoor was echter amper plaats. Het oorspronkelijke viaduct lag vrij; het nieuwe viaduct ligt bijna tegen het spoorviaduct aan, veel meer ruimte is er niet. De brug 1306 heeft een broertje: brug 1307; die ligt bij de zuidelijke toegang tot het station.

De Nieuwegeinmetrobrug (brug 9114) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

De Meibergpadmetrobrug (brug 9115) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het draagt samen met de Nieuwegeinmetrobrug en de Meibergdreefmetrobrug het deel van Station Amsterdam Holendrecht dat perrons heeft aan de Amsterdamse metro en genoemd spoorstation.

Tension pieces is een tweedelig artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De kunstenaar Shlomo Koren ontwierp in 1977 voor de twee toegangen van Metrostation Holendrecht (in 2004-2008 omgebouwd tot Station Amsterdam Holendrecht) een tweeluik. Het ene bevindt zich tegen het talud tussen beide viaducten van de Nieuwegeinmetrobrug, de noordelijke toegang tot het station. Zes aan de bovenzijde bevestigde cortenstalen platen krullen van links naar rechts steeds verder van de geel en blauw betegelde wand. Het lijkt een aanloop of een vervolg op het andere. Dat bevindt zich aan het andere eind van het station in het talud tussen de twee viaducten van de Meibergpadmetrobrug. Hier zijn opnieuw zes cortenstalen platen bevestigd tegen de geel en blauw betegelde wanden. Echter hier zijn de platen zowel aan de boven- als onderzijde tegen de wand bevestigd. Omdat de platen van links naar rechts langer worden, bollen ze vanwege hun toenemende lengte en de druk op. Ze zijn hier “getemd” of aan de andere zijde juist losgelaten. Het is aan de kijker te beoordelen. Ook kan de kijker zelf een indruk maken of hij of zij ziet of de platen steeds verder vastgezet zijn of juist losgelaten worden en elk van de twee "beelden" afzonderlijk.

Brug 1307 is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct werd aangelegd in het kader van de bouw van Metrostation Holendrecht. In de omgeving van het station werden twee niveaus voor de verkeersstromen ingesteld. Op een dijklichaam liggen metro- en treinsporen, op maaiveldniveau liggen de voet- en fietspaden. De aangrenzende wijk Holendrecht-West kreeg woonerven met autoverkeer op maaiveldniveau. Het idee van gescheiden verkeersstromen (snel en langzaam verkeer) elders in Amsterdam-Zuidoost was hier (al) losgelaten. Om die woonwijk Opheusdenhof werd een soort rondweg gelegd voor het doorgaande verkeer, dat zo de woonerven niet op hoefde. Dit leidde tot een probleem bij het station. De zuidelijk toegang van het metrostation is bereikbaar door een voet/fietspad, dat die rondweg, Oudenrijnlaan, kruist. Een ontmoeting ter plekke was ongewenst. De Oudenrijnlaan werd daarom ter hoogte van die entree opgetild naar dijklichaamniveau om na die entree weer direct te dalen om aansluiting te vinden op de Holendrechtdreef enerzijds, de hoofdverkeersroute alhier en het Opheusdenhof. Het in 1975 ontworpen viaduct was afkomstig van de tekentafels van de Dienst der Publieke Werken, maar de specifieke architect is vooralsnog onbekend. Het viaduct is vermoedelijk rond 2004 vernieuwd. Het metrostation groeide in die jaren uit tot een spoorstation; er moesten aan beide zijden treinsporen bijgelegd worden op nieuwe viaducten Meibergpadspoorbrug; daarvoor was echter amper plaats. Het oorspronkelijke viaduct lag vrij; het nieuwe viaduct ligt bijna tegen het spoorviaduct aan, veel meer ruimte is er niet. De brug 1307 heeft een broertje/zusje: brug 1306; die ligt bij de noordelijke toegang tot het station.

Domicilie is een meervoudig artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De kunstenaars Wouter de Baat en Dick Simonis kregen de opdracht van de gemeente Amsterdam de wijk Holendrecht-West op te fleuren met een kunstwerk. Het kwam tot stand via de BKR (die daarna werd opgeheven) via bemiddeling van de net geopende Artoteek Zuidoost, Nieuwlandhof 99 (voorloper van CBK Amsterdam Zuidoost). Die wijk werd in einde jaren zeventig volgebouwd, niet met de voor Zuidoost gangbare hoogbouw en flats, maar met laagbouw (vier woonlagen). De wijk kreeg daarbij een indeling met woonerven, een moderne variant van een hofje. De Baat en Simonis lieten zich bij het op te leveren kunstwerk inspireren door dat woonerfidee. Het woonerf werd destijds immers aangegeven door een rechthoekig huisje met puntdak en schoorsteen. De kunstenaars vertaalden het naar een “oud beeld” van een huis, dat nou juist niet in de wijk Zuidoost voorkwam. Als bijzonderheid geldt dan nog dat de bakstenen verwerkt in Domicilie afkomstig zijn uit gesloopte gebouwen in de Jordaan, een wijk waar meerdere hofjes stonden. Het begin van de 70.000 gulden kostende route ligt aan de Holendrechtdreef en voert vanaf het Station Amsterdam Holendrecht de wijk in. Bij in- en uitgang van de Nieuwegeinlaan-Nieuwlandhof heeft het bovendien het idee van een poort.

Brug 1456 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

East House is een appartementencomplex aan het Markelerbergpad in Amsterdam-Zuidoost. Het Markelerbergpad is een soort ventweg van de veel bredere Meibergdreef, een van de hoofdverkeersroutes door Amsterdam-Zuidoost. Het gebouw maakt deel uit van het complex Our Domain, dat ontstond uit de herontwikkeling van een kantorenpark dat rond 2020 omgebouwd werd tot kleine woningen voor studenten. East House met een totaal van 955 woningen werd in 2020 opgeleverd naar een ontwerp van John Bosch en Thijs Ultee van OZ Architect. Het gebouw bestaat uit twee grote bouwvolumes waartussen op de denkbeeldige hoek een snede is gemaakt. Dit zou volgens de architecten de gebouwen een “woon-uitstraling” en “menselijke schaal” geven. De hoge torens vallen op door hun felle kleuren van de buitenwanden en hun constructie; ze lijken op grote blokkendozen. Dit laatste wordt versterkt doordat beide gebouwen geen balkons dragen. De torens werden in 2021 aangevuld met North House en West House; het geheel, een campusachtig geheel, omsluit een parkachtige omgeving ingericht door Karres en Brands Landschapsarchitecten. East House ligt aan de Meibergdreef tegenover het Amsterdams Medisch Centrum en in de onmiddellijke omgeving van Station Amsterdam Holendrecht.

Nieuwlandhof is een straat in Amsterdam-Zuidoost.

Brug 875 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

Het Reyghersbosch was een middeleeuws moeras en bosgebied dat lag ten noorden van de Hollandse Kade op de grens van de provincie Noord-Holland en Utrecht en ten oosten van Ouderkerk aan de Amstel ongeveer op de plek waar tegenwoordig de wijk Reigersbos in Amsterdam-Zuidoost ligt dicht bij Abcoude. Het hele gebied ten zuiden van het Bijlmermeer en ten noorden van de Hollandse Kade stond bekend als "Bindelmerebroec" of "Bindelmerebosch" maar werd later de Bijlmerbroek genoemd.