HVV (Den Haag)

Gezicht 's-Gravenhage - Benoordenhout is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in de wijk Benoordenhout in Den Haag in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 1 oktober 1994. Het gebied werd op 29 oktober 1996 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 250,3 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Arendsburg, een appartementengebouw aan de Wassenaarseweg 108 in Den Haag, is een in 1925 door architect Willem Verschoor (1880-1968) gebouwd rijksmonument. Het ligt in de wijk Benoordenhout. In het gebouw is het "woonhotel Arendsburg" gevestigd. Onder de bewoners waren eertijds veel oud-Indiëgangers, onder wie Elisabeth Couperus-Baud (1867-1960), die hier in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog woonde. Zij was de weduwe van de schrijver Louis Couperus.

Het Benoordenhout is een statige wijk met veel groen in het Haagse stadsdeel Haagse Hout, voor het grootste deel gebouwd tussen ca. 1925 en 1935. De Nassaubuurt, die aan de Raamweg grenst, werd al rond 1890 gebouwd. Er wonen in de wijk relatief veel welgestelde burgers. Ook zijn er veel scholen. De wijk Benoordenhout ligt ten noordoosten van het centrum en wordt begrensd door de Koningskade, de Raamweg, het Hubertuspark, de kazernes en duinen ten noorden van de Waalsdorperweg, de grens met Wassenaar, het Haagse Bos en het Malieveld. De wijk ontleent zijn naam aan het Haagse Bos: 'ten noorden van het bos'. Hout is een oude term voor bos. Het "noorden" betreft hier het "spreekwoordelijke" noorden. Plattegronden van Den Haag zijn ook meestal naar de Noordzee gericht. Scheveningen lijkt dan "noord"/boven, en Rijswijk "zuid"/onder. De wijk grenst aan de wijken Haagse Bos, Willemspark, Archipelbuurt en Westbroekpark en Duttendel. De wijk is op zijn beurt weer opgedeeld in een zevental buurten, te weten: Uilennest Van Hoytemastraat e.o. Nassaubuurt Arendsdorp Waalsdorp Duinzigt Clingendael Het belangrijkste winkelgebied van de wijk ligt aan en rond de Van Hoytemastraat. De Van Hoytemastraat, Breitnerlaan, Johannes Bilderstraat en Weissenbruchstraat vormen samen - met zo'n 60 gespecialiseerde winkels - het winkelcentrum Benoordenhage. Sinds 1975 is er ook een klein winkelcentrum in Duinzigt. Op andere plekken, zoals aan de Van Hogenhoucklaan en in de Van Diepenburchstraat, zijn na 1985 veel winkels verdwenen. Een deel van Benoordenhout is een beschermd stadsgebied.

Het voormalig hoofdkantoor van de Bataafsche Import Maatschappij in Den Haag is gebouwd naar ontwerp van J.J.P. Oud nabij het voormalig landgoed Arendsdorp. Het is tussen 1938 en 1942 gebouwd en in 1946 voltooid. Opvallend is dat Oud hier traditionele vormen gebruikte, terwijl hij eerder nog een pionier was van De Stijl en het nieuwe bouwen. Aan de achterkant van het gebouw was oorspronkelijk een haakse vleugel gesitueerd eindigend in een cirkelvormige kantine. Dit gedeelte is in 1970 gesloopt en vervangen door een grotere uitbreiding. Het gebouw bestaat uit 6 lagen en 40 venster-assen en is symmetrisch. De Bataafsche Import Maatschappij was het centrale verkoopkantoor voor Nederland van het oliebedrijf Koninklijke/Shell. Door reorganisatie van het Shell-concern is dit bedrijf opgeheven. Tegenwoordig is het gebouw een kantoor van de financiële dienstverlener Ernst & Young. Het gebouw, met uitzondering van de nieuwbouw uit 1970, heeft de status van rijksmonument.

De Koningin Beatrixkazerne is een kazerne aan de Van Alkemadelaan 85 in Den Haag die in 1998 in gebruik werd genomen door de Koninklijke Marechaussee. Eind augustus 2011 kondigde de minister van Defensie, Hans Hillen, aan dat diverse kazernes wegens bezuinigingen gesloten zouden worden. De Koningin Beatrixkazerne viel daaronder. Verwacht werd dat het pand in 2015 door de Rijksgebouwendienst zou worden verkocht. In december 2015 werd bekend dat Defensie de kazerne in gebruik houdt, in verband met de sterk toegenomen beveiligingsactiviteiten van de Marechaussee. Tegenwoordig is het Defensie Cyber Commando (DCC) in de Koningin Beatrixkazerne gehuisvest.

De Sint-Paschalis Baylonkerk aan de Wassenaarseweg in Den Haag is gebouwd tussen 1919 en 1921. De kerk is genoemd naar de Spaanse heilige Paschalis Baylon. De school in de buurt is weer vernoemd naar de kerk. De kerk is een goed voorbeeld van de traditionalistische bouwstijl van A.J. Kropholler, die niet eerder zo'n grote kerk bouwde. Alle muren zijn van baksteen, op enkele natuurstenen elementen na. Rondom de kerk staan nog enkele huizen van dezelfde architect. Het ommuurde terrein is bijna vierkant, de kerk staat er diagonaal op met de deur naar het westen op de hoek van de Neuhuyskade en de Wassenaarseweg. Het koor staat dus aan de oostkant. Het pseudobasilicale schip heeft een houten ziende kap, gedragen door een houten constructie. Alleen het koor is overwelfd. Door de prominente toren en de ligging aan de hoek van het Jozef Israëlsplein domineert de kerk de omliggende wijk. Het schip van de kerk is zeer breed, omdat Kropholler wilde dat de priester en het altaar voor iedereen goed zichtbaar moesten zijn. De zijbeuken zijn smal en donker. De noordelijke eindigt in de preekstoel, de zuidelijke in een zijaltaar met retabel gewijd aan de heilige Paschalis Baylon met een schildering door Lodewijk Schelfhout. Er zijn verschillende andere kunstwerken in en aan de kerk aangebracht, onder meer een reliëf boven de ingang van Lambertus Zijl en een preekstoel, een doopvont, kruiswegstaties en een communiebank van de gebroeders Jan Eloy en Leo Brom, alsmede beelden van Jacques en Johanna Sprenkels. De kerkbanken en het andere meubilair plus de lichtkronen zijn ontworpen door de architect.

Het Maerlant Lyceum is een openbare school voor gymnasium, atheneum en havo met in totaal ruim 1100 leerlingen en 100 medewerkers, gevestigd in Den Haag. De school is vernoemd naar de middeleeuwse schrijver Jacob van Maerlant.

Het HMC Bronovo is een ziekenhuis aan de Bronovolaan in het noorden van Den Haag. Het maakt samen met Westeinde en Antoniushove deel uit van het Haaglanden Medisch Centrum.

Den Haag (), ook wel 's-Gravenhage () genoemd, is de hoofdstad van de provincie Zuid-Holland en met 565.701 inwoners (1 januari 2024) de op twee na grootste gemeente van Nederland, na Amsterdam en Rotterdam. Alhoewel Den Haag niet de hoofdstad van Nederland is, dat is Amsterdam, is het wel de residentie (regeringszetel) en fungeert het in veel opzichten als hoofdstad. De stad Den Haag ontstond in de middeleeuwen rond de Hofvijver en het Binnenhof, tegenwoordig het centrum van de Nederlandse politiek. De Nederlandse regering en het parlement zijn in de stad gevestigd, en het is de residentie van het koninklijk huis. Ook staan de meeste ambassades, alle ministeries en de Hoge Raad in Den Haag. Daarnaast is de stad standplaats van verschillende nationale en internationale rechtscolleges, waaronder het Internationaal Gerechtshof in het Vredespaleis en het Internationaal Strafhof. Het was rond het jaar 1900 ook de gastheer van de twee Haagse vredesconferenties, waar belangrijke internationale afspraken over het oorlogsrecht tot stand kwamen. Van 1795 tot 1806 fungeerde Den Haag als hoofdstad van de Bataafse Republiek en van 1806 tot 1808 als hoofdstad van het Koninkrijk Holland. Den Haag is de grootste Nederlandse stad aan de Noordzee en heeft een kustlijn van elf kilometer. Door de ligging aan de Noordzee is Den Haag sinds de 19e eeuw een internationaal toeristenoord. De stad beschikt over twee badplaatsen: Scheveningen en Kijkduin. Daarnaast ligt een breed zandstrand met een duinenrij: een omvangrijk natuurgebied. Drie stukken strand zijn naaktstrand: aan de noordzijde van Scheveningen, bij het Westduinpark, en aan de zuidzijde van Kijkduin. Scheveningen – vroeger een vissersdorp – heeft een regionale haven. De stad bracht in de 19de eeuw een invloedrijke kunststroming voort, de Haagse School, en huisvest met het Mauritshuis en het Kunstmuseum Den Haag (voor moderne kunst) twee internationaal bekende kunstmusea. Sinds 1 januari 2015 vormt Den Haag met 22 andere gemeenten samen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het gebied van dit samenwerkingsverband telt gezamenlijk 2,3 miljoen inwoners. Deze regio maakt op haar beurt weer deel uit van de Randstad, de sterk verstedelijkte conurbatie in het westen van Nederland.

De Duinzichtkerk is een kerkgebouw aan de Van Hogenhoucklaan in Den Haag. De gemeente behoort tot de Protestantse Gemeente 's-Gravenhage. In het nieuwe deel van het Benoordenhout werd in 1934 begonnen met de bouw van een nieuwe kerk. Initiatiefnemer was de familie Zanen. Het ontwerp kwam van de bekende architect Willem Verschoor. De eerste steen werd gelegd op 13 oktober en reeds op 1 maart 1935 werd de eerste dienst gehouden.

Het Monument voor koningin Emma staat in Benoordenhout in Den Haag, in het Rosarium aan het Jozef Israëlsplein. Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan de Nederlandse koningin-regentes Emma (1858-1934). Het monument werd in 1936 onthuld door koningin Wilhelmina. Het monument bestaat uit een natuurstenen muur waarvoor een beeld van de vorstin is geplaatst. Dit beeld staat op een kleine verhoging, die door vier traptreden kan worden bereikt. Het beeld van de koningin is van de Belgisch-Nederlandse beeldhouwer Toon Dupuis. Het ontwerp voor het monument maakte hij in samenspraak met de architect Co Brandes. Op de voorzijde van het monument staat de tekst te lezen: H.M. KONINGIN EMMA: MOEDER DES VADERLANDS. Op de achterzijde van het monument is een langere tekst opgenomen. Deze luidt: Zij die voor ons allen een moeder is geweest, is tot Gods heerlijkheid ingegaan. Haar liefhebbend hart heeft U allen omvat. Zij trachtte steeds een zegen te zijn voor ons allen. Thans, nu we haar moeten missen, zooals wij haar steeds zo gaarne bij ons en om ons zagen, blijft het belangrijkste zij en haar liefde, ons omringen. 31 maart 1934, Koningin Wilhelmina. Ter Herinnering aan Hare Majesteit de Koningin-Moeder Emma Adelheid Wilhelmina Theresia Prinses van Waldeck-Pyrmont, Gemalin van Zijne Majesteit Willem III Koning der Nederlanden, Koningin-regentes van 24 XI 1890 tot 31 VIII 1898, Geboren 2 VIII 1858 Arolsen, Overleden 20 III 1934, 's-Gravenhage. Opgericht door de Burgerij van 's-Gravenhage, onthuld 4 juni 1936 door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina. Het beeld van koningin Emma was aanvankelijk ook uit natuursteen gemaakt. Het is niet door Dupuis zelf gehouwen, maar uitgevoerd door derden in dezelfde Vaurion-kalksteen als de rest van het monument (Toon Dupuis overleed een jaar na voltooiing van dit beeld). Omdat het beeld in steeds slechtere staat verkeerde en bovendien de neus van het beeld steeds werd afgebroken, werd het in 2001 vervangen door een bronzen afgietsel van het oorspronkelijke beeld. Voor dit afgietsel werd een reconstructie gemaakt van het gezicht van het beeld door restauratiebeeldhouwer Ton Mooy, aan de hand van het oorspronkelijke ontwerp van Dupuis en van de foto's die hij daarvoor gebruikt had.

Zonnewijzer is een kunstwerk van Albert Boeken in Den Haag. Het is een monument ter ere van het vijftigjarig bestaan van de ANWB. Voor dat jubileum schreef de vereniging in 1933 een besloten prijsvraag uit, waarop een jury uit vier ontwerpen de winnaar koos; een zonnewijzer van de architect Albert Boeken. Volgens De Telegraaf wilde Boeken met dit beeld de eenheid van zon, hemel en natuur enerzijds en de mens anderzijds weergeven. Tevens weerspiegelt het beeld de drang van de mens naar de natuur, maar ook de afhankelijkheid van de mens van diezelfde natuur. Het dagblad omschreef het als een tijdloos apparaat. Het originele beeld droeg de inscriptie Het Nederlandsche Volk aan de A.N.W.B. Toeristenbond voor Nederland 1883-1933. Het beeld werd geplaatst aan het eind van de Noorder-Amstellaan, op 8 mei 1946 hernoemd tot Churchill-laan vlak voor de Kinderbrug richting het Muzenplein. Die plek sloot aan op de beeldhouwwerken van onder andere Hildo Krop rondom die brug. De onthulling zou op 22 september 1934 plaatsvinden, maar werd uitgesteld omdat het samenstel van materialen niet op tijd geleverd kon worden. De ontwerper heeft daarop de grondplaat nog laten aanpassen met de weergave van een kaart van Nederland en verschillende vormen van toerisme. Uiteindelijk werd het beeld in december 1934 onthuld. Het beeld stond toen op een plaat van natuursteen (poullonaie) waarop enkele bronzen meridianen en breedtegraden en bol weergeven. Het beeld geeft zo zelf massa weer, maar heeft die massa niet. Op de “evenaar “ werd de opdracht weergegeven Bij de onthulling, onder toeziend oog van burgemeester Willem de Vlugt, werd het beeld overgedragen aan de gemeente Amsterdam. Albert Boeken gaf in een kleine toespraak een toelichting op dit beeld. Het beeld had toen ook uitzicht op de door Boeken ontworpen Apollohal, die aan de overzijde van het Muzenplein staat. Begin jaren zeventig werd het beeld verwijderd. De Churchill-laan was een dermate drukke verkeersader geworden dat het niet denkbeeldig was dat het beeld zou sneuvelen. Ook vreesde men vernielzucht. Op de plaats van de Zonnewijzer kwam in 1975 het beeld Verschuivingen van Ben Guntenaar, een betonnen kolom. De zonnewijzer verhuisde na een restauratie naar het hoofdkantoor van de ANWB aan de Wassenaarseweg 220 in Den Haag. In 2017 volgde opnieuw een restauratie, waarop het beeld rond juni 2017 werd herplaatst. Ook nu liep de “bouw” uit; door het samenstel van materialen en de voorspelde invloed van de zilte zeelucht, duurde de restauratie geen zes maar eenentwintig weken.