Jägertor

De Nauener Tor is een stadspoort in de Duitse stad Potsdam. Het is een van de drie overgebleven stadspoorten in de stad. De poort werd in 1754/55 gebouwd en is een van de eerste voorbeelden van de neogotiek op het Europese vasteland. Op ongeveer vierhonderd meter van de huidige locatie bevond zich in 1720 de eerste Nauener Tor. Rond 1733 werd op de huidige locatie een poort gebouwd. Het huidige poortgebouw werd in 1755 door de architect Johann Gottfried Büring gerealiseerd in opdracht van Frederik II van Pruisen. Als voorbeeld diende waarschijnlijk het Inveraray Castle in Schotland.

Het Großes Militärwaisenhaus is een barok bouwwerk in de Duitse stad Potsdam uit het jaar 1771. Het Militärwaisenhaus werd oorspronkelijk in 1724 door de Pruisische koning Frederik Willem I van Pruisen als opvoedings- en opleidingsinstituut voor soldatenkinderen en wezen opgericht. In totaal was er plek voor ongeveer 600 kinderen. In de periode 1738-42 vonden er uitbreidingen plaats aan de Lindenstraße. In 1771 werd het gebouw door de architect Carl von Gontard in opdracht van Frederik II van Pruisen herbouwd.

De Garnisonkirche was de belangrijkste barokke kerk van Potsdam en werd onder koning Frederik Willem I van Pruisen tussen 1733 en 1735 gebouwd. De kerk werd gebruikt voor godsdienstoefeningen voor de koninklijke soldaten en uiteindelijk als laatste rustplaats voor Frederik Willem I. Tijdens de Tweede Wereldoorlog brandde de kerk op 14 april 1945 volledig uit. Op 23 juli 1968 werd de ruïne op bevel van de DDR-leiding onder Walter Ulbricht opgeblazen en opgeruimd. Tegenwoordig staat op deze plaats het rekencentrum van de deelstaat Brandenburg. Een vereniging houdt zich bezig met inzamelen van geld voor de wederopbouw van de Garnisonkirche. Met de reconstructie van de kerktoren werd in oktober 2017 begonnen. Naar verwachting zal de herbouw van de kerktoren in 2021 afgerond zijn, waarna de andere delen van de kerk herbouwd zullen worden.

De HH. Petrus en Pauluskerk (Duits: Kirche St. Peter und Paul) is een rooms-katholieke parochiekerk in het centrum van de binnenstad van Potsdam en sluit de Brandenburger Straße naar het oosten toe af.

De Neustädter Tor was een van de stadspoorten van Potsdam en stond aan het einde van de Breite Strasse. Deze stadspoort werd in 1753 door architect Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff gebouwd. De poort bestond uit twee obelisken die versierd waren met Egyptische hiërogliefen. De hiërogliefen waren niet echt maar fantasie. Boven op iedere obelisk stond een adelaar, het symbool van Pruisen. Aan beide kanten van de poort stonden tolhuisjes. In 1945 werd de poort zwaar beschadigd bij de bombardementen op Potsdam. Vanaf 1953 werd het plan opgevat om de Breite Strasse te verlengen tot aan de Zeppelinstrasse. Hiervoor werd een deel van de Neustädter Havelbucht gedempt met het puin van de bombardementen op Potsdam. De restanten van de Neustädter Tor moesten uiteindelijk ook worden gesloopt. Deze werden in 1969 verwijderd voordat de straat van 1972 tot 1973 werd verlengd en verbreed. Een van de overgebleven obelisken die de bombardementen in 1945 had overleefd werd in 1981 gerestaureerd. Deze obelisk werd opgesteld in de Breite Strasse, in de buurt van de Lindenstrasse, ongeveer bij de plaats waar hij oorspronkelijk stond.

De Breite Straße is een straat in de Duitse stad Potsdam. Zij werd in 1668 door de Nederlander Van Langelaer aangelegd als verbinding tussen de Lustgarten en de toenmalige stadsrand, nu de Schopenhauer Strasse. Langs beide zijden werden kastanjebomen aangeplant en in het gedeelte van de Breite Brücke tot aan de Schopenhauerstrasse was in de middenberm een plantsoen aangelegd. De straat begon bij het Potsdamer Stadtschloss en liep in westelijke richting. In 1671 werd de straat verlengd tot aan de stadspoort Neustädter Tor. De Breite Strasse werd in 1721 opnieuw verlengd tot aan de Neustädter Havelbucht. Koning Frederik II liet langs de straat imposante huizen bouwen die toen al de naam “Breite Strasse” droeg. Sommige gevels werden door de koning zelf geschetst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedeelten van de straat vernietigd door bombardementen. In 1953 werd de straat nogmaals verlengd tot aan de Zeppelinstrasse. Dit was mogelijk doordat een gedeelte van de Neustädter Havelbucht werd opgevuld met het puin van Potsdam. Om de binnenstad van het toenemende autoverkeer te ontlasten werden veel huizen in de Breite Strasse gesloopt en de straat kon hierdoor worden verbreed. Tegenwoordig biedt de Breite Strasse helaas een troosteloze aanblik. Bezienswaardigheden langs de Breite Strasse waren restaurant "Glockenspiel" (gesloopt), de Garnisonkirche (gesloopt), de gevel van de Langer Stall, de Breite Brücke met de karakteristieke lantaarns (gesloopt), de Hillerbrandtschen Häuser, het Prediger Witwenhaus, het Großes Militärwaisenhaus, het Ständehaus (nu museum), het Pumpenhaus, en de stadspoort Neustädter Tor, waarvan enkel nog een obelisk is overgebleven.

Holländisches Viertel is een unieke stedebouwkundig ensemble. Een wijk in Potsdam gebouwd in de periode van 1733 tot 1740 naar een ontwerp van Jan Bouman. De wijk bestaat uit 134 woningen gebouwd in rode baksteen. De Hollandse Wijk ontstond na 1730 als huisvestingsproject voor Nederlandse handwerkslieden. De opdrachtgever, de voor die tijd progressieve Pruisische koning Frederik-Wilhelm I, was tijdens een reis in de Lage Landen onder de indruk geraakt van de Hollandse metselaars en timmerlui. Hij hoopte Nederlanders over te kunnen halen om naar zijn residentie in Potsdam te komen. Om heimwee te voorkomen, kregen de 134 huizen een typisch uiterlijk met rode bakstenen, punt- en tuitgevels en groenwitte luikjes naast de ramen. De wijk, eigenlijk vier blokken van woningen op een kruising van twee straten, bleek geen succes. Hollanders vestigden zich nauwelijks in de voor die tijd ruim opgezette woningen, ontworpen door de geëmigreerde Nederlandse bouwvakker Jan Bouman. Vooral inheemse ambtenaren, kunstenaars en soldaten betrokken de op palen gebouwde huizen in de snel groeiende garnizoensstad. Na de Tweede Wereldoorlog kwam Potsdam in de DDR te liggen. Voor de communistische machthebbers was de wijk aanvankelijk niets bijzonders. Door de woningschaarste bleven de steeds meer vervallen en niet onderhouden huizen echter goed bewoond. Pas in het midden van de jaren zeventig zag het stadsbestuur in dat de Hollandse Wijk toch eigenlijk iets heel bijzonders was, namelijk “het grootste aaneengesloten voorbeeld van de Nederlandse architectuur buiten het koninkrijk in Europa ”. Vrijwel alle huizen zijn tegenwoordig gerenoveerd..

Alexandrowka is de Russische kolonie in het noorden van Potsdam. Ze bestaat uit 13 houten huizen, die in de jaren 1826 en 1827 in Russische stijl gebouwd werden in opdracht van de Pruisische koning Friedrich Wilhelm III. Het ontwerp was van de bekende Pruisische tuin- en landschapsarchitect Peter Joseph Lenné. De wijk diende als onderkomen voor de Russische zangers van het eerste Pruisische Garderegiment. Ieder huis is door een ruime tuin omgeven (zodat de bewoners hun eigen gewassen en producten konden verbouwen). In het noorden wordt de kolonie afgesloten door de Kapellenberg, waarop de Alexander Newski kerk staat. Ook deze kerk werd speciaal voor de kolonisten gebouwd, om hier hun eigen geloof te kunnen belijden. Als voorbeeld voor de kolonie diende het park Glasovo in Sint-Petersburg. Sinds 1999 is de hele kolonie inclusief kerk en tuinen onderdeel van de wereld-erfgoedlijst van UNESCO. De laatste jaren is door monumentenzorg, restauratoren en de huiseigenaars druk gewerkt aan de complete restauratie van het hele project. Hierdoor moet de kolonie voor verval worden behoed en is zij in originele staat teruggebracht.

Het Obeliskportal is een in 1747 gebouwde poort tot het park Sanssouci in de Duitse stad Potsdam. Tussen deze oostelijke ingang en het gastpaleis Neues Palais gelegen in het westen van het park ligt een twee kilometer lange kaarsrechte hoofdweg. Frederik de Grote gaf opdracht aan Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff om de oostpoort te realiseren. Een tiental meter buiten de poort staat een obelisk die in 1748 werd opgericht. De poort dankt zijn naam aan de aanwezigheid van de obelisk. De op de obelisk aangebrachte Egyptische hiërogliefen hebben geen betekenis; het is een fantasietekst van de beeldhouwer Johann Michael Hoppenhaupt.

De Brandenburger Tor is een stadspoort op de Luisenplatz in Potsdam. De poort werd in 1770 door Carl von Gontard en Georg Christian Unger in opdracht van koning Frederik II gebouwd. Hierdoor is deze poort achttien jaar ouder dan de beroemde Brandenburger Tor in Berlijn. De poort staat aan de westzijde van de Brandenburger Straße die in een rechte lijn tot aan de St. Peter en Paul-kerk loopt. Om de naburige stad Brandenburg an der Havel te kunnen bereiken moest men in die tijd de Brandenburger Tor passeren, vandaar de naam. In 1733 stond op dezelfde plaats een andere, eenvoudigere poort die op een stadspoort leek. Samen met de stadsmuur en andere poorten moest deze poort de desertie onder militairen en de smokkel van goederen tegengaan. Tegen het einde van de Zevenjarige Oorlog liet Frederik de Grote ter ere van de overwinning de oude poort afbreken en een nieuwe bouwen met het uiterlijk van een triomfboog. Als voorbeeld diende de Boog van Constantijn in Rome. De Romeinse invloed is onder andere te herkennen aan de dubbele Korinthische zuilen en de stevige constructie. Karakteristiek voor de Brandenburger Tor zijn de twee volledig verschillende zijden. De stadszijde werd door Carl von Gontard ontworpen en zijn leerling, Georg Christian Unger, ontwierp de andere zijde. Gontard voerde de stadszijde uit in stucwerk met Korinthische penanten en trofeeën. Unger volgde bij de andere zijde het ontwerp van de Boog van Constantijn met de dubbele Korinthische zuilen. De beide zijdoorgangen voor voetgangers werden pas in 1843 onder koning Frederik Willem IV toegevoegd om het toegenomen verkeer te ontlasten.

De Friedenskirche is een evangelisch-lutherse kerk in de slottuinen van Sanssouci in Potsdam, in de Duitse deelstaat Brandenburg. De eerste steen van de neoromaanse kerk werd gelegd op 14 april 1845. Het kerkgebouw werd op 24 september 1848 ingewijd. Hier liggen de lichamen begraven van Frederik Willem IV van Pruisen en zijn vrouw, Elisabeth Ludovika. Ze werden volgens hun wens met de hoofdeinden tegen elkaar geplaatst. Ook liggen keizer Frederik III van Duitsland en zijn vrouw keizerin Victoria en hun twee jong overleden zoontjes Sigismund en Waldemar er begraven.

De Franse kerk (Duits: Französische Kirche, Frans: Temple de Potsdam) in Potsdam is een van de laatste bouwwerken van de architect Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff. In het Edict van Potsdam (1685) had de keurvorst van Brandenburg-Pruisen de uit Frankrijk verdreven hugenoten een nieuw vaderland aangeboden in Pruisen. In 1752/53 werd de kerk gebouwd voor de groeiende Frans-Gereformeerde gemeente van Potsdam. Sinds de zware verwoesting van de stad in de Tweede Wereldoorlog is de Franse Kerk het oudste kerkgebouw in de historische oude stad.