Das Schloss (Berlijn)

Rathaus Steglitz is een station van de S-Bahn, gelegen in het centrum van het Steglitz, nabij het voormalige raadhuis van dit stadsdeel. Het S-Bahnstation ligt aan de Wannseebahn, parallel aan de stadsnelweg 103, en bestaat in zijn huidige vorm sinds 1891. Het gelijknamige metrostation bevindt zich onder de Steglitzer Kreisel, een gebouwencomplex aan de Schloßstraße, en werd geopend op 30 september 1974. Het is het zuidelijke eindpunt van metrolijn U9. Beide stations zijn met elkaar verbonden door middel van een voetgangerstunnel.

Rathaus Steglitz is een station van de metro van Berlijn dat werd geopend in 1974. De U9, vroeger lijn G, is de enige Berlijnse metrolijn die volledig na de Tweede Wereldoorlog gebouwd werd. De lijn kwam in gebruik vanaf 1961 en verliep geheel over West-Berlijns grondgebied. De deling van de stad was dan ook een van de voornaamste redenen voor de aanleg van de lijn, die buitenwijken in het noorden en het zuiden met het nieuwe West-Berlijnse centrum rond Bahnhof Zoo en de Kurfürstendamm ging verbinden. In 1971 bereikte lijn 9 de Walther-Schreiber-Platz in Friedenau; reeds twee jaar eerder was men begonnen aan de verlenging van de lijn tot in het centrum van Steglitz. Dit meest zuidelijke deel van de lijn volgt de Schloßstraße en werd aangelegd op twee niveaus met elk twee sporen. Later zou de geplande lijn 10 namelijk parallel aan lijn 9 verlopen tussen de Walther-Schreiber-Platz en Rathaus Steglitz. De boven elkaar gelegen tunnels onder de smalle Schloßstraße werden niet naar lijn, maar naar rijrichting ingedeeld: treinen van beide lijnen in noordelijke richting boven, in de zuidelijke richting beneden. In station Schloßstraße zou men cross-platform tussen beide lijnen kunnen overstappen. Vlak voor het eindpunt Rathaus Steglitz zouden beide lijnen weer splitsen, om vervolgens ieder een eigen station te krijgen. Deze stations vormen ten opzichte van elkaar een omgekeerde V en bevinden zich eveneens op twee niveaus. Het westelijke, dieper gelegen station heeft een eilandperron en zou aangedaan worden door lijn 10, terwijl het oostelijke niveau, uitgerust met twee zijperrons, bestemd was voor lijn 9, die in een later stadium verlengd zou worden richting Lankwitz. Vanwege de dubbel aangelegde tunnels vielen de kosten van de verlenging van lijn 9 met 78.125.000 mark bijzonder hoog uit. De U10 zou er echter nooit komen en het geprojecteerde tracé van de wel nog geplande lijn is inmiddels gewijzigd, zodat hij Steglitz niet zal aandoen. Op 30 september 1974 werd het 1,2 kilometer lange nieuwe traject Walther-Schreiber-Platz – Rathaus Steglitz geopend. In station Schloßstraße werden beide niveaus daadwerkelijk in gebruik genomen, zij het elk met slechts één spoor. In het eindpunt Rathaus Steglitz werden de sporen naar het eigenlijk voor de U10 bedoelde niveau -2 geleid. Het in ruwbouw voltooide oostelijke station op niveau -1, dat eigenlijk voor de U9 bestemd was, bleef ongebruikt. Met het oog op een verlenging van de lijn naar Lankwitz ligt deze oplossing niet voor de hand, aangezien de tunnel hiervoor naar het oosten moet afbuigen. Men koos dan ook niet vanwege exploitatiegemak, maar om politieke redenen voor deze spoorindeling. Als men de U9 aan de oostelijke perrons van station Rathaus Steglitz had laten eindigen, zouden de keersporen achter het station namelijk het tracé van de door de Oost-Duitse spoorwegen bedreven S-Bahnlijn hebben moeten kruisen. De Deutsche Reichsbahn gaf echter geen toestemming voor de aanleg van een tunnel onder haar emplacement. Een tweede nadeel van het gebruik van de westelijke perronhal is de grotere afstand tot het gelijknamige S-Bahnstation, dat overstappers alleen via een lange voetgangerstunnel onder de Steglitzer Kreisel kunnen bereiken. In de jaren zeventig werd de S-Bahn in West-Berlijn echter op grote schaal geboycot, waardoor overstapmogelijkheden tussen metro en S-Bahn geen prioriteit hadden (in sommige andere stations werd zelfs helemaal geen verbinding gecreëerd). Station Rathaus Steglitz werd zoals de meeste andere naoorlogse Berlijnse metrostations ontworpen door Rainer Rümmler en weerspiegelt de typische jarenzeventigstijl. Net als in het (eveens door Rümmler ontworpen) station Nauener Platz zijn de wanden afgewerkt met verticaal geplaatste witte panelen, afgewisseld met grote donkere vlakken waarin de stationsnaam geschreven is, en hebben de zuilen op het perron een bekleding van aluminium, destijds een populair materiaal bij de inrichting van de Berlijnse metrostations. De aan het dak opgehangen verlichtingsconstructie is gedecoreerd met ronde gele schijven. Via roltrappen, vaste trappen of een lift bereikt men een tussenverdieping, die vanwege de ooit geplande functie van Rathaus Steglitz als overstapstation zeer groot is uitgevoerd. Van hieruit leiden uitgangen naar de kruising Grunewaldstrase/Schloßstraße, een in de Steglitzer Kreisel geïntegreerd busstation en het station van de S-Bahn. Net als op het perron is het plafond van de tussenverdieping afgewerkt met ronde gele elementen, die hier echter hol zijn en deels lampen bevatten. Het belangrijkste decoratieve element in de stationshal is de sculptuur Höllenhund van Waldemar Grzimek, die de hellehond Cerberus uitbeeldt.

Schloßstraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de gelijknamige straat in het centrum van het Berlijnse stadsdeel Steglitz. Het metrostation werd geopend op 30 september 1974 en is onderdeel van metrolijn U9. De sporen van station Schloßstraße bevinden zich op twee niveaus. De U9, vroeger lijn G werd geopend in augustus 1961, slechts twee weken na de bouw van de Berlijnse Muur. De metrolijn gingen buitenwijken in het noorden en het zuiden van de stad met het nieuwe West-Berlijnse centrum rond Bahnhof Zoo en de Kurfürstendamm verbinden en ontstond in een periode dat de metrobouw in het westen van Berlijn een grote hausse beleefde. In 1971 bereikte lijn 9 de Walther-Schreiber-Platz in Friedenau en reeds twee jaar eerder was men begonnen aan de verlenging van de lijn tot in het centrum van Steglitz. Dit meest zuidelijke deel van de lijn volgt de Schloßstraße en werd aangelegd op twee niveaus met elk ruimte voor twee sporen. Later zou de geplande lijn 10 namelijk parallel aan lijn 9 verlopen tussen de Walther-Schreiber-Platz en Rathaus Steglitz, het huidige eindpunt van de lijn. De boven elkaar gelegen tunnels onder de smalle Schloßstraße werden niet naar lijn, maar naar rijrichting ingedeeld: treinen van beide lijnen in noordelijke richting boven, in de zuidelijke richting beneden. In station Schloßstraße was een cross-platform-overstap tussen beide lijnen voorzien. Ten zuiden van het station zouden de lijnen zich weer splitsen, om bij Rathaus Steglitz elk een eigen station te krijgen. Vanwege de dubbel aangelegde tunnels vielen de kosten van de verlenging van lijn 9 met 78.125.000 mark bijzonder hoog uit. In 1974 werden de oostelijke twee sporen van station Schloßstraße in gebruik genomen door lijn 9. Later bleek dat het daarbij zou blijven: de U10 naar Steglitz verdween uit de plannen. De westelijke spoorbeddingen van het enigszins bovenmaats aandoende station Schloßstraße zijn nog altijd ongebruikt. Station Schloßstraße werd ontworpen door de architecten Ralf Schüler en Ursulina Witte en wijkt daarmee af van de andere Berlijnse metrostations uit deze periode, die vrijwel alle van de hand van Rainer Rümmler zijn. De wanden langs de sporen zijn afgewerkt met rood-blauwe kunststofelementen, maar grotendeels onbekleed gelaten, zodat het kale beton domineert. De kleuren rood en blauw komen ook terug op de pilaren, banken en trapleuningen en in de wandbekleding van de trappenhuizen. Het typische jaren-70-ontwerp van station Schloßstraße vertoont, met name door het robuuste kale beton, enige verwantschap met de metrostations van de Amsterdamse Oostlijn. Aan beide uiteinden van het metrostation bevindt zich een tussenverdieping met diverse uitgangen naar de Schloßstraße. Het station beschikt over trappen en roltrappen, maar niet over een lift. Volgens de prioriteitenlijst van de Berlijnse Senaat zal station Schloßstraße pas na 2010 van liften voorzien worden. Uiteindelijk moeten alle Berlijnse metrostations volledig toegankelijk zijn voor mindervaliden.

Het Schloss-Straßen-Center (afgekort: SSC) is een winkelcentrum in de Berlijnse wijk Friedenau.

De Walther-Schreiber-Platz is een plein in Berlijn. De Walther-Schreiber-Platz ligt op de grens van de stadsdelen Friedenau en Steglitz. De grens tussen beide stadsdelen loopt in het verlengde van de Bornstraße. Het plein is een verkeersknooppunt, waarop de volgende straten uitkomen: Bundesallee Rheinstraße Schloßstraße Schöneberger Straße BornstraßeHet plein is genoemd naar de CDU-politicus Walther Schreiber, die van 1953 tot 1955 burgemeester van Berlijn was. Onder het plein bevindt zich het gelijknamige metrostation (lijn U9).

Walther-Schreiber-Platz is een station van de metro van Berlijn, gelegen bij het gelijknamige plein in het zuiden van het stadsdeel Friedenau, tegen de grens met Steglitz. Het metrostation werd geopend op 29 januari 1971 en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn U9, die drie jaar later werd verlengd naar Rathaus Steglitz. De Walther-Schreiber-Platz, die de kruising vormt van de Bundesallee, de Rheinstraße en de Schloßstraße, is genoemd naar Walther Schreiber, de tweede Regierender Bürgermeister van West-Berlijn. Een grote publiekstrekker nabij station Walther-Schreiber-Platz is het winkelcentrum Forum Steglitz. In augustus 1961, twee weken na de bouw van de Muur, vervoerde lijn G, de huidige U9, de eerste reizigers tussen de stations Leopoldplatz en Spichernstraße. Reeds een jaar later begonnen de werkzaamheden aan de eerste zuidelijke verlenging van de lijn, via de Bundesallee door Wilmersdorf en Friedenau richting Steglitz. Na een bouwtijd van negen jaar vond de lijn zijn nieuwe eindpunt aan de Walther-Schreiber-Platz. De metrobouw in West-Berlijn kende in deze periode dankzij de vele subsidies van de bondsregering een ware bloei. Op 29 januari 1971 kreeg niet alleen lijn 9 er vijf stations bij maar werd ook lijn 7 naar het westen verlengd. Walther-Schreiber-Platz, gebouwd tussen 1967 en 1969, werd zoals de overgrote meerderheid van de naoorlogse Berlijnse metrostations ontworpen door Senatsbaudirektor Rainer Rümmler. De wanden kregen een bekleding van blauwe asbestcementplaten, onderbroken door een horizontale witte band waarin de stationsnaam geschreven is. Een vrijwel identiek ontwerp is te vinden in de stations Bayerischer Platz, Eisenacher Straße en Rudow, alle eveneens van de hand van Rümmler. De architectonische bijzonderheid van station Walther-Schreiber-Platz is dan ook veeleer te zoeken in het dak, dat bestaat uit elkaar in de lengte van het station opvolgende tongewelfjes. Een dergelijke dakconstructie (Kappendecke) is karakteristiek voor de Berlijnse metrostations uit het begin van de 20e eeuw, die met name op lijn U2 te vinden zijn.Een tweede bijzonderheid van het station is de aanwezigheid van een ongebruikt perron in ruwbouw. Dit perron, bestemd voor de ooit geplande lijn 10, bevindt zich onder de Rheinstraße, zodat het metrostation in zijn geheel de vorm van een V heeft. De U10 zou tussen de stations Walther-Schreiber-Platz en Rathaus Steglitz parallel aan lijn 9 lopen, waardoor dit traject werd gebouwd met ruimte voor vier sporen. In station Schloßstraße zouden beide lijnen in dezelfde richting aan hetzelfde perron stoppen, om een cross-platform-overstap mogelijk te maken en in de stations Walther-Schreiber-Platz en Rathaus Steglitz zouden de lijnen weer splitsen. Lijn 10 werd echter nooit gebouwd, zodat op de twee niveaus van station Schloßstraße slechts één spoor in gebruik is en de stations Rathaus Steglitz en Walther-Schreiber-Platz beide over een spookverdieping beschikken. Inmiddels is de U10, althans in zijn oorspronkelijk voorziene vorm, uit de plannen verdwenen, zodat Walther-Schreiber-Platz zijn functie als overstapstation nooit zal vervullen.Aan beide uiteinden van het eilandperron van het metrostation leiden uitgangen via een tussenverdieping naar de Bundesallee en de Walther-Schreiber-Platz. In de zuidelijke stationshal bevindt zich tevens de (afgesloten) verbinding met het ongebruikte U10-perron. Het station is sinds juli 2007, toen 2 liften in gebruik werden genomen, drempelvrij toegankelijk.

Feuerbachstraße is een S-Bahnstation aan de gelijknamige straat in het Berlijnse stadsdeel Steglitz. Station Feuerbachstraße ligt aan de Wannseebahn en werd geopend op 15 november 1933. De Wannseebahn, geopend in 1891, was een van de laatste voorstadslijnen in Berlijn die werd geëlektrificeerd en daardoor onderdeel van het S-Bahnnet werd. In samenhang met de elektrificatie werden er twee nieuwe stations aan de lijn toegevoegd: Sundgauer Straße en Feuerbachstraße. Station Feuerbachstraße, gebouwd naast het toenmalige goederenstation van Steglitz, opende tegelijkertijd met het begin van de elektrische dienst, op 15 mei 1933; Sundgauer Straße volgde een jaar later. Het station bestaat uit een overdekt eilandperron, dat deels onder de Feuerbachbrücke ligt, en een rond toegangsgebouw in de stijl van de nieuwe zakelijkheid. Het geheel is opgenomen op de Berlijnse monumentenlijst.Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd station Feuerbachstraße zwaar beschadigd, maar na de oorlog kon de dienst weer worden opgenomen. Het station lag inmiddels in de Amerikaanse sector en was deel van West-Berlijn. De S-Bahn werd echter zowel in het oosten als in het westen van de stad geëxploiteerd door de Oost-Duitse spoorwegen (Deutsche Reichsbahn). Aan het einde van de jaren 1960 begon men met de aanleg van de Westtangente (BAB 103). Deze autosnelweg loopt grotendeels parallel aan de Wannseebahn, en kruist deze ter hoogte van station Feuerbachstraße in een tunnel. Vanwege de bouw van de tunnel kon het station in 1965-1966 een jaar lang niet gebruikt worden en stopten de treinen aan een noodperron. Bij de West-Berlijnse S-Bahn was ondertussen enig verval ingetreden: het door de Reichsbahn bedreven vervoermiddel werd na de bouw van de Muur in 1961 massaal geboycot. Het dalende aantal reizigers leidde tot bezuiniging op het onderhoud van stations en sporen, en ook de dienstregeling werd steeds verder uitgedund. Na een staking van het West-Berlijnse S-Bahnpersoneel in september 1980 zou een groot aantal trajecten, waaronder de Wannseebahn, zelfs helemaal niet meer bediend worden. Station Feuerbachstraße sloot zijn deuren. Nadat het stadsvervoerbedrijf BVG in 1984 het westelijke deel van de Berlijnse S-Bahn had overgenomen werd een aantal jarenlang verwaarloosde lijnen opgeknapt en geleidelijk weer in bedrijf genomen. Op 1 februari 1985 kwam de Wannseebahn, die het lijnnumer S1 had gekregen, weer in dienst en stopten er voor het eerst in vier en een half jaar weer treinen in station Feuerbachstraße. Voor de heropening had men het station volledig gerestaureerd; de bouwvallige stationshal uit 1933 was tot op het betonskelet afgebroken en volgens de originele plannen herbouwd.

Botanischer Garten Berlin is de populaire naam van de botanische tuin van Berlijn. De botanische tuin behoort met een oppervlakte van 43 hectare en circa 22.000 plantensoorten tot de grootste en belangrijkste botanische tuinen van de wereld en is de grootste op het vasteland van Europa. Organisatorisch behoort de tuin tot de Freie Universität Berlin. De botanische tuin is verbonden aan het Botanische Museum waarvan een verzameling geprepareerde planten (Herbarium Berolinense) en een wetenschappelijke bibliotheek deel uitmaken. De volledige naam van het complex is Botanischer Garten und Botanisches Museum Berlin-Dahlem (BGBM). De botanische tuin is de bron van vele wetenschappelijke publicaties, waaronder het botanische tijdschrift Willdenowia. De tuin is aangesloten bij Botanic Gardens Conservation International, een non-profitorganisatie die botanische tuinen samen wil brengen in een wereldwijd samenwerkend netwerk om te komen tot het behoud van de biodiversiteit van planten.

Breitenbachplatz is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder het gelijknamige plein op de grens van de Berlijnse stadsdelen Dahlem en Wilmersdorf. Het metrostation werd geopend op 12 oktober 1913 aan het eerste deel van de Wilmersdorf-Dahlemer U-Bahn, de huidige lijn U3. De geplande naam van het station was Rastatter Platz, maar kort voor de opening werd het bovenliggende plein vernoemd naar Paul von Breitenbach (1850-1930), die als toenmalig minister van openbare werken verantwoordelijk was voor de spoorwegen en een belangrijke rol speelde bij de bouw van de Wilmersdorf-Dahlemer U-Bahn. Station Breitenbachplatz is zoals alle stations van de U3 opgenomen op de monumentenlijst.Breitenbachplatz is het laatste ondergrondse station aan de lijn en het laatste dat door de voormalig zelfstandige stad Wilmersdorf werd gebouwd. Verder naar het zuidwesten liep de Wilmersdorf-Dahlemer U-Bahn over het nog grotendeels onbebouwde grondgebied van Dahlem. Vanwege het geringe aantal reizigers op het zuidelijke deel van de lijn traject eindigden de reguliere treinen aanvankelijk in station Fehrbelliner Platz, waar men op kortere treinen richting Thielplatz moest overstappen. Station Breitenbachplatz heeft een eilandperron en werd zoals alle stations op het Wilmersdorfse deel van de U3 ontworpen door Wilhelm Leitgebel. Het station is rijk gedecoreerd en moest het goedburgerlijke karakter van de stad weerspiegelen. In de wanden van de perronhal zijn pilasters aangebracht die doorlopen tot in het dak. In de nissen die hierdoor ontstaan werden in 1988 spoorwegprenten van Heinz-Joachim Szymczak opgehangen, een verwijzing naar de naamgever van het station. Door een aantal ellipsvormige openingen in het dak kan op enkele plaatsen daglicht tot op het perron doordringen.Aan beide uiteinden gaat het perron over in kleine stationshallen, van waaruit trappen naar het plein leiden. Alleen de noordelijke ingang heeft zijn oorspronkelijke portaal behouden. In 1969 werd in het midden van het perron een derde toegang geopend.

Friedenau is een stadsdeel van het Berlijnse district Tempelhof-Schöneberg. Het stadsdeel telt ongeveer 29.000 inwoners (30 juni 2023). Friedenau, gelegen naast de Stammbahn en de Ringbahn, werd in 1871 opgericht op de gronden van het vroegere landgoed Deutsch-Wilmersdorf. De naam verwijst naar de kort voordien afgesloten Vrede van Frankfurt (1871). In 1874 werd het een onafhankelijke gemeente in de provincie Brandenburg. In 1920 werd de plaats samengevoegd met de stad Schöneberg als 11e administratief district van Groot-Berlijn. In 1987 vond er de bomaanslag op discotheek La Belle plaats.

Friedrich-Wilhelm-Platz is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder het gelijknamige plein in het Berlijnse stadsdeel Friedenau. Het metrostation werd geopend op 29 januari 1971 en is onderdeel van lijn U9. In augustus 1961, twee weken na de bouw van de Muur, vervoerde lijn G, de huidige U9, de eerste reizigers tussen de stations Leopoldplatz en Spichernstraße. Reeds een jaar later begonnen de werkzaamheden aan de eerste zuidelijke verlenging van de lijn, via de Bundesallee naar Friedenau en Steglitz, die na een bouwtijd van negen jaar in gebruik zou komen. De metrobouw in West-Berlijn kende in deze periode dankzij de vele subsidies van de bondsregering een ware bloei. Op 29 januari 1971 kreeg niet alleen lijn 9 er vijf stations bij, waaronder Friedrich-Wilhelm-Platz, maar werd ook lijn 7 naar het westen verlengd. Tegelijkertijd met de bouw van de metrolijn werd de Friedrich-Wilhelm-Platz gereconstrueerd. De drukke Bundesallee, die de Friedrich-Wilhelm-Platz tot dan toe aan beide zijden passeerde, werd naar de oostzijde van het ovale plein verlegd. Het metrostation werd eveneens aan de oostzijde van het plein aangelegd, vlak naast de Zum Guten Hirten-kerk. Zoals vrijwel alle Berlijnse metrostations uit deze periode werd Friedrich-Wilhelm-Platz, gebouwd tussen 1966 en 1970, ontworpen door Rainer Rümmler. De wanden kregen een bekleding van olijfgroene tegels, onderbroken door een horizontale witte band waarin de stationsnaam geschreven is. Het naburige station Bundesplatz had, totdat het in 2006 werd gerenoveerd, een vergelijkbare wandbekleding, zij het met een ander kleurenschema. Het dak van station Friedrich-Wilhelm-Platz wordt door een rij brede, grijs betegelde vierkante zuilen in twee zeer licht krommende gewelven verdeeld. Aan het dak aangebrachte rode dwarsbalken dragen de verlichtingselementen van het station, die overigens in hun huidige vorm pas uit de tachtiger jaren stammen.Aan beide uiteinden van het eilandperron van station Friedrich-Wilhelm-Platz bevindt zich een tussenverdieping met uitgangen naar zowel de noord- als de zuidzijde van het bovenliggende plein. Het station is momenteel alleen via trappen en roltrappen te bereiken, maar uiteindelijk moeten alle Berlijnse metrostations van een lift voorzien zijn. Station Friedrich-Wilhelm-Platz heeft hierbij echter geen hoge prioriteit; volgens het tijdschema van de Berlijnse Senaat zal de inbouw van een lift pas na 2010 plaatsvinden.

Kaisereiche (keizereik) is de officieuze naam van een plein in Berlin-Friedenau, naar een daar op 22 maart 1879 geplante eik voor keizer Wilhelm I van Duitsland (die op die dag zijn 82ste verjaardag vierde) ter ere van zijn gouden bruiloft met zijn echtgenote Augusta. Vier jaar later, in november 1883, moest de boom opnieuw geplant worden nadat hij zwaar beschadigd was bij protesten tegen de socialistenwet van rijkskanselier Otto von Bismarck. De keizereik staat op een middenberm waar de volgende straten bij elkaar komen: Rheinstraße; Schmiljanstraße; Moselstraße; Illstraße; Saarstraße.Het plein waarop de eik staat wordt in de volksmond sinds 1879 eveneens Kaisereiche genoemd. Voordien was het bekend als Rondell.