World Fashion Centre

Het Koningin Wilhelminaplein ligt in de wijk Overtoomse Veld, Amsterdam Nieuw-West

Koningin Wilhelmina is een kunstwerk staande op het Koningin Wilhelminaplein in Amsterdam Nieuw-West. Het beeld is gemaakt door Nico Onkenhout en werd rond 1967 besteld door het Confectiecentrum, later omgedoopt tot World Fashion Centre. Het Confectiecentrum zat verspreid over de stad gevestigd en ging centraliseren rondom genoemd plein. Zij wilde Wilhelmina herdenken als grootse koningin en om hetgeen zij betekend had voor de Joodse gemeenschap. Onkenhout werkte vanaf september 1967 aan het beeld in zijn atelier aan de Wibautstraat. Eerst kwam er een voorstudie in gips en vervolgens een bronzen afgietsel dat nog tentoongesteld werd in Arti et Amicitiae. Vanwege de grootte en zwaarte werd het definitieve beeld in Epe uit een monoliet dolomietsteen uitgehakt. Toen de beeldhouwer bezig was met de afronding van de definitieve versie, was nog niet bekend waar het beeld zou worden neergezet, in Amsterdam-Centrum of juist daarbuiten. Onkenhout vertelde in Het Parool van 11 mei 1968 dat hij Wilhelmina als een soort generaal heeft neergezet ("een stukkie generaal") en haar hoofddeksel bewust op een soldatenhelm heeft gemodelleerd. Het confectiecentrum bevond zich in hetzelfde stadium als het beeld. Amsterdam kreeg in korte termijn twee beelden van de overleden koningin; Theresia van der Pant was al bezig met haar Koningin Wilhelmina te paard, dat zou worden geplaatst op het Rokin. De wethouder Wim Polak, later burgemeester van Amsterdam, vond dat wat veel. Dat zou de reden zijn geweest dat Onkenhout het beeld zelf mocht onthullen, al was dat hem niet als zodanig meegedeeld. Onkenhout was uitgenodigd door het centrum om eens langs te komen en trof het inpandig aan. De gemeente Amsterdam had geen toestemming gegeven het beeld buiten te plaatsen hoewel de architect van het gebouw Huig Maaskant een open ruimte in zijn ontwerp had open gelaten. Het beeld van 30.000 kilo werd daarop binnen geplaatst waardoor Onkenhout het zelf mocht onthullen op 4 juli 1968. Hij vond het een eer om aan een vorstelijk beeld te hebben mogen bijdragen; de kosten bleven daardoor beperkt tot 7.500 gulden. Het beeld vermeldt geen naam. Op de sokkel worden wel de jaartallen 1880 en 1962 genoemd, respectievelijk jaar van geboorte en overlijden van de vorstin. De achterzijde vermeldt een tekst van Jan Campert: Gedenken hen die toen het volk verslagen en machtloos scheen de vaan der vrijheid hebben hoog hooggedragen door alles heen. In 1993 zag het World Fashion Centre het anders. Ze wilde van het beeld af; het voldeed niet meer aan de modernere bedrijfsvisie die het wilde voeren. Er werd overwogen het beeld over te brengen naar het Oorlogsmuseum Overloon, dat wel al een betonnen kopie had, dat onderhevig was aan betonrot. Uiteindelijk kwam het beeld buiten bij een van de torens van het kledingcentrum te staan.

Brug 692 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug is gelegen over een duiker in een waterweg die parallel loopt aan de Schipluidenlaan. Ze vormt daarbij de verbinding tussen de Delflandlaan met de Queen Towers en het Koningin Wilhelminaplein met de gebouwen van het World Fashion Centre en het Berghausgebouw. De overspanning van de gracht dateert van rond 1960, al komt ze nog niet voor op de plattegrond van het ontwerp voor het Confectiecentrum (later World Fashion Centre) uit september 1962. Die datering is tevens terug te vinden in het brugnummer, zo zijn de bruggen 688 en 689 in de iets noordelijker gelegen Cornelis Lelylaan van dezelfde tijd. Het ontwerp is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken. De combinatie van brug en duiker ligt op straatniveau en is geheel opgenomen in de doorgaande weg. Vanaf de rijweg wijzen alleen de brugleuningen op een brug.

Synovate was een bedrijf dat zich bezighield met marktonderzoek, waaronder opinieonderzoek. Het bedrijf was een internationaal netwerk van onderzoeksbureaus en was in meer dan 60 landen actief, waaronder ook in België en Nederland. In 2011 werd Synovate overgekocht door Ipsos. De internationale marktonderzoekstak van Aegis Group plc. werd in 2001 opgericht en is tot stand gekomen via een reeks van acquisities van kleinere marktonderzoekbureaus. In 2008 had het bedrijf meer dan 6000 personeelsleden, verdeeld over 138 vestigingen in 62 landen, verspreid over de hele wereld. Het bedrijf had geen hoofdkantoor. De hoofdkantoorfuncties waren verdeeld over de verschillende lokale bureaus over heel de wereld verspreid. Het had onder andere vestigingen in Amsterdam, Antwerpen en Gent. Op 29 januari 2007 werd het Nederlandse marktonderzoekbureau Interview-NSS onderdeel van Synovate. Synovate Nederland bekleedde een vooraanstaande rol op het gebied van opinieonderzoek, politieke voorkeuren en maatschappelijke ontwikkelingen. Twee keer per maand peilde Synovate door middel van de Politieke Barometer de politieke voorkeur van de Nederlanders. De werkzaamheden van Synovate in Nederland waren ook te zien voor personen die regelmatig gebruikmaakten van het openbaar vervoer. In treinen van NS, Syntus en Veolia voerden medewerkers van het bedrijf zogenaamd "reizigersonderzoek" uit, wat inhield dat ze in opdracht van de vervoerder bekeken van welk type vervoerbewijs de reizigers gebruikmaakten.

De Karl Popperbrug (brugnummer 305) is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De betonnen brug verzorgt de verbinding tussen is het Koningin Wilhelminaplein en het zuidelijk deel van de Delflandlaan. Ze overspant de Slotervaart. De brug is een los onderdeel van de schutsluis Westlandgrachtschutsluis. De brug werd aangelegd bij de stadsuitbreiding begin jaren zestig, de bouwtekeningen dateren uit 1959. De brug is ontworpen in de stijl nieuwe bouwen door Dick Slebos van Publieke Werken en werd in juli 1963 opgeleverd. Op de brugvleugels zijn aan de zijde van de Slotervaart terrassen gebouwd. Bij de brug en de sluis zijn kops geplaatste bakstenen toegepast, waarbij de bakstenen de verhouding 2 (lengte) x 1 (breedte) x 1 (hoogte) hebben; een gelijkenis met brug 773 verder naar het westen over de Slotervaart gelegen. Dicht bij de brug staan huisjes; het zijn voormalige sluiswachterhuisjes van de schutsluis en onderdeel van het Gemaal Delflandlaan. De brug heeft geen brugwachtershuisjes nodig; ze is “vast”. De brug is sinds 2008 gemeentelijke monument. In 2016 werd naar aanleiding van een oproep van de gemeente Amsterdam de brug vernoemd naar filosoof Karl Popper.

De Westlandgrachtschutsluis (sluisnummer 118), ook wel Westlandgrachtsluis (beter zou zijn: Slotervaartsluis), is een schutsluis in Overtoomse Veld in Amsterdam Nieuw-West. De sluis ligt tussen de Westlandgracht en de Slotervaart. De sluis is ter overbrugging van het verschil in waterpeil ten oosten (stadsboezempeil in de Westlandgracht) en ten westen (polderpeil in de Slotervaart) van 1,70 meter. De sluis en de Karl Popperbrug, direct naast de sluis, werden in 1959 ontworpen door de Dienst der Publieke Werken, in 1962/'63 gebouwd en in juli 1963 opgeleverd. Aan de zijde van de Slotervaart staan sluiswachterhuisjes, tevens het Gemaal Delflandlaan. De sluis werd al twintig jaren niet meer geschut (geopend voor schepen). Vanaf 2017 waren er plannen bij Waternet om de sluis, met afstandbediening, weer operationeel te maken. Daardoor kan ze onderdeel worden van de vaarroute van de binnenstad naar de Sloterplas. Na enkele jaren uitstel is de sluis na renovatie per 2 april 2021 weer opengesteld voor het scheepvaartverkeer. Voorlopig wordt de sluis nog met de hand bediend op vrijdag t/m zondag in het zomerseizoen. Bediening op afstand komt er in juni of juli 2024. Kunstenaar Gérard Leonard van den Eerenbeemt haalde inspiratie uit de sluis voor zijn kunstwerk Golf met drukveer uit 1979, geplaatst naast de sluis.

Brug 1818 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. Bij de bouw van de originele drie torens van het World Fashion Centre (Confectiecentrum) aan het Koningin Wilhelminaplein ontstond ook de behoefte aan een weg aan de achterzijde van dat complex. Daar bevonden zich de afleverplekken voor goederen. Die weg kreeg de naam Terheideweg mee, vernoemd naar het dorp Ter Heijde, bekend vanwege de Slag bij Ter Heijde. Om in de Terheideweg te komen werd zowel ten zuiden als ten noorden van het World Fashion Centre een verbindingsweggetje aangelegd naar genoemd plein. Het textielcentrum wilde eindjaren tachtig uitbreiden en liet aan de noordzijde een gebouw met glasvliesgevels bouwen. Dat gebouw zorgde ervoor dat de noorduitgang van de Terheideweg geblokkeerd werd. Er was onvoldoende ruimte tussen de nieuwbouw en de parallelgracht langs de Schipluidenlaan om een uitrit te maken. Er werd vervolgens gekozen voor een brug over die gracht met een landing op de Schipluidenlaan. De brug kent een strak kubistisch uiterlijk en houdt het midden tussen een "normale" brug en een brug over een duiker. Tussen de betonblokken op de landhoofden, een geliefd object voor graffiti zijn metalen balustrades te zien, die enigszins doen denken aan de balustrades van andere bruggen in de buurt, die veel ouder zijn. In 2017 werd de brug ontdaan van alle begroeiingen rond de brug, door werkzaamheden aan de brug 691 verderop moest hier voldoende waterbeweging mogelijk gemaakt worden, de onderliggende gracht liep zes maanden dood op de damwanden van de verbouwing van brug 691.

Golf met drukveer is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. De schepping van Gérard Leonard van den Eerenbeemt staat sinds 1980 op een grasveld tussen de Westlandgracht en de Heemstedestraat. Het grasveld ligt ten zuiden van de Westlandgrachtschutsluis. Die sluis regelt voor de scheepvaart de overgang tussen de waterpeilen van de Westlandgracht en Slotervaart. Van den Eerenbeemt gaf door middel van dit beeld van wit golvend beton en een blauwe stalen drukveer de waterdruk in de sluis weer.

De Saskia van Uijlenburgbrug (brug 171P) is een kunstwerk in Amsterdam-Nieuw West. Alhoewel de naam dragend van een brug is het een stelsel van viaducten, Amsterdam duidt meestal viaducten als bruggen aan. Het viaductstelsel, geheel van beton is gelegen in de Ringweg Amsterdam. Ze werd vanaf 1973 tot eind 1974 gebouwd in verband met de toenmalige aanleg van dat gedeelte van de Ringweg-West (Einsteinweg) vanaf de Cornelis Lelylaan zuidwaarts tot aan de Henk Sneevlietweg. In totaal vier viaducten overspannen hier de overgang tussen de Hendrikje Stoffelstraat (tot rond 2005 Nachtwachtlaan geheten) en de Schipluidenlaan. Tevens gaan de viaducten over een waterstroom die de verbinding verzorgt tussen de vijvers in het Rembrandtpark en de Slotervaart. Het eerste verkeer raasde op 2 april 1975 over het 1,7 kilometer lange nieuwe gedeelte van de rondweg en dus over de viaducten. Van oost naar west (stad uit) zijn de volgende bouwwerken te zien: De afslag van de rijksweg naar het verkeersplein Cornelis Lelylaan; deze weg stijgt van zuid naar noord De rijwegen van de rijksweg naar het noorden; deze duiken even later onder de Cornelis Lelylaan door; dit weggedeelte daalt van zuid naar noord De rijwegen van de rijksweg naar het zuiden; deze komen vanuit het verkeersplein onder de Cornelis Lelylaan; dit weggedeelte daalt van zuid naar noord De toevoerweg naar de rijksweg richting zuiden; komende vanaf het verkeersplein Cornelis Lelylaan; dit weggedeelte stijgt van zuid naar noord. De stijgende en dalende lijnen zorgden er net als bij de Johan Jongkindbrug wel eens voor (er is hier relatief weinig verkeer) dat bestuurders van vrachtauto’s dachten dat ze onder middelste twee viaducten door konden, maar vervolgens klem kwamen te zitten. De viaducten gingen vanaf 1974 naamloos door het leven met het nummer 171P hetgeen verwijst naar een brug in Amsterdam in beheer bij het rijk of provincie, in dit geval het rijk. Amsterdam vernoemde op 8 december 2017 (bijna) alle viaducten in de ringweg, om een betere plaatsaanduiding te krijgen. Op die datum werd de nieuwe naam Saskia van Uijlenburgbrug opgenomen in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Het bouwwerk werd daarbij vernoemd naar de nabij gelegen Saskia van Uijlenburgkade, die op haar beurt is vernoemd naar Saskia van Uijlenburg, de vrouw van Rembrandt van Rijn.

De Heemstedebrug (brug 178P) is een combinatie van twee viaducten in Amsterdam Nieuw-West. Zij zijn gelegen in de Ringweg-West/Einsteinweg, een onderdeel van de Rondweg Amsterdam. Het betreft hier een aantal ongelijkvloerse kruisingen tussen die ringweg en (van noord naar zuid) de Hodenpijlkade (dat deel van het viaduct heet Hodenpijlbrug), Westlandgracht en de Heemstedestraat. De bouw begon in maart 1973 met het heien van de 186 palen. Die ringweg was toen nog maar afgebouwd tot aan de Cornelis Lelylaan. Vanaf 2 april 1975 kon het verkeer doorrijden naar de Henk Sneevlietweg. Tijdens de bouw van het viaduct werd de Heemstedestraat tijdelijk naar het zuiden opgeschoven. Pas na oplevering kwamen rond 1990 de geluidsschermen, daarvoor werden aparte dragende constructies geïntegreerd. In die pijlers voor de geluidsschermen zijn de namen van de Heemstedestraat en Hodenpijlkade uitgefreesd. De brug kreeg in 2018 een naam: Heemstedestraatbrug; deze werd in 2019 gecorrigeerd naar Heemstedebrug. Ten westen van het viaductenstelsel ligt de Westlandgrachtschutsluis met daarin de Karl Popperbrug (brug 305), een gemeentelijk monument. Op nog geen honderd meter ten oosten van dit viaduct ligt brug 385 uit 1959 ook in de Heemstedestraat, maar dan in een overspanning van een ander deel van de Westlandgracht.

Het Wilhelminapark of Koningin Wilhelminapark is een officieuze benaming voor een stadspark in Amsterdam Nieuw-West. Het ontstond rond 1998 toen de evenemententerreinen behorende bij het World Fashion Centre (Confectiecentrum) aan het Koningin Wilhelminaplein deels werden volgebouwd. Gemeente Amsterdam verdichtte de stad met woningbouw in een open ruimte. Aan Irene Fortuyn werd gevraagd een stadspark te ontwerpen en in te richten. Zij ontwierp onder meer het parkmeubilair, bronzen boomstronken als ook een enorme schommelinstallatie. Zij memoreerde zelf dat er door die inrichting voor elk wat wils was. Speciaal is ook een wandelpad omringd door geurbloemen.

Brug 1817 was een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug maakte deel uit van het Hoofdnet Fiets in Amsterdam. Het Hoofdnet Fiets liep hier jaren stadinwaarts over het fietspad ten zuiden van de Schipluidenlaan. Een (rustig) deel daarvan lag aan de andere zijde van een gracht/sloot net ten noorden van de Berghausgebouwen van het World Fashion Centre toen nog het Confectiecentrum geheten. Dat fietspad sloot aan op het fietspad tussen het Andreas Ziekenhuis en de Westlandgracht. Aan het eind van de jaren tachtig breidde het confectiecentrum uit, onder meer met een nieuw gebouw dat aan het fietspad zou gaan grenzen. Tijdens de bouw daarvan moest het fietsverkeer vanwege de bouw hier omgeleid worden. Het werd verlegd naar het fietspad direct ten zuiden van de Schipluidenlaan. Om de watergang tussen de vijvers in het Rembrandtpark en de Slotervaart over te kunnen steken werd een voet/fietsbrug gebouwd. De pijlers van de brug waren van beton, het loop-/rijdek werd van hout. De brug kreeg voorts balustraden van houten balken. Die brug lag er sindsdien ongewijzigd bij tot de tien van de 21e eeuw. In verband met de aanleg van de wijk Andreas Ensemble werden ter plaatse ook nieuwe fietspaden noodzakelijk. In 2017 en 2018 werd er in dat kader een tweetal nieuwe bruggen aangelegd over datzelfde water, maar die een betere verbinding vormen vanuit het voet/fietspad langs de Westlandgracht en de Saskia van Uijlenburgkade, de kade langs de waterstroom, tevens zuidgrens van de wijk. Tijdens de bouw van de twee nieuwe bruggen werd een deel van brug 1817 door een stalen damwand beschermd tegen verzakking, dan wel waren de damwanden noodzakelijk bij de afbraak van brug 1817. Op 26 april 2018 werd de brug afgesloten, waarop ze in mei 2018 werd gesloopt; de paden ernaar toe werden tegelijkertijd verwijderd.