Martin-Gropius-Bau

Het Huis van Afgevaardigden (Duits: Abgeordnetenhaus von Berlin) is het parlement van de Duitse hoofdstad Berlijn. Omdat de stad Berlijn een zelfstandige deelstaat vormt, staat het Abgeordnetenhaus gelijk aan een Landdag. De Berlijnse volksvertegenwoordiging zetelt sinds 1993 in het gebouw van de Pruisische Landdag in Berlin-Mitte. Het Abgeordnetenhaus vormt de wetgevende macht van de deelstaat Berlijn en verkiest de Regierender Bürgermeister, die aan het hoofd staat van de stadsregering (de senaat). Voordat de Berlijnse grondwet in 2006 gewijzigd werd, koos het Abgeordnetenhaus ook de overige leden van de Berlijnse regering (de senatoren), zij het op voordracht van de Regierender Bürgermeister. Sinds 2006 benoemt de Regierender Bürgermeister de senatoren zelfstandig.Het functioneren van het Huis van Afgevaardigden is geregeld in de artikelen 38-54 van de Berlijnse Grondwet.

De Pruisische Landdag (Duits: Preußischer Landtag), was van 1849 tot 1933 de benaming van het parlement van het voormalige Duitse bondsland Pruisen.

De Bondsraad van Duitsland (Duits: Bundesrat) is de vertegenwoordiging van de zestien deelstaatregeringen. Via dit orgaan nemen de deelstaten deel aan het wetgevend proces. Iedere deelstaat heeft tussen drie en zes stemmen in de Bondsraad. De raad zetelt in het voormalige Preußisches Herrenhaus in Berlijn.

Op 9 oktober 1939 opende het ondergrondse S-Bahnstation Anhalter Bahnhof, als onderdeel van de noord-zuidtunnel onder het centrum van Berlijn. Het station, ontworpen door Richard Brademann, telt vier sporen langs twee eilandperrons; het meest westelijke spoor, oorspronkelijk bedoeld voor een geplande S-Bahnverbinding met het Görlitzer Bahnhof, werd echter pas in 1987 aangelegd en wordt alleen gebruikt voor extra treinen en als opstelspoor. Het vlakke dak van de perronhal wordt ondersteund door drie rijen vierkante stalen zuilen, die zowel op de beide perrons als tussen de twee middelste sporen staan. De zijwanden zijn bekleed met grote tegels van wit ondoorschijnend glas, voor de pilaren werden groene glastegels gebruikt; in totaal is in de perronhal zo'n 4000 m² glas verwerkt. Op de tussenverdieping zijn foto's van het voormalige spoorwegstation te zien.

Het Berlijnse Anhalter Bahnhof (Anhaltstation) is een voormalig spoorwegstation in het westen van de wijk Kreuzberg, iets ten zuiden van de Potsdamer Platz. Sinds de sluiting van het kopstation in 1952 en de sloop ervan in 1960 is alleen het gelijknamige ondergrondse S-Bahnstation nog in gebruik. Een deel van de façade van het oude station bleef behouden en herinnert nog altijd aan het Anhalter Bahnhof. Zijn naam dankt het station aan de Duitse regio Anhalt, die de treinen die er vertrokken doorkruisten.

Tresor (Duits voor kluis) is een underground-techno-nachtclub en platenmaatschappij. De club werd opgericht op 17 maart 1992 in een gebouw van de oude Wertheim-warenhuizen, waarin de kluizen waren. Dit gebouw stond in Mitte, het centrum van het oude Oost-Berlijn, naast de bekende Potsdamer Platz. De geschiedenis van de club gaat echter terug tot 1988, toen het elektronische-muzieklabel Interfisch de UFO Club in Berlijn opende. De UFO was het oorspronkelijke centrum van de house- en technoscene in Berlijn. Wegens financiële problemen werd de UFO in 1990 echter gesloten. Nadat de UFO was gesloten, vonden Dimitri Hegemann, van Interfisch, en enkele investeerders een nieuwe locatie voor een club in Oost-Berlijn. De kelders onder het Wertheim-warenhuis bleken, kort na de val van de Berlijnse Muur, al snel een goede locatie voor een club en Tresor werd al snel gezien als de hipste club van Berlijn. Op 16 april 2005 was het echter de laatste keer dat er op deze locatie werd gefeest. Tresor moest verhuizen. Naast de club werd er, als dochterlabel van Interfisch, ook, vanaf 1991, muziek op het Tresor-label uitgegeven. Veel internationale technoartiesten, onder wie 3 Phase, Blake Baxter, Joey Beltram, DJ Deep, Drexciya, Eddie 'Flashin' Fowlkes, Robert Hood, Neil Landstrumm, Jeff Mills, Porter Ricks, Tobias Schmidt, Surgeon, s_w_z_k, Fumiya Tanaka, Thomas Fehlmann en Cristian Vogel, hebben hier platen uitgebracht. Na twee jaar gesloten te zijn geweest, werd de club in 2007 opnieuw geopend. De gekozen locatie is een oude energiecentrale aan de Köpenicker Straße, wederom in Mitte. Geheel in de stijl van de oude locatie is ervoor gekozen de muziek voorop te stellen. De aankleding van de nieuwe locatie is even rauw en basaal als de oude locatie.

De Leipziger Platz is een achthoekig plein in het centrum van Berlijn (stadsdeel Mitte). Het ligt ten oosten van de Leipziger Straße vlak bij de Potsdamer Platz. Het bekende Wertheim-warenhuis stond aan dit plein. "Das Oktogon" (achthoek) werd samen met de vierhoekige Pariser Platz (ook: Quareé) en kruisvormige Belle-Alliance-Platz (ook: Rondell, sinds 1947 Mehringplatz) tussen 1732 en 1738 aangelegd naar ontwerp van Philipp Gerlach en in de loop der tijd steeds meer voorzien van statige woonhuizen, ministeries en zakengebouwen. Alle drie pleinen werden in 1814/1815 vernoemd naar slagen tegen Napoleon; de Leipziger Platz kreeg in 1814 zijn naam ter nagedachtenis aan de Volkerenslag bij Leipzig; dat de al langer bestaande Leipziger Straße erop uitkwam was een mooie bijkomstigheid. Door de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog werd alle bebouwing van het plein zwaar getroffen en in de jaren na de oorlog werden alle ruïnes verwijderd. Omdat de Berlijnse Muur in de onmiddellijke nabijheid werd gebouwd, bleef de Leipziger Platz braakliggen. Na de Wende ontstond er meteen nieuwe activiteit: in de oude kluizen van het Wertheim-warenhuis werd de underground techno-nachtclub Tresor gevestigd; deze werd in 2005 gesloten. Ondertussen verrezen verschillende nieuwe gebouwen aan het plein, dat zijn oude achthoekige vorm behield. Thans is er onder meer de Canadese ambassade gevestigd.

De Rijkskanselarij (Duits: Reichskanzlei) was de traditionele naam van het kantoor van de Duitse rijkskanselier (Reichskanzler). Tegenwoordig wordt het kantoor gewoonlijk Kanzleramt, of formeler, Bundeskanzleramt genoemd. De term Reichskanzlei kan ook refereren aan verschillende gebouwen die de top van het Duitse bestuur huisvesten.

De Wilhelmplatz is een vroeger plein in het Berlijnse stadsdeel Mitte op de hoek van de Wilhelmstraße en Voßstraße. Het plein gaf ook zijn naam aan het metrostation, dat later van naam veranderde in Mohrenstraße. Een aantal belangrijke gebouwen werden rond het plein gebouwd, zoals de oude Rijkskanselarij, het gebouw van het ministerie van Financiën en het "grand hotel" Kaiserhof uit 1875. Het plein werd in 1721 aangelegd bij de uitbreiding van Friedrichstadt en kreeg in 1749 de naam Wilhelmplatz, naar koning Frederik Willem I van Pruisen . Het eerste gebouw op het plein was het Ordenspalais uit 1737, aan de noordkant, dat diende als zetel van Orde van de Johannieten. Aan de andere kant van de Wilhelmstraße aan de westzijde ligt het Palais Schulenburg uit 1739. Na de zevenjarige oorlog, kreeg het plein marmeren standbeelden van de legeraanvoerders Kurt Christoph von Schwerin, Hans Karl von Winterfeldt, Friedrich Wilhelm von Seydlitz (door Jean-Pierre-Antoine Tassaert, 1781), James Francis Edward Keith en Joachim von Zieten (door Johann Gottfried Schadow). In 1857 werden de standbeelden vervangen door bronzen kopieën. In 1950 Wilhelmplatz werd het plein herdoopt tot Thälmannplatz, naar de partijleider Ernst Thälmann.

Mohrenstraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de gelijknamige straat en de Wilhelmplatz in Berlin-Mitte, ten oosten van de kruising met de Wilhelmstraße. Het metrostation opende op 1 oktober 1908, toen het stamtracé van de Berlijnse metro verlengd werd naar het stadscentrum. Het station heette aanvankelijk Kaiserhof, wisselde meerdere malen van naam en is tegenwoordig onderdeel van lijn U2. Station Mohrenstraße beschikt over een eilandperron en ligt direct onder het straatniveau. Oorspronkelijk zou het metrostation naar het bovenliggende plein genoemd worden, maar twee jaar voor de ingebruikname was er in Charlottenburg reeds een station Wilhelmplatz (nu Richard-Wagner-Platz) geopend. Men besloot daarop het station naar Hotel Kaiserhof te noemen. Vanwege het statige karakter van de wijk met grote hotels en diverse ministeries besteedde architect Alfred Grenander bijzondere aandacht aan de inrichting van het station. De ingangen kregen rijk gedecoreerde portalen en de wanden van de perronhal werden bekleed met witte en zwarte tegels. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd station Kaiserhof ernstig beschadigd. Pas vijf jaar na de oorlog kon het metrostation heropend worden. Het station had ondertussen een volledige gedaanteverwisseling ondergaan en is sindsdien bekleed met rood marmer, dat naar verluidt uit Hitlers in 1949 afgebroken Neue Reichskanzlei stamde. Na de oorlog kwam het station in de Sovjet-bezettingszone te liggen. Op 18 augustus 1950 hernoemden de DDR-autoriteiten het station tot Thälmannplatz, naar de Duitse communist Ernst Thälmann. Terwijl het metrostation zich oorspronkelijk in het hart van de stad bevond, kwam het door de nabije sectorgrens in de periferie van Oost-Berlijn te liggen. Aanvankelijk reden er nog doorgaande treinen tussen oost en west, maar bij de bouw van de Berlijnse Muur in 1961 werd het spoor richting Potsdamer Platz onderbroken. Thälmannplatz werd het eindpunt van de Oost-Berlijnse lijn A. Nadat de Thälmannplatz in de jaren 1980 volgebouwd was kreeg het metrostation wederom een nieuwe naam. Vanaf 15 april 1986 heette het Otto-Grotewohl-Straße, naar de eerste minister-president van de DDR, Otto Grotewohl. De naam Mohrenstraße kreeg het station twee jaar na de val van de Muur, op 3 oktober 1991, naar de bovenliggende straat. Op 13 november 1993 werden het westelijke en het oostelijke deel van lijn A onder het lijnnummer U2 herenigd. Mohrenstraße was voortaan geen eindstation meer en ligt wederom in het hart van de stad. In de omgeving van het station bevinden zich onder andere enkele ministeries en ambassades, de zetel van de Bundesrat en het Museum für Kommunikation. Het stadsvervoerbedrijf BVG is van plan het station, dat de status van monument heeft, bij de komende saneringsoperatie in zijn oorspronkelijke staat terug te brengen. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw hebben talrijke antiracistische organisaties en bewegingen de naam van de straat of het metrostation bekritiseerd. In de loop van de antiracistische demonstraties en het daaropvolgende debat over het structurele racisme in Duitsland na de dood van George Floyd in juni 2020 kondigden de Berlijnse openbaarvervoersautoriteiten op 3 juli 2020 aan dat het station een andere naam zou krijgen, refererend naar de componist Michail Glinka.. Dit voornemen leidde weer tot kritiek op die naam, want Glinka was antisemiet. De naamswijziging is daarom (vooralsnog?) niet doorgevoerd.

Berlin Potsdamer Platz is een volledig ondergronds gelegen spoorweg- en S-Bahnstation in het centrum van Berlijn. Aan de drukke Potsdamer Platz verrees in 1838 het eerste kopstation van de Duitse hoofdstad, het Potsdamer Bahnhof. In 1902 kreeg de eerste Berlijnse metrolijn er een eindpunt, tevens het eerste ondergrondse metrostation van de stad. De S-Bahn bedient het vervoersknooppunt sinds 1939, toen de Noord-zuidtunnel onder het stadscentrum in gebruik kwam. Het Potsdamer Bahnhof bestaat niet meer sinds het na de Tweede Wereldoorlog in onbruik raakte, maar de opening van Berlin Hauptbahnhof en de aansluitende Tiergartentunnel in mei 2006 brachten opnieuw regionale treinen naar de Potsdamer Platz, die zich sinds de hereniging van Berlijn weer in het hart van de stad bevindt.

Potsdamer Platz is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn dat in 1907 werd geopend onder de Leipziger Platz. De naam verwijst naar het Station Berlin Potsdamer Platz vlak ten westen van de Leipziger Platz. Het huidige metrostation Potsdamer Platz, onderdeel van lijn U2, dateert uit 1907. In totaal werden er drie metrostations onder het plein gebouwd; het eerste werd echter al vijf jaar na zijn opening afgebroken, het derde station is nog ongebruikt en zal wellicht nooit in dienst komen. Op 18 februari 1902 werd de eerste lijn van de Berlijnse metro geopend tussen Potsdamer Platz en Stralauer Tor. Aan het einde van het genoemde jaar was het zogenaamde stamtracé voltooid. Station Potsdamer Platz was nu het eindpunt van een korte aftakking naar het noorden van een verder in oost-westrichting verlopende lijn. Het onder het Potsdamer Bahnhof gelegen metrostation was ontworpen door Paul Wittig en bezat twee zijperrons. De aftakking naar de Potsdamer Platz was aangelegd met het oog op een latere verlenging van de lijn naar het historische centrum van de stad en in december 1905 begon men aan de bouw van deze Spittelmarktlinie. Ongeveer 200 meter ten noordoosten van het eindpunt Potsdamer Platz werd een nieuw metrostation gebouwd, dat op 28 september 1907 (een jaar voor de ingebruikname van de Spittelmarktlinie) opende onder de naam Leipziger Platz; tegelijkertijd werd het nog maar vijf jaar oude station Potsdamer Platz gesloten. In 1923 werd metrostation Leipziger Platz hernoemd en ging het net als het eerdere station Potsdamer Platz heten. Het metrostation ligt in een flauwe bocht, direct onder het straatniveau, en heeft een eilandperron met uitgangen aan beide uiteinden. Een geplande verbindingstunnel naar het in 1939 geopende naburige S-Bahnstation werd nooit gebouwd; overstappende passagiers kunnen de S-Bahn alleen via de straat bereiken. Het station beschikte wel over een gang naar het warenhuis Wertheim aan de Leipziger Platz. Deze tunnel leidt nu naar het midden van het plein. In tegenstelling tot de andere stations op de centrumlijn kreeg Potsdamer Platz een vlak gepleisterd dak, in het midden waarvan een lichtkoepel was aangebracht. Deze lichtkoepel werd in de jaren 1930 verwijderd. De wanden werden bekleed volgens het standaardontwerp van Alfred Grenander. In de witte betegeling is een motief aangebracht in de zogenaamde kenkleur van het station – in het geval van Potsdamer Platz is dat groen. Ook de kiosken op het perron zijn in deze kleur uitgevoerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd station Potsdamer Platz op 21 juni 1944 getroffen door een bom. Een deel van het dak werd hierbij verwoest. In april 1945 werd het metroverkeer in de gehele stad stilgelegd. De situatie verergerde nadat de S-Bahntunnel werd opgeblazen en overstroomde. Via een voetgangerstunnel in station Friedrichstraße bereikte het water namelijk ook het metronetwerk. Bijna een miljoen kubieke meter water verspreidde zich door de tunnels en het traject Alexanderplatz - Potsdamer Platz liep onder.Na het einde van de oorlog begon men met het leegpompen van de tunnels, zodat er eind juli 1945 weer pendeltreinen over de toenmalige lijn A konden gaan rijden. In november was de doorgaande dienst op de lijn hersteld. Bij de bouw van de Berlijnse Muur in augustus 1961 werd lijn A, de huidige U2, onderbroken op de sectorgrens, tussen de stations Gleisdreieck (het station Mendelssohn-Bartholdy-Park bestond nog niet) en Thälmannplatz (nu Mohrenstraße). Het op de grens gelegen metrostation Potsdamer Platz veranderde in een spookstation en diende als een opstelplaats voor Oost-Berlijnse treinstellen. De toegangen tot het station werden afgesloten en de tunnel naar het westen werd dichtgemetseld. In 1991 begonnen de herstelwerkzaamheden aan het onderbroken traject. Na een bouwtijd van twee jaar was de lijn op 13 november 1993 weer één en kon station Potsdamer Platz zijn deuren weer openen. Vanwege de dertig jaar lange sluiting bevindt het metrostation zich nog altijd grotendeels in oorspronkelijke staat. Net als het aangrenzende S-Bahnstation is het dan ook op de monumentenlijst opgenomen.