Buitengasthuis (Amsterdam)

Het Wilhelmina Gasthuis (WG) is een voormalig ziekenhuis in Amsterdam. Op 28 mei 1891 legde de tienjarige, toen nog prinses Wilhelmina, de eerste steen voor het Wilhelmina Gasthuis. Het zou een ziekenhuis worden in een parkachtige omgeving. Het ziekenhuis kwam in de buurt van het vroegere pesthuis en Buitengasthuis, gelegen buiten de stadswallen, zuidwestelijk van de Singelgracht. In de loop der tijd raakte het ziekenhuis ingebouwd door de bebouwing van Oud-West. In 1925 werd een begin gemaakt met bouwactiviteiten die het karakter van het WG geheel hebben veranderd. Er werden nieuwe paviljoens opgetrokken waar diverse klinieken werden gehuisvest. Het WG was decennialang een academisch ziekenhuis bij de Universiteit van Amsterdam, samen met het oudere en nog centraler gelegen Binnengasthuis. In 1981 werden beide ziekenhuizen samengevoegd en verhuisden naar het uiteindelijke AMC in Holendrecht (Amsterdam-Zuidoost). Tussen 1981 en 1983 verhuisde het WG, in gedeelten, naar de nieuwe locatie. Na de sluiting in 1983 is het terrein gedeeltelijk gesaneerd; enkele oude gebouwen staan nog overeind en kregen nieuwe functies. Verschillende nieuwe straatnamen op het terrein werden vernoemd naar medisch personeel dat hier vroeger werkzaam was. Op het terrein van het voormalige ziekenhuis bevinden zich diverse bedrijven en woningen. Het staat bekend als het "WG-terrein".

Helmersplantsoen 1-15 te Amsterdam betreft het enige gebouw aan het Helmersplantsoen in Amsterdam-West. Het gebouw werd op 4 november 2002 opgenomen in het monumentenregister.

Het Helmersplantsoen is een plantsoen/parkje (meer een groenstrook) aan de Eerste Helmersstraat, Amsterdam-West.

Eerste Helmersstraat 115-119 te Amsterdam betreft een drietal portiekwoningen aan de Eerste Helmersstraat te Amsterdam Oud-West. Bij de bebouwing van de straat werd er portiekwoning na portiekwoning gebouwd. Af en toe werd dit afgewisseld door een blokje van een aantal portiekwoningen, zoals bijvoorbeeld op Eerste Helmersstraat 69-83. Een combinatie van die twee bouwvormen is te vinden op Eerste Helmersstraat 115-119. Het drietal panden is ontworpen en/of gebouwd door Louis Beirer, aannemer en architect in één, hetgeen een gebruikelijke combinatie was. De panden hebben een gelijke constructie tot aan de daklijst. Die gelijkenis is terug te vinden in de ontlastingsbogen bij portiek en ramen. Boven de daklijst treedt een aanmerkelijk verschil op. Huisnummers 115 en 117 hebben voor het puntdak een houten topgevel, huisnummer 119 heeft een stenen trapgevel. De topgevel en bijbehorende verdiepingen van de nummers 115 en 117 verschillen daarbij van uitvoeringen. Onder ontlastingsbogen van die nummers zijn allerlei mozaïekwerkjes te zien, huisnummer 119 ontbeert dat. Boven de drie portieken zijn eveneens werkjes te zien, maar deze zijn bijna vergaan. Op 119 is nog te lezen “Slamat” (een gelukswens of berg in Indonesië), wellicht een verwijzing naar de bewoners. Scheidingen tussen de gebouwen zijn zichtbaar gemaakt via geglazuurde groene bakstenen. Portieken 115 en 119 hebben nog enkele abstracte tegeltableaus. In april 2009 werd het complex tot gemeentelijk monument verklaard. De eerste eeuw (1893-1983) was het onrustig voor de deur; er was daar de ingang (poortgebouw) van het Wilhelmina Gasthuis.

De nacht is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-West. Het beeld stamt uit de jaren 1933 tot 1937 uit het oeuvre van Hildo Krop. Hij maakte De nacht voor de oogheelkundige kliniek van het Wilhelmina Gasthuis. Dat gebouw staat aan de zuidkant van het WG-Plein. Krop beeldde een reeënpaar af met daarboven een uil op een boomtak. Rondom de uil zijn sterren te zien; erachter de volle maan. Het totaal staat als een soort hoeksteen op een muurtje aan de westzijde van het gebouw, aan de oostzijde staat De dag.

Overtoom 197-205, Amsterdam is een gebouwencomplex aan de Overtoom in Amsterdam-West.

Aan de Overtoom in Amsterdam-West staat een titelloos artistiek kunstwerk. Rond 1980 werd de Hollandsche Manege aan de Vondelstraat 140 te Amsterdam gerestaureerd. Deze manege had een achtergevel die aansloot op de bebouwing aan de Overtoom. Dat gebouw bood onderdak aan een handelaar in old-timers van de merken Studebaker en Hillman. In de tijd van die restauratie verdween ter plaatse aan de Overtoom een aantal gebouwen om plaats te maken voor nieuwbouw. Op de plaats van de autohandel verscheen een open ruimte die tijdens de bouwwerkzaamheden plaats bood aan een romneyloods voor bouwmaterialen. Toen restauratie en nieuwbouw op hun eind liepen bleef de open ruimte achter. Deze werd opgevuld met een betonplastiek van kunstenaar Frans Hage. Hage (1952-04-27) kwam met een aantal betonnen kolommen, die geplaatst werden in idem blokken. Deze blokken lijken de kolommen te ondersteunen, maar kunnen tevens dienen tot zitelementen (toegepaste kunst). De kolommen zelf zijn versierd met abstracte mozaïekjes. Het kunstwerk werd rond 1982 neergezet. Andere beelden in de openbare ruimte van Hage zijn te bekijken in Rotterdam en een vijftal in en rondom Hoorn (zie Lijst van beelden in Hoorn)

WG-Plein 1-78 te Amsterdam is een gebouw aan het WG-Plein in Amsterdam-West. Het WG-Plein werd aangelegd op de terreinen van het Wilhelminagasthuis. Voor dat ziekenhuis werd al in 1904 een oogheelkundige kliniek aanbesteed. De kliniek, waar toen al een jaar over gesproken werd, zou ook een zusterhuis herbergen. Al het jaar daarop werd geopend. Bij de ombouw van dat ziekenhuis naar een academisch ziekenhuis in de jaren dertig was een nieuw oogheelkundige kliniek nodig; het oude zou omgebouwd worden tot een kliniek voor KNO. Het besluittraject verliep traag, ook in februari 1933 was er nog sprake van een voorstel tot bouw. Het was crisistijd en de gemeente Amsterdam verzocht de regering om steun in het bestrijden van de werkloosheid; en schoof de bouw daaronder. Dat leidde er toen dat er ook in december 1935 nog geen oogheelkundige kliniek was gebouwd. Uiteindelijk werd het op 23 maart 1936 aanbesteed, samen met de dubbele chirurgische kliniek aan de overzijde. De bouw begon in mei 1936. De bouw werd verricht onder controle van het Werkfonds. In mei 1938 kon dan een aanbesteding verricht worden voor de inrichting. In november kwam burgemeester Willem de Vlugt deze kliniek ontworpen door Allard Remco Hulshoff van de Dienst der Publieke Werken en Abel Antoon Kok openen. Het was één van de modernste oogklinieken. In mei 1939 kwam kunstschilder Matthieu Wiegman de wandschildering Vreugde van het licht aanbrengen waarop een boom in het zonlicht het tableau in tweeën snijdt. Links daarvan een vrouw met kind op de arm; rechts een man met opengeslagen boek en jongen. In september 1982 verhuisde de oogheelkundige kliniek van Paviljoen 19 naar het Academisch Medisch Centrum. Vrijwel direct daarna werd de (gedeeltelijk) kliniek gekraakt. Daarna werd het gebouw herontwikkeld tot bedrijvencentrum (ateliers etc.). Het werd 14 april 2009 tot gemeentelijk monument verklaard. Het gebouw wordt geflankeerd door twee beelden van Hildo Krop: De nacht en De dag. In de erkers een beide zijden van de voorgevel zijn nog kleine beeldjes (deels beschadigd), ook van Krop, verwerkt.

Microben (ook wel Microbe) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Oud-West. Kunstenaar Pauline Wiertz ontwierp een 2003 een twaalftal ronde hardstenen tegels voor het WG-Plein, vernoemd naar het Wilhelmina Gasthuis, dat tussen 1891 en 1983 hier gevestigd was. Toen het daadwerkelijke ziekenhuis was verhuisd naar het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam-Zuidoost werden de omliggende terreinen heringericht. Voor de deur van het oorspronkelijke hoofdgebouw werd een pleintje aangelegd. In 2003 werd dat (deels) weer opnieuw betegeld waaronder de twaalf tegels van Wiertz en sportveldjes. Wiertz beeldde micro-organismen/ziektekiemen af door afbeeldingen door het zandstralen van hardsteen. Het is of de kijker ze onder een microscoop of een petrischaal ziet liggen. De tegels worden begeleid door een betonnen plaquette met een afbeelding van elf ziekten: miltvuur Ziekte van Lyme Tuberculose Tyfus Lepra Malaria Difterie Syfilis Tetanus Longontsteking Pest Ze werden aangevuld met een weergaven van gistmicroben. Binnen het oeuvre van Pauline Wiertz zijn de Microben een unicum; ze was voornamelijk ontwerper van kunst in keramiek en porselein. De kunstenaar woonde en werkte op WG-plein 25.

De beeldengroep Entree WG-Plein 100-873 is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Oud-West. De groep bestaande uit vier (eigenlijk zes) beelden van graniet van Hildo Krop versiert beide entrees van de voormalige chirurgische klinieken van het Wilhelmina Gasthuis. Dat gebouw van het ziekenhuis werd ontworpen door stadsarchitecten Eduard Pieter Messer en Allard Remco Hulshoff, beiden werkend voor de Dienst der Publieke Werken. Het gebouw bestaande uit een centraal gebouw en twee vleugels, is in strak symmetrische vorm opgezet volgens de expressionistische stijl. Het centrale deel heeft dan ook twee ingangen. Voor beide ingangen ontwierp Krop twee beelden met elk een toevoeging. De linker toegang laat links een verpleegster met patiënt zien en rechts een manlijke chirurg; de rechter toegang links een manlijke chirurg en rechts de verpleegster met patiënt. Beide paren zijn ingepast in de symmetrie van het gebouw. Krop zorgde ook voor asymmetrie. Bij de linker toegang staat boven de verpleegster met patiënt een boogschutter, bij de rechter een afbeelding van een “schot in de roos”. Beide tableaus stammen uit de periode rond 1931. De aanbestedingen van bouw van de gebouwen vonden plaats in de periode 1931 tot 1937, De dubbele kliniek kon in november 1937 geopend worden.

Het WG-Plein is een plein in Amsterdam Oud-West.

De dag is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-West. Het beeld stamt uit de jaren 1933 tot 1937 uit het oeuvre van Hildo Krop. Hij maakte De dag voor de oogheelkundige kliniek van het Wilhelmina Gasthuis. Dat gebouw staat aan de zuidkant van het WG-Plein. Krop beeldde een in een veld geknielde vrouw af met een vogel in haar hand. Naast haar schijnt de zon volop. Het totaal staat als een soort hoeksteen op een muurtje aan de oostzijde van het gebouw, aan de westzijde staat De nacht.