Leipziger Platz

Berlin Potsdamer Platz is een volledig ondergronds gelegen spoorweg- en S-Bahnstation in het centrum van Berlijn. Aan de drukke Potsdamer Platz verrees in 1838 het eerste kopstation van de Duitse hoofdstad, het Potsdamer Bahnhof. In 1902 kreeg de eerste Berlijnse metrolijn er een eindpunt, tevens het eerste ondergrondse metrostation van de stad. De S-Bahn bedient het vervoersknooppunt sinds 1939, toen de Noord-zuidtunnel onder het stadscentrum in gebruik kwam. Het Potsdamer Bahnhof bestaat niet meer sinds het na de Tweede Wereldoorlog in onbruik raakte, maar de opening van Berlin Hauptbahnhof en de aansluitende Tiergartentunnel in mei 2006 brachten opnieuw regionale treinen naar de Potsdamer Platz, die zich sinds de hereniging van Berlijn weer in het hart van de stad bevindt.

Potsdamer Platz is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn dat in 1907 werd geopend onder de Leipziger Platz. De naam verwijst naar het Station Berlin Potsdamer Platz vlak ten westen van de Leipziger Platz. Het huidige metrostation Potsdamer Platz, onderdeel van lijn U2, dateert uit 1907. In totaal werden er drie metrostations onder het plein gebouwd; het eerste werd echter al vijf jaar na zijn opening afgebroken, het derde station is nog ongebruikt en zal wellicht nooit in dienst komen. Op 18 februari 1902 werd de eerste lijn van de Berlijnse metro geopend tussen Potsdamer Platz en Stralauer Tor. Aan het einde van het genoemde jaar was het zogenaamde stamtracé voltooid. Station Potsdamer Platz was nu het eindpunt van een korte aftakking naar het noorden van een verder in oost-westrichting verlopende lijn. Het onder het Potsdamer Bahnhof gelegen metrostation was ontworpen door Paul Wittig en bezat twee zijperrons. De aftakking naar de Potsdamer Platz was aangelegd met het oog op een latere verlenging van de lijn naar het historische centrum van de stad en in december 1905 begon men aan de bouw van deze Spittelmarktlinie. Ongeveer 200 meter ten noordoosten van het eindpunt Potsdamer Platz werd een nieuw metrostation gebouwd, dat op 28 september 1907 (een jaar voor de ingebruikname van de Spittelmarktlinie) opende onder de naam Leipziger Platz; tegelijkertijd werd het nog maar vijf jaar oude station Potsdamer Platz gesloten. In 1923 werd metrostation Leipziger Platz hernoemd en ging het net als het eerdere station Potsdamer Platz heten. Het metrostation ligt in een flauwe bocht, direct onder het straatniveau, en heeft een eilandperron met uitgangen aan beide uiteinden. Een geplande verbindingstunnel naar het in 1939 geopende naburige S-Bahnstation werd nooit gebouwd; overstappende passagiers kunnen de S-Bahn alleen via de straat bereiken. Het station beschikte wel over een gang naar het warenhuis Wertheim aan de Leipziger Platz. Deze tunnel leidt nu naar het midden van het plein. In tegenstelling tot de andere stations op de centrumlijn kreeg Potsdamer Platz een vlak gepleisterd dak, in het midden waarvan een lichtkoepel was aangebracht. Deze lichtkoepel werd in de jaren 1930 verwijderd. De wanden werden bekleed volgens het standaardontwerp van Alfred Grenander. In de witte betegeling is een motief aangebracht in de zogenaamde kenkleur van het station – in het geval van Potsdamer Platz is dat groen. Ook de kiosken op het perron zijn in deze kleur uitgevoerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd station Potsdamer Platz op 21 juni 1944 getroffen door een bom. Een deel van het dak werd hierbij verwoest. In april 1945 werd het metroverkeer in de gehele stad stilgelegd. De situatie verergerde nadat de S-Bahntunnel werd opgeblazen en overstroomde. Via een voetgangerstunnel in station Friedrichstraße bereikte het water namelijk ook het metronetwerk. Bijna een miljoen kubieke meter water verspreidde zich door de tunnels en het traject Alexanderplatz - Potsdamer Platz liep onder.Na het einde van de oorlog begon men met het leegpompen van de tunnels, zodat er eind juli 1945 weer pendeltreinen over de toenmalige lijn A konden gaan rijden. In november was de doorgaande dienst op de lijn hersteld. Bij de bouw van de Berlijnse Muur in augustus 1961 werd lijn A, de huidige U2, onderbroken op de sectorgrens, tussen de stations Gleisdreieck (het station Mendelssohn-Bartholdy-Park bestond nog niet) en Thälmannplatz (nu Mohrenstraße). Het op de grens gelegen metrostation Potsdamer Platz veranderde in een spookstation en diende als een opstelplaats voor Oost-Berlijnse treinstellen. De toegangen tot het station werden afgesloten en de tunnel naar het westen werd dichtgemetseld. In 1991 begonnen de herstelwerkzaamheden aan het onderbroken traject. Na een bouwtijd van twee jaar was de lijn op 13 november 1993 weer één en kon station Potsdamer Platz zijn deuren weer openen. Vanwege de dertig jaar lange sluiting bevindt het metrostation zich nog altijd grotendeels in oorspronkelijke staat. Net als het aangrenzende S-Bahnstation is het dan ook op de monumentenlijst opgenomen.

De Potsdamer Platz is een van de bekendste pleinen in het centrum van Berlijn en tevens een belangrijk verkeersknooppunt. Het plein is genoemd naar de nabijgelegen stad Potsdam. In 1838 werd net buiten de oude stadsmuren van Berlijn, bij de Potsdamer Tor, een station aangelegd voor de eerste spoorlijn in Pruisen, van Berlijn naar Potsdam. Voor de Tweede Wereldoorlog was het een levendig plein, maar na de oorlog was de bebouwing grotendeels verwoest. Omdat een groot deel van het plein op Oost-Berlijns grondgebied lag kwam de herbouw niet op gang. In 1961 werd de Berlijnse Muur dwars over het plein aangelegd. Wat er aan bebouwing over was, werd door het DDR-regime afgebroken. Ter hoogte van de Potsdamer Platz was de afstand tussen de binnenmuur en de buitenmuur het grootst. Saillant detail is dat tot 1989 net ten noorden van de Potsdamer Platz een stuk Oost-Berlijns grondgebied ten westen van de Muur lag, namelijk de Lenné-Dreieck. Dit driehoekig stuk land tussen de Ebertstraße, de Lennéstraße en de Bellevuestraße, behoorde tot Oost-Berlijn, maar was van het oosten afgesloten doordat de Muur de kortst mogelijke route van de Potsdamer Platz naar de Brandenburger Tor volgde, namelijk via de Ebertstraße. Na de afbraak van de Muur in 1989 ontstond de grootste bouwput van Europa. In 1990 werd op de nog zanderige vlakte een rockconcert van Roger Waters opgevoerd: The Wall. Er werden vervolgens veel nieuwe gebouwen neergezet op de lege vlakte die was ontstaan. Voorbeelden hier van zijn: het Daimler-Chrysler Quartier het Sony-Center de BahnTower, waarin het hoofdkantoor van Deutsche Bahn gevestigd is het Beisheim-CenterHet plein staat bekend om zijn vele theaters, filmhuizen en bioscopen. Er zijn onder andere twee IMAX-bioscopen gevestigd met het grootste bioscoopscherm van Duitsland, waar films in 3D kunnen worden bekeken. De voormalige loop van de Berlijnse Muur is op sommige plaatsen met stenen in het wegdek aangegeven.

De Bondsraad van Duitsland (Duits: Bundesrat) is de vertegenwoordiging van de zestien deelstaatregeringen. Via dit orgaan nemen de deelstaten deel aan het wetgevend proces. Iedere deelstaat heeft tussen drie en zes stemmen in de Bondsraad. De raad zetelt in het voormalige Preußisches Herrenhaus in Berlijn.

De BahnTower is een kantoortoren in Berlijn. Het is de zetel van de Deutsche Bahn en staat aan de Potsdamer Platz. De toren is van de hand van de Amerikaanse architect Helmut Jahn en werd in 1998-99 gebouwd. Het gebouw is opgetrokken uit glas en staal, is 103 meter hoog en telt 26 verdiepingen. Het is het meest oostelijke gebouw in het zogenaamde Sony Center. Deutsche Bahn was aanvankelijk van plan in 2010, wanneer het huurcontract voor de toren afliep, te verhuizen naar een nieuw hoofdkantoor nabij Berlin Hauptbahnhof. In 2010 werd het huurcontract echter met 15 jaar verlengd.

Führerbunker is de benaming voor het complex van ondergrondse ruimten in Berlijn, waar Adolf Hitler Duitsland de laatste weken van het nationaalsocialistisch regime leidde, alvorens hij in dezelfde bunker zelfmoord pleegde.

Het Huis van Afgevaardigden (Duits: Abgeordnetenhaus von Berlin) is het parlement van de Duitse hoofdstad Berlijn. Omdat de stad Berlijn een zelfstandige deelstaat vormt, staat het Abgeordnetenhaus gelijk aan een Landdag. De Berlijnse volksvertegenwoordiging zetelt sinds 1993 in het gebouw van de Pruisische Landdag in Berlin-Mitte. Het Abgeordnetenhaus vormt de wetgevende macht van de deelstaat Berlijn en verkiest de Regierender Bürgermeister, die aan het hoofd staat van de stadsregering (de senaat). Voordat de Berlijnse grondwet in 2006 gewijzigd werd, koos het Abgeordnetenhaus ook de overige leden van de Berlijnse regering (de senatoren), zij het op voordracht van de Regierender Bürgermeister. Sinds 2006 benoemt de Regierender Bürgermeister de senatoren zelfstandig.Het functioneren van het Huis van Afgevaardigden is geregeld in de artikelen 38-54 van de Berlijnse Grondwet.

De Pruisische Landdag (Duits: Preußischer Landtag), was van 1849 tot 1933 de benaming van het parlement van het voormalige Duitse bondsland Pruisen.

De Lenné-Dreieck is een driehoekig stuk grond, begrensd door Lennéstraße, Bellevuestraße en Ebertstraße, vlak bij de Potsdamer Platz in het Berlijnse district Mitte, stadsdeel Tiergarten. Hij is genoemd naar Peter Joseph Lenné, de vormgever van het park Tiergarten. De Lenné-Dreieck was ten tijde van de Duitse deling een Oost-Berlijnse uitstulping in West-Berlijns gebied met een oppervlakte van ongeveer 4 ha. Doordat de Berlijnse Muur met de veiligheidszone (Sperrgebiet) ongeveer 100 meter breed zou worden, was het niet haalbaar de Muur langs de grens van de Lenné-Dreieck te bouwen: de hele Dreieck zou Sperrgebiet geworden zijn. Daarom kwam de Muur ten oosten van de Dreieck, waardoor de Dreieck min of meer aan het westen werd prijsgegeven. De Dreieck was niet rechtstreeks vanuit de DDR toegankelijk, maar kon wel vanuit het westen betreden worden. Geheel zonder risico was dit niet, omdat Oost-Duitse grenswachten formeel wel bevoegd waren op te treden. In 1988 kwamen West- en Oost-Berlijn een gebiedsruil overeen, waardoor deze vreemde situatie beëindigd werd. Kort daarna viel de Muur. De laatste jaren verrees er op een groot deel van het stuk grond nieuwbouw, zoals het Beisheim Center, waarin onder andere The Ritz-Carlton Berlin en het Berlin Marriott Hotel een plaats hebben gekregen.

De Rijkskanselarij (Duits: Reichskanzlei) was de traditionele naam van het kantoor van de Duitse rijkskanselier (Reichskanzler). Tegenwoordig wordt het kantoor gewoonlijk Kanzleramt, of formeler, Bundeskanzleramt genoemd. De term Reichskanzlei kan ook refereren aan verschillende gebouwen die de top van het Duitse bestuur huisvesten.

Het Monument voor de onder het nationaalsocialisme vervolgde homoseksuelen is een monument in Berlin-Tiergarten.

Het Potsdamer Bahnhof (Potsdamstation) was het eerste spoorwegstation van Berlijn. Het opende in 1838 als beginpunt van de Berlin-Potsdamer Eisenbahn ofwel Stammbahn, de oudste spoorlijn van Pruisen, die de hoofdstad verbond met Potsdam. Het kopstation bevond zich net buiten de Berlijnse stadsmuur aan de Potsdamer Tor, ten zuiden van waar nu de Potsdamer Platz ligt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het Potsdamer Bahnhof gesloten en bleven alleen een S-Bahn- en een metrostation over. In mei 2006 keerde de trein met de opening van het ondergrondse station Berlin Potsdamer Platz echter terug.