Synovate

Brug 692 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug is gelegen over een duiker in een waterweg die parallel loopt aan de Schipluidenlaan. Ze vormt daarbij de verbinding tussen de Delflandlaan met de Queen Towers en het Koningin Wilhelminaplein met de gebouwen van het World Fashion Centre en het Berghausgebouw. De overspanning van de gracht dateert van rond 1960, al komt ze nog niet voor op de plattegrond van het ontwerp voor het Confectiecentrum (later World Fashion Centre) uit september 1962. Die datering is tevens terug te vinden in het brugnummer, zo zijn de bruggen 688 en 689 in de iets noordelijker gelegen Cornelis Lelylaan van dezelfde tijd. Het ontwerp is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken. De combinatie van brug en duiker ligt op straatniveau en is geheel opgenomen in de doorgaande weg. Vanaf de rijweg wijzen alleen de brugleuningen op een brug.

Het Wilhelminapark of Koningin Wilhelminapark is een officieuze benaming voor een stadspark in Amsterdam Nieuw-West. Het ontstond rond 1998 toen de evenemententerreinen behorende bij het World Fashion Centre (Confectiecentrum) aan het Koningin Wilhelminaplein deels werden volgebouwd. Gemeente Amsterdam verdichtte de stad met woningbouw in een open ruimte. Aan Irene Fortuyn werd gevraagd een stadspark te ontwerpen en in te richten. Zij ontwierp onder meer het parkmeubilair, bronzen boomstronken als ook een enorme schommelinstallatie. Zij memoreerde zelf dat er door die inrichting voor elk wat wils was. Speciaal is ook een wandelpad omringd door geurbloemen.

Koningin Wilhelmina is een kunstwerk staande op het Koningin Wilhelminaplein in Amsterdam Nieuw-West. Het beeld is gemaakt door Nico Onkenhout en werd rond 1967 besteld door het Confectiecentrum, later omgedoopt tot World Fashion Centre. Het Confectiecentrum zat verspreid over de stad gevestigd en ging centraliseren rondom genoemd plein. Zij wilde Wilhelmina herdenken als grootse koningin en om hetgeen zij betekend had voor de Joodse gemeenschap. Onkenhout werkte vanaf september 1967 aan het beeld in zijn atelier aan de Wibautstraat. Eerst kwam er een voorstudie in gips en vervolgens een bronzen afgietsel dat nog tentoongesteld werd in Arti et Amicitiae. Vanwege de grootte en zwaarte werd het definitieve beeld in Epe uit een monoliet dolomietsteen uitgehakt. Toen de beeldhouwer bezig was met de afronding van de definitieve versie, was nog niet bekend waar het beeld zou worden neergezet, in Amsterdam-Centrum of juist daarbuiten. Onkenhout vertelde in Het Parool van 11 mei 1968 dat hij Wilhelmina als een soort generaal heeft neergezet ("een stukkie generaal") en haar hoofddeksel bewust op een soldatenhelm heeft gemodelleerd. Het confectiecentrum bevond zich in hetzelfde stadium als het beeld. Amsterdam kreeg in korte termijn twee beelden van de overleden koningin; Theresia van der Pant was al bezig met haar Koningin Wilhelmina te paard, dat zou worden geplaatst op het Rokin. De wethouder Wim Polak, later burgemeester van Amsterdam, vond dat wat veel. Dat zou de reden zijn geweest dat Onkenhout het beeld zelf mocht onthullen, al was dat hem niet als zodanig meegedeeld. Onkenhout was uitgenodigd door het centrum om eens langs te komen en trof het inpandig aan. De gemeente Amsterdam had geen toestemming gegeven het beeld buiten te plaatsen hoewel de architect van het gebouw Huig Maaskant een open ruimte in zijn ontwerp had open gelaten. Het beeld van 30.000 kilo werd daarop binnen geplaatst waardoor Onkenhout het zelf mocht onthullen op 4 juli 1968. Hij vond het een eer om aan een vorstelijk beeld te hebben mogen bijdragen; de kosten bleven daardoor beperkt tot 7.500 gulden. Het beeld vermeldt geen naam. Op de sokkel worden wel de jaartallen 1880 en 1962 genoemd, respectievelijk jaar van geboorte en overlijden van de vorstin. De achterzijde vermeldt een tekst van Jan Campert: Gedenken hen die toen het volk verslagen en machtloos scheen de vaan der vrijheid hebben hoog hooggedragen door alles heen. In 1993 zag het World Fashion Centre het anders. Ze wilde van het beeld af; het voldeed niet meer aan de modernere bedrijfsvisie die het wilde voeren. Er werd overwogen het beeld over te brengen naar het Oorlogsmuseum Overloon, dat wel al een betonnen kopie had, dat onderhevig was aan betonrot. Uiteindelijk kwam het beeld buiten bij een van de torens van het kledingcentrum te staan.

Het Koningin Wilhelminaplein ligt in de wijk Overtoomse Veld, Amsterdam Nieuw-West

Het World Fashion Centre (WFC) is een gebouwencomplex aan het Koningin Wilhelminaplein in Amsterdam, langs de ringweg A10. In het WFC is een groot aantal kledingproducenten, -inkopers, -verkopers en -ontwerpers gevestigd. Het WFC beschrijft zichzelf als het grootste modehandelscentrum ter wereld, met meer dan 400 showrooms en vele nationale en internationale merken en labels. Ook voorziet het gebouw de Universiteit van Amsterdam van tentamenzalen. Het complex bestaat uit drie torens: Toren 1 (1968), 17 etages (68 m) Toren 2 (1968), 11 etages (45.1 m) Toren 3 (1977), 13 etages (52.1 m) Het WFC omvat ook een parkeergarage. Een vierde toren van het complex (de KLM-toren) is niet onderdeel van het WFC. In juli 2005 werd een beurshal van 3500 m2 toegevoegd waar grote vakbeurzen plaatsvinden voor de mode- en confectieindustrie. Deze WFC Beursplaza bevindt zich boven de centrale hal, tussen toren 1 en 2.

Westbeat is een appartementen- en bedrijvencomplex in Amsterdam Nieuw-West. Het is gelegen aan de Delflandlaan 2 en Rijnlandlaan 3-199. Die laatste laan kreeg haar naam tijdens de voorbereidingen tot bouw van het complex (2015) en is een parallelweg van de Cornelis Lelylaan. Eeuwenlang lag hier agrarisch gebied, in de 19e eeuw binnen de gemeente Sloten, dat in 1921 opgeslokt werd door de gemeente Amsterdam. Die legde tussen 1955 en 1962 op de plaats van de oude Slotervaart dwars door dat gebied de ruim bemeten Cornelis Lelylaan aan met ter hoogte van de Delflandlaan op- en afritten waaraan het Koningshof werd gebouwd. Die afslag werd steeds minder gebruikt waardoor Amsterdam gelegenheid zag tot stadsverdichting. Een projectgroep waaronder Achmea mocht hier in 2021/2022 bouwen aan wat Westbeat zou worden. Architectenbureau Studioninedots (Albert Herder, Vincent van der Klei, Arie van der Neut en Metin van Zijl) kwamen met een rechthoekig zandkleurig gebouw, waarvan de bedrijfsruimten op de begane grond juist een boogvormig innerlijk en uiterlijk kreeg. Die ruimte meet 65 bij 50 meter bij een hoogte van 8,5 meter en is al naar gelang de behoefte in te delen. Door de grote glaspartijen is van buitenaf te zien wat er binnen gebeurt. Opvallend daarbij is de boog die toegepast in een hoek; een deel van het gebouw lijkt daardoor te zweven. Naast bedrijfsruimte herbergt het gebouw 150 appartementen en ook nog een binnentuin. De ontwerpfase tussen 2016 en 2020 leidde tot een gebouw dat relatief veel nominaties voor prijzen kreeg, waaronder BNA Beste Gebouw van het Jaar 2021. Uit de nominaties wist het wel de Betonprijs 2021 en Amsterdamse Architectuur Prijs 2021 in de wacht te slepen, die laatste zowel binnen de vak- als publieksjury. Het werd omschreven als Aanwinst voor de buurt. Architectuurcriticus Jaap Huisman was het daarmee eens. ARCAM zag het als een horizontale verbinding tussen Amsterdam Oud-West en Nieuw-West. Ook aan een verticale lijn is gedacht, door verspringende verdiepingen lijkt het de kijker te begeleiden van de Delflandlaan op maaiveldniveau en de Lelylaan die op een dijklichaam ligt. De rooilijn van het gebouw lag al deels vast vanwege de keermuur van brug 689.

Brug 1818 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. Bij de bouw van de originele drie torens van het World Fashion Centre (Confectiecentrum) aan het Koningin Wilhelminaplein ontstond ook de behoefte aan een weg aan de achterzijde van dat complex. Daar bevonden zich de afleverplekken voor goederen. Die weg kreeg de naam Terheideweg mee, vernoemd naar het dorp Ter Heijde, bekend vanwege de Slag bij Ter Heijde. Om in de Terheideweg te komen werd zowel ten zuiden als ten noorden van het World Fashion Centre een verbindingsweggetje aangelegd naar genoemd plein. Het textielcentrum wilde eindjaren tachtig uitbreiden en liet aan de noordzijde een gebouw met glasvliesgevels bouwen. Dat gebouw zorgde ervoor dat de noorduitgang van de Terheideweg geblokkeerd werd. Er was onvoldoende ruimte tussen de nieuwbouw en de parallelgracht langs de Schipluidenlaan om een uitrit te maken. Er werd vervolgens gekozen voor een brug over die gracht met een landing op de Schipluidenlaan. De brug kent een strak kubistisch uiterlijk en houdt het midden tussen een "normale" brug en een brug over een duiker. Tussen de betonblokken op de landhoofden, een geliefd object voor graffiti zijn metalen balustrades te zien, die enigszins doen denken aan de balustrades van andere bruggen in de buurt, die veel ouder zijn. In 2017 werd de brug ontdaan van alle begroeiingen rond de brug, door werkzaamheden aan de brug 691 verderop moest hier voldoende waterbeweging mogelijk gemaakt worden, de onderliggende gracht liep zes maanden dood op de damwanden van de verbouwing van brug 691.

Brug 689 is een kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. Hoewel genummerd als brug, is zij een viaduct. Het bouwwerk is gelegen in de Cornelis Lelylaan, deel van Stadsroute 106, en verbindt de Derkinderenstraat met de Schipluidenlaan.. De Cornelis Lelylaan werd in 1961/1962 verhoogd aangelegd om een geheel kruisingsvrije weg te verkrijgen tussen het Surinameplein en de Westelijke Tuinsteden. Daartoe werd de weg op een dijklichaam aangelegd en werden er tot het eind bij Meer en Vaart tien kunstwerken gebouwd, waaronder een van de grootste viaducten van Amsterdam destijds, brug 705 over de Johan Huizingalaan. Op 14 juli 1962 opende mevrouw Didi van 't Hull-Ras, echtgenote van Wethouder Publieke Werken Goos van 't Hull de Cornelis Lelylaan. Het ontwerp van de bruggen was van de Dienst der Publieke Werken. De ontwerper van de brug is niet bekend, maar het viaduct vertoont in haar uiterlijk veel overeenkomsten met brug 705 waarvan bekend is dat zij van de hand is van Dirk Sterenberg. Met name de kelkvormige pijlers wijzen op Sterenbergs invloed (zie brug 705). De toenmalige stijl van de dienst is terug te vinden in het witte/blanke beton met daarop blauwe leuningen in een strak rechthoekig motief. Ze lijkt daarbij ook nog eens op brug 688 aan de andere kant van Rijksweg 10, met name in de overspanning. De architect koos hier echter voor een andere oplossing voor de verdeling. In het midden heeft het een overspanning van de rijweg van 14,90 meter. Aan beide zijden daarvan bevinden zich genoemde pijlers, weer verder naar buiten volgen ongeveer vijf meter brede trottoirs en fietspaden. In de lengterichting van de tunnel gekeken (of dwars op het viaduct) lijken voetgangers en fietsers zich in een koker van 39 meter lengte te moeten verplaatsen. Onderdeel van het bouwwerk zijn twee trappen naar de bovenliggende haltes van de tramlijnen 1, 17 en 27 die aan de westkant van het viaduct liggen. Voor mindervaliden is deze halte niet toegankelijk door het ontbreken van een lift.

Brug 691 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug is gelegen over een duiker in een waterweg die parallel loopt aan de Schipluidenlaan. Ze vormt daarbij de verbinding tussen de Wittgensteinlaan en het Koningin Wilhelminaplein met het Stibbegebouw aan de zuidkant en de Schipluidenlaan aan de noordkant. De overspanning van de gracht dateert van rond 1960, al komt ze nog niet voor op de plattegrond van het ontwerp voor het Confectiecentrum (later World Fashion Centre) uit september 1962. Die datering is tevens terug te vinden in het brugnummer, zo zijn de bruggen 688 en 689 in de iets noordelijker gelegen Cornelis Lelylaan uit dezelfde tijd. Het ontwerp is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken. De combinatie van brug en duiker ligt op straatniveau en was geheel opgenomen in de doorgaande weg. Een klein opvallend detail is dat aan de zuidkant van de duiker een loopplankje is bevestigd voor landdieren om onder de brug door te kunnen, voor hen is het dus een viaduct. In de jaren tien van de 21e eeuw werd het gebied ten oosten van Station Amsterdam Lelylaan opnieuw ingericht. Hierbij verdween onder meer het voormalige gebouw van de Hogere Zeevaartschool Amsterdam uit de jaren zestig, dat in 2017 werd vervangen door het Little Manhattan-gebouw en de Willem Frogerstraat. Voorts was er een nieuwe toevoerweg nodig van de Schipluidenlaan en Koningin Wilhelminaplein naar de Cornelis Lelylaan. Die weg, de Willem Frogerstraat, dient als toe- en aanvoerroute van de vijftig jaar oude wijk, maar ook van de nieuwe wijk Andreas Ensemble. Om het verkeer te laten doorstromen werd niet gekozen voor een rechte kruising, maar voor een rotonde, direct ten noorden van de brug 691. Om het verkeer van het zuiden naar en het verkeer van het noorden van de rotonde te kunnen leiden was het noodzakelijk om de brug te verbreden en de duiker te verlengen. De brug werd onder leiding van Ingenieurs Bureau Amsterdam en Waternet aan beide zijden met 2,5 meter verbreed (duiker met twee keer 2,5 verlengd). Daartoe werd aan beide zijden van de brug een damwand geslagen en het wateroppervlak verlaagd. Om toch voldoende mogelijkheden tot waterverversing te houden aan de oostkant, werd alle beschoeiing verderop in de gracht verwijderd. Vervolgens werd de verbreding gebouwd, werd de bouwput weer onder water gezet en de damwanden verwijderd. De werkzaamheden namen ongeveer zes maanden in beslag, rond de jaarwisseling 2017/2018 waren de brug en duiker gereed. Ten zuidwesten van de brug staat het kunstwerk Magneten. Het Stibbegebouw is sinds 2008 een gemeentelijk monument.

Magneten is een beeld in Amsterdam-West. Het kunstwerk staat op het Koningin Wilhelminaplein (voor nummer 16), daar waar die met brug 691 een verbinding heeft met de Schipluidenlaan. Het roestvaststalen plastiek is een ontwerp van Lies Maes en betekende de eerste Amsterdamse opdracht voor deze kunstenares. De Magneten kregen op 8 februari 1974 hun onthulling voor een onderstation van het Amsterdamse energiebedrijf GEB, gebouwd ten westen van het beeld. Het GEB ging naderhand over in Nuon en Liander, maar het beeld bleef staan. Het kunstwerk bestaat uit zes in elkaar verstrengelde magneten.

De Saskia van Uijlenburgbrug (brug 171P) is een kunstwerk in Amsterdam-Nieuw West. Alhoewel de naam dragend van een brug is het een stelsel van viaducten, Amsterdam duidt meestal viaducten als bruggen aan. Het viaductstelsel, geheel van beton is gelegen in de Ringweg Amsterdam. Ze werd vanaf 1973 tot eind 1974 gebouwd in verband met de toenmalige aanleg van dat gedeelte van de Ringweg-West (Einsteinweg) vanaf de Cornelis Lelylaan zuidwaarts tot aan de Henk Sneevlietweg. In totaal vier viaducten overspannen hier de overgang tussen de Hendrikje Stoffelstraat (tot rond 2005 Nachtwachtlaan geheten) en de Schipluidenlaan. Tevens gaan de viaducten over een waterstroom die de verbinding verzorgt tussen de vijvers in het Rembrandtpark en de Slotervaart. Het eerste verkeer raasde op 2 april 1975 over het 1,7 kilometer lange nieuwe gedeelte van de rondweg en dus over de viaducten. Van oost naar west (stad uit) zijn de volgende bouwwerken te zien: De afslag van de rijksweg naar het verkeersplein Cornelis Lelylaan; deze weg stijgt van zuid naar noord De rijwegen van de rijksweg naar het noorden; deze duiken even later onder de Cornelis Lelylaan door; dit weggedeelte daalt van zuid naar noord De rijwegen van de rijksweg naar het zuiden; deze komen vanuit het verkeersplein onder de Cornelis Lelylaan; dit weggedeelte daalt van zuid naar noord De toevoerweg naar de rijksweg richting zuiden; komende vanaf het verkeersplein Cornelis Lelylaan; dit weggedeelte stijgt van zuid naar noord. De stijgende en dalende lijnen zorgden er net als bij de Johan Jongkindbrug wel eens voor (er is hier relatief weinig verkeer) dat bestuurders van vrachtauto’s dachten dat ze onder middelste twee viaducten door konden, maar vervolgens klem kwamen te zitten. De viaducten gingen vanaf 1974 naamloos door het leven met het nummer 171P hetgeen verwijst naar een brug in Amsterdam in beheer bij het rijk of provincie, in dit geval het rijk. Amsterdam vernoemde op 8 december 2017 (bijna) alle viaducten in de ringweg, om een betere plaatsaanduiding te krijgen. Op die datum werd de nieuwe naam Saskia van Uijlenburgbrug opgenomen in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Het bouwwerk werd daarbij vernoemd naar de nabij gelegen Saskia van Uijlenburgkade, die op haar beurt is vernoemd naar Saskia van Uijlenburg, de vrouw van Rembrandt van Rijn.

De Karl Popperbrug (brugnummer 305) is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De betonnen brug verzorgt de verbinding tussen is het Koningin Wilhelminaplein en het zuidelijk deel van de Delflandlaan. Ze overspant de Slotervaart. De brug is een los onderdeel van de schutsluis Westlandgrachtschutsluis. De brug werd aangelegd bij de stadsuitbreiding begin jaren zestig, de bouwtekeningen dateren uit 1959. De brug is ontworpen in de stijl nieuwe bouwen door Dick Slebos van Publieke Werken en werd in juli 1963 opgeleverd. Op de brugvleugels zijn aan de zijde van de Slotervaart terrassen gebouwd. Bij de brug en de sluis zijn kops geplaatste bakstenen toegepast, waarbij de bakstenen de verhouding 2 (lengte) x 1 (breedte) x 1 (hoogte) hebben; een gelijkenis met brug 773 verder naar het westen over de Slotervaart gelegen. Dicht bij de brug staan huisjes; het zijn voormalige sluiswachterhuisjes van de schutsluis en onderdeel van het Gemaal Delflandlaan. De brug heeft geen brugwachtershuisjes nodig; ze is “vast”. De brug is sinds 2008 gemeentelijke monument. In 2016 werd naar aanleiding van een oproep van de gemeente Amsterdam de brug vernoemd naar filosoof Karl Popper.