Dommeldal (Waalre)

De Volmolen of Waalrese Molen is een watermolen op de Dommel te Waalre.

De Keersop is een zijbeek van de Dommel. Zij ontstaat als Elsenloop ten noorden van Lommel, passeert oostelijk van Luyksgestel de Nederlandse grens, stroomt zuidoostelijk langs Bergeijk en Westerhoven, westelijk langs Dommelen en mondt even voorbij de buurtschap Keersop in de Dommel uit. Oostelijk van de Keersop stroomt de Beekloop. Deze ontvangt haar water gedeeltelijk uit de Keersop en mondt bij Westerhoven weer in de Keersop uit. Langs de Beekloop liggen enkele visvijvers. De Beekloop is in Westerhoven ter hoogte van de Meulenbeemd voorzien van een vispassage. Deze is enkele honderden meter lang en stroomt door een klein maar mooi natuurgebiedje langs het riviertje. Door de vispassage hoopt men onder andere het aantal palingen in het riviertje te verhogen. Aan de oever van de Keersop ligt bij het bruggetje over het riviertje de St. Valentinuskapel. Bij de kapel ligt een putje. Zelfs in de meest droge zomers staat er altijd water in het putje. Het waterpeil is altijd hoger dan dat van de langstromende Keersop. Bij het gehucht Keersop stond vroeger een watermolen, de Keersoppermolen genaamd. Ook in Westerhoven, ter hoogte van het stuw in de beek, stond vroeger een watermolen, die de Westerhovense Watermolen werd genoemd. Ter hoogte van deze watermolens bevinden zich nu stuwen, die in de 21e eeuw door Waterschap De Dommel beide voorzien zijn van een vistrap. In 1972 werd de Keersop gekanaliseerd. De afgelopen jaren werd de Keersop weer grotendeels in natuurlijke staat teruggebracht. Dit gebeurde na een langdurig kavelruilproject. Het plan werd door Dienst Landelijk Gebied (DLG) in samenwerking met adviesbureau Kragten opgesteld. De Keersop in Nederland behoort in haar geheel tot het Natura 2000 gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux omdat het de enige plaats is waar de beekprik in Noord-Brabant voorkomt.

Timmereind is een buurtschap in de Nederlandse gemeente Waalre. De buurtschap is gelegen nabij de historische buurtschap Loon, één kilometer ten zuidwesten van het dorp Waalre. Ten westen van Timmereind ligt het dal van de Dommel, een kleinschalig agrarisch landschap met enkele broekbossen. De langgevelboerderij op Timmereind 1 is een gemeentelijk monument.

RKVV Waalre is een Nederlandse amateurvoetbalclub uit Waalre in Noord-Brabant, opgericht in 1920. Het eerste elftal speelt in de Vierde klasse zondag (2020/21). De club speelt op Sportpark Hoeveland in Waalre.

Heuvel of De Heuvel is een buurtschap in de Nederlandse gemeente Waalre. De buurtschap is gelegen aan de Heuvelstraat, aan de noordrand van Waalre-dorp. In de buurtschap bevinden zich een aantal monumentale langgevelboerderijen, waarvan de boerderij op Heuvelstraat 1a Rijksmonument is. Verder staan de boerderijen op Heuvelstraat 9, 12, 13 en 14 geregistreerd als gemeentelijk monument.

Heers is een in het zuiden van de Nederlandse gemeente Veldhoven gelegen gehucht . De meeste bebouwing is geconcentreerd rondom een met bomen beplant plein. Bij dit plein bevindt zich een devotiekapel uit 1990 en een gedenkzuil uit 1966 ter herinnering aan de vrijwillige ruilverkaveling. Heers kent een lange geschiedenis. Het gehucht werd al in middeleeuwse geschriften genoemd. Ook zijn er in de nabije omgeving archeologische vondsten uit de Bronstijd en Romeinse Tijd gedaan.

De Michaëlkerk is een kerkgebouw aan Dorpstraat 122 te Veldhoven. Dit gebouw dateert van 1912 en werd gebouwd als Hervormde kerk. Het gebouw verving een voorganger uit 1826. Toen de Hervormden in 1960 hun nieuwe Immanuelkerk betrokken, raakte het gebouw in verval, maar werd in gebruik genomen door De Christengemeenschap, een christelijke beweging op antroposofische grondslag. Eind jaren '60 van de 20e eeuw werd het gebouw geheel vernieuwd, van binnen en van buiten witgepleisterd, en uiteindelijk omgeven met een op antroposofische principes (geen evenwijdige lijnen) gebaseerde groep bijgebouwen. Het kerkje kreeg toen de naam Michaëlkerk. Het kerkje bedient een gebied dat Veldhoven, Eindhoven en de Kempen omvat.

Het Knooppunt De Hogt is een Nederlands verkeersknooppunt in de Randweg Eindhoven voor de aansluiting van de autosnelweg A2 en autoweg N2 op de A67. Het is genoemd naar het natuurterrein de Hogt, nu deel van het terrein Dommeldal van natuurmonumenten. Dit knooppunt is geopend in 1968 als half klaverblad, waarin nog ruimte werd overgelaten (te zien in de afbeelding rechts) voor de nog aan te leggen A69 die in zuidelijke richting zou doorlopen. Deze plannen zijn nooit uitgevoerd. In de jaren 80 is het knooppunt uitgebouwd naar een halve klaverturbine, waarbij een viaduct zonder gebruik tot circa 2007 nog is blijven staan. Eind juli 2009 is het na een grondige reconstructie opnieuw opgesteld als half-sterknooppunt. Het hoogste punt van dit knooppunt ligt 21 meter boven het maaiveld en bevindt zich in de fly-over van de parallelbaan N2 in zuidelijke richting. Dit is tevens het hoogste punt van de tussen 2006 en 2010 geheel vernieuwde Randweg Eindhoven.

De Oude Sint-Willibrorduskerk is een voormalige kerk gelegen aan de Oude Torenstraat te Waalre-dorp in Nederland. De kerk is eigendom van de gemeente Waalre en is een rijksmonument. De kerk bestaat uit het tufstenen schip in romaanse stijl uit de 12e eeuw, en de latere uitbreiding en toren uit de 15e eeuw, in gotische stijl. Het romaanse tufstenen schip is een der oudste van Noord-Brabant. De kerk is voorzien van een beiaard en een pijporgel. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de kerk in gebruik als herdenkingskapel voor Brabantse gesneuvelden. Jaarlijks wordt in de tweede week van september een provinciale herdenkingsplechtigheid gehouden welke rechtstreeks te zien is op Omroep Brabant. Daarnaast wordt de kerk verhuurd voor kerkelijke vieringen zoals dopen, huwelijken en uitvaarten. Na de brand in het gemeentehuis van Waalre op 18 juli 2012 is de kerk aangewezen als reguliere trouwlocatie voor huwelijken in Waalre. Het graf van Anton Coolen bevindt zich op het rond de kerk gelegen kerkhof. In de toren bevindt zich sinds de bouw van de toren in ca. 1470 een uurwerk ter hoogte van de goot van het schip. Het is voorzien van een elektrische aandrijving met eindeloze ketting ( systeem Huijgens). Een slingervanger zorgt ervoor dat het uurwerk nauwkeurig op tijd loopt. Het uurwerk zelf stamt zeer waarschijnlijk uit het jaar 1360. Mogelijk het oudste complete (met wijzerplaat en wijzers) nog werkende uurwerk ter wereld en zou door Hendric van Thoren (stadsuurwerkmaker van Maastricht) gemaakt kunnen zijn. Het is museaal opgesteld in een deels glazen kabinet.

Loon is een historische buurtschap die enkele honderden meters ten zuiden van het dorp Waalre is gelegen. Loon is de naam van de heerlijkheid, waarvan de zetel nog een kilometer zuidelijker was gelegen, en wel bij de Loondermolen. Deze heerlijkheid omvatte Valkenswaard, Waalre en Aalst. De buurtschap was omstreeks 700 reeds bewoond en afhankelijk van de dwangmolen, die eigendom was van de heer. De buurtschap wordt gevormd door een driehoekig grasveld dat met eiken is beplant en waaromheen een aantal Kempense langgevelboerderijen zijn gegroepeerd. Het driehoekig centrale plein verwijst mogelijk naar de oorsprong van Loon als Frankische nederzetting met een drieslagstelsel. De buurtschap vormt, samen met het nabijgelegen Timmereind, een beschermd dorpsgezicht. Vijf langgevelboerderijen, gelegen op Loon 1, 2, 3, 7 en 9, zijn Rijksmonument. Van hier uit kan men wandelingen en fietstochten maken in een afwisselend landschap, met in westelijke richting de beekdalen van Dommel en Keersop, met begeleidende broekbossen. Naar het oosten toe wordt het landschap droger en zandiger, en vindt men dennenbossen en enkele vennen. Hiertussen bevindt zich kleinschalig agrarisch gebied.

Gezicht Loon is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Loon ten zuiden van Waalre-dorp in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 15 juli 1968. Het gebied werd op 24 juni 1971 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 48,4 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Loondermolen was een watermolen op de Dommel, ten zuiden van Waalre en ten noorden van Valkenswaard. Ze diende als korenmolen. De watermolen bevond zich op de plaats waar de heerlijkheid Waalre, Valkenswaard en Aalst haar hoofdkwartier had. De Dommelseweg gaat hier via de Loondermolenbrug over de Dommel. De heren van Waalre waren tevens heren van Herlaar en nog andere plaatsen, en ze woonden aanvankelijk niet bij de Loondermolen. Het kasteel van Loon zou, als adelijcks huijsinghe (slotje) pas in de eerste helft van de 15e eeuw zijn gebouwd. Dit huis werd in 1867 gesloopt en verbouwd tot boerderij. Deze werd in 1934 getroffen door brand en opnieuw opgebouwd in gewijzigde vorm. Ze heet nog steeds Het Kasteel. Een deel van de naar de Loonderweg gekeerde gevel is nog een restant van het oude kasteel. De Loondermolen bestond vermoedelijk niet voor 1368, aangezien een document van toen wel over de nabijgelegen Keersoppermolen, maar niet over de Loondermolen repte. Pas in 1384 werd de molen voor het eerst vermeld als zijnde in bezit van de heerlijkheid. Het was een dwangmolen voor de inwoners van bepaalde nabijgelegen gehuchten. In 1545 kwam een commissie in opdracht van keizer Karel V de stuwhoogten vaststellen bij de diverse watermolens. In 1703 stelde de heer van Waalre enz., Gerard Hubert van der Clusen, voorwaarden op voor de verpachting van de molen aan een molenaar. Deze bevatte vele verplichtingen. Vanaf 1793 kwam de molen in eigendom van de molenaars, vanaf 1888 was ze vaak in bezit van tabaksfabrikanten als Swane en in 1937 kwam ze in het bezit van Waterschap De Dommel. De molen was bedekt met leien, die mogelijk bij de sloop van het Kasteel beschikbaar zijn gekomen. Het gebouw was van hout. De molen werd gesloopt, maar het molenhuis bleef bewaard. Het werd herbouwd na een brand in 1907, en het werd sterk gewijzigd in 1966.